Yaşlılık Sigortası Ölüm Sigortası.

... konulu sunumlar: "Yaşlılık Sigortası Ölüm Sigortası."— Sunum transkripti:

1 Yaşlılık Sigortası Ölüm Sigortası

2 Uzun Vadeli Sigorta Kolları
Maluliyet sigortası m Yaşlılık sigortası m Ölüm sigortası m

3 Yaşlılık Sigortası

4 Yaşlılık Kavramı Sosyal Sigorta Hukukunda yaşlılık insan hayatının son safhasında karşılaştığı, bedeni ve fikri gücünün zaman içinde artan bir şekilde azalması sonucu, sürekli bir gelir kaybına ve gider çoğalmasına neden olan fizyolojik durum olarak tanımlanmaktadır.

5 Yaşlılık Sigortasından Faydalanma Koşulları
Prim ödeme gün sayısı Sigortalılık Süresi İşten ayrılma Kuruma Başvuru

6 Sigortalılık Başlangıç Tarihi
Yaşlılık sigortasından sağlanan haklardan faydalanabilmek için sigortalılık başlangıç tarihinin de tespit edilmesi gerekecektir. Zira tarihinden önce sigortalı olanlar için farklı hükümler, tarihleri arasında ilk defa sigortalı olanlar için farklı hükümler ve tarihinden sonra sigortalı olanlar için farklı hükümler öngörülmüştür.

7 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlayan sigortalılar için öngörülmüş olan şartlar Ülkemizde yaşlılık aylığı işçiler için ilk kez 1949 yılında 5417 Sayılı İhtiyarlık Sigortası Kanunu İle kabul edilmiştir. 5417 SK’daki Söz konusu düzenleme 22 Mart 1954de 6391 Sayılı Kanun (Md. 1) ile değiştirilerek 60 yaş ve 25 yıl sigorta süresi muhafaza edilmiş ancak ikinci şık kaldırılmış ve prim ödeme gün sayısı gün olarak belirlenmiştir. Türk Sosyal Sigorta tarihinde yaşlılık aylığına ilişkin ikinci düzenleme 6900 Sayılı Maluliyet, İhtiyarlık ve Ölüm Sigortalan Kanunudur. Dağınık olarak düzenlenmiş olan sosyal sigorta dalları 1964 yılında kabul edilen 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile birleştirilmiştir.

8 1969 yılında 506 SK’ tadil eden 1186 sayılı Kanun ve 2422 Sayılı Kanun yaşlılık aylığından yararlanma koşullarını yeniden değiştirmiştir. Yaşlılık sigortasında asgari bir emeklilik yaşının olmamasının neden olduğu mali sorunları asgariye İndirmek üzere 1986 yılında 3246 SK ile emeklilik yaş haddi kadınlarda 55, erkeklerde 60’a çıkarılmış, bu yaşa ulaşanlara günü tamamlamaları veya 15 yıllık sigorta süresi içinde gün prim ödemeleri şartı getirilmiştir.

9 1992 yılında 3774 SK’la 1 bu uygulamadan da vazgeçilip 5
1992 yılında 3774 SK’la 1 bu uygulamadan da vazgeçilip gün primi olan sigortalıların kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl asgari sigortalılık süresi dolduğunda yeniden yaş haddi aramaksızın emeklilik kabul edilmiştir. Böylece, ’a gelindiğinde (4447 SK çıkarılmazdan önceki) emeklilik yaşlarından 5’er yılın da İndirilmesi ile hukuki durum aşağıdaki tabloda aktarılan şekilde olmuştur: Emeklilik yaşı Sigorta süresi (yıl) Prim ödeme gün sayısı K. 50, E: 55 - 5.000 K: 50, E: 55 15 yıl 3.600 K: 20, E: 25

10 08.09.1999-30.04.2008 Tarihleri Arasında İlk Defa Sigortalı Olanlarda Aranan Şartlar
Geçici madde 9 4/1-a ;kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla veya kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün prim ödeme gün sayısı 4/1-b kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl prim ödeme gün sayısı; 4/1-c kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya 61 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl prim ödeme gün sayısı; 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olanlar; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve onbeş yıldan beri sigortalı olup 3600 gün prim ödeme gün sayısı

