Organik Meyve Yetiştiriciliği

... konulu sunumlar: "Organik Meyve Yetiştiriciliği"— Sunum transkripti:

1 Organik Meyve Yetiştiriciliği
Konvensiyonel meyvecilikte ilaç ve gübre kullanımında normalin üzerinde bir uygulama söz konusudur. Bunun sonucu olarak ilaç ve gübre masraflarında artış, zaman kaybı, gereksiz masrafların yansıtıldığı bir ürün fiyatı, katkı ve kalıntı maddeleri içeren ürünler, çevresel risk, toprak ve su kirliliği oluşturmaktadır.

2 Organik meyve bahçelerinin kurulma esasları
Organik meyve bahçelerinin kurulması aşamasında ekonomik faktörlerle, sıcaklık, ışık, nem, rüzgar, toprak, yer, yöney gibi ekolojik faktörler dikkate alınmalıdır.

3 Fidan üretim teknikleri
İzin verilmeyen büyümeyi düzenleyiciler kullanılmamalıdır. Bu nedenle tür ve çeşitler ile kullanılan anaçlara göre farklı üretim teknikleri kullanılır. Generatif Üretim Teknikleri: Vegetatif Üretim Teknikleri:

4 Anaç seçimi Meyvecilikte kullanılan anaçlar, çöğür ve klon anacı olarak iki gruba ayrılır. Çöğür anacı: Meyve anaçlarının çimlendirilmesi sonucunda elde edilir. Bu şekilde kazık kök sistemi oluştururlar. Böylece su stresinin olduğu koşullara uyum gösterirler Klon anaçları: Kolay köklenme özelliğindeki anaçların vegetatif yöntemlerle üretilmesi ile elde edilirler. Bu tür anaçlar toprak kökenli bazı hastalık ve zararlılara karşı hassastırlar.

5 Çeşit seçimi Organik yetiştiricilikte ağaçlarım erken meyveye yatması ve gençlik kısırlığı döneminin kısaltılması hedeflenmiştir. Ağaç gelişme kuvveti ve hacim, bahçe tesisinde sıra aralık ve mesafesinin belirlenmesinde önemlidir. Hiçbir inorganik madde kullanılmadan elde edilmiş küçük meyve kaliteli olarak kabul edilir.

6 Bahçe tesisi Organik yetiştiricilikte hastalık ve zararlı riskini en aza indirecek dikim mesafeleri uygulanmalıdır. Kullanılacak fidanlar bir yaşlı ve organik sertifikalı olmalıdır.

7 Kültürel işlemler Budama Toprak yönetimi Sulama Hasat ve Ambalaj

8 Organik meyvecilik uygulamalarını kısıtlayabilecek faktörler
Yüksek maliyet Verimde azalma Yüksek fiyat Tanıtım yetersizliği Olumsuz propaganda

9 Seralarda Organik Üretim
Toprak organik özelliğini yitirmemiş olmalı Organik tohum ve çoğaltma materyali kullanılmalı Verimliliği arttırıcı ekolojik yöntemler kullanılmalı Sera örtüsü olarak cam veya polietilen kullanılabilir Damla sulama sistemi tercih edilmelidir.

10 Organik Arıcılık Üretime başlama: Kovanların özellikleri, çevre kalitesi, arıcılık ürünlerinin özenle elde edilmesi, işlenme ve depolanma koşulları önemlidir. Geçiş dönemi: Konvansiyonel arıcılıktan organik arıcılığa geçiş bir yıldır. Arıların orijini: Seçilen arı ırkı çevreye uyumlu, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı olmalıdır. Organik arıcılık sahası: Üretim yapılacak alanın asgari uçuş çapı 3 km olmalıdır. Bu alan bir yıl önceden belirlenir. Arıların beslenmesi: kendi kovanlarındaki balla yapılmalıdır.

