1 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası.

... konulu sunumlar: "1 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası."— Sunum transkripti:

1 1 5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası

2 2 Sigortalılara İlişkin Hükümler Sigortalı Sayılanlar, sayılmayanlar, sigortalılığın başlangıcı, bildirimi ve tescili sigortalılığın sona ermesi (5510 SK Madde 4 İla 10) İşyerleri Ve İşverenlere İlişkin Hükümler * İşyeri, İşyerinin bildirilmesi, devri, intikali ve nakli * İşveren, işveren vekili, geçici iş ilişkisi kurulan işveren ve alt işveren tanımlar (Madde 11,12) Sunum Konusu

3 3 Sigortalı Tanımı 506 SK’da Bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan kimselere sigortalı denir 1479 SK’da Herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlara sigortalı denir 5434 SK’da Kamu idarelerinde çalışan ve Emekli Sandığı ile ilişkilendirilmiş kimselere iştirakçi denir

4 4 Sigortalı Tanımı 5510 Sayılı Kanunda, Kısa ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken veya kendi adına prim ödemesi gereken kişidir.

5 5 Sigortalı Sayılanlar 5510 sayılı Yasa’ya göre, (m.4) 506 ve 2925 SK’tabi olanlar (Eski SSK’ lılar) 4 / a’lı, 1479 ve 2926 SK’na tabi olanlar (Eski Bağ-Kur’lular) 4 / b’li 5434 SK’tabi olanlar (Eski ES İştirakçileri) 4 / c’li, olarak tanımlanmıştır.

6 6 Sigortalı Sayılanlar 4/a Kapsamında Sigortalı Sayılanlar (SSK’lılar) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar 4/a kapsamında sigortalıdır. Ayrıca, aşağıda belirtilenlere 4/a kapsamında sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler uygulanır. İşçi sendikaları ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıklarına ve yönetim kurullarına seçilenler. Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenen; film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar. Yabancı uyruklu, uyruksuz, göçmenler ve sığınmacı kişiler (Yurt dışında sigortalılık niteliği olanlar hariç)

7 7 4/a Kapsamında Sigortalı Sayılanlar (SSK’lılar) Sigortalı Sayılanlar 4/a Kapsamında Sigortalı Sayılanlar (SSK’lılar) Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanuna göre, çiftçi malları koruma başkanlıkları veya meclisleri tarafından çalıştırılan koruma bekçileri. Umumi Hıfzısıhha Kanununda belirtilen umumi kadınlar. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar, Kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılan geçici personeller* hakkında Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen Toplum Yararına Çalışma Programlarından yararlananlar Geçici personel; Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Dairesinin ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir.

8 8 Sigortalı Sayılanlar 506 ve 2925 SK’na tabi olanların Sigortalılığı Elçiliklerde çalışan sigortalılar Geçici 20.Madde Sandıkları 2925 Sayılı Kanuna tabi olanlar (01/10/2008 tarihinde önce sigortalı olanlar devam etmektedir) da 01/10/2008 tarihinden itibaren 4/a kapsamında sigortalı sayılmışlardır

9 9 Sigortalı Sayılanlar 6111 sayılı Kanunun 51 inci maddesiyle Kanuna 1/3/2011 tarihinden itibaren ek 5 inci madde ilave edilmiştir. Söz konusu madde ile kamu idarelerinde tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar hariç olmak üzere tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmıştır.

10 10 Sigortalı Sayılanlar 6111 sayılı Kanunun 51 inci maddesiyle Kanuna eklenen ek 6 ncı madde ile 1/3/2011 tarihinden itibaren ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılanlardan ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanların kendileri tarafından 30 gün üzerinden prim ödemelerine imkan sağlanmış olup, bu madde kapsamında ödenen primler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık sayılacaktır.

11 11 Sigortalı Sayılanlar 4/b Kapsamında Olanlar 1- Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ; a) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar, b) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar,(Muafiyet belgesi alanlar hariç) c) Tarımsal faaliyette bulunanlar,(Muafiyet belgesi alanlar hariç) d) Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, sigortalı sayılırlar.

12 12 Sigortalı Sayılanlar 4/b kapsamında olanlar 2) Avukat ve noterler ( 506 SK’da topluluk sigortasına tabi idiler) 3) Köy ve mahalle muhtarları 4) İsteğe bağlı sigortalılar 5) 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler 4/b kapsamında sigortalı sayılırlar