11 01.05.2008 Tarihi İtibariyle İlk Defa Sigortalı Olanlar
Yaş Şartı (m. 28) tarihi itibariyle ilk defa sigortalı olanlar açısından yaşlılık sigortasından sağlanan haklara sahip olabilmek için kadın sigortalıların 58 yaşını, erkek sigortalıların ise 60 yaşını doldurmaları şartı öngörülmüştür (m. 28/1). Yaş şartı konusunda 4. madde kapsamında belirtilen sigortalılar arasında bir ayrım öngörülmemiştir. 1/1/2036 tarihine kadar kadın için 58, erkek için 60, 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadın için 59, erkek için 61, 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62, 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadın için 61, erkek için 63, 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadın için 62, erkek için 64, 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadın için 63, erkek için 65, 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadın için 64, erkek için 65, 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadın ve erkek için 65 yaş şartı aranacaktır (m. 28/2).

12 Prim Ödeme Şartı SSGSSK’nun 28. maddesinde 7200 gün ile 9000 günlük prim ödeme şartı getirildiği görülmektedir. Burada bahsedilen 7200 günlük prim şartı hizmet sözleşmesi ile çalışan 4/1-a’lılar için öngörülmüştür. Bağımsız çalışanların dahil olduğu 4/1-b’liler ile kamu görevlilerin kapsamında yer aldığı 4/1-c’liler için ise 9000 prim ödeme gün sayısı şartı kabul edilmiştir. 4/1-a: 7200 4/1-b: 9000 4/1-c: 9000

13 Kolaylaştırılmış Emeklilik
Prim Ödeme Gün Sayısı Şartını Yerine Getiremeyen İleri Yaştakiler Sigortalılar, 28. maddenin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla da yaşlılık aylığından yararlanabileceklerdir (SSGSSK. m.28/3). Ancak sözü geçen artış 65 yaşı geçemeyecektir. Bu şıkka göre, 5400 gün üzerinden yaşlılık aylığına hak kazanmak mümkündür. Ancak, talep için gerekli yaş koşulu kadınlar için 6l, erkekler ise 63 olarak belirlenmiştir. Bu husus yasada sigortalılar normal emeklilik yaş hadlerine 3 yıl daha eklenmek suretiyle bulunan yaşta emekli olurlar şeklinde ifade edilmiştir (Md. 28/3).

14 Çalışma ilişkisi Yaş Prim Ödeme Gün Sayısı İşçi K:58 E: 60 7200
Bağımsız çalışan K: 58 E: 60 9000 Kamu görevlisi Sigorta Dönemi ( ) Emeklilik Yaşı Prim Ödeme Gün Sayısı (MYÖS) Kolaylaştırılmış emeklilik K: 58, E; 60 (65 yaşına kadar + 3 yaş) 5400 gün (15 yıl)

15 Belirli Derecede Malul Olmalarına Karşılık Maluliyet Sigortasından Faydalanamayanlar
5510 m. 28/4: «Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı veya engelliliği bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır». Maluliyet sigortasında aylığa hak kazanmak için sigortalılık öncesi malul olmamak gereği vardır. Yaşlılık sigortasında özürlü konumunda emekli olabilmek için ise aksine sigortalı olmadan önce maluliyete uğramak koşulu aranmaktadır.

16 Belirli Derecede Malul Olmalarına Karşılık Maluliyet Sigortasından Faydalanamayanlar için yalnızca prim ödeme gün sayısı şartı aranmıştır. İşe başlamadan önce % 60 ve yukarı oranda malul olan 4/1-a’lı sigortalılar için; ile tarihleri arasında sigortalı sayılanlar için 3700 gün, 2009 yılında sigortalı sayılanlar için 3800, 2010 yılında sigortalı sayılanlar için 3900, 2011 yılı ve sonraki yıllarda sigortalı sayılanlar için ise 3960 prim ödeme gün sayısı şartının arandığını görmekteyiz (SSGSSK. geç. m. 6/7-c). tarihinden itibaren sigortalı olan 4/1-b’liler ile tarihinden itibaren sigortalı sayılan 4/1-c’liler için kademeli geçiş öngörülmemiş ve kanunun aradığı maluliyet oranlarını taşıyan bu kişilerin 3960 gün prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmeleri aranmıştır (SSGSSK. m. 28/5).

