Kimyasal Risk Etmenleri

... konulu sunumlar: "Kimyasal Risk Etmenleri"— Sunum transkripti:

1 Kimyasal Risk Etmenleri
İstanbulUzman Kimyasal Risk Etmenleri İSTANBULUZMAN

2 KİMYASAL MADDE Doğal halde bulunan veya Üretilen veya
Doğal halde bulunan veya Üretilen veya Herhangi bir işlem sırasında veya Atık olarak ortaya çıkan veya Kazara oluşan her türlü element, bileşik veya karışım olarak tanımlanmıştır. (Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik Madde:4)

3 KİMYASALLARRIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI
KİMYASALLARIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI KİMYASALLARRIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI ASG

4 TEHLİKELİ KİMYASAL MADDE :
a) Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, toksik, çok toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip maddeler, b) Yukarıda sözü edilen sınıflamalara girmemekle beraber kimyasal, fiziko-kimyasal veya toksikolojik özellikleri ve kullanılma veya işyerinde bulundurulma şekli nedeni ile işçilerin sağlık ve güvenliği yönünden risk oluşturabilecek maddeler, c) Mesleki maruziyet sınır değeri belirlenmiş maddelerdir.

5 ve/veya kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan
PATLAYICI MADDE (E): Atmosferik oksijen olmadan da ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen ve/veya kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan veya belirlenmiş test koşullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki maddelerdir. Oksitleyici madde (O) : Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddeler ile de temasında önemli ölçüde ekzotermik reaksiyona neden olan maddelerdir.

6 Kolay alevlenir madde (F) :
Çok kolay alevlenir madde (F+) : 0 °C’den düşük parlama noktası ve 35 °C’den düşük kaynama noktasına sahip sıvı haldeki maddeler ile oda sıcaklığında ve basıncı altında hava ile temasında yanabilen, gaz haldeki maddelerdir. Kolay alevlenir madde (F) : a) Enerji uygulaması olmadan, ortam sıcaklığında hava ile temasında ısınabilen ve sonuç olarak alevlenen, b) Ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen ve ateş kaynağının uzaklaştırılmasından sonra da yanmaya devam eden katı haldeki, c) Parlama noktası 21 0C 'nin altında olan sıvı haldeki, d) Su veya nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarda, çok kolay alevlenir gaz yayan maddelerdir. Alevlenir madde (F) : Parlama noktası 21 0C C arasında olan sıvı haldeki maddelerdir.

7 Çok toksik madde (T+) : Çok az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir. Toksik madde (T) : Az miktarlarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir. Zararlı madde (Xn) : Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölüme neden olan maddelerdir.

8 Aşındırıcı madde (C) : Canlı doku ile temasında, dokunun tahribatına neden olabilen maddelerdir.
Tahriş edici madde (Xi) : Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokal eritem, eskar veya ödem oluşumuna neden olabilen, aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan maddelerdir. Çevre için tehlikeli madde (N): Çevre ortamına girdiğinde çevrenin bir veya birkaç unsuru için hemen veya sonradan kısa veya uzun süreli tehlikeler gösteren maddelerdir.

9 Kanserojen madde : Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran maddelerdir. Kategori T İnsan için Kanserojen Olduğu –2 Bilinen Maddeler. Kategori 2 İnsan için Kanserojen Sayılabilen Maddeler Kategori 3 İnsanda Kanserojenik Etki Potansiyeli Xn Olan Fakat VerilerinYetersiz Olduğu Maddeler

10 Mutajen madde : Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen veya bu etkinin oluşumunu hızlandıran maddelerdir. Kategori T İnsan için Mutajen Olduğu –2 Bilinen Maddeler. Kategori 2 İnsan için Mutajen Sayılabilen Maddeler Kategori Xn İnsanda Üremeyi Etkileyen Maddeler