13 13 Kamu idarelerinde kadrolu çalışanlar ile yine 4/a kapsamına girmeyen sözleşmeli ve seçimle görev yapanlar bu kapsamda değerlendirilmektedir Aşağıda belirtilenlere 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler uygulanır. 1.Kuruluş ve personel kanunları veya diğer kanunlar gereğince seçimle veya atama yoluyla kamu idarelerinde göreve gelenlerden; bu görevleri sebebiyle kendilerine ilgili kanunlarında Devlet memurları gibi emeklilik hakkı tanınmış olanlardan hizmet akdi ile çalışmayanlar. 2.Başbakan, bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, belediye başkanları, il encümeninin seçimle gelen üyeleri. 3.5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi sigortalı iken aynı kapsamdaki kişilerin kurduğu sendikalar ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına seçilenlerden aylıksız izne ayrılanlar 4/c Kapsamında Sigortalı Sayılanlar (ES Mensubu ) Sigortalı Sayılanlar 4/c Kapsamında Sigortalı Sayılanlar (ES Mensubu )

14 14 4/c Kapsamında Sigortalı Sayılanlar (ES Mensubu) Sigortalı Sayılanlar 4/c Kapsamında Sigortalı Sayılanlar (ES Mensubu) 4) Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askeri öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar. 5) Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrenciler. Ancak, (4) ve (5) inci maddede belirtilen okulları tamamlamadan ayrılanlar ile tamamlamalarına rağmen görevlerine başlamadan ayrılanların, bu okullarda geçen eğitim süreleri sigortalılıklarından sayılmaz.

15 15 Bazı Sigorta Kollarına Tabi Olanlar SigortalıSigorta Kolları 1-) Ceza ve İnfaz Kurumlarında Çalışan Hükümlü ve Tutuklular (4/a) İş Kazası, Meslek Hastalığı ve Analık Sigortası 2-) Çıraklık ve İşletmelerde Meslek Eğitimi Gören Öğrenciler (4/a) İş Kazası, Meslek Hastalığı ve Hastalık (Bakmakla yükümlü olmayanlar ayrıca GSS) 3-) a) Meslek Lisesi ve Yüksek Okulun Zorunlu Stajyer Öğrencileri (4/a) b) Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler hakkında (4a) İş Kazası ve Meslek Hastalığı (Bakmakla yükümlü olmayanlar ayrıca GSS) 4-) Harp Malulleri ile 3713 sayılı Terörle Mücadele ve 2330 nakti tazminat ve Aylık bağlanması hakkında kanuna göre vazife malullüğü alanlardan Aylıkları Kesilmeksizin Kısa Vadeli Sig. Kolları Zorunlu ve Uzun Vadeli Sig. Kolları İsteğe bağlıdır.(4/a,b) (GSS alınmaz) (4/c kapsamındakilere uzun vadeli zorunlu) 5-) Yurtdışına götürülen işçiler (kanunun 5/g kapsamında olanlar) (4/a) Kısa vadeli ve GSS zorunlu Uzun vadeli isteğe bağlıdır (4/a).

16 16 Sigortalı Sayılmayanlar - 1 1)İşverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşi, 2)Aynı konutta birlikte yaşayan ve 3 üncü dereye kadar hısımlar arasında, dışarıdan başka kimse katılmaksızın, yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar, 3)Ev hizmetlerinde çalışanlar (Ücretle ve sürekli çalışan hariç) 4)Askerlik hizmetini yapan er/erbaş olarak yapanlar ve yedek subay okulu öğrencileri 5)Resmî meslek ve sanat okulları ile yetkili resmî makamların izniyle kurulan meslek veya sanat okullarında ve yüksek okullarda fiilen normal eğitim süreleri içinde yapılan, tatbikî mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler, 6)Sağlık hizmeti sunucuları tarafından işe alıştırılmakta olan veya rehabilite edilen hasta veya maluller,

17 17 Sigortalı Sayılmayanlar - 2 7)18 Yaşını doldurmamış olanlar (4/a yani SSK kapsamında olanlar hariç ) 8)Tarım işlerinde veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde çalışanlar, (kamu idareleri hariç) (İsterlerse primlerini kendileri ödemek şartıyla ek-5 kapsamında sigortalı olabilirler) 9)Tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlardan tarımsal faaliyet gelirlerinin ortalama aylık net tutarı, aylık asgari ücretin altında kaldığını belgeleyenler, ile 65 yaşını doldurmuş olanlar 10)Gelir Vergisinden muaf kendi adına bağımsız çalışan esnaf ve sanatkarlardan aylık net geliri asgari ücretten az olduğunu belgeleyenler. 11)Yabancı ülkede sigortalı olduklarını ispat edenler

18 18 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi (4/a Kapsamındaki Sigortalılar) Çalışmaya, mesleki eğitime veya zorunlu staja başladıkları tarihten itibaren sigortalılıkları başlar ve başlangıç tarihinden önce Kuruma bildirimi yapılmalıdır. Ancak; 1) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde,En geç çalışmaya başladığı gün 2) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Çalışmaya Başladıkları Tarihten İtibaren En Geç Bu Bir Aylık Sürenin Dolduğu Tarihe Kadar 3) İlk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde, (İlk defa sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar)