11 Organik arıcılıkta hastalıklarla mücadele
Dayanıklı ırk ve hatlar seçilmeli Ana arılar düzenli olarak yenilenmeli Balmumu düzenli olarak yenilenmeli Kovanlardaki erkek arılar kontrol edilmeli Kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal bırakılmalı Arı sağlığı için kovanlar sistematik olarak denetlenmeli Kullanılan malzemeler düzenli olarak organik yöntemlerle dezenfekte edilmeli

12 Organik su ürünleri üretimi
Üretime başlama Çevre kirliliğinin tespiti Çevre koruma önlemleri Yetiştiricilik tesisi Yetiştiricilik Kuluçhane Besleme Tür ve alt türlerin seçimi

13 Genetik yapı Müdahaleler Kayıt tutulması Hijyen tedbirleri İşletme tesisi Yemlerin özellikleri Hormon kullanımı

14 Ekolojik ve sürdürülebilir tarım modelleri
Geleneksel tarım uygulamalarının özellikleri -Verimlilik ve yüksek kazanç sağlamayı hedefler. -Endüstriyel tarımla birlikte gıda üretimi son 50 yılda %70-90 oranında artmıştır. - Bir çok olumsuz sonuç ortaya çıkmıştır.

15 Geleneksel tarım sisteminin özellikleri:
Hızlı teknolojik buluşlar İdare ve üretim elemanları için aşırı sermaye kullanımı Büyük çiftlikler Aynı sezonda sürekli tek ve sıra bitkisi yetiştiriciliği Homojen yüksek verimli hibritlerin kullanımı Yüksek işçilik etkinliği Tarım ticaretine fazla bağımlılık

16 Konvansiyonel tarımın neden olduğu sorunlar:
Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte kimyasal gübrelerin kullanılması, üretilen besin maddelerinin çeşit ve miktarında önemli artışlar sağlamıştır. Ekonomik olarak tarım sektörü giderek daha fazla harcamayı gerektirmekte çiftçi gelirleri arasındaki denge bozulmakta Çiftlik ürünlerinin üretim, işleme ve dağıtımında giderek daha az insan gücü kullanılmaktadır.

17 Sürdürülebilir Tarım İnsanların gıda ve lif gereksinimini karşılamak
Çevre kalitesi ve temel doğal kaynakların zenginleştirilmesi Yenilenemez kaynakların kullanım etkinliğini artırmak Doğal biyolojik döngüden yararlanmak ve kontrol etmek Çiftlik sistemlerinin ekonomik yaşanabilirliğini sağlamak

18 Sürdürülebilir tarım;
ekonomik aktivitenin temeli olarak doğal kaynakların ve çevrenin farkına varılarak uygun bir çevre oluşturma vizyonu temeline dayalı sosyal ve ekonomik bir organizasyondur. ekolojik olarak güvenilir, ekonomik olarak uygulanabilir, sosyal olarak adil, kültürel olarak uygun ve bilimsel yaklaşımlardan temel alırsa, tarım sürdürebilir demektir.

19 Sürdürülebilir tarım sistemi
Doğal kaynakları korur Dışarıdan çiftlik sistemine çok az girdi sağlanması esasına dayanır. İç düzenleyici mekanizmalarla hastalık ve zararlının kontrolünü sağlar Kültüvasyon ve hasatın neden olabileceği olumsuzlukları elemine eder.

20 Organik Tarımda Bitki Besleme
Toprak kalitesi organik madde ve makro ve mikroorganizma çeşitliliğine bağlıdır. Toprak kalitesinin devamlılığı ve artırılması bitki rotasyonu, bitki artıklarının ve hayvansal gübrelerin yeniden kullanılır hale getirilmesi, kimyasal girdi ve pestisit girdisinin azaltılması, örtü ve yeşil gübre bitkisi baklagil yetiştiriciliğinin arttırılmasına bağlıdır.

21 Organik Tarımda Besin Elementlerinin Kazandırılması
AZOT Atmosferin temel bileşeni moleküler azot (N2) olup, bitki kuru maddesinin % 2-6’sını oluşturmaktadır. Nitojen toprakta NH3, NO2, NO3 ve N2 formlarında bulunur.