11 Üreme için toksik madde : Solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deriye nüfuz ettiğinde erkek ve dişilerin üreme fonksiyon ve kapasitelerini azaltan ve/veya doğacak çocuğu etkileyecek kalıtımsal olmayan olumsuz etkileri meydana getiren veya olumsuz etkilerin oluşumunu hızlandıran maddelerdir. Kategori T İnsanda Üreme Yeteneğini Bozduğu –2 Bilinen Maddeler. Kategori 2 İnsanda Üremeyi Bozması Muhtemel Maddeler. Kategori Xn İnsanda Üremeyi Etkileyen Maddeler

12  Kimyasal Maddenin İşlem Görmesi: Bu maddelerin üretilmesi, işlenmesi, kullanılması, depolanması, taşınması, atık veya artıkların uzaklaştırılması işleridir. Mesleki Maruziyet Sınır Değeri: Başka şekilde belirtilmedikçe, 8 saatlik sürede, çalışanların solunum bölgesindeki havada bulunan kimyasal madde konsantrasyonunun zaman ağırlıklı ortalamasının üst sınırıdır.  Solunum Bölgesi: Merkezi, kişinin kulakalarını birleştiren çizginin orta noktası olan 30 cm yarıçaplı kürenin, başın ön kısmında kalan yarısıdır.

13 Biyolojik Sınır Değeri: Kimyasal maddenin metabolitinin veya etkilenmeyi belirleyecek bir maddenin uygun biyolojik ortamdaki konsantrasyonunun üst sınırıdır.  Sağlık Gözetimi: Çalışanların belirli bir kimyasal maddeye maruziyetleri ile ilgili olarak sağlık durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılan değerlendirmelerdir. Tehlike: Bir kimyasal maddenin yapısal özelliği nedeniyle zarar verme potansiyelidir. Risk: Kimyasal maddenin zarar verme potansiyelinin çalışma ve/veya maruziyet koşullarında ortaya çıkması olasılığıdır.

14 MAK Değerleri MAC = MAK (Müsaade edilen Azami Konsantrasyon)
Çeşitli kimyasal maddelerin çalışma ortamında bulunması ile ilgili olarak aşağıdaki tanımlamalar kullanılmaktadır. Ülkelere göre her madde için bir değer söz konusudur. Kanserojen (kanser yapan) maddelerin MAK değeri yoktur. MAC = MAK (Müsaade edilen Azami Konsantrasyon) Günde 8 saat ve haftada 40 saatlik çalışma süresi için ortamda bulunmasına izin verilen ve çalışanların sağlıklarını bozmayacak maksimum konsantrasyondur. Hacim birimi ppm(cm3/m3), -SIVI Ağırlık birimi mg/m3 ve TOZ Parçacık birimi ppm/m3 tür. -GAZ

15 TLV=ESD (Eşik Sınır Değer)
Kimyasalların havada bulunmasına izin verilen ve uzun süreli ,yinelenen maruziyetlerde herhangi bir işçide olumsuz etkiye yol açmadığına inanılan sınır değerdir. TLV-TWA =ESD-ZAO (Eşik Sınır Değer -zaman Ağırlıklı Ortalama) Günde 8, haftada 40 saat çalışan işçinin bir kimyasala uzun süreli, tekrarlanan bir biçimde maruz kalması durumunda sağlığının zarar görmeyeceği düşünülen zaman ağırlıklı ortalama konsantrasyondur.

16 TLV-C=ESD-TD (Eşik Sınır Değer-Tavan Değer)
TLV-STEL =ESD-KSMS (Eşik Sınır Değer-Kısa Süreli Maruziyet Sınırı) Bu değer, çalışma günü boyunca asla aşılmaması gereken ve 15 dakikalık maruziyet temelinde belirlenmiş zaman ağırlıklı ortalama sınır değerdir. Bu konsantrasyonlara maruziyet 15 dakikayı aşmamalı, günde 4 defadan fazla yinelenmemeli ve 2 maruziyet arası süre 60 dakikadan kısa olmamalıdır. TLV-C=ESD-TD (Eşik Sınır Değer-Tavan Değer) İşgünü boyunca hiçbir şekilde aşılmaması gereken değerdir. Yükümlülük süresi: Sigortalının işinden fiilen ayrıldığı tarih ile meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasında geçecek azami süreye yükümlülük süresi denir

