PLANLAMA ÜRÜN SEÇİMİ ÜRETİM TİPİ YERİ SEÇİMİ TALEP TAHMİNİ ÜRÜN CİNS VE MODELİ SATIN ALMA TEDARİK PAZARLAM A DEPOLAMA YER SEÇİMİDAĞİTIM LOJİSTİK PAZARLAMA.

... konulu sunumlar: "PLANLAMA ÜRÜN SEÇİMİ ÜRETİM TİPİ YERİ SEÇİMİ TALEP TAHMİNİ ÜRÜN CİNS VE MODELİ SATIN ALMA TEDARİK PAZARLAM A DEPOLAMA YER SEÇİMİDAĞİTIM LOJİSTİK PAZARLAMA."— Sunum transkripti:

1 PLANLAMA ÜRÜN SEÇİMİ ÜRETİM TİPİ YERİ SEÇİMİ TALEP TAHMİNİ ÜRÜN CİNS VE MODELİ SATIN ALMA TEDARİK PAZARLAM A DEPOLAMA YER SEÇİMİDAĞİTIM LOJİSTİK PAZARLAMA PAKETARA DEPOTAŞIMA TOPLAMA DEPOSU ARA MAMÜL DEPOSU BİRLEŞTİRME AYRIŞTIRMA DEPOSU STOK/ENVANTER

2 TALEP TAHMİNLEME SATINALMA İHTİYAÇ PLANLAMASI ÜRETİM PLANLAMA İMALAT ENVANTERİ DEPOLAMA MALZEME ELLEÇLEME AMBALAJLAMA ENVANTER DAĞITIM PLANLAMA SİPARİŞ SÜREÇLERİ TAŞIMA MÜŞTERİ HİZMETLERİ MALZEME YÖNETİMİ FİZİKSEL DAĞITIM LOJİSTİK TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ PAZARLAMA STRATEJİ PLANLAMA 1980 LER 1990 LAR 2000 LER TZY ENTEGRASYONUN GELİŞİMİ 1960-2000

3 LOJİSTİĞE GİRİŞ Lojistik 1900lü yıllardan beri kullanılan,ama önce askeri amaçlara hizmet eden bir terimdir. Sadece mühimmat veya gıda iletilmesi değil ordunun her neferi için nerde ne ihtiyaç varsa tam zamanında onun oraya yetiştirilmesi anlamında kullanılır. Sanayii ve ticaret geliştikçe lojistik kelimesinin kullanımı ticari literatüre girdi. Burada lojistiği salt taşıma ya da depolama olarak almamak lazım. Sistem ihtiyaçlarının en ekonomik ve müşteri memnuniyetini sağlayacak faktörler içinde yerine getirilmesi de diyebiliriz. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için ticaret ve sanayiinin 1900 lerde ki durumu üzerinden izah etmekte yarar vardır. Bu dönemde ürünün hazırlanması ile teslim tarihi arasında yaklaşık 15-30 gün vardı Sipariş prosesi fax, telex, telefon vbg vasıtalarla yapılır, finansman bulunması tedarik ve üretim her aşamada bir çok problemi de birlikte getirebilirdi. Depolama.tasıma vs her şey düzgün giderse bu teslim sürelerine uyum söz konusuydu. Bir de ters giderse o zaman yanlış teslim. yanlış üretim, stok fazlası ve kar kaybı gibi bir çok sorun ortaya çıkmaktaydı. Global ticaret ve gelişimini burda incelemek gerekir.

4

5 GELENEKSEL SCM TAHMİNTEDARİK ÜRETİM DEPO SATIŞ TESLİM GELENEKSEL SCM Günümüzdeki ticaret bu gibi aksilikleri, kaldırmaz. Simdi söyle düşünelim ;Bu günkü dijital ortam, gelişen IT bu karışık ve düzensiz ortamın bir sistem içinde toplanmasını gerekli kılmıştır. Ticaret günümüzde entegre bir hal almış ve global ölçeğe evrilmiştir. Modern sistemde ise sistem siparişe odaklı ve cevap veren bir değişimi de birlikte getirmiştir. STANDART ÜRETİM PROSESİ TAHMİN TEDARİKÜRETİMDEPOSATIŞTESLİM

6 DAĞITIM STOKÜRETİM T1T1 TT2TT2 TTTETTTE T SÜPER MARKET S.M. DAĞITIM MERKEZİ T2 T1 T3 T4 DAĞITIM MERKEZİ İKMALDEPO İKMAL SEVKİYAT TEDARİKÇİLER ÜRETİM ALARMI ANA DEPO ALARMI STOK ALARMI