19 19 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi (4/a Kapsamındaki Sigortalılar) Kamu idarelerince istihdam edilen ve işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile, Çalışmaya Başladıkları Tarihten İtibaren Bir Ay İçinde Kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanlar. İlk işyerindeki çalışmasına ait sigortalı işe giriş bildirgesi Kuruma verilerek, tescil işlemi yapılmış olan sigortalının, naklen ve hizmet akdi sona ermeden aynı işverenin aynı ya da başka ünitede tescil edilmiş diğer işyerinde çalışmaya başlaması halinde, - Maliye Bakanlığı vizesine bağlı olarak kamu idarelerinde çalışacak sigortalılar için vize işleminin gerçekleştirildiğine ilişkin yazının, ilgili kamu idaresine intikal ettiği günü izleyen ikinci iş günü sonuna kadar, Kanunu uyarınca özelleştirilen işyerlerinden diğer kamu kurum ve kuruluşlarına naklen atanan sözleşmeli veya kapsam dışı personelin nakledildikleri kamu idarelerinde işe başladıkları tarihi takip eden ikinci iş günü sonuna kadar,

20 20 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi (4/a Kapsamındaki Sigortalılar) (4/a)’lıların Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin E-Sigorta Yoluyla Bildirilmesi; 01.10.2009 tarihinde tüm işe giriş bildirgeleri zorunlu olarak e-Sigorta yoluyla internet üzerinden verilmektedir.

21 21 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi (4/b Kapsamındaki Sigortalılar) SİGORTALI SİGORTALILIK BAŞLANGICI BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLANLAR BİLDİRİM SÜRESİ SONA ERMESİ 1 Gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar Mükellefiyetlerinin başladığı tarihte Vergi dairelerince, 15 gün Faaliyetlerine son verdikleri tarihte 2 Gelir vergisinden muaf olanların sigortalılıkları Esnaf ve Sanatkar Sicil Müdürlüklerine tescil tarihinde Esnaf ve Sanatkar Sicil Müdürlüklerince, 15 gün a) Kayıtlarının silindiği tarihte b) Hizmet akdi ile çalışmaya başlayanların sigortalılıkları çalışmaya başladıkları tarihte 3 Kollektif şirket, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları ile donatma iştiraki ortakları Vergi mükellefiyetlerinin başladığı tarihte Vergi dairelerince 15 gün Vergi mükellefiyetlerinin bittiği tarihte 4 Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortaklar Yönetim kurulu üyeliğine seçildikleri tarihte Şirket yetkililerince 15 gün Görevlerinin bittiği tarihte 5 Limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklar Şirketin ticaret siciline tescil edildiği tarihte Ticaret sicil memurluklarınca 15 gün Ortaklar kurulu kararı 6 Limited şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarından hisse devri alan yeni ortaklarının Ortaklar kurulunca devrin yapılmasına karar verildiği tarihte Şirket yetkililerince 15 gün Ortaklar kurulu kararı 4/b liler sigortalılık başlangıcından itibaren en geç 15 gün içinde kendi mevzuatına göre kayıt veya tescili yapan ilgili kurum, kuruluş ve birlikler, vergi daireleri ve esnaf sicil memurluğu tarafından SGK’na bildirilecek.

22 22 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi (4/b Kapsamındaki Sigortalılar) 7 Köy ve mahalle muhtarlarının Muhtar seçildikleri tarih itibariyle İl veya ilçe mülki amirliklerince 15 gün a) Muhtarlık görevinin bittiği tarihte b)Hizmet akdi ile çalışmaya başlayanların sigortalılıkları çalışmaya başladıkları tarihte 8 Jokey ve antrenörlerin sigortalılıkları Lisans belgesine istinaden fiilen çalışmaya başladıkları tarihte Türkiye Jokey Kulübünce Bir ay içinde Fiili çalışmalarının bittiği tarihte 9 Tarımsal faaliyette bulunanların sigortalılıkları a) Bağlı oldukları ziraat odalarınca veya kendilerince bir yıl içinde bildirilmesi halinde odaya kaydedildikleri tarihten Ziraat odalarınca veya ziraat odalarının bulunmadığı yerlerde tarım il/ilçe müdürlüklerince Bir ay içinde Tarımsal faaliyetin bittiği tarihte b) Bu süre içinde bildirilmemesi halinde ise bildirimin Kuruma yapıldığı tarihte 10 Gelir vergisinden muaf olanlardan, muafiyet şartlarının ortadan kalkanların sigortalılıkları Esnaf ve sanatkarlar odaları birliğinden alacakları belge ile 15 gün içerisinde Kuruma bildirenlerin sigortalılıkları, belgenin düzenlendiği tarihte, Sigortalılarca ve ilgili kuruluşlarca Muafiyet belgesi ile belgeleyerek on gün içinde Kuruma intikal ettirenlerin sigortalılıkları belgenin düzenlendiği tarihten, bu süreyi geçirenlerin sigortalılıkları ise belgenin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihten itibaren sona erer 11 15 günlük süreyi geçirenlerin ise, bildirimin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihte

23 23 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi 4/(b) bendine göre sigortalı sayılanlardan, Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanların, Kollektif şirket, Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer, Donatma iştiraki ortaklarının sigortalı ilk ve tekrar işe giriş bildirgesi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından e-Sigorta yoluyla Kuruma bildirilir.