17 Kayıtların Saklanması
Madde 17 — Bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin (c) bendinde ve 16 ncı maddesinin (d) bendinde belirtilen kayıtlar kanserojen/mutajen maruziyetin sona ermesinden sonra en az kırk yıl süre ile saklanacaktır. İşyerinde faaliyetin sona ermesi halinde işveren bu kayıtları Bakanlığa vermek zorundadır. 17

18 Her kimyasalın ortamda tehlikeli olabilecek konsantrasyonu belirlenmiştir;
Limit değerler konusunda yaygın olarak, “eşik sınır değer (ESD)” ve “müsade edilen azami konsantrasyon (MAK değer)” kullanılmaktadır. ESD kavramı, zaman ağırlıklı ortalama değerdir. MAK değer kavramı ise, daha çok toksik etkisi olan maddeler için uygun olan bu kavram, etkenin hiç bir zaman aşmaması gereken bir düzeye işaret eder. Bu düzey aşılırsa hemen akut şeklinde bir zararlı etki meydana gelir. “Parlayıcı Pat.Teh.ve Zararlı Mad.Tüzüğü “ ekinde bu limit değerleri içeren liste yer almaktadır.

19 177 no lu ILO Tavsiye Kararında Sınıflandırmada Dikkate Alınacak Hususlar,
Vücudun tümüne akut veya kronik olarak etki eden zehirli özellikleri Kimyasal ve fiziksel özellikleri, parlayıcı, patlayıcı, oksitleyici, reaktiflik durumu, Aşındırıcı ve tahriş edici özellileri, Alerjik ve hasasiyet etkileri, Kanserojen etkileri, Genetik etkileri, Üreme sistemine etkileri,

20 PARPATA GÖRE KİMYASALLARIN SINIFLANDIRILMASI
Parlayıcı Patlayıcı Ve Tehlikeli Maddeler Sıcak Ve Soğuk Korozif Maddeler Zehirleyici, Tahriş Edici Maddeler

21 I- Parlayıcı Patlayıcı ve Tehlikeli Maddeler
PARPATA GÖRE KİMYASALLARIN SINIFLANDIRILMASI I- Parlayıcı Patlayıcı ve Tehlikeli Maddeler 1-A- Sıvılaştırılmış Petrol Gazları 1-B- Parlayıcı Katı Maddeler (Magnezyum ve benzeri Parlayıcı katı maddeler ve Alaşımları) 1-C- Parlayıcı Patlayıcı Maddeler (Nitroselüloz, Selüloit ve benzeri Parlayıcı Patlayıcı Maddeler) 1-Ç- Karpit (Kalsiyum Karbür) ve Asetilen 1-D- Uçucu, Parlayıcı sıvılarla hazırlanan tabanca boyaları 1-E- Un, yem benzeri maddeler, 1-F- Nişasta ve benzeri maddeler

22 II-SICAK VE SOĞUK KOROZİF MADDELER
II-A- Nitrik asit, Sülfürik asit, Hidroklorik asit, II-B- NaOH, KOH, Ca(OH)2 vs (Sodyum hidroksit, Potasyum hidroksit, Kalsiyum hidroksit) II-C- Hidroflorikasit, II-Ç- Katı Karbondioksit (kurubuz),

23 III-ZEHİRLEYİCİ, TAHRİŞ EDİCİ 1
III-A- Kurşun ve Kurşun Alaşımları veya Kurşun Bileşikleri, III-B- Fosfor ve Bileşikleri, III-C- Zehirleyici, tahriş edici ve zararlı katı veya sıvı haldeki maddeler, III-D- Zehirleyici, tahriş edici ve zararlı sıvı veya gaz haldeki maddeler. III-E- Maden kömürü katranından elde edilen aromatik hidrokarbonlar (Benzen, Naftalin, Antrasen) ve Türevleri (Toluen, Ksilen, Fenol, Krezol) ve benzerleri, III-F- Zehirleyici, tahriş edici ve zararlı sıvı veya gaz haldeki bir kısım maddeler, III-G- Hayvansal ve bitkisel maddeler.