7

8 MODERN SCM SATIŞ TEDARİK ÜRETİM TESLİM

9 . İşte 1990 lı yıllarda ortaya çıkan SC bu ihtiyaca cevap veren bir sistem entegrasyonudur. Lojistik gelişmesi de aynı yıllarda bireysel taşıma operasyonlarından,0 hata,zamanında teslim, uygun fiyat ve kombine sistemlerin gelişmesine sebep olmuştur. Sanayii deki 6 sigma performansı,lojistiktede entegre lojistik sistemler ile just in time olgusunu yaratmıştır. Bu expansiyon doğal olarak SCM olgusunu yaratmıştır.İşletmeler uluslararası bir hüviyet kazanmış,entegre olmuş ve gerek tedarikçilerle gerekse dağıtım örgüleri ile işbirlikleri gelişmiştir. (EDİ sistemi) Şöyle düşünelim onlarca ülkede kahve satan binlece ‘’Starbuck ‘’ ‘’Redlobster’’ ‘’Coca Cola’’ ve benzeri işletmeleri düşünelim.Bu milyonlarca taşıma vasıtasının,Binlerce gemi ve uçak sisteminin koştuğu bir global arenayı bu sisteme entegre edersek günümüzdeki Lojistik ne olmalıdır sorununa cevap bulabiliriz.(Mesela USA da GNP içinde Lojistiğin Payı %11 dir) Lojistik konusunu hiçbir zaman SCM den ayıramazsınız. Global bir ticaret içinde binlerce taşıma sisteminin,yüzlerce ayrı destinasyona servis sağlaması ve bunun yönetimi bu dersin temel konusu olacaktır

10

11

12

13

14

15 İlk slayttan da görüleceği gibi günümüzde lojistik Ürünlerin tedarikten son tüketicinin eline geçmesine kadarki tüm safhaları kapsayan doğru yerde doğru fiyatta ve doğru miktarlarda ve doğru zamanda teslimatın yapılmasıdır. Lojstik Fonksiyonu denince; 1/Hareket yani taşımayı anlıyoruz.(Hava,Kara,Demiryolu,Deniz,Pipe Line) Burada komple taşıma,Parsiyel tasima,Paket,kurye servisi,Proje taşıması vbg) 2/ Depolama,elleçleme,Paketleme 3/ 3Pls &4Pls 4/Reverse Lojistik. +++ Tüm bu karmaşık oluşumun,müşteri memnuniyetini yüksek tutacak ve minumum maliyet yaratacak şekilde dizayn edilebilmesi ancak ‘’Lojistik yönetimi ‘’ ile mümkündür. Lojistik yönetimininin temel vasfı ‘’Entegre lojistik’’ sistemi ile mümkün olabilir.

16 ENTEGRE LOJİSTİK YÖNETİMİ KURULUŞ YERİ ENTEGRE LOJİSTİK YÖNETİMİ SİPARİŞ DEPO ELLEÇLEME PAKETLEME TAŞIMASTOK

17 ENTEGRE LOJİSTİK YÖNETİMİ Hep söylenen şudur; Taşıma iki nokta arasında mal taşımasıdır. Hayır ELY temel taşları ; 1)Order Prosesing 2)İnventory (Stok) 3)Taşıma cins ve modelleri. 4)Depolama 5)Malzeme elleçleme ve handling. 6) Paketleme 7)Facility net work.dir. 1)Order Prosesing ( Sipariş aşaması) Düzgün bir işleyiş için sipariş aşamasında elde edilecek lojistik bilgiler çok önemli olabilir.(Mısır ro/ro yu anlat) bu aşamada elde edilecek bilgiler hem üretici hem de lojistik üstlenici için hem lojistik maliyetinin düşüşü,hem de zamanında ve düzenli teslim zamanının oluşmasını sağlar. 2) İnventory (Stok).Burada entegre lojistik için önemli nokta ‘’Facility network’’ ve Müsterin lokasyonudur.Bu iki konu Üreticinin Optmum stok miktarları ile çalışabilmesinin temel garantisidir. Müşterinin bulunduğu yere göre taşımada depolama,taşımada üretim,tasıma modellerinin ve depoların özellikler ve bunun gibi konuları sayabiliriz.

18 3)Taşıma :Sistemin ana kolonudur. Dünya Global ticareti içinde küçük olsun,büyük olsun tüm lojistik sektörü sorumluluk taşımaktadır. Her birim fiyat, hız ve istikrar konusunda en iyi performansı göstermelidir. 4)Depo material handling ve paketleme Baştaki ilk 3 özellik çeşitli durumlara göre yönetilebilir. Ancak bu bölüm ise lojistik operasyon çözümlerinin entegrasyonudur.Tüm bu detayları ilerde depolama konusunda anlatacağım. Entegre Lojistik konusunda özetlersek,Lojistik ürün tasarımının planlanma aşamasından, bitmiş ürün dağıtımı ve ara depolamasına kadar tüm safhalarda rol almaktadır. Lojistik ilk sipariş ile başlar ve ürünün müşteriye teslimine kadarki tüm safhalarda yer alır. Sistemin bu çalışma prensipleri içinde minimum stok seviyesi çok önemlidir. Lojistik bu hedefe ulaşılmasında yine çok önemlidir. Müşterilerin coğrafi dağılımı da yine lojistiğin önemini ortaya çıkarır. Üretimde de ‘’Just in Time’’ konusu ayrıca önem kazanır ‘’Stute ‘’ işte bu nedenle lojistik operasyonda iki componenet öne çıkar. 1/plan ve Kordinasyon 2/ operasyon.

