SENSÖRLER NEDIR NE İŞE YARAR

... konulu sunumlar: "SENSÖRLER NEDIR NE İŞE YARAR"— Sunum transkripti:

1 SENSÖRLER NEDIR NE İŞE YARAR
Sensörler Ne İşe Yarar Sensörlerin Türkçe karşılığı algılayıcılardır. Otomatik kontrol sistemlerinin duyu organı görevi gören Sensörler, insanların duyu organlarının mantığıyla çalışmaktadır. Bizler nasıl ki çevreyi beş duyu organımız ile algılayabiliyorsak makinalar da kendilerine yerleştirilen Sensörler ile çevreyi algılayabilmektedir. Sensörler, makinaların sıcaklığı, basıncı, hızı ya da benzer başka durumları algılayabilmesini sağlar. Bu en başta biz insanoğlunun hayatını kolaylaştırmaktadır. Sensörleri olan bir makine, sıcaklık değişimine göre kendisini durdurabilmekte, bir robot karşısına çıkan nesneye çarpmamak için yönünü değiştirebilir ya da ortamın değişen basıncına göre bir sistem alarm verebilir. öğrenebilirsiniz.

2 SENSSÖRLER NASIL BIR SISTEMDE CALİŞİR
Sensörler nasıl bir sistemden oluşur? Sensörler aracılığı ile makinalar ısıyı, ışığı, sesi, basıncı, kuvveti, elektriği, uzaklığı ve ivmeyi algılayabilmektir. Sensörler bu değişkenleri sinyallere çeviren düzenekten oluşuyor. Bugün evlerimizde ve iş yerlerimizde kullandığımız pek çok akıllı makinada ya da akıllı aletlerde sensörler yer almaktadır. Karşısında en ufak bir hareketi algılayarak açılan televizyonlar, duman ve ateş gibi durumları algılayarak anında aktif olan yangın söndürücüler, yana ya da öne devrilmesi sırasında otomatik olarak kendisini kapatan elektrikli ısıtıcılarda mutlaka sensörler vardır ve bu sensörler sayesinde bu değişimleri algılamaktadır.c Sensörler sayesinde elektrikli – elektronik amaçlı makinalar fiziksel ortam ile birbirine bağlanır, adeta köprü görevi görür.

3 GÜVENLİK BAKIMINDA SENSÖRLER
Birçok açıdan güvenlik sağlayan sensörler, bazı değişkenlerin kontrolünü, korumasını ve görüntülenmesini de sağlamaktadır. Günümüz fotoğraf makinalarında sensörler önemli bir görevi üstlenmektedir. Gelişen teknoloji sayesinde çok fazla sensör çeşidi mevcuttur. Özellikle mikro elektronik teknolojisi sensörlerin daha da geliştirilmesini sağlamıştır. Bugün her yeni buluşta ve yeni teknolojik uygulamada sensörlerden mutlaka faydalanılmaktadır. Örneğin birçok araba markasının 2012 modellerinde önünde fren yapan aracı algılayan ve arkasında insan ya da başka bir araç olduğunu fark eden sensörler bulunmaktadır. Sensörlerin hangi sektörlerde ve alanlarda daha çok kullanıldığını, hayatımızı ne yönde geliştirdiğini daha detaylı olarak dpumekatronik.com sitesinden

4 OTO SENSÖRLER Yakıt sensörü Motor sıcaklık Klima kontrol
Kapı konumu ikaz Yağ gösterge Motor arıza Darbe sensörü El freni Hava yastıkları Yağmur sensörü Aydınlık sensörü Kamera sensörü Alarım sensörü

5 YAKIT SENSÖRÜ Yakıt galerisi ile basınc arasına konulmustur. Bu sensor, bir moladan sonra motor sıcakken calıştırıldığı zaman yakıt galerisinin sıcaklığı normal seviyesinin otesine cıkarsa acılan bir disk devreyi keser Sıcaklık Sensoru galerideki yakıtla doğrudan temas kurmaz. Yakıt sıcaklığı galerideki bir ara plakayla olculur Değerine gore enjektorlerin acık kalma suresi ayarlanır. Mutlak basınc sensorunun yaptığı bir diğer gorev ise kontak ilk acıldığı anda emme farkı mutlak basınc sensoru tarafından bildirilir ve yeniden atesleme avansı ve yakıt puskurtme duzenlemesi yapılır

6 MOTOR SICAKLIK SENSÖRÜ
Motor sıcaklık sensörünün görevi, soğutma suyu sıcaklığını ölçerek yakıt beslemesini motorun çalışma koşullarına göre ayarlayabilmesi için ECU’ya sinyal voltajı ile iletmektir soğutma suyu sıcaklık sensörünün yapısında NTC (Negatif Sıcaklık Katsayısı) termistör (ısıl direnç) bulunmaktadır. Bu sensör söz konusu termistör vasıtasıyla soğutma suyu sıcaklığını tespit eder. Termistörler, bir işlem değişkeninin yarım veya bir dereceye kadar olan sıcaklık aralığındaki kontrolüne olanak tanır. Bu nedenden dolayı, soğutma suyu sıcaklığı düşük iken termistörün direnci artar ve yüksek voltajlı bir sinyal ECU’ya gönderilir. ECU bu sinyali esas alarak soğuk motorun çalışmasını iyileştirebilmek için yakıt enjeksiyon hacmini artırır. Soğutma suyu sıcaklığı yüksek olduğu zaman düşük voltajlı bir sinyal ECU’ulaşması durumunda, sensör tarafından iletilen sinyale müteakip ECU fan devresini kumanda eder.