22 Bitki Gelişimi İçin Başlıca N Kaynakları;
Atmosfer Biyolojik fiksasyon Atmosferik fiksasyon Yağışlar Ticari gübreler Toprak organik maddesinin mineralizasyonu Bitkisel atıklar Hayvan gübreleri ve atıklar

23 Tarıma uygun üst toprak %0.05-0.30 nitrojen içerir.
Bu yaklaşık kg anlamını taşır

24 2. FOSFOR Enerjinin transferi ve depolanması başta olmak üzere, çiçeklenme, meyve ve tohum formasyonu, hücre bölünmesi ve strüktürü, bitki kök gelişimi ve bitki kalitesinde önemli rol oynar. Fosforun kaynağı: organik maddenin mineralizasyonu, gübreler, bitki artıkları ve toprak mineralleridir. Toprak fosforunun ana kaynağı topraktaki kayaç ve minerallerdir.

25 3. POTASYUM Potasyum hastalık ve zararlılara dayanıklılık, enzim aktivatörü, stomaların açılıp kapanması, fotosentez, klorofil gelişmesi, dane formasyonu ve su kullanım etkinliği gibi bir çok olayda önemli rol oynar.

26 K ve diğer makro besin elementlerinin alımını etkileyen faktörler;
1.Toprak organik madde oranı, 2. Kil mineralleri tipi 3. pH 4. Toprak nem oranı 5. Toprak sıcaklığı 6. Toprak mikroorganizmaları 7. Toprak tekstürü

27 4. KALSİYUM Kalsiyum özellikle bahçe bitkilerinde önemlidir. Organik standartlarla öğütülmüş kireç taşı, tebeşir ve su hayvanlarının kabukları gibi kireçlenme materyaline izin verilir.

28 5. KÜKÜRT Organik standartlar elementel kükürt uygulamasına izin vermektedir. Ayrıca % 15 jips kullanımı da kontrol ve sertifikasyon kuruluşunun denetiminde kullanılabilmektedir.

29 3.BESİN BÜTÇELERİ Organik işletmeler için fosfor bütçesi sık sık küçük noksanlıklar gösterir. Düşük P sorbsiyon kapasitesi ve içeriğine sahip topraklar dışında bütün bu noksanlıklar toprakta yararlanılabilir P içeriğindeki azalmayla gözlenir, bu organik işletmeler için önerilen daha erken gübre uygulamalarıyla bu rezervleri tekrar oluşturmalarıdır. Organik işletmelerde K’un besin bütçesinde önemli noksanlıklar az görülür. Düşük K içeriğine sahip kumlu topraklar dışında Organik olarak tarım yapan işletmelerde değişebilir K konsantrasyonları nispeten stabil kalır. Bu topraklarda verimliliğin tayini için fiske olunan K’un da tayini yapılmalıdır.

30 4. ORGANİK GÜBRELER Organik sistemlerde azot rotasyonda yetiştirilen baklagiller ile karşılanır. Diğer elementler toprak minerallerinin ayrışmasıyla ve yağışla yenilenir. Ancak tüm bu girdilerle kaybolan besin elementlerinin tümünün karşılanması yeterli olamayacağından toprak iyileştiricilerinin kullanımına ihtiyaç vardır. Ülkemiz şartlarında kullanılabilecek organik toprak iyileştiriciler ahır gübreleri, kompost, çeşitli tarımsal atıklar (kekler, ayçiçeği sapı, mısır koçanı, pirinç kavuzu, vb.) ile kesimhane atıkları (kantozu, kemik unu vb.) sayılabilir.

31 4.1.AHIR GÜBRESİ Ahır gübresi, büyük ve küçükbaş hayvanların dışkıları ile ahırlarda hayvanların altına serilen yataklıktan oluşur. Ahır gübresi, bir yandan toprağın yapısını olumlu yönde etkilerken, diğer yandan bitkiler için gerekli besin elementlerini sağlayarak ürün miktarı üzerine olumlu etki yapar.