19 Bu Konuda bir de lojistik anlaşmaların cinsleri konusunda da bir bilgi vermemiz gerekir. Echelon anlaşma. Tedarikçiden müşteriye kadar tüm sistem üyeleri ile hiyerarşik bazda yapılan anlaşmalardır.Bu sistemde ara depolamalar önemlidir Tedarik Ara depo üretim dağıtım PerakendeMüşteri Direk anlaşma: Bu kabil anlaşmada gerek alımda gerekse satımda en az depo kullanarak direk teslimat olan sistemdir. Kombine anlaşma : Her iki sistemin,müşteri memnuniyetine esas olarak birlikte kullanılmasıdır.

20

21 TEDARİK,SATIN ALMA VE TALEP TAHMİNLERİ

22 DERS 3 TEDARİK VE SATIN ALMA Buraya kadar gördüğümüz derslerde Tedarik Zincirinin ilk halkasını hep tedarik olarak belirtmiştik. Oysa tedarik sadece tek başına satın alma değildir. Öncelikle tedarik nedir satın alma nedir bu iki konuyu da kısaca belirtmemiz lazım. Sayın Alma: Mal ve hizmetin satın alma işidir. Satıcılarla görüşülme pazarlık satın alma kontratlarının ve ödeme şekilleri bu fonksiyonun tümünü kapsar. Tedarik: üretim faaliyetlerinin en uygun şekilde yapılabilmesi için gerekli mal ve hizmetlerin planlanması kaynak temini, talebe uygun satın alma ve stok miktarların planlanması satış ve fiyat politikası doğru tedarik seçimi, tedarikçilerin bulunduğu ülkeler ve bu ülkelerin bağlı bulunduğu anlaşmalar ödeme şekilleri incoterms gibi konuların tamamımı kapsar.

23 Satın alma ve tedarik sadece mal ve hizmet üreten kuruluş ile o mal ve hizmeti kullanan üreticiler arasında geçen bir uygulama değildir. Tedarik zinciri içerisindeki her aşamada satın alma söz konusu olabilir. Sanayi ve ticaretin ön aşamalarında hatta Tedarik Zinciri yönetiminin 1900 yıllardan başlamasından önceleri bu hizmet basit ve vasıfsız bir iş olarak görünüp sadece güvenli elemanlarca yapılmasının uygun olduğu sanılırdı. Fakat sanayinin gelişmesi global ticaretin artması ve IT. Teknojilerinin gelişmesi ile tedarik ve satın alma iş yaşamının vaz geçilmez ve stratejik fonksiyon olmuştur. Satın Almayı ‘’Standart ve Modern Satın alma diye sınıflandırabiliriz. Standart yani klasik satın almada temel amaç mal ve hizmetin en ekonomik şekilde temin edilmesidir.İhtiyaç çıkınca tedarikçi aranır ve ilişki mal alımı ile son bulurdu.Genelliklede tedarikçiler birden fazla olur biri olma ise diğeri olurdu. Kalite konusunda da alıcı şüpheli olup her alımda kontrol ederdi. Moder alımlarda ise iş değişti. ‘’Outsourching’’, Stratejik ortaklık, Fason üretim, kısmen dışarıdan alım gibi hususlar devreye girdi global tedarik sistemi gelişti ve dünyanın her tarafından tedarikçi seçimi yapılır oldu. Modern yöntemlerle kontrol kaynağında yapılmaya başladı.Alımların birleştirilmesi ile lojistik giderleri düştü.Bir üretim ünitesi kurulmasından işletmeye kadar neler satın alır?

24 A)Demirbaş Alımları : Demirbaş,Makine,Ofis,Taşıt vbg. B)Üretim :Enerji,Üretim ve makine için bakım mlzm.temizlik mlzm.Ofisde kullanılan malzemeler,İşçi malzemeleri(Baret,Tulum vs) Yemek servis vs. C)Üretim girdileri SATIN ALMADA KARAR: Üretim planlamasına göre satın alma.Tedarikçi seçimi,Finansman planlaması,Global tedarikteki özelliklerin incelenmesi,Sözleşme gibi Konuları görürüz. SATIN ALMA MODELLERİ a)ilk kez satın alma b)Gözden geçirilmiş satın alma c)Tekrarlanan alımlar. SATIN ALMADA ZAMANLAMA a)Acil İhtiyaç alımları b)Tedarik zinciri ana planına uygun alımlar c)Plandaki zamanlamadan öncelikli olan alımlar.