24 ÇALIŞMA ORTAMINDA SAĞLIK AÇISINDAN ZARARLI FAKTÖRLER
C- BİYOLOJİK FAKTÖRLER A- FİZİKSEL FAKTÖRLER B- KİMYASAL FAKTÖRLER TOZLAR a-Organik tozlar - Bitkisel, - Hayvansal, b- İnorganik tozlar (Metalik, Ametalik, Kimyasal, Doğal bileşik 1- Fibrojenik Tozlar, (Asbet, Talk) 2- Toksik (kurşun, krom, mangan, kadmiyum ağır metaller) 3- Kanserojen tozlar, 4- Radyoaktif, 5- Alerjik, 6- İnert (kireç taşı, alçı KATI MADDELER; Zehirlenmeye yol açma durumu en zayıf olan durumlarıdır. Ancak üretim sürecinde daha tehlikeli hale gelebilmektedirler (Kereste, kaynak çubuğu, poliüretan v.s.) ÇÖZÜCÜLER 1-Primer tahriş ediciler -Sert sabun, deterjan -Asit ve bazlar, reçineler 2-Allerjenler -Kömür katranı türevleri, -Azo boyaları GAZLAR VE BUHARLAR 1-Boğucu gazlar -Basit boğucu (Co2) -Kimyasal boğucu (CO) 2-Tahriş edici gazlar -NH3,SO2,Cl, -Asit buharları, -Azot oksitleri 3-Sistemik zehirler -CCl4, Alkoller, benzen 4-Narkotikler (Toluen vb.çözücüler)

25 KİMYASALLARIN ZARARLILIK DERECESİNE ETKİLİ FAKTÖRLER:
1-Kimyasal maddenin özellikleri. 2-Ortamdaki konsantrasyonu. 3-Maruziyet süresi. 4-Çalışanın cinsiyeti. 5-Bünyenin hassasiyeti. 6-Çevresel Özellik.

26 KİMYASALLARIN ETKİLERİ
ASG

27

28  Yangına dayanıklı malzemeden  Çatıları hafif
DEPOLAR ÜRETİMDEN AYRI YERDE  Tek katlı  Yangına dayanıklı malzemeden  Çatıları hafif  Kapı ve pencereler dışarı açılır  Zemin düzgün ve kolay temizlenir olmalıdır.

29 KULLANIM Kimyasal maddeler depodan ancak günlük ihtiyaç kadar alınmalı, Kullanım yerlerinde bir günlük ihtiyaçtan fazlası bulundurulmamalıdır. Eğer günlük kullanım miktarları çok fazla ise kulanım yeri yanında ikinci bir ara depo oluşturularak fazla malzeme burada depolanmalı ve saatlik kullanıma göre alınmalıdır. Boş olan kimyevi madde teneke ve kapları en az doluları kadar tehlikelidir. İçlerinde devamlı çözücü buharı bulunan boş kaplar, kullanım yerlerinde biriktirilmemeli işi bitenler derhal ortamdan uzaklaştırılmalıdır.

30 Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler
Bazı kimyasal maddeler bir araya geldikleri zaman birbirleriyle çok şiddetli reaksiyona girerler. Eğer belli bir miktardan fazla iseler, bunların beraberce depolanmasına izin verilmez.

31

32 ETİKETLEME İÇİNDE KİMYASAL MADDE BULUNAN BÜTÜN KAPLAR ETİKETLENMELİDİR
KİMYASAL MADDELER DAHA KÜÇÜK KAPLARA AKTARILIRSA BUNLAR YENİDEN ETİKETLENMELİDİR.

33  KULLANMA TALİMATLARI  GÜVENLİK BİLGİ FORMLARI
 ETİKETLER  KULLANMA TALİMATLARI  GÜVENLİK BİLGİ FORMLARI TÜRKÇE ve ANLAŞILIR OLMALIDIR.

