Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanDirenç Denktaş Değiştirilmiş 8 yıl önce
1
YILLIK GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMELERİNİN DÜZENLENMESİ UYGULAMALARI EĞİTİMİNE HOŞ GELDİNİZ RECEP SELİMOĞLU Yeminli Mali Müşavir Mart/2013
2
193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU GERÇEK KİŞİLERİN GELİRLERİ, GELİR VERGİSİNE TABİDİR.
3
GELİRİN TANIMI (GVK/MD-1) GELİR, BİR GERÇEK KİŞİNİN BİR TAKVİM YILI İÇİNDE ELDE ETTİĞİ KAZANÇ VE İRATLARIN SAFİ TUTARIDIR.
4
KAZANÇ VE İRATLAR GELİRİN UNSURLARI: 1- TİCARİ KAZANÇLAR 2- ZİRAİ KAZANÇLAR 3- ÜCRETLER 4- SERBEST MESLEK KAZANÇLARI 5- GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARI 6- DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR
5
GELİRİN ELDE EDİLMİŞ OLMASI! TAHAKKUK (Gelire alacaklı olmak…) HUKUKİ TASARRUF (Gelirin talep edilebilir olması…) EKONOMİK TASARRUF (Gelirin sahibinin emrine sunulması… TAHSİL (Gelirin sahibinin mal varlığına dahil olması…)
6
GELİR VERGİSİ MÜKELLEFİ 1- TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ: Türkiye’de yerleşmiş olanlar (İkametgahı Türkiye’de bulunanlar, Bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak 6 aydan fazla oturanlar…)
7
2- DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ: Türkiye’de yerleşmiş olmayanlar…
8
TAM MÜKELLEFLER, YURT İÇİ VE YURT DIŞI KAZANÇLARININ TAMAMI ÜZERİNDEN VERGİLENDİRİLİRLER. DAR MÜKELLEFLER, SADECE YURT İÇİ KAZANÇLARI ÜZERİNDEN VERGİLENDİRİLİRLER.
9
GERÇEK KİŞİ ORTAKLIKLAR (Şirket Ortakları…) ADİ ORTAKLIK: Ortakların ortaklıktan elde ettikleri kazanç, Ticari Faaliyette………….. TK Zirai Faaliyette……………. ZK S.Meslek Faaliyetinde…. SMK
10
KOLLEKTİF ŞİRKET: Ortakların şirketten elde ettikleri kazanç, Ticari Faaliyette………….. TK Zirai Faaliyette……………. TK S.Meslek Faaliyetinde…. SMK
11
ADİ KOMANDİT ŞİRKET: a)Komandite Ortak b)KomanditeR Ortak Komandite Komanditer Ticari Faaliyette………… TK MSİ Zirai Faaliyette………….. TK MSİ S.Meslek Faaliyetinde.. SMK MSİ
12
TİCARİ KAZANÇLAR (GVK/37-51)
13
Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar Maden, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri ile tuğla ve kiremit harmanlarının işletilmesinden elde edilen kazançlar Coberlik (Borsaya kayıtlı olarak ve kendi nam ve hesabına hisse senedi ve tahvil alım satımı yapılması) işlerinden elde edilen kazançlar
14
Özel okul ve hastanelerle benzeri yerlerin işletilmesinden elde edilen kazançlar Gayrimenkul alım, satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların bu işlerden elde ettikleri kazançlar Kendi nam ve hesaplarına menkul kıymet alım satımı ile devamlı olarak uğraşanların bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar
15
Satın alınan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin, iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından elde edilen kazançlar Diş protezciliğinden elde edilen kazançlar TİCARİ KAZANÇ SAYILIR.
16
1- BASİT USUL (Defter tutma yükümlülüğü yok…) 2- GERÇEK USUL ( Defter tutulur…)
17
GERÇEK USULDE TÜCCARLAR 1- BİRİNCİ SINIF TÜCCARLAR (Bilanço esasına tabidirler…) Yevmiye Defteri Defteri Kebir Envanter Defteri tutarlar. 2- İKİNCİ SINIF TÜCCARLAR (İşletme hesabı esasına tabidirler…) İşletme Hesabı Defteri tutarlar
18
TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE: HARCAMA ? MALİYET ? GİDER ?