32 -Toprağın su tutma kapasitesini artırır
-Toprağın su tutma kapasitesini artırır. -Suyun toprak yüzeyinde bağımsızca akmasına, buharlaşmasına ve tarıma elverişli toprakların taşınıp götürülmesine engel olur. -Toprağın kolay tava gelmesini sağlar. -Toprak ısısını bitki gelişmesi için uygun duruma getirir. -Toprakların pH’sı üzerinde etkili olmaktadır. -Ahır gübresi, organik yapısı nedeniyle toprak havalanmasına olumlu etki yapar. Öte yandan ahır gübresinin toprakta parçalanması sonucu oluşan karbondioksit ve organik asitler, bitki besin elementlerini bitkiler için yarayışlı şekle sokarlar. -Ahır gübresiyle toprağa fazla miktarda mikroorganizma verilir.

33 Ahır gübresinde yitme Ahırda yada ahırdan çıkarıldıktan sonra gereken dikkat gösterilmez ve yeterli önlemler alınmaz ise, tarlaya taşınmadan çok önce ahır gübresi değerini büyük ölçüde yitirir. Bu yitme çeşitli şekillerde olabilir; Sıvı dışkının yitmesi bitki besin elementleri yönünden önemli bir sorundur. Ahırdan çıkarılan gübre açıkta ufak ve gevşek yığınlar şeklinde bırakıldığı zaman yıkanarak yitme büyük boyutlara ulaşır

34 Buharlaşma sonucu gaz şeklinde yitme asal olarak gübrenin azot ve organik madde içeriğinde görülür. Amonyak yitmesi, amonyum karbonat konsantrasyonu ve sıcaklık artışına bağlı olarak artar İhtimar anında gübrenin organik maddesinde önemli miktarda yitme olmakta ve bu da karbonhidratların parçalanarak yitmesinden kaynaklanmaktadır

35 4.1.2. Ahır gübresinin uygulama zamanı, şekli ve miktarı
Ahır gübresinin uygulama zamanı, şekli ve miktarı; toprak özeliğine, bitkinin cinsine, çevre koşullarına ve kimyasal gübrelerin uygulama yöntemine, zamanına ve miktarına bağlı olarak belirlenir.

36 Tarlaya taşınan ahır gübresinin zaman yitmeden düzenli bir şekilde serilip toprakla karıştırılması gerekir. Bir dekar toprağa en az 1 ton ahır gübresi düzenli bir şekilde serilebilir. Toprak yüzeyine serildikten hemen sonra, zaman yitirilmeden ahır gübresinin toprakla karıştırılması gerekir. Kültür bitkilerinin ahır gübresinden yararlanma dereceleri de birbirinden ayrımlıdır. Organik tarım yapan işletmelerde toprağa ilave edilen hayvan gübrelerinde N mineralizasyonunun kontrolünde geleneksel tarımda yapılan uygulamalar geçerlidir.

37 Ahır gübresinin toprağa ilave edildiğinde net mineralizasyonu C/N oranı etkiler
Organik gübreler kısa ve orta dönem için besin maddelerinin temini yanında uzun dönemde toprak organik maddesi düzeylerini artırmak suretiyle toprak verimliliği için oldukça önemlidir.

38 4.2.TAVUK GÜBRESİ Tavuk gübresi, azot içeriği yönünden diğer çiftlik gübrelerine oranla daha değerlidir, nem içeriği az ve kuru madde miktarı yüksektir. Ancak doğrudan kullanılması durumunda bitkide yanmalara neden olabilir. Bu nedenle ya toprağa az miktarda uygulanarak, veya sap, saman, turba ve yosun ile karıştırılarak bitki besin düzeyi seyreltilip kullanılabilir. Tanklarda biriktirilerek ve yeterince su katılarak hem çözülmesi kolaylaştırılır, seyreltilir ve hem de sulama suyuna ilavesi kolaylaştırılır.

39 4.3.KOMPOST Tarımsal işletmeden veya işletme dışarısından gelen bitkisel ve hayvansal kaynaklı tüm organik artıklar kompost yapımında kullanılır. Bitkisel saplar, yapraklar, yabancı otlar, mutfak artıkları kompost yapımı için uygundur. Bahsedilen bu materyaller iyice karıştırılıp tabanı sıkıştırılmış bir yerde yığın yapmak üzere hazırlanır.