34 Maddenin ismi ve miktarı
Etiketleme Maddenin ismi ve miktarı EC No R cümlecikleri R 23/24/25 Difenilamin 100 kg ABC Kimya Sanayi A.Ş., istanbul yolu...,Tel: Toksik T EC No: - Solunduğunda, cilt ile temasında ve yutulduğunda toksiktir - Kilit altında ve çocukların ulaşamayacağı bir yerde muhafaza edin. Çalışırken uygun koruyucu giysi, koruyucu eldiven kullanın Kaza halinde veya kendinizi iyi hissetmiyorsanız hemen bir doktora başvurun (mümkünse bu etiketi gösterin) N Çevre için tehlikeli Tehlike sembolleri S cümlecikleri (1/2) 36/37-45 Firmanın adı, adresi, tel,.....

35 R (Özel Risk-Tehlike) ve S (Güvenlik-Sağlık) Numaraları
R - Risk ve S - Güvenlik numaraları uluslararasıdır. R - Risk numaraları o malzemenin yol açabileceği zararları ve tehlikeleri gösterir. S - Güvenlik numaraları o malzemenin kullanımı, depolanması sırasında zararlarının azaltılması ve ortadan kaldırılması için alınması gereken önlemleri / tavsiyeleri içermektedir. Temis Yönetim Sistemleri

36 MSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formları)-BELGE YÖNTEMİ
Günümüzde endüstride bir çok kimyasal yaygın olarak kullanılmaktadır. Yapıları gereği çoğunlukla toksik, korozif ve kolay alev alabilmektedirler. Ancak risk taşıyan özellikleri ile kullanımı ve depolanmalarında alınması gereken önlemler bilindiğinde güvenli bir şekilde kullanılabilmektedirler Kimyasal ya da genel bilinen adı ile Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (Material Safety Data Sheet) birçok ülkede tehlikeli ya da potansiyel anlamda tehlike taşıyan maddelerin güvenli kullanımları ile ilgili gerekli bilgileri sağlamak için kullanılmaktadırlar. Bu nedenle MSDS çalışma ortamındaki kimyasal tehlike ve riskleri kontrol etmek açısından önemli bir rol oynamaktadır

37 GBF hazırlanması Hazırlanmasından sorumlular ( piyasaya arz edenler ) ; - Üretici ( kendi ürünleri ) - İthalatçı ( ithal ettiği ürünler ) Hazırlayacaklar ; Güvenlik bilgi formlarının hazırlanmasına ilişkin personel belgelendirmesi konusunda akredite olmuş kuruluş tarafından belgelendirilmiş kişiler. Güncellenmesi ; Teknik gelişmelere bağlı olarak

38 GBF Dağıtılması Dağıtılmasından sorumlular ( piyasaya arz edenler ) ;
- Üretici , İthalatçı , Dağıtıcı Dağıtım şekli ; - Elektronik ortamda / Yazılı metin olarak, - Ücretsiz. Dağıtım zamanı ; - İlk teslimatta ( en geç ), - Güncellemede ; güncelleme tarihi dikkate alınarak , 12 ay öncesine kadar tehlikeli kimyasalın verildiği kullanıcıya , en geç 3 ay içinde.

39 Profesyonel kullanıcı tarafından GBF istenecek kimyasallar
Kimyasalın etiket bilgilerinde ; - Tehlikeli özellik belirtilmişse ( işaret ve sembol ), - Risk cümlecikleri, güvenlik tavsiyeleri varsa

40 GBF hazırlanması GBF de yer alacak bilgiler ;
İki bölüm halinde , örnek formatı yönetmeliğin Ek-1’inde GBF ,1.Bölüm ; - hangi mevzuata göre hazırlandığı, - madde/müstahzarın adı, - hazırlanma tarihi, - güncellenmişse tarihi ve kaçıncı düzenleme olduğu, - sayfa ve form numarası Müfide DEMİRURAL Ankara

41 GBF hazırlanması GBF , 2.Bölüm ( 16 Başlık halinde , Rehberi Yönetmelik Ek-2 ) ; 1 ) Madde / Müstahzar ve Şirket/İş Sahibinin Tanıtımı, 2 ) Bileşimi / İçindekiler Hakkında Bilgi, 3 ) Tehlikelerin Tanıtımı, 4 ) İlk Yardım Önlemleri, 5 ) Yangınla Mücadele Önlemleri, 6 ) Kaza Sonucu Yayılma Önlemleri, 7 ) Elleçleme ve Depolama, 8 ) Maruziyet Kontrolleri / Kişisel Korunma 9 ) Fiziksel ve Kimyasal Özellikler,

