Planlama Yöneltme DenetimÖrgütleme Kaynaklar -Emek - Sermaye -Doğal Kay. -Teknoloji - Bilgi Performans -Amaçları Gerçekleşti rme - Ürünler -Hizmetler -

... konulu sunumlar: "Planlama Yöneltme DenetimÖrgütleme Kaynaklar -Emek - Sermaye -Doğal Kay. -Teknoloji - Bilgi Performans -Amaçları Gerçekleşti rme - Ürünler -Hizmetler -"— Sunum transkripti:

1 Planlama Yöneltme DenetimÖrgütleme Kaynaklar -Emek - Sermaye -Doğal Kay. -Teknoloji - Bilgi Performans -Amaçları Gerçekleşti rme - Ürünler -Hizmetler - Etkinlikler - Verimlilik Koordinasyon Yönetim Süreci ve İşlevleri

2 Yönetim İşlevleri – Planlama Planlama, örgütsel amaçların ve bu amaçlara ulaştıracak yolların belirlenmesi sürecidir. Bu süreçte belirlenen; 1.Örgütün gelecekte nereye ulaşmak istediği 2...ulaştıracak yolların neler olduğu 3.…hangi kaynaklarla, ne şekilde, kimler tarafından, ne zaman ve hangi maliyetle gerçekleştirilebileceği Planlama Yönetimin ilk ve temel sürecidir.

3 Yönetim Fonksiyonları Planlama;  Planlama, geleceğin değerlendirilmesi ve ona göre gerekli önlemlerin alınmasıdır.  Örgütsel amaçlara ulaşmak için gerekli politika ve yöntemlerin seçimi  Ne yapılacağının önceden kararlaştırılması

4 Planlama neden gereklidir?

5 Planlamanın Yararları 1.Zaman ve emek savurganlığını azaltır 2.İşletme Yöneticilerinin dikkatlerini amaçlara yöneltir 3.İşl. faal. uyumlaştırılmasını mümkün kılar

6 Planlamanın Yararları 4.Kaynakların amaca yöneltilip yönetilmediğini denetleme olanağı sağlar 5.Daha akılcı ilke, yöntem ve kuralların geliştirilmesine olanak sağlar 6.Denetim standartlarının belirlenmesi ve temel alınmasını sağlar

7 Planlamanın Sakıncaları 1.Yüksek nitelikli işgören ve araçlara ihtiyaç olacağından işletmeye ek maliyetler yükler 2.Planlamada kullanılan sayısal yöntemlerde yapılabilecek bazı hatalar beklenmedik olumsuz sonuçlara yol açabilir

8 Planlamanın Sakıncaları 3.“Planlama geleceğe bakmaktır” ilkesine aşırı bağlılık içinde bulunulan durumu gözardı ettirebilir. 4.Uzun süreli planlarda isabet derecesi azalır, kısa süreli de beklenen yarar çoğu kez sağlanamaz 5.Her sektöre uygun değil

9 Planlamanın İlkeleri ve İyi Bir Planın Özellikleri 1.Planlar açık, kesin ve geçerli bir amaca sahip olmalıdır 2.Planlar arasında birlik ve uyum olmalı 3.Devamlılık sağlanması zorunludur 4.Planlar esnek olmalıdır 5.Yanlış anlamalara ve karışıklıklara mahal vermemeli 6.İşletmenin benimsediği standart ve politikalara uygun olmalı