19
HARCAMA: İktisadi bir kıymetin satın alınması, üretilmesi, değerinin artırılması nedeniyle veya giderlerle ilgili yapılan ödemeler…
20
MALİYET: Bir iktisadi kıymetin satın alınması, üretilmesi veya değerinin artırılması sebebiyle yapılan harcamalar…
21
GİDER: Maliyet unsuru sayılmayan harcama… Faydası tükenmiş harcama!
22
GİDERLER İNDİRİLECEK GİDERLER (Md/40) İNDİRİLMEYECEK GİDERLER (Md/41) (Gider kabul edilmeyen ödemeler) (Kanunen kabul edilmeyen giderler-KKEG)
23
BİR GİDERİN HASILATTAN İNDİRİLEBİLMESİ İÇİN: Ticari Kazancın Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İçin Yapılmış Olması Belgelendirilmesi Tahakkuk Esası ve Dönemsellik İlkelerine Uygun Olması ŞARTTIR!
24
Tahakkuk Esası, Giderin Mahiyet ve Tutar Olarak Kesinleşmesidir. Dönemsellik İlkesine göre, Giderlerin sadece cari döneme ait kısmı, aynı döneme ilişkin ticari kazancın hesabında gider olarak dikkate alınabilir.
25
TİCARİ KAZANCIN TESPİTİNDE ÖZELLİKLİ GİDERLER
26
ÇALIŞANLARA İŞYERİNDE VERİLEN YİYECEK İÇECEK GİDERLERİ(iaşe giderleri) Tutarı ne olursa olsun gider kabul edilir.
27
ÇALIŞANLARA İŞYERİ DIŞINDA VERİLEN YİYECEK İÇECEK GİDERLERİ(Yemek fişleri…) Personel açısından ÜCRET geliridir. Bir günlük yemek bedelinin KDV HARİÇ tutarının 11,70 TL (!) yı aşmaması ve ödemenin, yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şartıyla, BU TÜRDEN ÜCRET GELİRLERİ, GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNADIR! (Md/23-8)
28
UYGULAMA: Bir personel için işletmenin ödediği 20 günlük yemek faturası % 18 Kdv dahil 308 TL dır. GV İstisna Tutar (20 gün x 11,70 TL) 234,00 İstisnaya İsabet eden KDV (234x%18) 42,12 (191’de indirilir…) Net Ücret sayılacak kısım (308,00 – 276,12) 31,88
29
----------------------/--------------------------------- 135-Personelden Alacaklar 31,88 7… (Gider/Maliyet) 234,00 191-İndirilecek Kdv 42,12 320/102- 308,00 -------------------------/--------------------------------------- 31,88 TL Net ücrettir. Brüt tutarı hesaplanır, Ücret Bordrosu yoluyla gider yazılır.
30
ÇALIŞANLARIN İŞYERİNDE BARINMA-KONUT GİDERLERİ(ibate giderleri) Tutarı ne olursa olsun gider kabul edilir. Elektrik, su, ısınma giderleri dahil…
31
ÇALIŞANLARA İŞLETME DIŞINDAN KONUT TEDARİKİ Personel açısından ÜCRET geliridir. BU TÜRDEN ÜCRET GELİRLERİ, GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNADIR! (Md/23-9) Konut kirası, elektrik, su, ısınma harcamaları gider kabul edilir. Varsa kira faturasındaki Kdv indirilir. Mülkiyeti işverene ait konutun tahsis edilmesi durumunda: Brüt alanı 100 m2 yi aşmıyorsa, personel açısından Gelir Vergisinden istisnadır. 100 m2 yi aşması halinde, aşan kısma isabet eden EMSAL KİRA BEDELİ Net Ücret sayılır. Brüte gidilir, ücret bordrosu yoluyla gider yazılır. İşletme kira faturası düzenler, genel hükümler geçerlidir…
32
ÇALIŞANLARIN TEDAVİ-İLAÇ GİDERLERİ Yurt içi veya yurt dışı, Özel hastaneler dahil, Fatura işletme adına veya çalışan adına olsun, Sınırlama yoktur, gider yazılabilir… Kdv indirimi açısından, faturanın işletme adına düzenlenmiş olması gerekir!
33
ÇALIŞANLARIN SERVİS-TOPLU TAŞIMA GİDERLERİ Servis aracı işletmeye aitse, harcamalar gider yazılır, Kdv’ler indirilir. Servis hizmeti dışarıdan alınıyorsa, alınan hizmet faturası gider yazılır, Kdv indirilir.
