Hat Dengeleme.

... konulu sunumlar: "Hat Dengeleme."— Sunum transkripti:

1 Hat Dengeleme

2 Hat Dengeleme : Hedefler
Düzenli bir malzeme akışını sağlamak İnsangücü ve kapasitelerinin en yüksek oranda kullanılmasını sağlamak İşlemleri en kısa sürede tamamlamak Hat üzerindeki iş istasyonu sayısını enazlamak. Boş (idle) süreleri enazlamak Boş süreleri iş istasyonları arasında düzgün bir şekilde dağıtmak Üretim maliyetlerini enküçüklemek.

3 Hat Dengeleme : Hedefler
Bu hedeflerin bazıları birbirleri ile çelişecek ve bütün hedeflerin en üst düzeyde gerçekleştirilmesi mümkün olmayacaktır. Bu durumda amaç, gerçekleştirilebilecek en uygun çözüme ulaşılması ve bunu yaparken maliyetin en düşük seviyede tutulmasıdır.

4 Hat Dengeleme : Kısıtlar
Çevrim süresi Öncelik ilişkileri Konum kısıtı Sabit Donanım kısıtı İstasyon yükü Aynı istasyona atanması istenen iş öğeleri Aynı istasyona atanmaması gereken iş öğeleri

5 Hat Dengeleme - Tanımlar
İş öğesi (task): Toplam işin, uygun ve pratik en küçük alt parçalarıdır İş istasyonu (work-station): Bir veya birden fazla iş öğesinin, bir veya birden fazla işgücü tarafından yapıldığı hat üzerindeki bir iş merkezi. Toplam iş süresi T: Montaj hattı üzerinde üretilecek ürünün montaj için gerekli olan süre veya işi oluşturan iş öğelerinin standart süreleri toplamıdır. N: iş öğresi sayısı ve ti: i no’lu iş öğesinin işlem süresi olmak üzere

6 Hat Dengeleme: Tanımlar
İş istasyonu süresi: Bir iş istasyonunda yapılması gerekli olan iş öğelerinin standart süreleri toplamıdır Çevrim süresi (Cycle time) C: Üretim hızına göre, biten ürünleri bitiş zamanları arasındaki fark. Üretim hızı saatte 10 adet ise ÇevrimSüresi 6 dakidadır. C=(Kullanılabilir üretim süresi) / (Ürün Sayısı)

7 Hat Dengeleme: Tanımlar
Gerekli en az iş istasyonu sayısı: Çevrim süresinin yarısından büyük süreye sahip iş öğeleri sayısı nolası ise nenaz=Enbüyük(nenk;nolası) Ortalama iş istasyonu süresi:

8 Hat Dengeleme: Tanımlar
Esneklik oranı: Bir montaj sürecinin öncelik yapısının belirlenmesinde kullanılan bir ölçüt. Y: öncelik matrisinde 0 değere sahip göz sayısı, N iş öğesi sayısı olmak üzere E=(2Y) / [N (N-1)] Denge Kaybı (balance loss): İşlerin işlemciler veya istasyonlara dağıtımının ne ölçüde dengeli olduğunu gösteren ölçüttür.

9 Hat Dengeleme: Tanımlar
Düzgünlük indeksi: Montaj hattındaki iş istasyonlarının işlem sürelerinin düzgülüğünü gösterir: Di : Düzgünlük indeksi Tenb: İş istasyonu sürelerinin en büyüğü Ti : i. iş istasyonu süresi olmak üzere:

10 Hat Dengeleme: Tanımlar
Hat Etkinliği: Kuramsal Etkinlik:

11 Montaj Hatları Tek modelli hatlar: Tek bir model veya ürünün üretimine ayrılmış hatlar Çok modelli hatlar: Farklı ürünler veya aynı ürünün iki ya da daha çok benzer tipinin, ayrı yığınlar halinde üretildiği hatlar Karışık modelli hatlar: İki veya daha çok benzer ürünün veya bir ürünün farklı modellerinin aynı anda ve karışık olarak üretildiği montaj hatları

12 Hat Dengeleme Problemlerinin tanımlanması
Genel Hat Dengeleme Problemi: Bir montajın gerçekleştirilebilmesi için gereken iş öğelerinin, ilgili süre, öncelik yapısı ve konum kısıtları ile bilinmesi durumunda, belirli bir çevrim süresini gerçekleştirebilmek için gerekli işgücü/iş öğesi dağılımının yapılması. Bu problem genellikle aşağıdaki iki durumun iteratif olarak çözülmesi ile gerçekleştirilir: Her iş öğesinin süre, öncelik ve konum kısıtı belli iken 1.) Belirli bir çevrim süresine göre, ve işlerin gerçekleştirilmesi için gereken en az işgücü(veya iş istasyonu) sayısının hesaplanması 2.) Belirli işgücü/iş istasyonu sayısına göre en düşük çevrim süresinin hesaplanması

13 Örnek İş öğesi süreleri: a1=3, a2=1, a3=2, a4=5, a5=4, a6=4, a7=7, a8=1 ; C=9 Hat Etkinlikleri: HEa=100x(9+9+9)/(9x3)=%100, HEb=100x( )/(9x4)=%75 Station1 İstasyon etkinliği= 8x100/9=% 88,9

14 Hat Dengeleme Yöntemlerinin Sınıflandırılması: Probleme göre sınıflandırma:
Amaç Sayısı İşlem süreleri Ürün/Model Sayısı Paralel Tezgah durumu İstasyondaki işçi sayısı Hattın durumu İstasyon durumu Kaynak kısıtı Malzeme ikamesi Kusur oranlarının verilmesi durumu Özel Problemler

15 Hat Dengeleme Yöntemlerinin Sınıflandırılması: Çözüm yaklaşımına göre sınıflandırma:
Sezgisel (Heuristic) Yöntemler Helgeson-Birnie Kilbridge-Wester ….. Analitik yöntemler Bowman: Doğrusal tamsayılı progr. 0-1 tamsayılı programlama Simülasyon Teknikleri

16 Hat Dengeleme Yöntemlerinin Sınıflandırılması: İşlem sürelerinin deterministik olup olmamasına göre sınıflandırma: Tek modelli Hatlar – Deterministik Deterministik olmayan Çok modelli Hatlar –

17 Örnek Sezgisel Çözüm Yöntemi: Konum Ağırlıklı Dengeleme Yöntemi (Helgeson-Bernie)
Her iş öğesi için konum ağırlığı belirlenir (=iş öğesinin kendi süresi + o iş öğesinden etkilenen tüm iş öğelerinin süreleri toplamı) İş öğeleri konum ağırlıklarına göre sıralanır İş öğeleri istasyonlara, konum ağırlık sıralarına göre, öncelikler de göz önüne alınarak atanmaya başlanır İstenilen çevrim süresine erişilene kadar atamaya devam edilir. Çevrim süresine erişince diğer istasyona geçilir Atama işlemi, tüm iş öğeleri bir istasyona atanana dek sürdürülür

18 Örnek Problem

19 Örnek Problem

20 Çözüm

21 Örnek 6.2 (Tanyaş-Baskak)

22 Örnek 6.2 (Tanyaş-Baskak)
İş Öğesi İşlem Süresi (dk.) Öncül Öğe(ler) 1 - 2 3 4 5 6 3-4-5 7 8 9 7-8 10 11 12 13 14 12-13

23 Örnek 6.2 (Tanyaş-Baskak)

24 Örnek 6.2 (Tanyaş-Baskak)