Sunuyu indir
YayınlayanUmut Özkul Değiştirilmiş 8 yıl önce
1
BİTKİ VİRÜS HASTALIKLARI Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü
Dr. Aydan KAYA Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü
2
VİRÜS, zehir veya koku anlamına gelir.
İleri derecede parazit hastalık meydana getiren (enfeksiyöz ) etmenlerdir.
3
ÖZELLİKLERİ Submikroskobik’tirler ( Işık mikroskobunda görülemeyecek kadar küçüktürler).
4
ÖZELLİKLERİ Tek tip nükleik asit içerirler (RNA ya da DNA). Genetik materyal bir protein kılıf ile çevrilidir.
5
ÖZELLİKLERİ Yalnız canlı hücrelerde çoğalır ve yaşarlar (Obligat parazit) Antibiyotiklere duyarlı değildirler.
6
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Genel görünüş: Anormal renk Cüceleşme Büyümede duraklama Rozetleşme Göçme (Kuvvet kaybı)
7
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Anormal renk
8
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Cüceleşme Büyümede duraklama
9
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Rozetleşme
10
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Göçme (Kuvvet kaybı)
11
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
RENK DEĞİŞİKLİKLERİ Yapraklar Mozaik Kloroz (Sararma) Aklaşma Kızarma Kahverengileşme ve kararma Bronzlaşma
12
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Mozaik
13
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Kloroz (Sararma)
14
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Kahverengileşme ve kararma Bronzlaşma
15
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Renk değişiklikleri Yapraklar Beneklenme Halkalı lekeler
16
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Çizgililik Bantlaşma
17
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Damar bantlaşması Damar kahverengileşmesi
18
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Renk değişiklikleri ÇİÇEKLER Renk eksiklikleri Kesiklikler (Petallerde anormal leke, çizgi ve bant oluşumu)
19
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Renk değişiklikleri MEYVELER Tüm meyvede Meyvenin kısımlarında ( Damarlanma, beneklenme)
20
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Renk değişiklikleri MEYVELER
21
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Renk değişiklikleri MEYVELER
22
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Şekil değişiklikleri YAPRAKLAR Biçim bozuklukları Epinasti (geriye bükülme) Daralmalar Küçülmeler Kalınlaşmalar Enationlar
23
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
YAPRAKLAR Biçim bozuklukları
24
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
YAPRAKLAR Biçim bozuklukları
25
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
YAPRAKLAR Epinasti (geriye bükülme)
26
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
YAPRAKLAR Daralmalar Küçülmeler
27
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Şekil değişiklikleri ÇİÇEKLER Çeşitli tipte şekil değişiklikleri Anormal çiçek kısımları
28
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Şekil değişiklikleri MEYVELER Deformasyon ve normalden büyük oluş
29
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Şekil değişiklikleri Tümör şeklinde kabarcıklar Anormal çekirdek oluşumu
30
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Şekil değişiklikleri GÖVDE Şekil bozuklukları Boğum aralarının kısalması
31
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
DİĞER BELİRTİLER Solgunluk Zamansız yaprak dökümü Erken veya geç çiçeklenme Anormal meyve tadı Zamklanma Kabuk kavlaması Odunda çıkıntılar Aşı uyuşmazlığı Sürgün oluşumunda artma
32
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Solgunluk
33
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Erken veya geç çiçeklenme
34
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Zamklanma
35
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Kabuk kavlaması Odunda çıkıntılar
36
BİTKİLERDE OLUŞTURDUKLARI BELİRTİLER
Aşı uyuşmazlığı
37
BİTKİLERDE TAŞINMA YOLLARI
Aşı ile Enfekteli bitki materyali vejetatif üretimde kullanıldığında (yumru ,soğan, rizom, kol ve çelik) Mekanik yolla (bitki özsuyu ile) Tohum ve polen ile Vektörler ile Hayvansal vektörler ( Böcekler ve nematodlar) Bitkisel vektörler ( Parazitik tohumlu bitkiler)
38
BİTKİLERDE TAŞINMA YOLLARI
Hayvansal vektörler Böcekler Isırıcı ağız parçalarına sahip böcekler( Çekirge, kelebek larvaları, Diptera larvaları ve Coleopter’ler) Sokucu emici ağız parçalarına sahip böcekler (yaprak bitleri, beyaz sinekler, yaprak pireleri, ağustos böcekleri, unlu bitler, psillid’ler, thrips’ler, akarlar)
39
BİTKİLERDE TAŞINMA YOLLARI
Nematodlar Alınma süresi beslenme arttıkça artar. Virüsler birkaç haftadan birkaç aya kadar kalırlar. Daha sonraki nesillere geçiremezler. Tarlada yavaş yayılırlar.
40
VİRÜS HASTALIKLARI İLE
MÜCADELE YOLLARI Virüs hastalıklarının kontrolünde Taşınma şekli Konukçunun üretim şekli mücadele yollarını belirler.