17 5510 m. 28/5: Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının; a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün, b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler

18 Sakatlık (Çalışma Gücünün Kaybı) Prim Ödeme Gün Sayısı (MYÖS)
Sigorta Süresi Prim Ödeme Gün Sayısı (MYÖS) Yaş 1) % 60 ve üzeri 15 yıl 3960 (11 yıl) (-) 2) % 50-59 16 yıl 4320 (12 yıl) 3) % 40-49 18 yıl 4680 (13 yıl)

19 01.10.2008 ile 31.12.2008 tarihleri arasında ilk defa sigortalı sayılanlar için 3700 gün,
2009 yılında ilk defa sigortalı sayılanlar için 3800 gün, 2010 yılında ilk defa sigortalı sayılanlar için 3900 gün, 2011 yılında ilk defa sigortalı sayılanlar için 4000 gün, 2012 yılında ilk defa sigortalı sayılanlar için 4100 gün, 2013 yılında ilk defa sigortalı sayılanlar için 4200 gün, 2014 yılında ilk defa sigortalı sayılanlar için 4300 gün, 2015 yılı ve sonraki yıllarda ilk defa sigortalı sayılanlar için ise 4320 gün olarak uygulanacaktır (SSGSSK. geç. m. 6/7-c). tarihinden itibaren sigortalı sayılan 4/1-b’liler ile tarihinden itibaren sigortalı sayılan 4/1-c’liler için ise yine kademeli geçiş hükümleri öngörülmediğinden 4320 prim ödeme gün sayısı şartı geçerli olacak, bu kapsamdaki sigortalılara kademeli geçiş hükümleri uygulanmayacaktır. Yine aynı gerekçelerle çalışma gücündeki kayıp oranının % /1-a kapsamı dışındaki sigortalılar için prim ödeme gün sayısı 4680 gün olarak kabul edilecek, aşağıda 4/1-a kapsamındaki sigortalılar için öngörülmüş olan kademeli geçiş hükümlerine bu kapsamdaki sigortalılar için itibar edilmeyecektir.

20 Bakanlıkça Tespit Edilen Maden İşyerlerinin Yeraltı İşlerinde Çalışanlar
Yaş şartında kolaylık Kanun koyucu bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinde sürekli veya dönüşümlü ayrımı yapılmaksızın yeraltında çalışanlar açısından yaşlılık sigortasından faydalanma koşulları içerisinde yer alan yaş şartını 50 olarak belirlemiştir. 5510 m. 28/6: Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için ikinci fıkrada belirtilen yaş şartı 50 olarak uygulanır. İşin Türü Sigorta Süresi Prim Ödeme Gün Sayısı (MYÖS) Yaş Maden işyerlerinin sürekli veya münavebeli işleri 20 yıl 7200 50

21 Bakanlıkça Tespit Edilen Maden İşyerlerinde, Yeraltında Sürekli veya Dönüşümlü (Münavebeli) Olarak Çalışanlar SSGSSK’nunda bu kapsamda belirtilen sigortalılar için en az 20 yıldan beri çalışma şartı arandığı görülmektedir (SSGSSK. m. 28/6). tarihinden önce çalışmaya başlayan sigortalılar için birtakım geçiş hükümleri öngörülmüştür. En az 20 yıldan beri Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde sürekli çalışan ve bu işlerde en az 5000 gün En az 25 yıldan beri Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işyerlerinde yeraltı münavebeli işlerinde çalışan ve bu işlerde en az 4000 gün prim ödemesi ödemesi şartıyla yaşlılık sigortasından faydalanabilecekleri kabul edilmiştir (SSGSSK. geç. m. 9/5-a,b). Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi çalışmalarının en az 5 yılını (1800 gününü) Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde geçirmiş olan ve tarihinden önce 506 sayılı kanuna tabi olarak çalışmaya başlayan sigortalılar için ise 7000 prim ödeme gün sayısı şartı ya da belirli bir süre sigortalılık ile 4500 gün prim ödeme gün sayısı şartlarının arandığı görülmektedir (SSGSSK. geç. m. 9/5-c).

22 ERKEN YAŞLANANLAR SSGSSK’nda esas itibariyle kronolojik yaşlanma olgusuna itibar edilmekte birlikte biyolojik yaşlanma halinde yaş şartının geriye çekildiğini de görmekteyiz. 5510 m. 28/7: 55 yaşını dolduran ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığından yararlanırlar. Buna göre de erken yaşlanma durumunda yaş şartının 55 olarak uygulanacağı kabul edilmektedir (SSGSSK. m. 28/7).

