HİTİTLER VE ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR

HİTİTLER VE ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR
Maliye Tarihi Doç. Dr. Temel GÜRDAL SAÜ/ Maliye

Öğrenme Hedefleri Bu konuyu çalıştıktan sonra:
Hititlerde mali olayların gelişimini öğrenecek, Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, Hititlerde ve Eski Yunanda mali gelişmeleri karşılaştırabileceksiniz

İçindekiler Konunun Özeti Değerlendirme Soruları
3.Hititlerde ve Eski Yunanda Mali Olaylar 3.1. Hititlerde Mali Olaylar 3.1.1.Kamu Hizmetleri ve Devlet Yapısı Kamu Hizmetlerinin Finansmanı 3.2. Eski Yunanda Mali Olaylar Yunan Tarihinin Ortaçağı Yunan Tarihinin Arkayik Çağı (VII. ve VI. Yüzyıllar) Yunan Tarihinin Klasik Çağı (MÖ V. Yüzyıl- MÖ. 330) Yunan Tarihinin Hellenizm Çağı(MÖ ) Konunun Özeti Değerlendirme Soruları

HİTİTLERDE MALİ OLAYLAR
Hititlerde mali olayların gelişimini öğrenecek HİTİTLERDE MALİ OLAYLAR Hitit tarihinin ortaya çıkması, Roma ve Hellen medeniyetinin beşiğinin doğu medeniyetleri olduğunu ortaya koymuştur. Yaklaşık olarak XIII Yüzyıl hüküm sürmüş olan hititlerin tarihi üç safhaya ayrılarak incelenebilir. -Eski devlet (MÖ ): Bu döneme ait belgeler oldukça sınırlıdır. -Yeni Devlet (MÖ ): Bu dönem ilişkin önemli düzeyde belge tesbit edilmiştir. -Geç Hitit Şehir Devletleri (MÖ ): Bu döneme ait olarak Hitit Hiyeroglif yazılı abidelerinden yararlanılmaktadır.

Hititlerde mali olayların gelişimini öğrenecek, HİTİTLERDE MALİ OLAYLAR İlk zamanlar küçük şehir devletleri şeklinde bir yapılanma vardı. Eski Hitit Devleti kurulduktan sonra kral ve asiller meclisinin yönetimi söz konusuydu. Yeni Hitit Devleti idaresinin başında ise büyük kral denilen Hitit Kralı bulunurdu. Kralın işleri arasında başrahiplik, başkumandanlık ve başyargıçlıktan söz edilir. Buna göre Eski Devlet döneminde en önemli kamu hizmetleri olarak, adalet, savunma ve dini hizmetlerin söz konusu olduğu söylenebilir. Bunun yanında Hitit devletinde geniş bir saray teşkilatının olması kamu hizmetleri içerisinde yönetim hizmetlerinin yer aldığını da göstermektedir.

Hititlerde mali olayların gelişimini öğrenecek, HİTİTLERDE MALİ OLAYLAR Hititler’de kamu hizmetlerinin finansmanı genel olarak aynî ve bedenî vergilerle sağlanıyordu. Kamu hizmetlerinin ve bu hizmetler içerisinde özellikle savunma hizmetlerinin finansmanı açısından önem taşıyan uygulamalardan biri, Sahhan (tımar) uygulaması olarak belirtilmektedir. Sahhan, belirli bir arazinin bir kişiye bağışlanması karşılığında krala (devlete) asker temini demektir.

Hititlerde mali olayların gelişimini öğrenecek HİTİTLERDE MALİ OLAYLAR Hitit devletinde büyük ve küçük olmak üzere iki çeşit Sahhan arazisi vardı. 1. Doğrudan doğruya Hitit kralının mülkiyetinde bulunan topraklar bir takım büyük çiftliklere bölünmüştü. Kral bu araziyi, prenslere, beylere veya yüksek saray memurlarına bağışlardı ki bunlar büyük sahhan sahipleri idi. 2. Bir de çiftçilere veya göçmenlere verilen küçük sahhan arazisi vardı. Her iki kesim de kralın bu lütfuna karşı bir sahhan mükellefiyeti ile karşılık veriyorlardı. Bu mükellefiyet kralın ordusuna asker veya savaş arabası temin etmekti. Ancak her mükellef emrindeki bütün askerlerin yiyecek, içecek ve levazımatını temine mecburdu. Bu arazilerin sahipleri öldükleri zaman arazi tekrar devletin malı olurdu.