34
Personele alınan toplu taşıma kartı bedeli, veya Nakit olarak verilen yol parası NET ÜCRET sayılır. Bordro yoluyla gider yazılabilir. Personelin kendi otosunun yakıt giderinin karşılanması, NET ÜCRET sayılır. Bordro yoluyla gider yazılabilir.
35
Personele özel olarak Makam Arabası tahsis edilmesi durumunda, a) Taşıt, işe gelişi-gidişi/ulaşımı için tahsis edilmişse, araçla ilgili giderler NET ÜCRET sayılır. Bordro yoluyla gider yazılabilir. b) Taşıt, işletme faaliyetleri için tahsis edilmişse, giderlerin tamamı yazılabilir. c) İşletmeye ait taşıt, ulaşımı için tahsis edilmişse, Emsal Kira Bedeli NET ÜCRET sayılır. Bordro yoluyla gider yazılabilir.
36
ÇALIŞANLAR İÇİN ÖDENEN SOSYAL GÜVENLİK KATKI PAYLARI(SGK Primleri) ÖDENMİŞ OLMALARI ŞARTIYLA GİDER YAZILABİLİR. (Aralık ayı hariç…)
37
ÇALIŞANLAR ADINA BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE ÖDENEN KATKI PAYLARI İşveren tarafından ödendiği ayda, Personelin aylık Brüt ücretinin % 10’ unu aşmaması Yıllık olarak toplamda ödenen tutarın, asgari ücretin yıllık Brüt tutarını aşmaması şartlarıyla, gider kabul edilir.
38
ÇALIŞANLAR ADINA ÖDENEN ÖZEL ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİ GİDER YAZILAMAZ. ÖDENEN TUTAR, NET ÜCRET KABUL EDİLİR, BRÜTE GİDİLİR, BORDRO YOLUYLA GİDER YAZILABİLİR.
39
ÇALIŞANLARA İŞLE İLGİLİ VERİLEN GİYİM VE DEMİRBAŞ EŞYA Güvenlik görevlisine işte kullanmak üzere verilen MONT, AYAKKABI gider yazılabilir. İşletme dışında kullanımı için verilen TAKIM ELBİSE, NET ÜCRET kabul edilir, bordro yoluyla gider yazılabilir. Personele, mont alımı için nakit ödeme yapılması durumunda, ödenen tutar NET ÜCRET kabul edilir. Bordro yoluyla gider yazılabilir.
40
KIDEM TAZMİNATLARI PERSONELİN KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANDIĞI DÖNEMDE GİDER YAZILABİLİR. ÖDENMİŞ OLMASI ŞARTTIR. (Ödendiği yılda gider yazılabilir…) KIDEM TAZMİNATI TAVANINI AŞAN KISIM, NET ÜCRET SAYILIR. BORDRO YOLUYLA GİDER YAZILABİLİR. (2012 için 3.033,98 TL yıllık…)
41
YAZILI SÖZLEŞMEYE – MAHKEME KARARINA DAYALI TAZMİNATLAR İşverenin kusurundan kaynaklanmayan tazminatlar gider yazılabilir… 16 yaşından küçük çalışana işyerinde uğradığı kaza sonucu ödenen tazminat gider yazılamaz. Ehliyetsiz veya alkollü şekilde kaza yapan çalışan nedeniyle ödenen tazminat gider yazılamaz.
42
İŞLE İLGİLİ SEYAHAT – YOL GİDERLERİ Gelirle bağı kurulabilecek ise gider yazılabilir… Turistik seyahatler KKEG’dir. Eşle yapılan seyahatte, eşe isabet eden harcama tutarı KKEG’dir.
43
PERSONELİN İŞLE İLGİLİ SEYAHAT GİDERLERİ A)Gerçek Gider Yöntemi (Md/40-4) Personel tarafından yapılan harcamalar, belgelere bağlı olarak gider yazılabilir. B) Harcırah Yöntemi (Md/24-2) Yol-ulaşım harcamalarının tamamı belgelere bağlı olarak gider yazılır. Yemek-Yatma giderleri karşılığı verilen harcırahlar gider yazılabilir. Ancak, gider yazılacak harcırah tutarı, aynı aylık ücret seviyesindeki Devlet Memurlarına verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşamaz. Aşan kısım NET ÜCRET kabul edilir. Bordro yoluyla gider yazılabilir.