23 SÜREKLİ BAKIMA MUHTAÇ DERECEDE MALUL ÇOCUĞU BULUNAN KADIN SİGORTALI İÇİN ÖNGÖRÜLEN KOLAYLAŞTIRICI HÜKÜMLER 5510 SK ile, kişinin kendisi dışında bir başkasının sakatlığı da, önceki mevzuatta bulunmayan, yeni bir kolaylaştırıcı emeklilik türü olarak kabul edilmiştir. Madde 28/8: Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.

24 SSGSSK.’na göre kadın sigortalının bakıma muhtaç derecede malul çocuğunun bulunması halinde hizmet sözleşmesi ile çalışanlar ve bağımsız çalışanlar için , kamu görevlileri için ise tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri emeklilik yaş hadlerinden indirileceği kabul edilmiştir (SSGSSK. m. 28/8). Bu sayede ’den tarihine kadar çalışmış bir kadın sigortalının sürekli bakıma muhtaç çocuğunun da bu süre içerisinde bulunması halinde ödenmiş olan 1800 gün prim ödeme gün sayısına ayrıca kanun hükmü gereği 450 gün de (1800/4=450) kendiliğinden prim ödenmiş gibi eklenecektir. Yine çocuğunun sürekli bakıma muhtaç derecede malul olduğuna ilişkin Sosyal Güvenlik Sağlık Kurumu tarafından tarihinde karar verilmiş olan kadın sigortalının çocuğu tarihinde ölmüştür sayılı kanun gereğince tarihinden itibaren işleyecek süreler dikkate alınacağından ile tarihleri arasında geçen 575 günlük sürenin dörtte biri olan 143 gün (575/4=143,75) kadın sigortalının prim ödeme gün sayısına ilave edilecektir

25 Malul çocuk nedenli emeklilik
Aktardan düzenleme gereği özel koşullarda emeklilik için İki koşul aranmaktadır. 1. Talepte bulunan kişinin kadın sigortalı olması, 2. Kadın sigortalının çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olması. Söz konusu iki koşul bir arada bulunduğunda iki ayrı hukuki sonuç ortaya çıkmaktadır. İlk sonuç gereği, 5510 SK döneminde yatırdan primlere dörtte bir ekleme yapılarak farazi çalışma yapılmış olduğu varsayılır. İkinci sonuç olarak, eklenen süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden indirilir. Malul çocuk nedenli emeklilik Hukuki sonuç -Kadın sigortalı olmak, -Bakıma muhtaç çocuk sahibi olmak. -Primlere l/4 eklenir. -Eklenen süreler yaş haddinden düşülür.

26 İşten Ayrılma Sigortalıya yaşlılık aylığı bağlanması için bekleme süresinin dolması koşulu dışında ayrıca çalışma İlişkisinin son bulması gerekmektedir. Son bulma işçi, bağımsız çalışan ve kamu görevlileri için ayrı ayrı düzenlenmiştir. İşçilerin sigorta kapsamında olan iş ilişkisi son bulmuş olmalıdır. Son bulma nedeni önem taşımamaktadır. SGDP Ödeyerek ayni işyerinde çalışmaya devam etmek isteyen kişilerin aylık talebi için İşten ayrılmalarına gerek bulunmamaktadır. Bu durum işyeri tarafından SGK’ya iletilerek prim tahakkuku yeni konuma göre yapılmakta, Kurum da sigortalıya işten ayrılmış gibi hak ettiği aylığı bağlamaktadır Yaşlılık aylığı bağlanması için bağımsız çalışanların faaliyetlerine son verme zorunluluğu bulunmamaktadır. Çünkü, SGDP ödeme yoluyla mevcut çalışmalarını sürdürmeleri mümkündür. Ancak, aylık taleplerinde İşlerini sürdürüp sürdürmeyeceklerini açıklamaları gerekmektedir

27 Kamu görevlileri ise aşağıdaki başlık altında açıklandığı üzere, yetkili makamdan emekliye sevk onayı alındıktan sonra İşten ayrılmaktadır. Söz konusu nedenle, emekliye ayrılma memurluğu sona erdiren nedenler arasında bulunmakta, diğer çalışanlarda olduğunun aksine önce İşin son bulması sonra emeklilik aşaması gelmemektedir. İşten ayrılma Eylem/işlem İşçi Çalışma ilişkisi son bulmalı (SGDP ödenmesi hariç). Bağımsız çalışan Çalışma ilişkisi son bulmalı (SGDP ödenmesi hariç), Kamu görevlisi Yetkiİi makamın emekliye sevk onayı.