Hititlerde mali olayların gelişimini öğrenecek, HİTİTLERDE MALİ OLAYLAR Hititlerde kamu hizmetlerinin finansman yöntemlerinden bir diğeri ise “luzzi” dir. Buna göre, şehir surlarının inşası, mabetlerin inşa ve tamiri, yol ve köprülerin onarımı gibi genel yarara yönelik hizmetlerin yerine getirilmesine her Hitit vatandaşı katılmak zorundadır. Sahhan ve luzzi mükellefiyeti dışında Hititler, kazançlarının belirli bir kısmını devlete vermekle yükümlü idiler. Hitit vatandaşları bu çerçevede yükümlülüklerini ayni olarak yerine getirmişlerdir.

Hititlerde mali olayların gelişimini öğrenecek, HİTİTLERDE MALİ OLAYLAR Kamu gelirleri içerisinde en önemli yeri tutan unsurlardan biri de vasal krallıklardan gelen vergilerdir. Vasal Krallıklar sözleşmelerde belirtilen vergiyi her yıl ödemeye mecburdular (Bu vergiler altın veya gümüş üzerinden ödeniyordu). Hititlerde daimi ordu yoktu. Eli silah tutan her Hititli erkek, her yıl baharda sefere çıkmak zorunda idi. Savunma hizmetlerinin finansmanı genellikle bedeni vergilerle sağlanıyordu. (eli silah tutan her erkek her yıl bahar döneminde Hitit ordusunda yer almak zorundaydı.)

ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR
Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Eski Yunan tarihi dört döneme ayrılarak incelenmektedir. -Yunan tarihinin ortaçağı, MÖ. XII. Yüzyıl- VII. Yüzyıl arasında devam etmiş olan dönemdir. -Yunan tarihinin arkayik çağı, MÖ. VII. ve VI. Yüzyıllarda devam eden dönemdir. -Yunan tarihinin klasik çağı, MÖ. V. Yüzyıl ile MÖ. 330 arasındaki dönemdir. -Yunan tarihinin hellenizm çağı, MÖ arasındaki dönemdir.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Dorların Eski Yunan topraklarına girip yerleşmelerinden sonra işgal ettikleri toprakları bütün kabilenin malı saydıkları ve bunları belirli bir süre için işlenmek üzere aralarında kura yoluyla paylaştıkları görülmektedir. Buna göre Yunan ortaçağının ilk dönemlerinde özel mülkiyetin değil kollektif mülkiyetin söz konusu olduğu belirtilmektedir. Ancak, Yunan kabilelerinin belirli bölgeleri sürekli işgal etmeleri sonucu kabile malı olan kleroslar, bazı koşullarla kişisel mülk olmaya başlamış ve veraset hukuku ortaya çıkmıştır.