24 24 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi (4/c Kapsamında Sigortalılar) Bu kapsamdaki sigortalıların göreve başladıkları tarihten itibaren 15 gün içinde bildirimleri e- sigorta yolu ile yapılır. Yasal süresi dışında bildirimde bulunulması halinde herhangi cezai işlem uygulanmamaktadır. Bunların naklen tayin ve görevlendirmelerinde bildirim yapılmasına gerek yoktur.

25 25 Sigortalılığın Başlangıcı ve Bildirim Süresi Sigortalıların Kendilerini Bildirmesi; 4/a kapsamındaki sigortalılar ile 4/b kapsamındaki sigortalılardan tarımsal faaliyette bulunanlar bir ay içinde sigortalılıklarını sigortalı bildirim belgesi ile Kuruma bildirirler. Sosyal Güvenlik Sicil Numarası a)TC Vatandaşları için; Sosyal Güvenlik Sicil Numarası = Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası b) Yabancı uyruklular için ; Sosyal Güvenlik Sicil Numarası = Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce verilecek kimlik numaraları

26 26 SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ 4/a kapsamındaki sigortalıların sigortalılıkları; Hizmet akdinin sona erdiği tarihte sona erer ve bu tarih işverenleri tarafından, 4/b kapsamındaki sigortalıların sigortalılıkları; SSİY’nin 14. maddesi 2. fıkrasında belirtilen tarihlerde sona erer ve bu tarih ilgili kuruluşlarca ve sigortalılarca, 10 gün içinde Kuruma bildirilir.

27 27 SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ 4/c kapsamındaki sigortalıların sigortalılıkları I.Ölüm hâlinde veya aylık bağlanmasını gerektiren hâllerde, görev aylıklarının kesildiği tarihi, II.Yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması hâlinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından, III. Diğer hâllerde ise görevden ayrıldıkları tarihten itibaren, sona erer ve bu tarih, sigortalı işe giriş bildirgesini düzenlemekle yükümlü olan idare tarafından, 10 gün içinde Kuruma bildirilir.

28 28 İşyeri, İşveren ve Alt İşveren Kavramları İŞYERİ : Sigortalı sayılanların maddî olan ve olmayan unsurlar ile birlikte işlerini yaptıkları yerlerdir. İŞVEREN : 4. maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işverendir. ALT İŞVEREN : Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denir.

29 29 Geçici İş İlişkisi Kurulan İşveren işçinin devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur. Bu halde iş sözleşmesi devam etmekle beraber, işçi bu sözleşmeye göre üstlendiği işin görülmesini, iş sözleşmesine geçici iş ilişkisi kurulan işverene karşı yerine getirmekle yükümlü olur.

30 30 İşyeri Bildirgesi Kural olarak İşveren işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırılmaya başlandığı tarihte Kuruma e-sigorta ile vermekle yükümlüdür. Altyapı henüz tamamlanmadığından kuruma elden verilmeye devam edilmektedir. bir işyeri için ayrı işyeri bildirgesi Aynı işverenin birden fazla işyeri kurması veya devir alması hâlinde, her bir işyeri için ayrı işyeri bildirgesi düzenlenecektir

31 31 İşyeri Bildirgesi Şirket kuruluş aşamasında, sigortalı sayısı ve bunların işe başlama tarihlerinin ticaret sicil memurluklarına bildirilmesi halinde bildirim kuruma yapılmış sayılır. Ticaret sicil memurlukları bunları 10 gün içinde Kuruma bildirmek zorundadır. Aynı işverenlere ait olup, aynı işkolunda bulunan birden fazla kara veya deniz yahut hava ulaştırma araçlarına tek sicil numarası verilir. Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tâbi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya diğer bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilân tarihini takip eden 10 gün içinde işyeri bildirgesi ile Kuruma bildirmek zorundadır

32 32 IV. Adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması durumunda en geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden 10 gün içinde işyeri bildirgesi ile Kuruma bildirmek zorundadır. V. İşyerinin devredilmesi veya intikal etmesi halinde bu halinden itibaren 10 gün içinde, işyeri bildirgesi ile Kuruma bildirmek zorundadır. VI. İşyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, işyeri bildirgesi ile Kuruma bildirmek zorundadır. İşyeri Bildirgesi