28 Kuruma Başvuru Aylığa hak sahibi olabilmek İçin bekleme süresi dolmuş olan çalışan, işten ayrılmalı ve sonra da emeklilik için talepte bulunmalıdır. Talep işçi ve bağımsız çalışanlar için aylık bağlama koşuludur. Çünkü, istemde bulunmayan sigortalıya Kurumun resen aylık bağlaması söz konusu değildir. Talebe bağlı olmayan (resen) emeklilik bazı koşullarda sadece kamu görevlileri İçin mümkün bulunmaktadır.

29 Yaşlılık Aylığının Hesaplanması (m. 29)
İlk kez 5510 SK döneminde sigortalı olanlar için uygulama şu şekildedir: Önce sigortalının ortalama aylık kazancı bulunur ve bulunan kazanç tutarı aylık bağlama oram ile çarpılır. Belirlenen aylık tutara uygulanacak olan aylık bağlama oranı UVS dallarına prim ödenen her 360 gün için % 2 olarak belirlenmiştir (Md 29/I-III). Yaşlılık aylığı bağlanmasına esas olan prim ödeme gün sayısı İşçilerde 7200, bağımsız çalışanlarda ve kamu görevlilerinde 9000 gündür (md. 28/II-a). Yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alındığında örneğin 9000 gün prim ödediği varsayılan bir sigortalı için aylık bağlama oranı (9000: 360 = 25 x 2 =) % 50 olmaktadır.

30 Toptan Ödeme UVS’nın varlık nedeni, MYÖS risklerinden herhangi biri gerçekleştiğinde sigortalıya veya aile fertlerine devamlı gelir olanağı sağlanmasıdır. Ancak, gerekli bekleme süresi dolmadığında, Kuruma ödenmiş olan primlerin/keseneklerin iadesi gerekmektedir.

31 Toptan Ödemenin Şartları
Toptan ödemeye ilişkin; ilk koşul, sigortalının herhangi bir nedenle çalıştığı İşten ayrılması veya işyerini kapatmasıdır, ikinci koşul, yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartının tamamlanmış olmasına rağmen prim Ödeme gün sayısının yeterli olmamasıdır. Prim ödeme gün sayısı yaş şartı ile birlikte yaşlılık aylığı bağlanmasına yeten bir sigortalı toptan ödeme talebinde bulunamaz. Son koşul, toptan ödeme için Kurumdan talepte bulunmaktır (5510 SK Md. 31/1).

32 Sözü edilen koşullar gerçekleştiğinde MYÖS primleri toplamı sigortalıya bir seferde ödenir, ödeme her yıla ait prim tutarının primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı İstek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenmesi yoluyla bulunan meblağ kadar yapılır. Toptan ödemenin yapılmış olması, kışının yeniden çalışmasına engel oluşturmaz. İhya yoluna başvurmadan yeniden çalışan kişinin sigorta süresi yeni çalışma tarihinden itibaren başlayacaktır. İhya yapılması halinde ise yeni sigorta süresi eskisine ilave edilecektir.

33 İhya İhya, önceden primi alınarak tasfiye edilmiş sosyal sigorta ilişkisinin yeniden kurulması (canlandırılması) anlamına gelmektedir. İhya İçin gerekli ilk koşul, önceki sigortalı (işçi, bağımsız çalışan veya kamu görevlisi olarak) çalışmaya dayanan MYÖS primlerinin sigortalı tarafından toptan ödeme ile alınmış olmasıdır. İkinci koşul, yeniden bu Kanuna tabi olarak çalışılmakta (MYÖS primi bildirilmiş) olmasıdır. Üçüncü koşul, ihya İçin yazılı talepte bulunmaktır. Dördüncü ve sonuncu koşul ise, Önceden tahsil edilmiş bulunan primlerin iadesidir.

34 İade edilecek miktar, toptan ödemenin sigortalı tarafından tahsili tarihi ile iadesine ilişkin yazılı İstek tarihi arasında geçen yıllar için güncellenmesi ile bulunur. Güncelleme, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile yapılmaktadır. Bulunan tutar, iadesi için ilgiliye tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödenmelidir (Md. 31/II).