10 İyi bir plan, yöneticinin sorunları ve karşılaştığı fırsatları doğru olarak tanımlamasına ve anlamasına yardımcı olur. Bu nedenle çevrenin araştırılması, gerekli bilgilerin toplanması, fırsatların belirlenmesi, sınırlamaların tanımlanması ve risklerin hesaplanması gerekir Sorunların ve fırsatların belirlenmesi Planlamaya Yön veren ve planın kapsamını belirleyen evredir. Amaçlar örgütün tümüne veya bölüm, birime ilişkin olabilir. Amaçların Belirlenmesi Planın geleceğe dönük olması ve gelecekte neler olduğunun bilinmemesi, yöneticilerin geleceğe ilişkin varsayımlardan hareket etmesi gerekir Hareket noktalarının belirlenmesi Plan ve hareket biçimleri ve çözüm yolları belirlenir Seçeneklerin belirlenmesi Hangi yolun daha iyi olduğuna karar vermek Seçeneklerin değerlendirilmesiEn uygun alternatifin seçilmesiYardımcı planların düzenlenmesi Sayısal değer vermek ve bütçeler yapmaktır. Planı, sosyal değerlerle bütçelemek Planlamanın Aşamaları

11 Yönetim İşlevleri – Örgütleme ÖRGÜTLEME NEDİR VE NİÇİN GEREKLİDİR

12 Örgütleme Planlamadan sonra gelir.;  Planları hayata geçirecek kadrolar belirlenir  Planlanmış amaçlara ulaşmak için gerekli olan faaliyetlerin saptanması, mantıklı bir yapı veya çerçeve içinde gruplandırılması ve bu faaliyetlerle ilgili yetki ve sorumlulukların ve kaynakların ilgili pozisyon veya kişilere tayin edilmesidir.

13  Örgütleme faal. sonucunda örgüt yapısı ortaya çıkar  Planlama ne kadar iyi yapılırsa yapılsın, bu planları uygulama yeteneğinden yoksun bir kadro ve örgüt yapısı ile başarıya ulaşmak mümkün olamayacaktır(siyasi partiler)

14  Örgüt, belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere iki veya daha fazla kişinin çabalarını bilinçli olarak birleştirmeleri yolu ile ortaya çıkan işbirliği sistemidir, örgütleme de örgüt yapısının oluşturulması ile ilgili eylemler dizisini veya süreci ifade eder.

15  Örgütün verimli olabilmesi için sahip oldukları fiziksel, mali ve insan kaynakları ile işlevlerini etkili biçimde bir araya getirmeleri gerekir, söz konusu bir araya getirme sürecine örgütleme denir.

16 BU aşamada görülecek işler belirlenir; çeşitli ölçütlere göre bölümlere ayrılır ve örgütün yapısal düzeni kurulur Örgütsel Yapının Kurulması 2. Aşamada yönetim birimleri arasında haberleşme kanalları kurulur ve koordinasyonu sağlamak amacıyla bağlantılar oluşturulur İlişkilerin Saptanması Mevkilerin temel işlemleri, yetki ve sorumlulukları belirlenir, yönetim alanları belirlenir, örgüt içi ve dışı ilişkiler saptanır Görev Tanımlarının Yapılması Bu son aşamada, görevi yüklenecek olan kişilerin eğitim durumu, iş tecrübesi ve kişisel nitelikleri tanımlanır. Görevin gerektirdiği niteliklerin tanımlanması Örgütlenme Süreci

17 Örgütleme (Organizasyon);  Örgüt yapısı iki türlü olabilir  Formel (resmi)  İnformel (gayri resmi)

18 Örgüt yapılarının oluşturulmasında faydalanılabilecek ilkeler 1.İş bölümü ve uzlaşma ilkesi; iş bölümü ve uzmanlaşma üretimi arttırır ve zaman tasarrufu sağlar 2.Hiyerarşik (basamak) Yapı İlkesi: yetki karmaşasını yok eder. 3.Amaç Birliliği İlkesi: Örgütün ve onu oluşturan her düzeyin açıkça bir amacı olmalıdır

19 Örgüt yapılarının oluşturulmasında faydalanılabilecek ilkeler 4.Emir komuta birliği ilkesi: Örgütte hiçbir üyenin görmekte olduğu işle ilgili olarak birden fazla kişi veya amirden emir almaması gerektiğini savunan ilkedir 5.Sınırlı denetim alanı ilkesi: Bir üstün etkili bir şekilde kontrol edebileceği astların sayısı sınırlıdır.(10000ler, 1000ler, 100ler…)