40 Altta bir tabaka saman serilerek sızma engellenir
Altta bir tabaka saman serilerek sızma engellenir. Üzerindeki yığın 1-1,5 m yüksekliğinde olabilir. Üstü toprak ile örtülerek fermantasyona bırakılır. (Fermantasyon materyalin cinsine göre 6-24 ayda olabilir. Ancak bu zaman zarfında yığın ara sıra bozularak havalandırılır, olgun kısım ayrılır kurumuş ise hafifçe ıslatılır). Yığın her zaman için çok fazla olmamak kaydıyla sıkıştırılır

41 Bütün organik gübrelerde olduğu gibi kompostlarda toprak işlemesi sırasında ve ekimden 2-3 hafta önce yeterli nemi olan toprağa gömülerek verilmelidir.

42 4.4.YEŞİL GÜBRE: Yeşil gübre esas olarak, toprakta gerekli organik maddeyi sağlamak amacıyla yetiştirilen bitkilerin, gelişmelerinin belli bir devrelerinde ve henüz yeşil halde iken sürülerek toprak altına getirilmesidir.

43 Yeşil gübrelemenin en başta gelen yararı toprağın organik madde yönünden varsıllaştırılmasıdır.
Özelikle ahır gübresinin az bulunduğu yerlerde yeşil gübreleme yoluyla toprağın organik madde düzeyi önemli miktarda artırılmaktadır. Yeşil gübreleme ile toprağa organik materyalin uygulanması, toprak mikroorganizmalarına besin kaynağı sağlanması nedeniyle, toprakta mikroorganizmaların nicelik ve işlevleri üzerine olumlu etki yapar.

44 Yeşil gübre bitkileri toprak yüzeyini çeşitli etkenlere ve özelikle erozyona karşı korurlar.
Bir bitkinin amaca uygun yeşil gübre bitkisi olabilmesi için; Hızlı gelişmesi, bol miktarda vejetatif organ oluşturması ve yoksul topraklarda bile iyi yetişebilmesi gerekir.

45 4.5.DENİZ YOSUNLARI Deniz yosunu bir toprak iyileştirici olmakla birlikte taşıma masraflarının yüksek olması nedeniyle ancak lokal olarak kullanıldığında uygundur. Deniz yosunu ekstraktlarının yapraktan sprey olarak kullanımı oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır

46 5.TOPRAK ORGANİK MADDESİ VE TOPRAK VERİMLİLİĞİ
Toprağa verilen organik madde toprakların verimlilik güçlerini iyileştirmenin yanında, toprakların fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini de olumlu etkiler. Organik madde bitkisel ve hayvansal doku artıklarının toprağa düşüp ayrışmaya başlamasından, mineralize oluncaya kadar ayrışmanın farklı aşamalarındaki çeşitli organik bileşikleri ifade etmektedir.

47 Organik Tarımda Mikroorganizma kullanımı
Mikroorganizmaların kimyasal gübreler, ve pestisitlerin oluşturduğu problemleri çözmede alternatif olmaları nedeni ile doğal çiftçilik ve organik tarımda kullanılmaları oldukça yaygınlaşmıştır.

48 Mikroorganizmaların işlevleri:
Atmosfer azotunu fikse etmek, Organik atıklar ve kalıntıları parçalamak Toprak kökenli patojenleri baskılamak Bitki besin maddelerinin yarayışlılığını arttırmak ve dönüşümlerini sağlamak Pestisitler de dahil toksik etki yapan bileşiklerin bozunumunu sağlamak Antibiotik ve diğer biyoaktif maddeleri üretmek

49 Bitki gelişimini teşvik edici hormon, vitamin benzeri maddeler üretmek
Bitkilerin alabileceği basit organik molekülleri üretmek Ağır metal iyonlarını bağlayarak bitkilerce daha az alımını sağlamak Çözünemeyen besin kaynaklarını çözünür hale getirmek Polisakkarit üreterek toprak agregasyonunu arttırmak Bitkilerde don zararını kontrol altına almak Bitkilerin ağır metal alımını arttırarak toprakların temizlenmesini sağlamak