35 ÖLÜM SİGORTASI

36 Ölüm Sigortası (m. 32) Ölüm sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
a) Ölüm aylığı bağlanması. b) Ölüm toptan ödemesi yapılması. c) Aylık almakta olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi d) Cenaze ödeneği verilmesi.

37 Faydalanma şartları (m. 32/2)
Ölüm aylığı; En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, 47 nci maddede yazılı sebeplerle kazaya uğramış, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış, Bağlanmış bulunan malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş, durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığından dolayı prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması veya ödenmesi şarttır.

38 1. şık (tüm çalışanlar bkm.) 3. şık (tüm çalışanlar bkm.)
ÖS’da bekleme süresi Sigorta süresi MYÖS primi 1. şık (tüm çalışanlar bkm.) Yok 1800 gün (5 yıl) (1479 SK’da böyleydi). 2. şık (işçiler bkm.) 5 yıl 900 gün (2.5 yıl) (506 SK’da böyleydi). 3. şık (tüm çalışanlar bkm.) Malullük aylığı (hak kazanmış, almakta veya askıda). Yaşlılık aylığı (hak kazanmış, almakta veya askıda),

39 Sağlanan Yardımlar -Ölüm aylığı, -Toptan ödeme, -Evlenme ödeneği,
-Cenaze ödeneği,

40 Ölüm Aylığı (m. 33) Hesaplama yapılırken dikkate alınacak esaslar:
Sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine bağlanan aylığın hesaplanmasında; a) Sigortalının almakta olduğu veya bağlanmasına hak kazandığı malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı, b) Malûllük veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra sigortalı olarak çalışmaya başlaması sebebiyle aylığı kesilen sigortalının ölüm tarihi esas alınarak 27 nci veya 30 uncu maddelere göre tespit edilecek aylığı, c) 32 nci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendi kapsamında malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olan sigortalının prim ödeme gün sayısı, 9000 günden az ise 9000 gün üzerinden, 9000 gün ve daha fazla ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanan aylığı esas alınır. Ancak, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için 9000 prim gün sayısı 7200 gün olarak uygulanır.

41 Aslı sigortalının ölüm zamanı Bağlanacak aylığa esas tutar
Pasif (emekli) döneminde Asli sigortalının hak kazandtğı/ödenmekte olan aylığı esas. Aktif (çalışma) döneminde Yaşlılık aylığı (ort.aylık kazanç x ayiık bağ.oranı) esas. -MYÖS primi 7200 günden az: 7200 gün esas alınır. -MYÖS primi 7200 günden çok: Ödenen miktar esas alınır.

42 Ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılması (m. 34)
Ölen sigortalının 33 üncü madde hükümlerine göre hesaplanacak aylığının; a) Dul eşine % 50'si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise bu Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75'i, b) Bu Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç bu Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan; 1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya, 2) Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malûl olduğu anlaşılanların veya, 3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının her birine % 25'i,

43 c) (b) bendinde belirtilen çocuklardan sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her birine % 50'si, d) Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam % 25'i oranında; ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25'i, oranında aylık bağlanır. Hak sahiplerine bağlanacak aylıkların toplamı sigortalıya ait aylığın tutarını geçemez. Bu sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin aylıklarından orantılı olarak indirimler yapılır.

44 -Çocuklu, asli sigortalı: % 50, Çocuksuz, çalışmıyor: % 75
ÖS’da hak sahibi Yararlanma koşutları Yaş Evlilik Çalışma Sigorta gelirİ/ayhğı Gelir oranı Dul eş - Evliliği resmi olmalı Yeniden evlenmemeli Çalışabilir. Alabilir. -Çocuklu, asli sigortalı: % 50, Çocuksuz, çalışmıyor: % 75 Erkek çocuk Genel: 18 Lise: 20. Y. Öğr: 25, Bekar Çalışmamak. (Kısmi sigortalılık hariç). Almamalı % 25 ÇGK % 60: Yaş smın yok Bekar veya evli. Kız Yaş sınırı yok Bekar, boşanmış veya dul. (ÇGK % 60: Evli olabilir). Anae, baka Artan hisse yoksa 65 yaş Çocuk, evliliklerinden olmalı. -Üvey evlat ve evlatlık olmamalı. Gelir asgari ücreti aşmamak üzere çalışabilir. Asli sigortalı geİiri/aylığı almamalı (Diğer çocukların gelirini alabilir) Her ikisine en fazla toplam % 25 (%12.5’ar)

45 Ölüm aylığının başlangıcı (m. 35)
Ölüm sigortasından sigortalının hak sahiplerine bağlanacak aylıklar; a) Sigortalının ölüm tarihini, b) Hak sahibi olma niteliğinin ölüm tarihinden sonra kazanılması halinde, bu niteliğin kazanıldığı tarihi, takip eden ay başından itibaren başlatılır.