7 KLİMA KONTROL SENSÖR Sensör ( isteğe göre otomatik klimalı versiyonlarda) iç dikiz aynası bölgesinde ve ön cama dönük pozisyonda takılmıştır. Elektronik kontrollü optik bir sistem ön camın üzerindeki buğunun derecesini algılamakta ve önceden belirlenmiş olan müdahale eşikleri bazında üniteye bir dizi sinyal göndermektedir. Sinyal %10 ila %90 arasında değişken bir kapalı çevrim sinyali ile gösterilmektedi SOLAR SENSÖR Solar (ışık) sensörü ön göğüsün üst kısmında ve ön camın taban kısmında bulunmakta olup görevi ışık sinyallerini orantılı bir linear elektrik sinyaline dönüştürmektir . Sensör fotodiyodlu tipten olup üzerine aldığı ışığın miktarına göre kendi kondisyonunu değiştirme imkanına sahiptir NCL ünitesi bu sinyali kullanarak parametreleri değiştirir ve sıcaklık düşer, aynı zamanda hava dağıtımını da gerçekleştirir. 

8 KAPI KONUM IKAZ SENSÖR Kapıları açıp kapayan sistemlerde farklı özelliklere sahip olabilir. Bunlardan sensör frekansla (SF) çalışanları radar benzeri bir sistemle çalışır, Çok yüksek frekanslarda bir verici ve bir de basit alıcı vardır . Alıcı, yansıyan dalgalarda bir değişiklik olduğunda hareket eden bir nesnenin olduğu varsayılarak kapıyı açma sinyalini verir. PİD bu ısıdan etkilenen bir yarı iletkendir. Bu algılayıcının önünde jaluzi benzeri bir ızgara yerleştirilir. Karşısındaki nesne kımıldamadan durursa her bir ızgaraya gelen IR enerji aynı olduğu için sistem hareket olmadığını var sayar. Ancak karşısındaki nesne hareket edince ızgaranın belli bölümlerine farklı enerji geleceği için bir hareket olduğunu anlar ve kapıyı açar.

9 YAĞ GÖSTERGESİ Kontak açıldığında fonksiyonel bir kontrol olarak motor yağı basıncı ve motor yağı seviyesi için ikaz lambası bir kaç saniye süreyle yanar. Eğer ikaz lambası aynı veya kırmızı veya sarı olarak yanıp sönerse motor yağ basıncı çok düşük demektir. Motor yağ seviyesi göstergesinde bir arıza varsa bu lamba yine yanacaktır. Yanar veya kırmızı yanıp söner (motor yağı basıncı çok düşük) Sürüş esnasında eğer ikaz lambası yanar veya Yanıp sönerse rpm (Devir) üstünde motor hızında iken ek bir uyarı olarak akustik bir sinyal sesi 3 defa duyulur. (Bazı Araçlarda Ses Sistemi yoktur

10 MOTOR ARZA SENSÖRÜ Motor Devir Sensörü Bu sensörün görevi motorun devrini ve açısal konumunu tespit etmektir. Motor üzerine bağlanmıştır. Bazı motorlarda volan üzerine monte edilmiştir ve sinyal dişlisine bakar. Mutlak Basınç Sensörü Kontak açıkken atmosfer basıncını, motor çalıştıktan sonra ise emme manifoldu basınç veya vakumunu ölçerek ECU'ya elektriksel olarak bildiren bir elemandır. ECU'ya gelen bu bilgi ile emilen hava miktarı algılanır ve buna göre enjektörün açılma süresini ayarlanır. - Kablo bağlantılarının kopması. - Bağlantı soketlerinin iyi temas etmemesi. - Açıkta olan sensörlerin kirlenmesi. - Sensörlerin yapılarında bulunan elemanlarının zamanla aşınması ve özelliklerini kaybetmesi. - Sensörün ECU'dan yeterli gerilim alamaması

11 DARBE SENSÖR Kaza durumunda,otomobilde bulunanların güvenliğini artırmak için, kabin içinde sürücü koltuğunun altında bir darbe sensörü mevcuttur. Bu sensör, yakıt beslenme pompasını devre dışı bırakarak, yakıt enjeksiyon sisteminden dışarı, sızacak yakıt sebebi ile yangın çıkması ihtimalini azaltır. Darbe sensörü, konik bir yuvaya oturtulmuş çelik bir bilgeye ve bu bilyayı yerinde tutması için bir mıknatıstan oluşur. Şiddetli bir çarpışma halinde, bilya manyetik kuvvetin etkisinden kurtulur ve yakıt pompasının şasi bağlantısını keserek normalde kapalı olan elektrik devresini açar. Dolayısıyla da enjeksiyon sisteminin yakıt beslenmesini keser. Yakıt pompasının şasi bağlantısını tekrar eski haline döndürmek için koltuk geri çekilir ve sensör üzerine bastırılır.