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Yunan ortaçağında ortaya çıkan en önemli gelişmelerden biri de polis adını taşıyan şehir devletlerinin kurulmasıdır. Çeşitli nedenlerin ortaya çıkardığı şehir devletleri, çevrelerindeki topraklara sahip küçük devletlerdir. Bunlar, dışa karşı tamamıyla özgürdür, kanunlarını kendileri yapar ve uygular. Şehirde oturanlar üç kısımdı. *Bir kısmı siyasal haklara sahip özgür vatandaşlar, *bir kısmı özgür olmakla birlikte siyasal haklardan yoksun insanlar, *diğer bir kısmı ise toprağa bağlı ve her türlü haktan yoksun köylüler ya da efendisinin malı sayılan kölelerdir.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Yunan tarihinde etkili olan bir diğer olay da Dor’ların Sparta’da kurdukları devlettir. Bu devlet bir kısım yazarlar tarafından ilk sosyalist devlet olarak kabul edilir. Sparta’da kurulan bu devletin MÖ 800 yıllarında kurulduğu tahmin edilmektedir. Bu devlette, halk üç sınıfa ayrılmıştı. Birinci sınıf, ele geçirilen toprakları kura ile paylaşan ve Sparta’da yaşayan aileler topluluğu, İkinci sınıf dağlık bölgelerde yaşayan bazı köy ve kasabalarda oturan, oturdukları yerin idaresinde bir dereceye kadar bağımsız fakat siyasi ve askeri bakımdan Sparta’ya bağımlı olanlardı. Üçüncü sınıf ise Spartalıların toprağa bağladıkları ve elde ettikleri ürünlerin % 60’ını kendilerine vermek zorunda bırakmış oldukları “helot” adını taşıyan Aka köylü topluluğudur.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Spartalılar helotlar sayesinde hiç bir iş görmeden geçimlerini sürdürüyorlardı. Sparta devletinin başında bulunan krallar ilk zamanlar, savaşta başkomutan, barışta rahip ve adli amir idiler. Daha sonra bunlar asillik ünvanlarını korumakla birlikte sıradan devlet memuru konumuna getirildiler. Spartalılardan kusurlu doğanlar alınıp ücra yerlere bırakılarak ölüme terkedilir, diğerleri yedi yaşından sonra ailelerinden alınıp genç Spartalıların idare ettiği ‘sürü’ adını taşıyan askeri birliklere verilirlerdi. Bunlar 20 yaşına kadar eğitilir ve dayanıklı olanlar 20 yaşında askere alınırdı. Bu uygulamalar sonucu Sparta devleti çok güçlü bir devlet haline gelmişti.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Yunan Tarihinin Arkayik Çağı (VII. ve VI. Yüzyıllar) Yunan orta çağında evlerde çalışan harp tutsağı köleler vardı. Kullanılan ilk sikkeler Lidyalılar tarafından MÖ Yedinci Yüzyılın son yarısında icad edilmiş ve onlardan Yunanlılara geçmiştir. Yunan ortaçağının sonunda da Yunanlılar sikke kullanmaya başlamışlardır. (Mezopotamya ağırlık sistemini kullanarak, bakır, demir altın ve gümüşten).