33 33 İşyeri Bildirgesi İşyeri nakli 1-) İşyerinin faaliyette bulunduğu ilden başka bir ile nakledilmesi halinde, işyeri bildirgesi, işyerinin nakledildiği adresin bağlı bulunduğu üniteye, en geç işyerinin nakledildiği tarihi takip eden on gün içinde verilecektir. 2-) İşyerinin, aynı il içinde olmakla birlikte, başka bir ünitenin görev alanına giren bir adrese nakledilmesi halinde, işyeri bildirgesi verilmeyecek, ancak nakil tarihini takip eden tarihten itibaren on gün içinde nakledilen işyerinin sicil numarasını içerir yazı ile durum eski ve yeni üniteye bildirilecektir. Her iki halde de yeni bir dosya tescil edilecektir. on gün içinde 3-) Ancak, aynı ünite sınırları içerisinde nakil olursa dosya değişmeyecek adres değişikliği on gün içinde bildirilecek.

34 34 İşyeri sicil numarası 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerine Kurumca, Mahiyet Kodu İşkolu Kodu Yeni / Eski Ünite Kodu İşyeri Sıra Numarası İl Kodu İlçe Kodu Kontrol Numarası varsa "Geçici İş İlişkisi Kurulan İşveren Numarası" Alt İşveren Numarası (Asıl işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran alt işverenler, bu işlerinden dolayı Kuruma işyeri bildirgesi vermeyecektir.) SGM kodu ihtiva eden bir sicil numarası verilir.

35 35 İşyeri sicil numarası 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerine Kurumca, Ünite Kodu Saymanlık Numarası (altı haneli olup ilk 2 hanesi saymanlığı, takip eden iki hanesi işyerinin bulunduğu il kodunu, son iki hane ilçe kodunu ifade eder) Kurum Numarası (altı haneli olup sigortalı çalıştırılan kamu kurumunu ifade eder) İl Kodu İlçe Kodu ihtiva eden bir sicil numarası verilir.

36 36 İşyerinin Re’sen Tescili İşyeri; Müfettiş ve denetim elemanlarının tespiti halinde, Kamu idareleri ile bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, diğer gerçek ve tüzel kişilerden, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alına bilgilere, Ruhsat vermeye yetkili mercilerden alınan bilgilere, Mahkeme kararlarına, istinaden re’sen tescil edilir.

37 37 TEŞEKKÜRLER

38 SOSYAL GÜVENLİK VE SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATI TEMEL EĞİTİMİ

39 39

40 Uzun Vadeli Sigorta Kolları Malullü k YaşlılıkÖlüm

41 41 Sigortalılık Süresi Prim Ödeme Gün Sayısı Yaş

42 42 Sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına bağlı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih Tahsis yapılması için yazılı istekte bulunduğu Ölüm halinde ise ölüm tarihi arasında geçen süre Sigortalılı k Süresi

43 43 İşe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarihin farklı olması Kurumca devir alınan 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar 18 yaşın altında geçen hizmetler (1/4/1981 öncesi) Birden fazla sigortalılık haline tabi olanlarBorçlanmalar 506 sayılı Kanun Mülga Ek 5 (itibari hizmet süresi) sigortalılık süresine eklenir

44

45 45 Zorunlu sigorta gün sayısı, İsteğe bağlı sigorta gün sayısı Borçlanma gün sayısı İhya edilen hizmetlere ait gün sayısı Birleştirilen hizmetlere ait gün sayısı Devir sandıklarına tabi geçen hizmetlere ait gün sayısı Maden yeraltında geçen hizmetlerin ¼’ü Fiili hizmet süresi zamları Malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların çalışmalarının ¼’ ü

46

47 47 Malullük, yaşlılık, ölüm İlk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi oldukları tarihte, nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri, İş kazası, meslek hastalığı sonucu gelir iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim veya sağlık kurulu raporu ile ilk defa tespit edildiği tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri Sigortalıların, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının tespit edildiği veya ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduğu tarihten sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz

48 48 Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı

49 49 Sigortalının Kuruma bildirilen prime esas kazanç tutarlarının güncellenmek suretiyle bulunan tutarlarının prim gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunan tutardır.

50 50 Sigortalıların hizmet süresine bağlı olarak değişen ve ortalama prime esas kazancının her yıl için ne kadarının bağlanacak aylığa yansıtılacağını gösterir orandır. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında farklılık gösterir.

