KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi

... konulu sunumlar: "KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi"— Sunum transkripti:

1 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi KRiMiNOLOJiDE ARASTIRMA METODLARI

2 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Kriminoloji sosyal bilim dali. Diger bilimlerle bagliligin noktasi suctur. Suc bilimler ikisine ayrilir: hukuki suc bilimler (ceza hukuku, ceza muhakemesi hukuku ve ceza infaz hukuku) ve hukuki olmayanlar suc bilimler (mesela kriminoloji, kriminalistik). Suc disinda bilimler de var. Onlar da farkli sekillerde kriminolojiyle bagli olabilirler.

3 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Suc nedir? Latinca – crimen tek tek suclu hareket ve ihmali davranislari belirtir. Suc yasaklanan ve ya cezalandirilan davranis. Ceza hukuku anlaminda suc kavramina gore ise, kanun tarafindan ceza yaptirimi ile tehdit edilen butun hareketler anlasilir. Garofalo Krimininloji kitabinda (1885.) bir dogal suc kavramindan yon tayin edilmesi onerisi yapmisti. Bununla sucun cekirdek alani olan, butun zamanlar ve kulturlerde kotu olarak cezalandirilan, adam oldurme, yagma, irza gecme, hirsizlik gibi „delicta malaper se“ kabul edilen hareketleri dusunmustu.

4 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Hukuki suc bilimler Ceza hukuku Ceza muhakemesi hukuku Ceza infaz hukuku

5 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Ceza hukuku: normatif bir bilimdir. Ceza hukukun kaynagi Ceza Kanunudur. O ikiye ayrilir: genel kisim ve ozel kisim. Ceza hukukun konusu suc, kriminoloji ise suc neden oluyor bize anlatmaya calisir.

6 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Ceza muhakemesi hukuku: onun kaynagi Ceza muhakemesi kanunu. Suclarin ve faillerinin ortaya cikarilip, yargilanmasi ve yaptirmalarin uygulanmasi hususundaki esaslari gosteren bilim dalidir.

7 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Ceza infaz hukukun: sucla mucadelenin engelleyici bolumu icinde cezalarin infazi ogretisi penoloji ve ya ceza infaz hukuku adi altinda ozel bir disiplin. Insan ceza suc yuzunden aliyor.

8 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Kriminoloji iligli oldugu diger bilimler Suc etolojisi; Suc fenolojisi; Suc profilaksisi; Viktimoloji; Sucun istatistigi

9 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Suc etolojisi sucun nedenlerinin arastirilmasi ogretisi. Sucu ve suclulugu illi aciklamayi arar, sucun nasil meydana geldigini, suca neyin sebep oldugunu anlatir. Suc fenolojisi sucun gorunus ogretisi. Suc, suclu ve sucun kontrolunun nasil ortaya konabilecegi uzerinde bilgi vermek ister. Suc profilaksisi saf onleyici sucla mucadeleyi aciklar. Onun sistematik siniflandirilmasi, onleyici faaliyetler vasitasiyla yok edilmesi gereken, sucun olasi kismi nedenlerinin tabi siralamasinda sonuclanir. Viktimoloji magdur bilimi anlamina gelen viktimolojinden, sucun gerceklesmesinde magdurun rolu anlasilir. Sucun istatistigi Suc istatistiginden, iki ayri sey anlasilir: suclulugun arastirilmasinda istatistik metodunun tatbiki ve bu metodun uygulanmasiyla elde edilen bilgilerin icerigi.

10 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Kriminolojinin iligli oldugu bilimler Sosyoloji Psikoloji Psikiyatri Kriminalistik

11 KRiMiNOLOJiNiN DiGER BiLiMLERLE iLiSKiSi
Sosyoloji suc sosyolojisi, sucu, toplumun yasami icindeki gorunus olarak mutalaa eder ve onun toplumsal nedenlerini ve mesleki iliskileri, nufusun yas gruplarini ve saire aristirir. Sosyoloji de cok onceleri suc ile mesgul olmustru. Psikoloji failin ruhi seyrinin ogretisi anlasilir ve suclunun beden yapisi ogretisi olarak, suc antroplojisi ile de ilgilenir. Klinik psikolojisi Psikiyatri ruhi anormalliklerle, onlarin gorunus tarzlariyla, bedeni ve ruhi nedenleriyle, bedeni ve ruhi tedavi imkanlariyla mesgul olur. Ruhsal hastaliklarin ve onlarin tedavisnin bilimdir. Kriminalistik Kriminsalistik sucun aydinlatilmasiyla mesgul olur, kriminolojiyse suclu davranisin nedenleri ilgilendirir.