46 Toptan Ödeme ve İhya (m. 36)
4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar ile bu Kanuna göre ilk defa aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla 31 inci maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan tutar, 34 üncü madde hükümleri dikkate alınarak hak sahiplerine toptan ödeme şeklinde verilir. Hak sahiplerine yapılacak toptan ödemenin toplamı, sigortalıya yapılacak toptan ödeme tutarını geçemez. Bu sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin hisselerinden orantılı olarak indirim yapılır. Toptan ödeme yapıldıktan sonra artan tutar olursa sigortalının ölümünden sonra doğan veya soy bağı düzeltilen veya babalığı hükme bağlanan çocuklarına da bu madde hükümlerine göre toptan ödeme yapılır.

47 -Asli sigortalının ölümü, -Aylık bekleme süresi dolmamış,
Koşulları Ödenecek tutar Dağıtım Toptan ödeme -Asli sigortalının ölümü, -Aylık bekleme süresi dolmamış, -Diğer aylık koşulları var. -Talep. MYÖS (işçi ve işveren) primleri tutarının güncellenmesi ile bulunacak miktar. Bağlı sigortalılara aylık bağlama oranlarına göre.

48 Bu Kanuna göre toptan ödeme yapılarak tasfiye edilmiş süreler, borçlanılarak veya yurt dışı hizmetleri birleştirilerek ya da sonradan hizmet tespiti nedeniyle hak kazanılan sürelerin eklenmesi suretiyle ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli prim ödeme gün sayısının tamamlanması halinde, hak sahiplerinin yazılı isteği üzerine 31 inci maddenin ikinci fıkrasına göre ihya edilir. Yukarıdaki süreler, ihya edilen süreye ilişkin tutar dahil her türlü borçların ödendiği tarihi takip eden ay başı itibarıyla bu Kanuna göre aylık bağlanmasında dikkate alınır.

49 İhya Koşulları Ödenecek tutar Geri ödeme süresi
-Toptan ödeme almış olmak, -Yeni sigorta süresi kazanımı, -Talep. Güncellenen toptan ödeme Borç tebliğini İzleyen ayın sonuna kadar.

50 Ödenen gelirin 2 yıllık tutarı.
Evlenme Ödeneği (m. 37/1,2) Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde yeniden hak sahibi olması halinde, iki yıllık sürenin sonuna kadar gelir veya aylık bağlanmaz, bu durumda olanlar 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır. Evlenme ödeneği verilmesi halinde, diğer hak sahiplerinin aylık veya gelirleri evlenme ödeneği verilen sürenin bitimini takip eden ödeme döneminden itibaren 34 üncü maddeye göre yeniden belirlenir. Koşul Miktar Evlenme Ödeneği -Kız çocuğu olmak, -Evlenmek, -Talep. Ödenen gelirin 2 yıllık tutarı.

51 Cenaze Ödeneği (m. 37/3,4,5) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir. Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir. Cenaze ödeneğinin üçüncü fıkrada sayılanlara ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, üçüncü fıkrada belirtilen tutarı geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenir. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan ölenlerin hak sahiplerine kendi kurumları tarafından ilgili mevzuat gereği ölüm yardımı hariç cenaze gideri, cenaze nakil gideri ödeneği veya bu mahiyette bir ödemenin yapılması halinde, Kurum tarafından cenaze  ödeneği ödenmez.

52 Cenaze ödeneği Ödenmesi koşulları Alacaklıları Ödenecek miktar
Aktif (çalışan) sigortalının ölümü; En az 360 gün UVS primi ödenmiş olmalı. -Eş, -Çocuk, -Ebeveyn, -Kardeş, -Üçüncü şahıslar. Tarifede belirlenen tutar. Pasif sigortalının (emeklinin) ölümü: Bekleme süresi yok.