42 GBF hazırlanması 10 ) Kararlılık ve Tepkime, GBF , 2.Bölüm devamı ;
11 ) Toksikoloji Bilgisi, 12 ) Ekoloji Bilgisi, 13 ) Bertaraf Etme Bilgileri, 14 ) Taşımacılık Bilgisi, 15 ) Mevzuat Bilgisi, 16 ) Diğer Bilgiler. GBF ‘nin dili ; Türkçe

43 Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Genel Önlemler:
1-İşyerinde uygun düzenleme ve iş organizasyonu, 2-Çalışmaların teknolojik gelişmeler de dikkate alınarak uygun yöntemlerle yapılması, uygun makine ve ekipman sağlanarak, 3-Alınan önlemlerin etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak üzere yeterli kontrol, denetim ve gözetim sağlanarak, 4-En az sayıda işçi ile yapılarak, 5-İşçilerin maruz kalacakları madde miktarları ve maruziyet süreleri mümkün olan en az düzeyde olması sağlanarak, 6-Üretim alanında yapılan iş için gerekli olan miktardan fazla tehlikeli kimyasal madde bulundurulmayarak, 7-İşyerleri ve eklentilerinin her zaman düzenli ve temiz bulundurularak, 8- İşçilerin kişisel temizlikleri için uygun ve yeterli şartların sağlanarak, 9-Tehlikeli kimyasal maddelerin, atık ve artıkların en uygun şekilde işlenmesi, kullanılması, taşınması ve depolanması için gerekli düzenlemeler yapılarak,

44 Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik
Bölge 0 : Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın sürekli olarak veya uzun süre ya da sık sık oluştuğu yerler. Bölge 1: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışımından oluşan patlayıcı ortamın normal çalışma koşullarında ara sıra meydana gelme ihtimali olan yerler. Bölge 2: Gaz, buhar ve sis halindeki parlayıcı maddelerin hava ile karışarak normal çalışma koşullarında patlayıcı ortam oluşturma ihtimali olmayan yerler ya da böyle bir ihtimal olsa bile patlayıcı ortamın çok kısa bir süre için kalıcı olduğu yerler Bölge20: Havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların, sürekli olarak veya uzun süreli ya da sık sık patlayıcı ortam oluşabilecek yerler Bölge 21: Normal çalışma koşullarında, havada bulut halinde bulunan yanıcı tozların ara sıra patlayıcı ortam oluşturabileceği yerler. Bölge 22: Normal çalışma koşullarında havada bulut halinde yanıcı tozların patlayıcı ortam oluşturma ihtimali bulunmayan ancak böyle bir ihtimal olsa bile bunun yalnızca çok kısa bir süre için geçerli olduğu yerler. Not: Tabaka veya yığın halinde yanıcı tozların bulunduğu yerler de, patlayıcı ortam oluşturabilecek diğer bir kaynak olarak dikkate alınmalıdır.

45 Özellikle gazlar, buharlar, sisler ve tozlar için aşağıda belirtilen bölgelerde, karşılarında verilen kategorideki ekipman kullanılacaktır. Bölge 0 veya Bölge 20 : Kategori 1 ekipman, Bölge 1 veya Bölge 21 : Kategori 1 veya 2 ekipman, Bölge 2 veya Bölge 22 : Kategori 1,2 veya 3 ekipman. EK-III PATLAYICI ORTAM OLUŞABİLECEK YERLER İÇİN UYARI İŞARETİ Patlayıcı ortam oluşabilecek yerler için uyarı işareti aşağıda belirtilen şekil ve renklerde olacaktır. Uyarı işaretinin belirleyici özellikleri: - Üçgen şeklinde, - Siyah kenarlar ve sarı zimen üzerine siyah yazı, - Sarı zemin işareti alanının en az % 50'si kadar olacaktır.

46 Teşekkür Ederim İSTANBULUZMAN 46 46