25 DERS 4 PLANLAMA VE TALEP ANALİZLERİ Ders 4 Bu dersin temel öğretisi Talep ve talep tahmin metotları ile tedarik zinciri içinde tedarik planlaması dır. Çünkü genellikle tedarik zinciri karar vermede gelecekle ilgili tahminleri esas alır.Tahmin yapmanın Tedarik zincirindeki rolü nedir? Size ilk derslerde RFİD le ilgili bir misal verirken, Zincir içinde haberleşme ve iletişime bağlı olarak üretim ve talep sisteminin nasıl çalıştığını anlatmıştım.TZ Yöneticisi. bu zincirin düzgün işlemesi için geçerli müşteri talebini doğru tahmin ettiği müddetçe stok miktarı minimumda kalır ve kar maksimizasyonu artar müşteri memnuniyeti artar.

26 Tahmin karakteristikleri nelerdir? 1)Tahminler yüksek hata payı içerebilir. Mesela bir üretici talebini 100ile 1900 ünite hesaplamıştır. Aynı ürünü satan bir diğer satıcı de talebi 900 ile 1100 arasında hesaplamış olabilir.İki şıkta da ortalama talep miktarı 1000 ünitedir. Ama talep tahminleri arasında ciddi yanılma ve tahmin farkları olabilir. 2)uzun vadeli tahminler ile kısa vadeli tahminler arasında yanıltıcı farklar olabilir. Çünkü uzun vadede yanılma ve sapmalar çok daha etkilidir. 3) Ülkeler için yapılan GSMH tahminleri yıllar itibariyle bakılırsa küçük oynamalar gösterir. Ancak kısa vadeli tahminlerde bu kesinlik olmaz. 4)Tedarik zinciri manegerleri için tüketici enformasyonlarının yaratacağı düzeltmeleri havi tahminler çok önemlidir. Ancak bu tahmin yanılmalarının ‘’Bullwhip Effect ‘’ Kamçı etkisi tesirini de göz ardı etmemek lazım. Burada söylenecek en önemli şey: Üretici ile toptan ve perakendeciler arasındaki işbirliğidir

27 TAHMİN METODLARININ ÖGELERİ Firmalar tecrübelerine göre tahmin metotlarının öğelerini geliştirirler. Ancak bir kısım bilinen öğeler şunlardır. 1)Geçmiş talep tahminleri 2) ürünlerin teslim tarihleri 3)Planlanan pazarlama ve reklam etkinlikleri. 4)Ekonomik göstergeler 5) Planlanan fiyat indirimleri 6)Rekabetçi firmaların geliştirebilecekleri aksiyonlar.

28 TAHMİN METODLARININ ÖGELERİ Firmalar tecrübelerine göre tahmin metotlarının öğelerini geliştirirler. Ancak bir kısım bilinen öğeler şunlardır. 1)Geçmiş talep tahminleri 2) ürünlerin teslim tarihleri 3)Planlanan pazarlama ve reklam etkinlikleri. 4)Ekonomik göstergeler 5) Planlanan fiyat indirimleri 6)Rekabetçi firmaların geliştirebilecekleri aksiyonlar.

29 Firmalar yaşamları boyunca yaşadıkları deneyimlere göre, yukarıdaki öğelerin ışığında talep tahminlerini yaparlar. Mesela uzun sürelerdir çalışan bir firma ağustos ayında Tavuk çorbası satışlarının en az ama kasım /Aralık aylarında en çok satılacağını bilir. ve Talep tahminlerinde bu tecrübelerini kullanabilir.. TALEP TAHMİNLERİNİN TEMEL DEĞERLENDİRİLMELERİ Aşağıdaki 6 maddede efektif tahmin yöntemleri belirlenmiştir. 1)Tahminin neden yapıldığının iyi anlaşılması (Hangi kararın verilmesi için yapılıyor) 2) Talep planlaması ve tahminlerinin tedarik zinciri içinde entegre edilmesi.(kapasite, üretim, promosyon planlaması vbg) 3) Tüketici alışkanlıklarının incelenmesi. 4)Talep tahminini yönlendiren temel faktörlerin incelenmesi. 5) Belli bir neticeye ulaşacak şekildeki tahmin metotlarını seçmek. 6) tahminlerin yanılma payını iyi hesaplamak. Zaman serileri ile tahmin konusundaki açıklamalar:

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39