20 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler 1.Fonksiyon Temeline Göre Örgütlenme: Başkan ÜretimPazarlamaFinansİK

21 Fonksiyon Temeline Göre Örgütlenme: En çok karşılaşılan bölümle şeklidir  İş ve görev niteliğine göre departmanlaşılır  Örn: İKY, Muhasebe ve Finansman, Üretim, Pazarlama…

22 Fonksiyon Temeline Göre Örgütlenme: Yararları;  Mantıklı ve basit bir görünüm sergiler  Her fonksiyonun sorumluluk alanı kolayca saptanır  İletişim daha kolay sağlanır  Uzmanlaşmaya gereken önem verilir

23 Fonksiyon Temeline Göre Örgütlenme: Sakıncaları  Görev ve Sorumlulukları birden fazla kişiye dağıtabilir  Fonksiyonlar arsında sürtüşme ve anlaşmazlık çıkabilir  İletişim ve bilgi aktarımı zayıflayabilir (bazı konularda)

24 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler 2.Sayı temeline göre örgütlenme: İş başarımında insan sayısı ve emeğin ön planda olduğu örgütlerde bu yöntem geçerlidir.

25 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler 3.Bölge veya Coğrafik Temele göre Başkan Batı Bölgesi *İstanbul *Bursa *Balıkesir Orta Anadolu *Ankara *Konya *Kayseri Doğu Böl. *Erzurum *Malatya *Diyarbakır

26 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler 4.Mamul (Ürün)Temeline göre Örgütlenme  Ürettikleri mamul gruplarındaki çeşitlilik işletmeleri bu tür bir örgüte yöneltebilir(ülker,eti,beko,siemens)  Sorun: Mamul çeşidini veya grubunu iyi ayırmak  Yararlar: Yönetim yapısında daha küçük örgütlenmeler olduğundan fonksiyonel örgütte olduğu gibi iletişim, koordinasyon eksikliği vb. sakıncalar olmayabilir  Teknik Bil.akışı ve yetki devri daha kolay uygulanabilir  Standartlara uyma daha kolaydır  Üst Yönetime daha az sorun gider

27 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler Ürün, Mal Temeline göre Bölümlem Tepe Yönetici A. MalıB. MalıC. Malı

28 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler Mamul Temeline göre Örgütlenme Sakıncaları  Destek hizmetlerinin her ürün için tekrarlanması halinde bu örgütlenme biçimi çok pahalı bir hal alabilir  Merkezi yönetimle bölüm yön. Arasında çatışma oluşabilir  Mamuller arsında dengesizlik ortaya çıkar  Yönetici ve teknik işgörenler arasında sürtüşmeler ortaya çıkabilir

29 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler 5.Müşteri Temeline göre Örgütlenme  Mal veya hizmet sunulan müşteri gruplarına göre yapılan bölümleme biçimidir. Bir örgütsel tasarımın temel unsuru tüketici istek ve ihtiyaçlarını olursa, müşteri odaklı bir bölünmeye gidilecektir.  Özellikle üretimi sipariş üzerine olan işletmeler bu uygulamaya yer vermektedirler  bankalarda müşteri temeline göre bölümlere ayrılmıştır Örnek: giyim mağazasındaki kadın çocuk, erkek reyonu  burada çalışan personel

30 Örgütlerde Bölümlere Ayırmada Kullanılan Temel Ölçüler 6.Zaman Temeline göre Örgütlenme  Sürekli çalışan işletmelerde (1.,2.,3. vardiya) görülür Yararları  Yoğun üretimle üretim maliyetleri bir noktaya kadar düşebilir  Genel istihdama katkı sağlar Sakıncalar  Her vardiya sonucu makine ve araçların denetlenerek bir sonraki görevliye çalışır halde teslim edilmesi gerekir.  Yönetici temini güç olabilmektedir(gece)  Sorumluluk tespitinde güçlükler doğabilmektedir, kim aleti bozdu veya soruna sebep oldu?

