GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ

... konulu sunumlar: "GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ"— Sunum transkripti:

1 GELİŞİM PSİKOLOJİSİNE GİRİŞ

2 İnsanoğlu kendini ve doğayı yani içinde bulunduğu dünyayı, anlama güdüsü taşır. Tarih boyunca insanın kendisinin ne olduğu ve dünyanın nasıl bir dünya olduğu soruları insanın zihnini meşgul etmiştir. Bilim (?)

3 Bilgi kaynağı olarak bilim
Süreç olarak bilim Toplumsal bir kurum olarak bilim

4 Bilgi toplumu, insanların bilgiye ihtiyaç duydukları toplumdur
Bilgi toplumu, insanların bilgiye ihtiyaç duydukları toplumdur. Tarihte insanlar bir sorunla karşılaştıklarında öncelikle çözüm aramışlardır. Bilgi toplumunda ise insanlar önce sorunu bilmek isterler. Bilgi toplumundaki bilgi ihtiyacı bilim denen kurum tarafından karşılanır.

5 Bilimin Özellikleri Bilimin tanımında iki öge vurgulanmaktadır:
Sistematik yollarla elde edilmesi ve sistematik bir bütün oluşturması. Bu iki ögenin uzantısı olarak bilmin 9 özelliği sayılabilir:

6 Nesneldir: Bilimsel bilgi nesneldir, yani kişiye bağlı değildir.
Evrenseldir: Bilimsel bilgi, yere göre değişmez. Test edilebilirdir: Bilimsel bilginin en önemli özelliği test edilebilmesidir. Bilmi güvenilir kılan da budur. Sistemlidir: Bilim belli yollarla bilgi üretir. Bilim insanları kendiliklerinden bilgi üretemezler. Geneldir: Bilim tekil olaylarla değil, genel(lenebilir) olaylarla ilgilenir. Yararlıdır: Bilimsel bilgi bir işe yaramalıdır

7 Bütündür: Bilimsel bilgiler bölük pörçük, parça parça değildir
Bütündür: Bilimsel bilgiler bölük pörçük, parça parça değildir. Birbirleriyle uyumlu bir bütün oluştururlar. Birikimlidir: Bilim insani bir üretimdir. Bilim insanların ortaklaşa yaptıkları bir duvara benzer. Eğer bilimsel bir araştırma yapılacaksa, daha önce elde edilen bilgilerin üzerine inşa edilmek durumundadır. Değişebilir: Birikimli bir bütün olan bilim, bu özelliğinin bir uzantısı olarak değişebilme özelliği gösterir.

8 Psikoloji Psikoloji, davranışlarımızı ve arka planında yer alan iç dünyamızı anlamamıza yardımcı olan bilim dalıdır. Latince psycho (tinsel yapı) ve logy (bilim) İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı.

9 İnsanla ilgili tanımlar
Homo politicus insan gülen bir yaratıktır. İnsan sosyal bir yaratıktır. İnsan düşünen bir yaratıktır. İnsan konuşan bir yaratıktır. İnsan alet yapabilen bir yaratıktır.

10 Psikoloji hayvan davranışlarını da inceler
Psikoloji hayvan davranışlarını da inceler. Bunu iki amaçla yapmaktadır: Hayvan davranışlarını doğrudan inceleyen bilim dalı biyolojinin bir altdalı olan etolojidir.

11 Davranış Organizma tarafından yapılan her türlü eylem…
Davranışın özellikleri?

12

13 Bilişsel davranış zihindeki bilgilerle ilgili olan bir davranıştır
Bilişsel davranış zihindeki bilgilerle ilgili olan bir davranıştır. Bu davranışları gözle görülebilir hale getirmenin yolu soru sormaktır. Davranışların duyuşsal yönü duygularla ilgilidir. Her davranışın duyuşsal boyutu olmayabilir. Davranışların psiko-motor boyutu, davranışın bilişsel ve duyuşsal yönüne bağlı olarak ortaya çıkar.

14 Psikoloji Psikoloji, diğer bilim alanlarına göre yeni bir bilim alanıdır. 18. yüzyıla kadar felsefenin kapsamı içinde ele alınmış, bilimsel anlayışa uygun ilk psikoloji çalışmaları Almanya'da, 1879'da Wilhelm Wundt tarafından başlatılmıştır.

15 Psikoloji, olgusaldır Psikoloji, tekil olaylarla değil Psikoloji bulguları görelidir Psikoloji, kayıtlı ve birikimlidir. Bilinenler, daha sonraki bulguların temelini oluşturur.

16 Psikoloji Bilimini Yönlendiren İnsan Doğası Yaklaşımları
İnsan kötüdür anlayışı: insan doğuştan bencil, saldırgan, cinsel dürtülerin güdümünde, olumsuz eğilimlere sahiptir. Kökeni dinlere dayalı bu yaklaşım, insanı dürtüler demeti olarak gören Freud’un psiko-analitik görüşlerinde tekrar ortaya çıkmıştır. Kötü eğilimlerin erken yaşlarda ceza eğitimi ile yok edileceğine inanır.