12 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Demirbas’a gore Kriminolojik araştırmalarda uygulanan metotlar şunlardır: dokuman analizi anket gozlem deney suçu ölçme metodu deneysel metod

13 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Dokuman analizi Dokuman analizi eskiden ve simdi kriminolojik tešhislerin kazanilmasinda siklikla kullanilan metodlar arasindadir. Tum el, daktilo, elsilmis metinler, ses, plak, goruntu, radio ve televizyon yayinlari dahildir. Dokumanlarin analizin iki sekli birbirinden ayirt edilir:1. Bir araya getirilen toplanmis bilgiler olarak, dokumanlar kullanilir. Bu mahkeme dosyalarinin degerlendirilmesindeki haldir. 2. Dokumanin kendisi cikis noktasi alinir ve onun icerigi arastirilir. Tum bilgileri objektif olarak bakmaliyiz.

14 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Anket Anket ve ya survey arastirmasi, tutumlari, inanclari, degerleri, kisilik ozelliklerini ve katilimcilarin davranislarini olcmek amaciyla duzenlenebilirler. Anket kriminolojik arastirmalarda en yaygin olarak kullanilan, cok sayida kisinin ozeliklerini olcen dusuk maaliyetli yontemdir.

15 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Gozlem: en eski bilimsel metod. O sosyal olmayan bilgi dallar tarafindan en cok kullanilmis. Gozlemci acik ve ya gizli olarak icra edebilir.

16 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Deney Deney pozitif bilimlerde sik kullanilmakdadir. Onun yararlari ve sakincalari var. Onun verimleri sinirli olabilir ama o da ara sira kullanilmis.

17 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Suçu Ölçme Metodu. Kriminolojide suçun yer ve zaman itibariyle ne sıklıkta işlendiğinin bilinmesi, bunların nedenlerinin anlaşılması, suçun önlenmesi ve suç işleyenlerin doğru yola yönlendirilebilmesi veya cezalandırılması açısından önem taşımaktadır. Suçun ölçülmesi ise çeşitli şekillerde yapılmaktadır. Bunlar: 1) Suç istatistikleri*, 2) Viktimizasyon araştırmaları 3) Suçu faillerin bildirmesi ve 4) Dolaylı ölçümler

18 KRiMiNOLOJi METOTLARI
SUÇ İSTATİSTİKLERİ Suç istatistiğinden belirli bir zaman ve bölge için, suçlar, suçlular, mağdurlar ve ceza adalet sisteminin tepkileri üzerine bilgiler içeren düzenli ve sistematik toplama, düzenleme, karşılaştırma ve bu bilgilerin kamuya açıklanması anlaşılır (Demirbaş). Kriminoloji suçla sadece bireyin yaşamındaki tek bir görünüş olarak ilgilenmez.

19 KRiMiNOLOJi METOTLARI
SUÇ İSTATİSTİKLERİ Gorevleri: Suç istatistiğinin esas itibariyle dört görevi vardır: Ceza kovuşturma organlarının (savcılık, mahkeme, polis, infaz kurumları, denetimlik serbestlik uzmanları) faaliyet alanını ortaya koyar. Ceza kovuşturma organlarının iş yükü hakkında bilgi verir Araştırma aracıdır. Nüfusun hangi oranda suça katıldığı hakkında bilgi verir. Hangi nüfus gruplarının, ülkenin hangi bölgesinde suça karıştıkları hakkında bilgi verir. Mağdur olma tehlikesi ve nedenleri konusunda ipucu verir. Ceza kanunlarının etkinliği tespit edilir. Korkutma, önleme ve iyileştirme tedbirlerinin etkinliği hakkında bilgi verir. Ceza adalet sistemine ve yeni ceza kanunlarının hazırlanmasına hizmet eder.