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR MÖ vı. Yüz yılın başlarında (mö.594) Salamis adasına karşı yapılan seferde başarı gösteren solon Arhon seçilerek, ona Atina'nın sosyal, siyasal hayatında reformlar ortaya koyabilmesi için, geniş yetkiler verildi. Solon, tüm yurttaşları asilliklerine göre değil mal, mülk ve gelirlerine göre dört sınıfa ayırmıştır. Zenginlik sırasına göre en zengin üç sınıfta olanlar askerlik hizmetiyle yükümlü kılınmış, Belirli bir geliri olmayan dördüncü sınıfta yer alanlar ise askerlikten muaf ya da olağanüstü durumlarda hafif silahlı olarak ulaşım işlerinde ya da kürekçi olarak gemilerde bulunmaları öngörülmüştü.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Vergiler de bu dört sınıfa göre belirleniyordu. Devlet paraya ihtiyaç duyduğunda ilk üç sınıf vatandaşın servetleri üzerinden olağanüstü bir vergi alırdı. Dördüncü sınıf ise her türlü vergiden muaftı. Bu dönemde tüm devlet memurları ücretsiz çalışırdı. Görevlerini yurt borcu olarak düşünürlerdi. Yine ancak ilk üç sınıftakiler devlet memuru olabiliyordu. Dördüncü sınıf vatandaşlar, sadece halk meclislerine girebilirdi.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Solon’dan bir müddet sonra Peisistratos tiran oldu. Bu tiran zamanında Atina ekonomik yönden çok yüksek bir seviyeye ulaştı. Önemli bayındırlık eserleri yapıldı. Devlet masraflarının artması ve özellikle ücretli askerlerden meydana gelen ordu nedeniyle eski gelir kaynakları yetmiyordu. Bu yüzden, yeni vergi olarak toprak ve emlak üzerinden gelirin % 10’u veya % 5’i oranında alınan bir vasıtasız vergi konmuştu. Yunan Tarihinin Klasik Çağı (MÖ V. Yüzyıl- MÖ. 330) Bu dönemde Yunanlılarla Persler arasında uzun savaşlar olmuştur. Bu dönemde Atina ve Sparta şehir devletlerinde güçlü donanmalar vücuda getirilmişti. MÖ. VI. Yüzyılın sonlarına doğru Perslerin egemenliği altına giren (Anadolu’daki) Yunan şehirlerinin durumu, Pers gümrük vergilerinin yüksek olması nedeniyle giderek kötüleşmiştir.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Bu dönemde Yunan ülkesini savunmak üzere çeşitli Yunan şehir devletlerinin temsilcileri bir araya gelerek Hellen Birliği”ni kurdular. Birliğin kara ve deniz kuvetlerine (donanmasına) Sparta’nın kumanda etmesi öngörülmüştü. Perslerin saldırısı bu uygulama ile püskürtüldü. Bu olaylar sonrasında iyon şehirleri de perslere karşı isyan ederek bağımsızlıklarını ilan ettiler ve bazıları da Hellen Birliği’ne kabul edildiler.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR MÖ. 478’den itibaren Yunan dünyası Perslere karşı mücadele etmek üzere “Attika-delos” deniz birliğini kurdular. Bu birliğe giren şehirler, iç işlerinde serbest perslere karşı savaşta birlikte hareket edeceklerdi. Bu birliğe üye şehirler Perslere karşı mücadele için birlik donanmasına gemi ve deniz erleri, ordusuna asker vermekle mükelleftiler. Bunu vermeyenler, yerine para olarak vergi ödemek zorundaydılar. Her şehrin vereceği vergi miktarı, Aristeides tarafından büyük bir adaletle ve gelişmiş bir mali sistemi bulunan Perslerin vergi sistemleri göz önünde tutulmak suretiyle saptanmıştı. Bundan ötürü bu devlet adamı “adil” lakabını almıştı.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Birlik hazinesi Delos’ta Apollon ve Artemis tapınağında saklanıyor ve 10 Atinalı maliye memuru tarafından idare ediliyordu. Müttefiklerin istedikleri zaman Birlik hesaplarını kontrol etme hakları vardı. Birleşik devletlerin delegelerinden meydana gelen Birlik meclisi toplantılarını Delos’ta yapıyor, orada önemli sorunlara dair kararlar alıyordu. Bu mecliste her devlet askeri gücüne göre temsil ediliyordu. Balkan yarımadası, Ege adaları ve Karya’nın kuzeyinden başlamak suretiyle Anadolu’nın batı kıyılarında sayısı zaman zaman 300’ü bulan şehir devletini kapsayan bu birlik Yunanlıların siyasal alanda meydana getirdikleri en büyük birlikti. Diğer taraftan önceden kurulmuş olan Hellen birliği devam ediyordu. Kurulan bu deniz birliği, perslere karşı önemli başarılar kazanılmasında etkili oldu. Yine bu dönemde MÖ 470’li yıllarda Atinanın çevresi surlarla çevrildi.