17 "Tabula rasa" bakışı : Yeni doğmuş çocuk ne iyidir, ne kötü
"Tabula rasa" bakışı : Yeni doğmuş çocuk ne iyidir, ne kötü. Sosyal çevresi tarafından her yönde biçimlendirilebilir. İngiliz davranışçılarının geliştirdikleri bu yaklaşım, toplumun sosyal normlarına uyum davranışı kazandırmak için, sosyal olarak istenmeyen davranışların bastırılmasını önqörür. Hangi eğitim anlayışına karşılık geliyor?

18 Kendini gerçekleştirme anlayışı
İnsanın doğuştan masum olduğunu, kötülüklerin toplumun etkisiyle oluştuğunu kabul eder. Bu nedenle eğitimı çocuktaki var olan "iyi" potansiyelin kısıtlanmadan özgür gelişimini sağlamaya yönelik olmalıdır, insancıl psikologlar ve bilişsel kuramcıların anlayışları buna yakındır. Çağdaş bilişsel yaklaşım, bireyi, öğretilen bir varlık olmaktan çok, öğrenen ve öğrenme sürecinde etkin bir varlık olarak ortaya koymaktadır. İnsan öğrenen bir varlıktır.

19 Yapısalcılık Bu görüşe göre, insan zihni çeşitli bilinç ögelerinden oluşmaktadır. Bilincin bu ögeleri, saf duyumlardır. Psikolojinin konusu bilinç, amacı ise, bilince ait ögeleri belirlemek ve çözümlemek olmalıdır. İçe bakış (introspection)

20 Davranışcı Yaklaşım Davranışcılık; psikolojiyi bilim haline getirebilmek için, katı bir ölçmeciliği ve ölçülemeyen davranış ve özellikleri dışta bırakmayı benimsemiş bir yaklaşımdır.

21 Psikanalitik yaklaşım
Psikanaliz (?); S. Freud tarafından öne sürülen bir yaklaşımdır ve öncelikle psikolojik rahatsızlıkların tedavisi ile uğraşmaktadır. Psikanalitik yaklaşım, davranışa bilinçdışı etkileri ele alır ve biyolojik içgüdüler, toplumsal istek ve baskılar ve çocukluk yaşantıları arasındaki çatışmalar üzerinde durur. E. Erikson (?) psikanalitik kuramın önemli revizyonistlerinden biridir. Kişilik gelişimi ile ilgili konuda Freud ve Erikson'un görüşleri ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır.

22 Nörobiyolojik yaklaşım
Nörobiyolojik yaklaşım, sinir sisteminin davranış, duygu ve düşünceleri anlamada önemli roloynadığını öne sürer. Beyin incelemelerinin ağırlık kazandığı bu yaklaşım biyoloji ve tıp alanına yakın bir psikoloji yaklaşımıdır. Temel olarak zihnin ve davranışın işlevleri üzerinde durur. Kişiliği ve davranışı çevreye uyum süreci (?) olarak ele almışlardır. Kişiliğin işlevleri üzerinde durup, öğrenme, problem çözme, motivasyon gibi çevreye uyuma yardım eden konuları incelemişlerdir. W. James-J. Dewey

23 Yukarıdaki görüşü savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Bebeklerin kişilikleri doğduklarında şekillenmemiş bir kil kütlesi gibidir. Geçirdikleri yaşantılar. kişiliklerini bir heykeltıraşın kil kütlesini şekillendirmesine benzer biçimde şekillendirir. Yukarıdaki görüşü savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? A) Davranışçı B) Psikoanalitik C) Bilişsel D) Ekolojik E) Yapısaıcı

24 İnsancıl yaklaşım İnsancıl yaklaşım: (C. Rogers, Maslow) Hümanist (insancıl) psikoloji akımını savunanlar insanı, davranışını denetleyebilen özgür bir varlık olarak ele alırlar. İnsanın seçme özgürlüğünü sürekli kendini gerçekleştirme yönünde kullandığı kabul edilir.

25

26 Bilişsel yaklaşım Bilişsel yaklaşım, zihinsel işlevler ve davranışlar üzerinde durur ve davranışların daha çok zihinsel süreçler tarafından belirlendiğini öne sürer. Gestalt psikolojisi, bilişsel psikqlojinin öncülüğünü yapmıştır. 1960'larda Almanya'da Bütünselcilik (Gestalt) ekolü olarak ortaya çıkan bu yaklaşım, öncekilerin parçacı yaklaşımını eleştirmektedir .. Davranışların tek tek öğelerin birleşmesinden oluşmadığını, bu nedenle de bir bütün olarak ele alınması gerektiğini savunurlar. Danışan (etkin-edilgen?)