12 EL FRENİ SENSÖR

13 HAVA YASTİĞİ Yan hava yastıklı araçlarda yandan gelen bir darbeyi hızla algılayabilmek için aracın her iki yanındaki direklerin yakınında döşeme paneli üzerinde ilave algılayıcılar vardır. Bu yan algılayıcılar her bir tarafta birer adet iki adet çarpışma algılayıcısından bir mikro işlemcisinden bir hava yastığı mödülü ara biriminden oluşur. Her iki algılayıcının verdiği sinyaller mikro işlemci tarafından değerlendirilir.Yeterli güce sahip bir yan darbe algılandığında mikro işlemci hava yastığı kumanda mödülüne bir ateşleme komutu verir.

14 YAĞMUR SENSÖRÜ Yağmur sensörü, yağmur yağmaya başladığı zaman yağmurun hızını ve şiddetini ölçerek otomatik olarak sileceklerin çalışmasını sağlayan ve sileceklerin hızını ayarlayan sistemdir. Ayrıca ıslanmış yollarda diğer araçlardan ön cama gelen sulu ve çamurlu damlacıklar da yağmur sensörünün çalışması için yeterlidir. Sistemin çalışma şekli oldukça basittir. İlk olarak kuru bir havada sensörler çalışmıyor. Yani cama su gelmediği sürece sensörler algılama yapmıyor. Seyir halindeyken yağmur yağmaya başladığı zaman silecek kolu bir kademe yukarı kaldırıldığında yağmur sensörü devreye girer.

15 FAR AYDINLATMA SENSÖRÜ
Far sensörü arabalarda bulunan ve hava kararınca otomatik far açmaya yarayan sistemdir. Arabaya yaklaştığımızda uzaktan kumanda ile kapı kilitlerini açarız ve aracın farları yanar, bu sayede hem etrafımızı hem aracımızı görmüş oluruz ve rahatlıkla aracımıza ulaşabiliriz. Bu sayede araçtan indikten sonra etrafımızı görerek karanlıkta rahatlıkla ilerleyebiliyoruz.Far sensörü aslında far kontrolünü sağlıyor diyebiliriz. Karanlık havada veya karanlık ortamda otomatik farların yanmasını sağlıyor. Farlar tünel girişlerinde otomatik yanıyor ve tünel çıkışında otomatik kapanıyor.

16 KAMERA SENSÖRÜ  Araç kameralarını kullanmak, sanılanın aksine fazla bir teknik bilgi gerektirmemektedir. Araç çakmağına bağlı olan kullanılan araba dvr cihazları otomatik kayda başlar. Kayıt süresi sd-mikro sd hafıza kartı kapasitesine ve tercih edilen çözünürlüğe bağlı olarak değişmekle beraber, bir kaç saati rahatlıkla bulabilir. Çoğu araç kamerası sürekli kayıt imkanı sunar yani eski kayıtların üzerine yenileri yazılır, fakat kamerada g-sensör yani hareket sensörü varsa, belirli kısımlar silinmeden muhafaza altına alınır.

17 ALARM SENSÖRÜ Bir önceki bölümde kapı sensörleri incelenmiştir. Günümüzde en ucuz araba alarmı paket sistemleri sadece kapı sensörlerine dayanmaktadır. Ancak ileri düzey araba alarmları şok sensörleri kullanarakta hırsızları caydırabilirler. Şok sensörlerinin çalışma mantığı oldukça basittir. Eğer birisi aracınıza vurursa, iterse veya hareket ettirirse bu sensör kontrol ünitesine hareket olduğuna dair bir sinyal gönderir ve şokun yoğunluğuna göre siren çalar veya alarm tam olarak devreye girer. Birçok farklı tasarım şok sensörü bulunmaktadır. Bu yöntemlerden bir tanesi uzun ve esnek bir metal kontağın başka bir metal kontak üzerine yerleştirilmesiyle elde edilir. Bu kontaklar birbirlerine dokunduğunda aralarında elektrik akımı iletilir. Aracın maruz kaldığı bir sarsıntı esnek kontağın dalgalanıp altındaki kontağa dokunmasını sağlayacak böylece devreyi tamamlayacaktır.

18

19

20

21