51 UZUN VADELİ SİGORTA SAĞLANAN HAKLAR Malullük  Malullük Aylığı Yaşlılık  Yaşlılık Aylığı  Yaşlılık Toptan Ödemesi Ölüm  Ölüm Aylığı  Ölüm Toptan Ödemesi  Evlenme Ödeneği  Cenaze Ödeneği

52 52

53 53 Çalışma gücü kaybı Vazifelerini yapamayacak şekilde Meslekte kazanma gücü kaybı % 60 ve üzeri % 60 ve üzeri İlk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihten sonra Hangi Kanun uygulanacak ? Önemli olan müracaat tarihi

54 54 10 yıl Sigortalılık Süresi 1800 gün MYÖ Primi 1800 gün MYÖ Primi Bakıma Muhtaç Derecede Malul kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve her türlü borçlarını ödemiş olmak Yazılı istek

55

56 56 1 Yazılı olarak sevk talebinde bulunmak 2 Sevk işleminin yapılacağı hastaneden rapor 3 Kurum (Bölge) Sağlık Kurulları tarafından maluliyet kararının verilmesi 4 Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu İTİRAZ En son çalıştığı yer il müdürlüğü ikametgahındaki yere sevk yapar

57 57 Son defa tabi olduğu sigortalılık statüsüne göre değerlendirilir Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilecektir. 1800 günü var ise masraflar Kurumca karşılanır İkametgahının olduğu yerdeki hastaneye sevk edilir.

58 58 Sigortalının işten ayrılması ve/veya sigortalılığının sona ermesi şarttır.

59 59 7200 günden 7200 gün 9000 günden az ise 9000 gün Başkasının bakımına muhtaç ise ABO +10 puan

60 60 Örnek: 4/a 8120 günü var ABO: 8120/360=22,56*2= 45,12 4/b 3100 prim ödeme gün sayısı başkasının bakımına muhtaç En az 9000/360=25*2=50 ABO: 50+10=%60

61 61 Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek tarihini 4/c maluliyet sebebiyle işten ayrıldıkları tarihi rapor tarihini takip eden aybaşından başlar. Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor tarihini

62

63 63

64 64 Yaşlılık toptan ödemesi Yaşlılık aylığı

65 65 8.9.1999 tarihinden önce sistemde olanlar 20/25 Yıl 506/Geçici 81 1479/Geçici 10

66 66 8.9.1999 – 30.4.2008 tarihleri arasında sistemde olanlar * 1.10.1999 – 30.4.2008 8.9.1999 – 30.4.2008 tarihleri arasında sistemde olanlar * 1.10.1999 – 30.4.2008 58/60 Yaş 7000 Gün 58/60 Yaş 4500 Gün 25 Yıl 9000 Gün 58/60 Yaş 5400 Gün 60/62 Yaş 9000 Gün 58/60 Yaş 5400 Gün 61 Yaş

67

68 68 1.5.2008 tarihinden sonra sisteme girenler 58/60 Yaş 7200 Gün 9000 Gün Prim gün sayısının dolduğu tarih önemli ! 2036 2048 2 yılda 1 yaş58/6065/65

69

70 70 İlk Defa Çalışmaya Başladığı Tarihten Önce Malul Olanlar 2008/Ekim Öncesi 2008/Ekim sonrası kademeli olarak 15 yıl + 3600 gün 15 YIL + 3960 GÜN

71

72 72 Maden İşyerlerinin Yer Altı İşlerinde Sürekli veya Münavebeli Olarak Çalışan 50 yaş + 20 yıl + 7200gün 55 yaş +5400 gün Erken Yaşlanma Kurum Sağlık Kurulu

73

74 74 5434 sayılı Kanunun 40 ınci maddesi gereği yaş haddinden emekliye ayrılanlar 5400 gün Özel kanunları gereğince kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenlere yaş şartı aranmaksızın 9000 gün ile aylık bağlanır.

75 75 Kural olarak yazılı istek tarihi takip eden aybaşından itibaren başlar Kişi geçici iş göremezlik ödeneği alıyorsa geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihi takip eden aybaşından Borçlanma veya ihya ödemenin son defa yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren aylık bağlanır.

76 76 a)Re'sen emekliye sevk hallerinde, sigortalının çalıştığı göreve atamasındaki usûle göre atamaya yetkili makamın, b) İstek üzerine veya yaş haddi, malûllük veya vazife malûllüğü hallerinde kamu idaresinin en yüksek amirinin, c) Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri için Meclis Başkanlığının, belediye başkanları için belediye encümeninin, illerin daimi komisyon üyeleri için il valiliğinin, çalıştıkları kamu idareleri ile ilişikleri kesilmiş olup da bir kanunla sigortalılık hakkı devam edenler için daha önce görev yaptıkları son kamu idaresinin en yüksek amirinin, d) Kurumların yönetim kurulu üyelerinin istek, malûliyet ve yaş haddi hallerinde, atanmalarında atamayı yapan kurumun en yüksek amirinin, e) Danıştay Başkanının istek, malûliyet ve yaş haddi hallerinde Başbakanlık, Sayıştay Başkanının aynı halleri için Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı, onayı ile tekemmül eder.