27 3.Kuramsal olarak insanların koşullanma yoluyla her durum ya da
uyarıcıdan korkmayı öğrenmeleri mümkün olmakla birlikte pratikte insanların doğası gereği kendileri için tehlikeli olan durum ya da uyarıcılardan korkmayı daha çabuk öğrendikleri görülmektedir. Bu da insanların bazı durum ya da uyarıcılardan korkmaya ---- olarak yatkın olduğunu göstermektedir. Parçadaboş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) bilişsel B) davranışsal C) sezgisel D) biyolojik E) kültürel

28 Psikolojinin Alt Dalları
Deneysel psikoloji, deney yöntemini kullanarak psikolojik bilgi üretimi ile ilgilenir. Belli başlı konuları arasında algı, tutum, hatırlama, öğrenme sayılabilir. Deneysel psikologların büyük bir kısmı psikolojiyi fen bilimlerinin bir altdalı olarak görme eğilimindedir, çünkü deneysel yöntem bu bilimler tarafından daha fazla kullanılmaktadır.

29 Sosyal Psikoloji: insanın sosyalortamdaki veya sosyal uyarıcılar karşısındaki davranışlarını inceleme konusu yapar. Kişilerin birbirlerini algılamasında rol oynayan tutumlar, değerler, normlar, kişisel çekim, ikna, itaat, uyum, boyun eğme, etkileşim gibi konularda çalışılır. Sosyal psikolojinin sosyolojiden temel farkı?

30 Psikometri; psikolojik ölçme araçlarının geliştirilmesiyle ilgilenir
Psikometri; psikolojik ölçme araçlarının geliştirilmesiyle ilgilenir. Ölçme aracı geliştirme yolları ve kullanılacak yöntemler onun konuları arasındadır.

31 Fizyolojik psikoloji Fizyolojik psikoloji, kişinin bedensel yapısı ve bedeninin işleyişiyle ruhsal durumu arasındaki ilişkiyi konu edinir. Çalışmaların çoğu, sinir sistemi yapıları ile davranış arasındaki ilişkiyi inceler.

32 Klinik Psikoloji Klinik Psikoloji: Psikolojinin en yaygın ve en eski alanlarından biridir. Bireye düşünsel, duygusal ve davranışsal düzeyde yardımcı olarak, çevresiyle daha uyumlu bir ilişki kurmasını sağlamak klinik psikolojinin amaçları içine girer. Bireyin zihinsel, davranışsal ve duygusal bozukluklarını inceleyen psikoloji dalıdır. Klinik psikoloji, psikolojinin psikiyatristlere yakın olan alanıdır

33 Danışmanlık Psikolojisi
Psikolojik danışma, gündelik yaşamlarını sürdürürken zorlanan kişilere yardım etmeyi amaçlar. Psikoterapi ise psikolojik rahatsızlıkları olan kişilerin tedavi edilmesi ile ilgilenir.

34 Endüstri ve örgüt psikolojisi
Endüstri ve örgüt psikolojisi, çalışma ortamında ve kurum ve kuruluşlarda insan davranışlarının nasıl bir seyir izlediğini inceler. Verimlilik, yetenek ve beceri ölçümü gibi konularla ilgilenir. Maslow?

35 Eğitim Psikolojisi Eğitim psikolojisi eğitim ile psikolojinin kesiştiği alanı ifade eder. Eğitim ortamı bağlamında öğrenme olgusunu ve öğrencinin, taşıdığı özellikler ile bu özelliklerin öğrenmeyi nasıl etkilediğini araştırır. Öğrenme süreci, öğrenmeyi etkileyen faktörler, öğrencinin gelişimsel özellikleri, öğrencinin bireysel özellikleri, güdülenme, sınıf yönetimi ve sınıf-içi kişiler arası süreçler, öğrenme ürünlerinin değerlendirilmesi gibi konularla ilgilenir.

36 Eğitim Psikolojisinin Alt Alanları
Gelişim Psikolojisi Psikolojinin en eski ve yaygın dallarından biridir. İnsan davranışında, doğumdan ölüme kadar, tüm yaşamı boyunca gözlenen biyolojik ve psikolojik değişiklikleri inceler. Büyüme ve gelişme sonucu, davranış ve blllşsel sistemde ortaya çıkan değişiklikleri inceleyen psikoloji dalıdır. Kişinin kronolojik yaşıyla, kalıtımsal donanımı ve içinde büyüdüğü çevre özellikleriyle, onun davranış şekli arasındaki ilişkiyi araştırır.

37 Öğrenme psikolojisi Öğrenme psikolojisinde genel öğrenme ve öğretme ilkelerinin yanısıra, farklı özellikler taşıyan bilişsel, psiko-motor ve duyuşsal öğrenme için gerekli öğrenme koşulları, kuram ve ilkeler ile öğrenme ürünlerinin öğretimine yönelik yöntem ve ilkeler üzerinde durulur. Algılama, düşünme, hatırlama, unutma, problem çözme gibi bellek süreçlerini inceleme çalışmaları da öğrenme psikolojisinin kapsamına girer.