41
1. ÜRETİM MATERYALİNİN TEMİZLİĞİ:
Virüs ve virüs benzeri hastalık etmenlerinden arındırılmış sağlıklı, sertifikalı, ismine doğru üretim materyali kullanılmalıdır. Sağlıklı bitki yetiştirmek için üretimde kullanılacak üretim materyali (tohum, yumru, aşı kalemi, aşı gözü) tamamen sağlam olan bitkilerden alınmalıdır.
42
1. ÜRETİM MATERYALİNİN TEMİZLİĞİ (devamı):
Yeni bahçeler, eskilerden uzak yerlerde ve virüsten arındırılmış fidanlarla kurulmalıdır. Tohum alınacak tarlalar enfeksiyondan korunmak için izole edilmelidir. Ayrıca, tohumların uygun şekilde depo edilmiş, genetik açıdan temiz ve özellikleri bilinen üretim alanlarında yetiştirilmiş olmalarına özen gösterilmelidir.
43
2. BİTKİYİ SAĞLIKLI YETİŞTİRMEK:
Bitkiyi sağlıklı yetiştirmek için önce en uygun üretim yerinin, tür ya da çeşidin seçilmesi, sonra da toprak işlemesi, sulama ve gübreleme gibi bakım işlerinin yerine getirilmesi gerekir.
44
3. KÜLTÜR VE BAKIM TEDBİRLERİ:
Virüs enfeksiyonlarının yayılmasının bir nedeni de kültür ve bakım tedbirleridir. Mekanik olarak özsu ile yayılan virüsler açısından; bitkiler arasında dolaşılması ve özellikle sera ve bahçelerde bakım işlemleri sırasında hasta bitkilerden sonra sağlıklı bitkilere temas yayılmayı artırmaktadır.
45
3. KÜLTÜR VE BAKIM TEDBİRLERİ (devamı):
Bakım işleri sırasında kullanılan ekipman uygulamalar sırasında deterjan ile temizlenmelidir. Hastalıklı bitkiler ve bitki artıkları üretim alanından uzaklaştırılmalıdır.
46
4. EKİM VE HASAT ZAMANI: Bazı durumlarda ekim ve hasat zamanının değiştirilmesi yararlı görülmektedir. Ekim erkene alınırsa vektörlerin çoğaldığı sırada bitkiler daha az hassas bir devrede bulunacaklarından virüs enfeksiyonları daha az görülecektir.
47
5. YABANCI OTLARLA MÜCADELE:
Çok yıllık yabancı otlar enfeksiyon kaynağı olarak veya simptom göstermeyen taşıyıcılar olarak ortaya çıkacaklarından enfeksiyondan korumak için alınacak tedbirlerin başında yabancı otlarla savaş gelmektedir. Kışlayan otlarda virüs enfeksiyonu ertesi yıla kalabilir, ara konukçu olarak iş görürler. Yalnız virüslerin kış konukçuları olarak değil , vektörlerin kış konukçuları olarak da yabancı otlar önemlidir.
48
6. VEKTÖRLERLE MÜCADELE:
6.1. Malç, net ve sarı levha kullanımı: Bitkiler arasındaki toprağı yansıtıcı bir yüzey (alüminyum folyo ya da gri malç gibi) ile kaplama yaprakbitlerini uzaklaştırarak virüs enfeksiyonlarını önleme ve azaltmada etkili olmaktadır. Ayrıca, yaprakbitleri ve beyaz sinekler için, sarı rengin çekiciliğine dayanan sarı tuzaklar da kullanılmaktadır.
49
6.2 . Kimyasal Madde Kullanımı:
Seralarda ilaçlama ile virüs vektörü olan böcekler yok edilebilir. Dış koşullarda ise vektörlerle savaş daha büyük problemdir. Sistemik insektisitler ileri bir adım olmasına rağmen enfeksiyondan korumada tam bir çözüm olmamaktadır. Persistent ve non-persistent olan virüslerde durum farklıdır. Böceğin ölmesi için gerekli zamandan daha uzun bir süre, virüsün böcek vücudunda kalması gerekiyorsa, bu takdirde sistemik ilaçların etkisi görülebilir.
50
6.2 . Kimyasal Madde Kullanımı (devam):
Bazı durumlarda vektörlerin kışlamasının önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Pek çok virüsün vektörü olan Yeşil şeftali yaprak biti (Myzus persicae) şeftali ve kayısılarda kışlar. Bu kış konukçularında uygun mücadele yöntemleri ile bırakılmış yumurtalar ve ertesi yılın ilk populasyonu yok edilebilir.
51
7. DAYANIKLILIK ISLAHI : Virüs hastalıklarının kontrolünde amaca en uygun yol virüse dayanıklı çeşitlerin tarımıdır. Dayanıklılık ıslahı, dayanıklı ya da tolerant çeşitlerin seçimini kapsar. Dayanıklı çeşitlerde zaman zaman yeni virüs ırklarının oluşması mümkün olmaktadır. Tolerant çeşitlerin yetiştirilmesi daha değerli bir yoldur. Bu çeşitler hastalığa yakalanmakta fakat ürün kaybı az olmakta ya da hiç olmamaktadır.
52
TEŞEKKÜR EDERİM
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.