77 77 Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı

78 78 Ekim 2008 2000 50644475510 5434 4000 gün3000 gün2000 gün AYLIK 1 AYLIK 2 AYLIK 3

79

80 80 Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı Güncelleme Katsayısı = TÜFE’deki Değişim (%100) + Sabit Fiyatlarla GSYH (%30) + 1 % 2 % 90’ı geçemez

81

82

83 83 Sigortalının Kuruma bildirilen prime esas kazanç tutarlarının güncellenmek suretiyle bulunan tutarlarının prim gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunan tutardır.

84 TÜFE % 4, GH % 5 4 +(5 x % 30) 4 + 1,5 = % 5,5 0,055 + 1 = 1.055 TÜFE % 10, GH % 6 10+ (6 x %30) 10+ 1,8= %11,8 0,118+1= 1,118 Güncelleme Katsayısı

85 Örnek: 2014 yılında tahsis talebinde bulunan sigortalının 2008/Ekim ila 2014 yılları arasında 2009, 2010, 2012 ve 2014 yıllarında hizmetleri bulunmaktadır. Sigortalıya aylık bağlanırken; 2009 yılına ait prime esas kazancı; 2010, 2011, 2012 ve 2013 yıllarının güncelleme katsayısı ile güncellenerek 2014 yılına taşınır. 2010 yılına ait prime esas kazancı; 2011, 2012 ve 2013 yıllarının güncelleme katsayısı ile güncellenerek 2014 yılına taşınır. 2012 yılına ait prime esas kazancı; sadece 2013 yılının güncelleme katsayısı ile güncellenerek 2014 yılına taşınır. 2014 yılı talep yılı olup, kazançları güncel olduğu için tekrar güncelleme işlemi yapılmaz.

86 Ortalama Aylık Kazanç Ortalama Günlük Kazanç (OGK) OGK = Güncellenen Kazançlar Toplamı / Toplam Prim Ödeme Gün Sayısı Ortalama Aylık Kazanç: OGK x 30

87 Aylık Bağlama Oranı Her 360 gün için %2 Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Aylık bağlama oranı % 90’ı geçemez. Örnek: Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 5000 günü olup toplam 7300 prim ödeme gün sayısı olan sigortalının ABO 3’ü; 7300/360 = 20,28 x % 2 = % 40,56 olup, artık günler aylık bağlama oranının tespitinde dikkate alınacaktır.

88

89 Yaşlılık Toptan Ödemesi Herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan Yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya, yaşlılık toptan ödemesi yapılır. Sigortalıya, adına ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primleri (% 20) yaşlılık toptan ödemesi olarak ödenir. (güncelleme katsayısı ile)

90 90

91 91 Ölüm toptan ödemesi Evlenme ödeneği Cenaze ödeneği Ölüm aylığı

92

93

94

95 95 sonra Ölüm tarihi Ekim 2008’den sonra olanlar yazılı istek 5 yıl 1800 gün 900 gün 4/(a) borçlanmalar hariç Malullük Vazife malullüğü Yaşlılık aylığı alan veya hak kazanmış olan borcu bulunmama 4/(b)

96 96 Örnek 1: 04/09/2009 tarihinde ölen sigortalının 320 gün 4/1-(a) kapsamında hizmeti, 600 gün de sağlığında kendisi tarafından yapılan askerlik borçlanması hizmeti bulunmaktadır. Bu durumda, ölen sigortalının borçlanma süresi hariç en az 900 prim gün koşulunun bulunmaması nedeniyle hak sahiplerine aylık bağlanamayacaktır. Örnek 2: Sigortalı 22/10/2009 tarihinde vefat etmiş olup, ölüm tarihinde 01/01/2006-30/08/2008 süresinde toplam 910 gün hizmeti bulunmaktadır. Bu durumda, 900 gün prim gün koşulu yerine gelmekle birlikte 5 yıllık sigortalılık süresi şartı yerine gelmediğinden hak sahiplerine aylık bağlanamayacaktır.

97 97 çalışmayan kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan 25 yaş öğrenim görmüyorsa lise ve dengi öğrenim, çıraklık, mesleki eğitim 18 yaş 20 yaş yüksek öğrenim Evli olmayan kız çocukları yaşlarına bakılmaksızın Geçimi sigortalı tarafından sağlanan – net asgari ücret Malul çocukları yaşlarına ve evli olup olmadığına bakılmaksızın

98

99

100

101

102 102 Dul eşine % 50 - Aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine kendi çalışmaları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması veya çalışmaması halinde % 75 Çocukların her birine %25 Ana ve babaya % 25 Hak sahiplerine bağlanacak aylıkların toplamı sigortalıya ait aylığın tutarını geçemez. Bu sınırın aşılmaması için gerekirse hak sahiplerinin aylıklarından orantılı olarak indirimler yapılır. sonra Ölüm tarihi Ekim 2008’den sonra olanlar

103

104 104 Sigortalının ölüm tarihini Hak sahibi olma niteliğinin ölüm tarihinden sonra kazanılması halinde, bu niteliğin kazanıldığı tarihi, takip eden ay başından itibaren başlar.