20 KRiMiNOLOJi METOTLARI
SUÇ İSTATİSTİKLERİ polis istatistikleri, adalet istatistikleri, cezaevi istatistikleri, uluslar arası istatistikler ve bilimsel istatistikler olmak üzere beşe ayırmak mümkündür.

21 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Polis istatistikleri Polis istatistikleri, polise intikal eden suçlarla ilgili olarak, polis tarafından tutulan istatistiklerdir. Polis istatistikleri suçluluğun gerçek boyutunu göstermezler. Çünkü işlenmiş olmakla birlikte, kovuşturma organlarına ihbar edilmeyen ve bunların haberi olmadığı için istatistiklere girmeyen çok sayıda işlenmiş suç vardır. Suç istatistiklerinde suçların aydınlatılması oranı üzerinde de bilgi verilir. Rapor döneminde polise intikal eden olaylardan yüzde kaçının aydınlatıldığı gösterilir. Ancak suç istatistiklerinde polis tarafından suç olarak kaydedilen durumların, savcılık ve mahkeme tarafından da suç olarak kabul edildiği anlamına gelmez.

22 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Adalet istatistikleri Bunlar mahkemelere intikal etmiş olan suçlarla ilgili olarak tutulan istatistiklerdir. Polise intikal etmiş olan suçların çoğu mahkemeye gelinceye kadar elenmekte ve adalet istatistiklerinde görünmemektedir. Bu nedenle adalet istatistikleri suçluluğun gerçek boyutunu göstermesi bakımından yetersizdir. Yapılan elemeler ülkenin değişik yerlerinde farklılık göstermektedir.

23 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Cezaevi istatistikleri Hapis cezasına mahkum olup ceza infaz kurumlarına girenler ve tutuklular ile ilgili istatistiklerdir.

24 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Bilimsel Nitelikteki İstatistikler Kriminolojik araştırma yapan kurumlar ile bilim adamlarının yaptıkları istatistiklerdir. Polis ve adalet istatistikleri gibi resmi istatistiklerin yetersizliği nedeniyle kriminolojik araştırma yapan kuruluş veya bilim adamlarınca araştırmalar yapılmaktadır.

25 KRiMiNOLOJi METOTLARI
İstatistiklerdeki sayıların değerlendirilmesi İşlenen suçlar istatistikte sade sayı olarak verilir, suçların ağırlığına göre bir sınıflandırma yoktur. Basit bir hırsızlık suçu ile binlerce lira içeren bir cüzdanın çalınması istatistikte aynı sayısal değere ve yere sahiptir. Basit bir tokat atma şeklindeki yaralama ile bir kimsenin aylarca hastanede yatmasına neden olacak ağırlıktaki bir yaralama da aynı sayısal değere sahiptir. Bu nedenle istatistik sayıları suçluluğun gerçek boyutu hakkında bilgi vermezler.

26 KRiMiNOLOJi METOTLARI
Karanlık alan- siyah sayılar Bilinmeyen, gizli kalan suçluluğa kriminolojide “suçluluğun siyah sayıları” adı verilir. İstatistiklerin gösterdiği resmi suçluluk ile gerçek suçluluk arasında büyük farklar vardır. Çünkü bir çok suç kovuşturma makamlarınca bilinmez ve gizli kalır. Suçlulukta karanlık alan, ceza kovuşturma organlarının bilmedikleri ve bu nedenle de istatistiklerde hiç görünmeyen suç toplamı olarak anlaşılır.  İşlenmekle birlike, birçok suç ortaya çıkmaz, Ortaya çıkanlar da ihbar edilmez, İhbar edilen birçok suçun faili bulunamaz veya suçları ispat edilemez. Bazılarının suçu ispat edilebilir, ancak dava edilemez veya mahkum edilmez. Karanlık alan kavramı “objektif” olarak meydana gelmiş olan suç olayları ile polis istatistiklerine resmen girmiş olan suç sayıları arasındaki farkı ifade eder. Başka bir ifade ile resmi olarak bilgi sahibi olunmamış ve kaydedilmemiş suçlara suçluluğun karanlık alanı veya siyah sayılar olarak tanımlanır.