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR MÖ arasındaki dönem Atinanın en parlak çağı olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde iktidarı elinde tutan perikles, yeminli Jüri, şehir meclisi üyeleri ve memurlarının belirli bir ücret almalarını sağlamıştı. Böylece başka geliri olmayan Atinalı vatandaşların idareye katılmaları sağlanmıştı. Bu tür haklardan sadece Atinalı anne ve babadan doğanlar faydalanıyor, diğer deniz birliği üyeleri vatandaşları yararlanamadığı gibi, 12 drahmilik bir baş vergisi vermek suretiyle Atina’ya ticaret yapmak üzere gelip yerleşen ve gerektiği zaman orduda ya da donanmada çalışmak üzere askere alınan metoikoslar ile köleler de yararlanamıyordu.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Bu dönemde Perikles Atina’ya taşınmış olan Birliğin hazinesini Atinanın bayındırlık hizmetlerine harcamaya ve Birlik üyelerine hesap vermemeye başlamıştı. Perikles bir adım daha atarak tüm birlik üyelerini beş vergi bölgesi şeklinde egemenliği altında topladı ve bir çeşit konfederasyon oluşturdu. Bu dönemde ayrıca Atina dışındaki yerlerde para basma hakkı kaldırılarak tüm birlik içerisinde Atina tarafından basılmış paralar kullanılmaya başlandı. Ancak söz konusu birlik uzun süre yaşamadı.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Bu dönemde, arazi ve bina vergileri gibi vasıtasız vergiler yoktu. Devletin giderleri devlet memurlarının görevlerini parasız olarak yapmaları, kara ordularına kendisinin ve adamlarının silah ve donatımını sağlayabilecek kadar zengin kişilerin girmesi ve yine bazı zenginlerin harp gemilerinin donatımını üzerlerine almaları nedeniyle oldukça azdı. Toplanan gelirlerin bir kısmı sosyal yardım için harcanırken, asıl büyük kısmı ise çok güçlü ve her zaman taarruza hazır durumda bulundurulmak istenen donanma için harcanıyordu. Gelir fazla olduğu zamanlarda onun onda biri Atena’ya verilir, geriye kalanı halk arasında paylaştırılır, gelirler, giderleri karşılamaya yetmediği zamanlarda geçici bir süre için olağanüstü bir gelir vergisi ihdas olunurdu.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR MÖ. 450 yılları itibarıyla Atina'nın mali yapısına bakıldığında, devlet hazinesi yanında çeşitli tapınaklara ait hazinelerin de olduğu görülmektedir. MÖ. 434 yılında Atena tapınak hazinesiyle birleştirilmiş olan bu hazineler, yeni tapınaklar yapmak, bunların masraflarını karşılamak ve din törenlerini tertiplemek gibi harcamalar için kullanılıyordu. Bunların geliri tanrılara vakfedilen para ve değerli eşyalardan, çeşitli kaynaklardan tanrıların payına ayrılan paralardan ve deniz birliğinin gelir fazlasından ibaret bulunuyordu.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak, ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Deniz birliği hazinesi, MÖ.434 yılı itibarıyla 400 gemiye ulaşan birleşik donanmanın ve birlik bölgesindeki Atina garnizonlarının giderlerini karşılamakla mükellefti. Barış döneminde bu giderler pek olmadığından gelir fazlası devlet hazinesine kalıyordu. Perikles döneminde, nüfusu yaklaşık bin civarında olduğu tahmin edilen Atina’da Pire limanı yeni baştan yapıldı. Atina, Attik-Delos birliğindeki ülkeleri hegemonyasına aldığı ve üzerlerine ağır vergiler koyduğu için, -son zamanlarda bu vergiler, ithalat ve ihracat mallarının % 5’i oranında bir çeşit bir gümrük resmi şekline sokulmuştu- üye ülkelerin hoşnutsuzluğuna neden olmuştu.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR MÖ. 410 yıllarında özellikle savaşlar nedeniyle ortaya çıkan mali bunalımı giderebilmek için yeni bir varlık vergisi konuldu. Bu dönemde Atina’da servet vergisine sağlam bir temel kazandırmak için genel bir servet tahriri yapıldı ve vergi toplanmasını kolaylaştırmak için Atina bir takım vergi bölgelerine ayrıldı. Yunan Tarihinin Hellenizm Çağı(MÖ ) Bu dönemde Yunan şehir devletleri Makedon krallığı tarafından ele geçirilmiş ve Yunan birliği kurulmuştu. MÖ. XII. Yüzyılda dor göçleri sırasında Yunanistan'a girdiği tahmin edilen Makedonyalıların MÖ VII. Yüzyılda kurdukları krallık şeklindeki devleti, MÖ. VI. Yüzyılda Perslere tabi bir vasal devlet olduğu belirtiliyor. Bu devlette Krallık babadan oğula geçerdi Ordunun özel bir yeri vardı.