105 105 Örnek 1: Sigortalı B, 11/12/2008 tarihinde vefat etmiştir. Sigortalının hak sahibi kızına ölüm tarihini takip eden aybaşı olan 1/1/2009 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanmıştır. Hak sahibi kız çocuğunun 14/2/2009 tarihinde çalışmaya başlaması nedeniyle ölüm aylığı bu tarihi takip eden ödeme dönemi itibariyle kesilmiştir. Kız çocuğu 20/5/2009 tarihinde çalıştığı işten ayrılarak 12/6/2009 tarihinde tahsis talebinde bulunmuş olup, tarafına talebini takip eden aybaşı yani 1/7/2009 tarihi itibariyle ölüm aylığı bağlanacaktır. Örnek 2: Sigortalı C, 10/10/2009 tarihinde vefat etmiştir. Babasının ölüm tarihinde evli olan kız çocuğu 2/3/2010 tarihinde boşanmış ve 16/6/2010 tarihinde tahsis talebinde bulunmuştur. Hak sahibi kız çocuğuna boşandığı tarihi takip eden aybaşı yani 1/4/2010 tarihi itibariyle ölüm aylığı bağlanacaktır.

106 106  Hak sahibi olma koşullarının ortadan kalkması  Hak sahibi eş ve kız çocuklarının boşandığı eşleriyle fiilen yaşadıklarının tespiti (5510/56. madde son fıkra)

107 107 bağlanmış olan aylıkları kesilir. yapılan ödemeler kanuni faizi ile birlikte geri alınır. Ayrıca, eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eşlerin

108 108 ölüm tarihi esas alınmak kaydıyla Sadece uzun vadeli sigorta kolu primleri ödenir

109 109  Evlenmeleri nedeniyle aylıkları kesilmesi gereken kız çocukların, talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylıkların iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir.  Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde boşanması halinde, iki yıllık sürenin sonuna kadar aylık bağlanmaz.  Evlenme ödeneği verilmesi halinde, diğer hak sahiplerinin aylıkları evlenme ödeneği verilen sürenin bitimini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden hesaplanır.  Ek ödeme tutarı evlenme yardımı hesabında dikkate alınmaz

110 110 İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken veya, Kendisi için en az 360 gün prim bildirilmiş olup da ölen sigortalının ailesine, cenazenin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda bunlara ödenir. Ailesine ödenmesinde sırasıyla sigortalının eşi, yoksa çocukları, o da yoksa ana babası, o da yoksa kardeşleri esas alınır. Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenir.

111 111 Aylık Hangi Sigortalılık Statüsüne Göre Bağlanır? 2829 Yaşlılık  Son 7 yıl Mallullük - Ölüm  Son sigortalılık 5510 Yaşlılık  En çok geçirdiği süre Mallullük - Ölüm  Son sigortalılık

112

113

114 114

115

116 116

117 117

118 118 2008/Ekim Öncesi Sigortalı Olanlar Geçici 14 2008/Ekim Sonrası Sigortalı Olanlar m.30 4/a SGDP (%30+KVSK)4/a kesilir 4/b SGDP 4/c kesilir

119 119  Sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada  Vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden  Kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken  İdarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında  işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa

120 120  Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan  Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan  Yasak fiilleri yapmaktan  İntihara teşebbüsten  Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar yapmak maksadından, doğmuş olursa bunlara uğrayanlar hakkında adi malullük hükümleri uygulanır. Ancak…- md.47

121 121 Normal Vazife Malullüğü Harp Malullüğü TSK Vazife Malullüğü 2330 sayılı Kanuna Göre Vazife Malullüğü 3713 sayılı Kanuna Göre Vazife Malullüğü -Bu şekilde sıralanan durumlar nedeniyle bağlanan vazife malullüğü aylıkları ile vazife malullerine aylık dışında sağlanan haklar da farklılık gösterebilmektedir. -Vazife malulluğü için %20 ek karşılık primi alınıyor. Vazife Malullüğü Çeşitleri

122 122 İş Kazası- Meslek Hastalığı Vazife Malullüğü Ölüm Hallerinde bağlanan gelir ve aylıklar Zamanaşımı-Hak Düşürücü Süre Hakkın kazanıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde istenmeyen kısmı zamanaşımına uğrar Kısa Vadeli sigorta kollarından ve ölüme bağlı diğer haklar (geçici iş göremezlik ödeneği, evlenme ödeneği, cenaze ödeneği, ölüm toptan ödeme) Hakkın doğduğu tarihten itibaren 5 yıl içinde istenmezse düşer. Bir daha ödenmez.

123 123 Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malul veya vazife malulü olan sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine, bu Kanun uyarınca bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı için Kurumca zarara sebep olan üçüncü kişilere rücu edilir. (5510sK,md:39) 3. Kişilerin Sorumluluğu

124