31 Yönetim İşlevleri – Yöneltme  Yöneltme nedir?  Örgütlenmiş yapıyı harekete geçiren yönetim fonksiyonudur.  Başkalarının davranışlarını belirleme veya etkileme sürecidir.

32 Yönetim İşlevleri – Yöneltme  Planlama yapıldı  örgütleme yapıldı  yöneltme?  Örgütün çeşitli basamaklarına yerleştirilmiş kişilerin harekete geçirilmesi

33 Yönetim İşlevleri – Yöneltme  Yöneltme işlevinin kapsamına, 1. emir komuta zincirinin işletilmesi, 2. çalışanların güdülenmesi, 3. etkin bir liderliğin izlenmesi 4. disiplinin sağlanması, 5. örgüt kültürünün biçimlendirilmesi, 6. çalışanlar arasında güçlü bir amaç duygusu yaratma, 7. çalışanları güdüleme gibi konular girer

34  Yöneltme: Örgütün İK rasyonel ve etkin bir şekilde motive ederek amaçlara ulaşmaya sevk eder.  Yöneltme fonk.önemi: Örgüt üyelerinin işletme amaçlarını tümüyle benimsemeyip bunların yanında kendi bireysel amaçlarına öncelik vermelerinden ileri gelir.  Yönetici çalışanlarını örgütsel amaçlara yöneltmek zorundadır.

35 Eş güdümleme  eş güdümleme diğer bütün işlevlerle etkileşim içerisindedir (koordinasyon)?  Eş güdümleme, bir örgütte çalışanların çabalarını birleştirmeyi, zaman bakımından ayarlamayı, ortak amaçlara ulaşmak için yürütülen faaliyetlerin birbirlerini izlemesini ve bütünleşmesini sağlayan bir işlevdir

36 Eş güdümleme (Koordinasyon); Bütün eylemler ve bölümler arasında uyumun sağlanmasıdır

37 Yönetim İşlevleri – Denetim  Denetim, örgütsel yönetsel ve ürünsel amaçlardan sapmaları önlemek için, örgütün işlemesini izleyip düzeltme sürecidir. Denetim süreci temel olarak 4 aşamadan oluşur: 1.Standartların belirlenmesi 2.Gerçekleşen durumun saptanması ve analizi 3.Standartlar ile gerçekleşen durumun karşılaştırılarak sapmaların ortaya konulması ve yorumlanması 4.Bunun sonucunda gerekli önleyici yada düzeltici önlemlerin alınması

38 Kontrol ()Denetim Amaçlara ulaşmada kullanılan standartlara ne kadar uyuluyor?

39 Kontrol Türleri  Maliyetleri standardize ederek düşürmek ve bu yolla örgütsel etkinliği yükseltmek amacıyla uygulanan kontrol  İşletmenin maddi kaynakları çalınmaya, zarara yada atıl kalmalarına karşı korunmaları amacıyla yapılan  Kalite standartlarıyla ile ilgili talepleri karşılamaya yönelik kontrol  Yetkinin amaca uygun kullanılıp kullanılmadığı kontrolü  İşgörenlerin başarı derecelerini ölçmek amacıyla yapılan kontrol  Plan ve programların dengede tutulabilmesi için yapılan kontroller

40 Başlıca Kontrol Teknikleri  Finansal Tablolar  Rasyo analizi Tekniği: İşletmenin bilanço ve diğer tablolarındaki kalemler arsındaki ilişkinin yüzde olarak ifade edilmesi  Başabaş Grafiği

41 Etkili bir kontrol sisteminin Özellikleri  Uygunluk: kontrol, kontrol edilen eylemin karakterine uygun olmalıdır  Doğruluk: doğru bilgi  Zamanlama:  Objektif ve kapsamlı olmalı  Ekonomiklik  Esneklik  Hız  Geleceğe dönüklük  Anlaşılır olmak