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Bu dönemden sonra çeşitli evreler geçiren Makedonya devleti MÖ 359’dan itibaren Kral II. Filip zamanında büyük bir devlet haline geldi. Filip, kabile birliği üzerine kurulu bir krallık olan devleti, bir Kralın idaresi altında güçlü bir birleşik devlet haline getirdi. İyi eğitilmiş ve teçhizatlanmış bir ordu kurdu. Daha sonra Yunan şehir devletlerini ele geçirmeye başladı Sonunda Yunan şehir devletlerini bir kongrede toplayarak Hellen birliği meydana getirildi. Makedonya bu birliğin içinde yer almamakla birlikte, birliği kendisine bağlamış ve birlik ordusunun başkomutanı seçilmişti. Böylece Yunan şehir devletleri birliklerini sağlamış ancak siyasal özgürlüklerini kaybetmişlerdi

Eski Yunanda mali olayların gelişimini kavrayacak ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR Yunan Şehir devletleri MÖ. 146’dan itibaren Romalıların hegemonyası altına girmişlerdi. Son olarak MÖ.30’da Aktium savaşı ile Ptolemaiosların Mısır devletlerin yıkılması ile helenizm tarihinin siyasal evresi sona erdi.

Konunun Özeti Hititlerde Mali Olaylar Eski Yunanda Mali Olaylar
Hititler’de kamu hizmetlerinin finansmanı genel olarak aynî ve bedenî vergilerle sağlanıyordu. Kamu hizmetlerinin ve bu hizmetler içerisinde özellikle savunma hizmetlerinin finansmanı açısından önem taşıyan uygulamalardan biri, Sahhan (tımar) uygulaması olarak belirtilmektedir. Hititlerde kamu hizmetlerinin finansman yöntemlerinden bir diğeri ise “luzzi” dir. Buna göre, şehir surlarının inşası, mabetlerin inşa ve tamiri, yol ve köprülerin onarımı gibi genel yarara yönelik hizmetlerin yerine getirilmesine her Hitit vatandaşı katılmak zorundadır. Eski Yunanda Mali Olaylar Özel mülkiyetin yaygınlaşması sonucu Eski Yunan’da varlık sahipleri ve kabile tarihinde yararlılık gösterenlerden oluşan aristokratlar sınıfı ile iş, güç ve varlık bakımından düşük olanların oluşturduğu iki sınıf ortaya çıkmıştır. Yine Yunan ortaçağında ortaya çıkan en önemli gelişmelerden biri de polis adını taşıyan şehir devletlerinin kurulmasıdır. MÖ. III. Yüzyılın sonlarına doğru karışık bir şekil alan Hellenizm dünyasının bu dönemde Romalılarla ilişkisi başlamış ve Romalılar Yunan Hellenizminin yıkılmasında rol oynamışlardır. Yunan Şehir devletleri MÖ. 146’dan itibaren Romalıların hegemonyası altına girmişlerdi. Son olarak MÖ.30’da Aktium savaşı ile Ptolemaiosların Mısır devletlerin yıkılması ile helenizm tarihinin siyasal evresi sona erdi.

DEĞERLENDİRME SORULARI
Soru 1. Hititlerde mali olayların gelişimini açıklayınız? Soru 2. Eski Yunanda mali olayları açıklayınız? Sonuç Sonuç olarak bu bölümde küreselleşmeye uzanan yolun bir hikayesinin olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda küreselleşmeye yol açan ve altyapısını hazırlayan birçok ekonomik, siyasi ve teknik nedenler olduğu, yine küreleşmenin ülkeler için ortaya çıkarmış olduğu birçok fırsat ve tehditlerin bulunduğu ortaya konulmuştur. Bu doğrultuda küreselleşmenin ülkeler için ekonomik, siyasi ve sosyal-kültürel yapıda meydana getirdiği birçok değişiklikler olduğu anlaşılmıştır.

DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Hititlerde, belirli bir arazinin bir kişiye bağışlanması karşılığında krala asker temini aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir? a) Sahhan b) Luzzi c) Solon d) Helen e) Helot 2. Birlik üyelerini beş vergi bölgesi şeklinde egemenliği altında toplayan Yunan tiranı aşağıdakilerden hangisidir? a) Solon b) Perikles c) Apollon d) Artemis e) Peisistratos Sonuç Sonuç olarak bu bölümde küreselleşmeye uzanan yolun bir hikayesinin olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda küreselleşmeye yol açan ve altyapısını hazırlayan birçok ekonomik, siyasi ve teknik nedenler olduğu, yine küreleşmenin ülkeler için ortaya çıkarmış olduğu birçok fırsat ve tehditlerin bulunduğu ortaya konulmuştur. Bu doğrultuda küreselleşmenin ülkeler için ekonomik, siyasi ve sosyal-kültürel yapıda meydana getirdiği birçok değişiklikler olduğu anlaşılmıştır.

Haftaya görüşmek üzere iyi çalışmalar dilerim
Sonuç Sonuç olarak bu bölümde küreselleşmeye uzanan yolun bir hikayesinin olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda küreselleşmeye yol açan ve altyapısını hazırlayan birçok ekonomik, siyasi ve teknik nedenler olduğu, yine küreleşmenin ülkeler için ortaya çıkarmış olduğu birçok fırsat ve tehditlerin bulunduğu ortaya konulmuştur. Bu doğrultuda küreselleşmenin ülkeler için ekonomik, siyasi ve sosyal-kültürel yapıda meydana getirdiği birçok değişiklikler olduğu anlaşılmıştır.

HİTİTLER VE ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "HİTİTLER VE ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

HİTİTLER VE ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "HİTİTLER VE ESKİ YUNAN’DA MALİ OLAYLAR"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim