Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ.

... konulu sunumlar: "Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ."— Sunum transkripti:

1

2

3 Hoş Geldiniz FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ SULTANBEYLİ KIZ ANADOLU İMAM-HATİP LİSESİ

4 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) FEYAZ BİLGİ AKARSULAR Akarsularla İlgili Tanımlar Ülkemiz Akarsularının Özellikleri

5 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) AKARSULAR Yer yüzünü en çok şekillendiren kuvvettir. Genellikle, bulundukları iklim bölgesinin özelliklerini gösterirler. Kaynak : Akarsuyun doğduğu yere denir. Ağız : Döküldüğü yere denir. Kaynak Ağız

6 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Su Bölümü Çizgisi : İki akarsu havzasını ayıran sınıra denir. Genellikle dağ doruklarından geçer. Havza : Akarsuyun kolları ile beraber, suyunu topladığı alana denir. Havzanın genişliği, yer şekillerine, iklime vs.. bağlıdır. 2’ ye ayrılır : Su bölümü çizgisi Havza

7 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Açık havza : Topladığı suları denize ulaştıran akarsu havzalarına denir. Örnek : Kızıl ırmak, Fırat, Dicle, Seyhan, Sakarya…… Açık havzaDeniz Akarsu

8 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kapalı havza : Topladığı suları, denize ulaştıramayan akarsu havzalarına denir. Örnek : Van gölü, Tuz gölü, Konya ovası, Göller yöresi, Aras, Kura..….

9 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Akarsu Ağı ( Drenaj ) : Akarsuyun kolları ile beraber oluşturduğu şekle denir. Havzanın eğimi, zemini oluşturan kayaların cinsi, tabakaların özellikleri değişik drenaj tiplerinin oluşmasına neden olur.

10 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com)

11 Taban Seviyesi : Her akarsu deniz seviyesine kadar aşındırma yapar. Bu seviyenin altında aşındırma yapamaz. Buna, taban seviyesi denir. Deniz Akarsu

12 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Akış Hızı : Akarsuyun herhangi bir kesimindeki, bir saniyedeki hızına denir. M / sn olarak ifade edilir. Hızı etkileyen faktörler : 1- Eğim 4- Akarsu yatağının dar veya geniş olması 2- Debi ( su miktarı ) 5- Bitki örtüsü….. 3- Taşıdığı yük miktarı Akarsu yatağının dar veya geniş olması Eğim

13 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Debi ( su miktarı ) : Akarsuyun, herhangi bir kesiminden bir saniyede geçen su miktarıdır. M³ / sn olarak ifade edilir. Debiyi etkileyen faktörler : 1- Yağış miktarı 4- Büyük kaynaklar 2- Havzanın genişliği 5- Zeminin yapısı ( geçirimli – geçirimsiz olma ) 3- Sıcaklık ( buharlaşma ) 6- Yağış biçimi ( kar, yağmur, buz ) 7- Bitki örtüsü

14 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Rejim ( akım düzeni ) : Akarsuyun, yıl içerisindeki akım ve seviye değişikliklerine denir. Rejimi etkileyen faktörler : 1- Yağış rejimi 5- Bitki örtüsü 2- Havzanın genişliği 6- Akarsu yatağının yapısı ( geçirimli – geçirimsiz ) 3- Yağışın cinsi ( yağmur, kar ) 7- Baraj ve göller 4- Sıcaklık ( buharlaşma ) Kızılırmağın akım grafiği

15 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Rejimi düzenli akarsu : Akımı ve su seviyesi yıl içerisinde fazla değişmeyen akarsulardır. Örnek : Ekvatoral iklim ve Ilıman okyanus iklim bölgesindeki akarsular…. Amazon nehri

16 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Rejimi düzensiz akarsu : Akımı ve su seviyesi yıl içerisinde fazla değişen akarsulardır. Örnek : Akdeniz iklimi, muson iklim bölgesindeki akarsular…. Yang–çe nehri ( Çin )

17 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Yağmurla beslenen akarsular : Akımları, yağışlarla paralellik gösterir. Yağmur fazla iken akımı artar, az iken akımı azalır. Örnek : Akdeniz iklim bölgesi akarsuları…

18 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kar ve buzla beslenen akarsular : Akımları, ilkbahar sonları ve yaz başlarında artar. Kaynağı, yüksek dağlar olan akarsularda görülür. Kışın seviyeleri düşer. Örnek : Doğu Anadolu bölgesi, Doğu Karadeniz, ve Orta Torıoslardaki akarsular…

19 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Kaynak sularıyla beslenen akarsular : Akımları, yıl içerisinde çok az değişir. Akdeniz bölgesinde daha çok görülür. Sebebi, karstik arazinin fazla olmasıdır. Örnek : Manavgat nehri.

20 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Sel rejimli akarsular : Sağanak yağışlarla birden kabaran, daha sonra ise kuruyacak hale gelen akarsulardır. Örnek : İç Anadolu bölgemizdeki akarsular.

21 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Göl suları ile beslenen akarsular : Göldeki fazla suyu boşaltan akarsulardır. Bunlara, göl ayağı veya göl gide-geni denir. Göller yöresinde yaygındır. Örnek : Beyşehir gölünden çıkan Çarşamba suyu, Eğirdir gölünden çıkan Kovada çayı gibi… Çarşamba suyu Beyşehir gölü Eğirdir gölü Kovada çayı

22 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Karma rejimli akarsular : Uzunluğu fazla ve kolları çok olan akarsularda görülür. Akımları, yıl içerisinde birden fazla artış gösterir. Örnek : Kızılırmak, Yeşil ırmak, Fırat, Dicle…. Kızılırmak

23 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Ülkemizin Başlıca Akarsuları

24 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Ülkemiz Akarsularının Özellikleri 1- Ülkemiz, akarsu yönünden zengindir. Sebebi, dağlık olmasıdır. 2- Akıttıkları su miktarı fazla değildir. Sebebi, ülkemizin genel olarak az yağış alan bir iklime sahip olmasıdır.

25 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 3- Uzunlukları fazla değildir. Sebepleri; iklim, yarımada ülkesi olmamız ve dağlık olmamızdır. En uzun nehrimiz Kızılırmak

26 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 4- Rejimleri de genellikle düzensizdir. Sebebi, ülkemizde yağış rejimlerinin düzensiz olmasıdır. Fırat Kızılırmak DeğirmendereSusurluk

27 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 5- Yatak eğimleri fazladır. Bunun sonucunda : Enerji potansiyelleri fazladır Atatürk Barajı

28 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) Hızları fazladır Aşındırma güçleri fazladır Ulaşım ve taşımacılığa elverişli değildirler ( Bartın çayı hariç – Karadeniz’de )

29 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 6- Denge profiline ulaşmamışlardır. Sebebi, ülkemizin yakın bir dönemde oluşması ve yüksek olmasıdır.

30 FEYAZ BİLGİ (feyazbilgi@gmail.com) 7- Ülkemiz akarsularından daha çok sulama, içme suyu sağlama ve elektrik üretiminde yararlanırız. Tarımda Enerji üretiminde

31 DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM… FEYAZ BİLGİ COĞRAFYA ÖĞRETMENİ