ÇALIŞMA - İŞ Emek ve emek gücü (işgücü): İnsanın doğa ve toplum ile kurduğu tüm ilişki bir emek etkinliğidir. Oysa işgücü, sadece kapitalist üretim sürecinde.

... konulu sunumlar: "ÇALIŞMA - İŞ Emek ve emek gücü (işgücü): İnsanın doğa ve toplum ile kurduğu tüm ilişki bir emek etkinliğidir. Oysa işgücü, sadece kapitalist üretim sürecinde."— Sunum transkripti:

1 ÇALIŞMA - İŞ Emek ve emek gücü (işgücü): İnsanın doğa ve toplum ile kurduğu tüm ilişki bir emek etkinliğidir. Oysa işgücü, sadece kapitalist üretim sürecinde işçinin ücret karşılığı harcadığı üretken emektir. Gerekli emek: İşçinin kendisini geçindirmek için çalışması gereken süre. Emeğin kullanım değeri: İşgücünün (üretken emeğin) kapitalistin meta üretiminde ihtiyaç duyduğu yararlı özellikleri, vasıflar, beceriler. Emeğin mübadele değeri: İşçinin ücreti. Belli bir süre çalışma karşılığında kapitalistin işçiye ödediği bedel.

2 ÇALIŞMA - İŞ Çalışma ve meslek: Çalışma, belli bir süre için üretken bir faaliyette bulunmaktır. Kapitalizmde piyasa için meta üretmek için çalışılır. Meslek, çalışanların kullanım değerlerinin bir ifadesidir. Üretim sürecindeki uzmanlaşmaya göre insanların farklı vasıflar elde ederek bunları geliştirmesi sonucu oluşur. İşbölümü: İnsanların üretim sürecinin farklı aşamaları için ve çeşitli niteliklerle tanımlanmış örgütlenmesidir. İşbölümü, insanlar bir arada yaşamaya başladığından beri vardır ve git gide gelişmiştir. Kapitalizmde işbölümü; insanlar arasında olduğu gibi makine ve insan arasında da oluşmuştur. Artık-ürün, artık-emek: İşçinin kendi geçimi için çalıştığı süreden fazla çalıştırılması sonucunda ortaya çıkan değer, artık-değerdir ve kapitaliste aittir. Örneğin günlük 8 saatlik çalışmanın 4 saatlik kısmı, işçinin ücreti karşılığında yarattığı değerken (ürün, meta) geriye kalan 4 saati için (artık-emek) bir ücret ödenmediği gibi, üretilen meta da artık-değer olarak kapitaliste aittir.

3 ÇALIŞMA - İŞ Çalışmanın zahmeti ve tazmin edilmesi: Çalışmanın zahmeti, boş zamandan feragat edilmesidir. Tazmini ise karşılığında ücret ödenmesidir. Köle emeği, serflik, bağımsız üretici Ücretli emek Piyasa ilişkileri – emek piyasası Artık-değer Sanayileşme ve işçi sınıfı Yeni çalışma ilişkileri

4 ÇALIŞMA ÇAĞINDAKİ NÜFUS 15-65 yaş arası nüfus Çalışma çağında olmayanlar. Çocuklar ve yaşlılar 1. İşgücüne dâhil olmayanlar a. Çalışamayanlar: Engelliler, hastalar, askerlik yapanlar, mahkumlar, iş bulma umudunu yitirenler, doğum yapanlar b. Öğrenciler, ev hanımları, erken emekliler 2. İşgücü a. İstihdam edilenler b. İşsizler Mevsimlik işçiler

5 İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ Türkiye, 2012, milyon kişiGenelKentselKırsal Nüfus73,650,423,2 15-65 yaş arası nüfus54,737,617,1 İşgücü27,318,29,1 İstihdam edilenler24,816,28,6 İşsizler2,52,00,5 İşgücüne katılım oranı (%)50,048,353,6 İstihdam oranı (%)45,442,950,7 Tarım dışı işsizlik oranı (%)11,511,411,9 15-25 yaş arası nüfus işsizlik oranı (%)17,520,311,9

6 İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ İşgücüne katılım oranı: İşgücü / Çalışma çağındaki nüfus İşsizlik oranı: İşsizler / İşgücü İstihdamın sektörel dağılımı Bağımlılık oranı: Çalışanlar / Toplam nüfus İstihdam türlerine göre işgücünün dağılımı İşgücüne Katılım Mezunlar İşe dönen anneler İş umudunu yeniden kazananlar Askerden dönenler Göç Hapisten çıkanlar Çalışma çağına gelenlerden çalışmak isteyenler

7 Emeklilik Yaş haddi Anne olanlar İş bulma umudunu yitirenler Göç Ölüm Askere gidenler Hapse girenler İşgücünden çıkışlar istihdam türlerine göre işgücü Ücretliler Kendi hesabına çalışanlar İşverenler Ücretsiz aile işçileri

8 İşgücünün Dağılımı Sektörel dağılım Bölgesel dağılım Meslekî dağılım Seksüel dağılım Mavi yakalı – Beyaz yakalı ayrımı Kayıt dışı çalış(tırıl)anlar Güvenceli – Güvencesiz çalışanlar