44
ÇALIŞANLARA YAPILAN NAKDİ VEYA AYNİ YARDIMLAR Net Ücret sayılır, bordro yoluyla gider yazılabilir. UYGULAMA İşletmeden mal verilmesi… ---------------------------------/-------------------------- 335- xxx 600- xxx 391- xxx ----------------------------------/------------------------------ 7… xxx 360- xxx 361- xxx 335- xxx -----------------------------------/--------------------------------
45
DİĞER ÖZELLİKLİ DURUMLAR Özel İletişim Vergisi, KKEG’dir. MTV 1 ve 4 sayılı tarifelerdeki taşıtların Motorlu Taşıtlar Vergisi KKEG’dir. Aktife kayıtlı gayrimenkulün Emlak Vergisi gider yazılır. Kiralanan gayrimenkul için ödenen Emlak Vergisi, kira ödemesi sayılarak stopaja bağlı olarak gider yazılabilir.
46
Yıllık olarak belirlenen tutarı aşmayan demirbaşlar gider yazılabilir. İşletme sahibinin kendisine, eşine, küçük çocuklarına işletmeden ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, tazminatlar KKEG’dir.
47
Para cezaları, Vergi ve SGK cezaları- Gecikme zamları, Gecikme Faizleri KKEG’dir. ( Elektrik-Su-Telefon vb. faturalarının gecikme zamları, sözleşmeye bağlı olduğundan gider yazılabilir…)
48
Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımında, hesaplanan tutar KKEG’dir. (Md/41-5) İşletme sahibi, emsal bedeli 30 TL olan 200 adet malı, kayınbiraderine 20 TL dan satmıştır. 10 x 200 : 2.000 TL KKEG olarak Vergi Matrahına eklenir!
49
TİCARİ KÂR/ZARAR MALİ KÂR/ZARAR
50
Tek Düzen Hesap Planına göre çıkarılan Bilanço ‘’ Ticari Bilanço’’ dur. (TİCARİ K/Z) Bu bilançonun Vergi Kanunlarına uyumlaştırılmış haline, ‘’ Mali Bilanço’’ denilir. (MALİ K/Z)
51
UYGULAMA 690-Dönem Kârı veya Zararı 140.000 K.Kabul Edilmeyen Giderler (+) 10.000 Beyannamede yer alacak Ticari Kazanç 150.000
52
UYGULAMA 690-Dönem Kârı veya Zararı (-) 70.000 K.Kabul Edilmeyen Giderler (+) 90.000 Beyannamede yer alacak Ticari Kazanç 20.000
53
UYGULAMA 690-Dönem Kârı veya Zararı (-) 70.000 K.Kabul Edilmeyen Giderler (+) 25.000 Beyannamede yer alacak Ticari Kazanç (-) 45.000
54
TİCARİ KAZANÇLARDA BEYAN VE VERGİNİN ÖDENMESİ TİCARİ KAZANÇLAR (ZARAR DAHİL), YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ İLE BEYAN EDİLİR. (DAR MÜKELLEFLER DAHİL) BEYANNAME, İZLEYEN YILDA 01-25/MART ‘DA VERİLİR. HESAPLANAN GELİR VERGİSİ, MART VE TEMMUZ AYLARINDA 2 EŞİT TAKSİTTE ÖDENİR.
55
YILLARA YAYGIN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİ GVK/42-43-44 STOPAJ İŞİN BİTİMİ K/Z TESPİTİ BEYAN
56
ZİRAİ KAZANÇLAR (GVK/52-59) ZİRAİ FAALİYETTEN DOĞAN KAZANÇ, ZİRAİ KAZANÇTIR.
57
ZİRAİ FAALİYETTE BULUNAN GERÇEK KİŞİLERE ÇİFTÇİ DENİR. ÇİFTÇİ KAVRAMINA, RENÇBER, BALIK ÜRETİCİSİ, HAYVAN YETİŞTİRİCİSİ, SU VE KARA AVCILIĞI FAALİYETİNDE BULUNAN GERÇEK KİŞİLER DAHİLDİR.
58
ZİRAİ KAZANÇLARDA DEFTER TUTMA VE VERGİLENDİRME ÇİFTÇİLER, GENEL OLARAK HASILATLARI ÜZERİNDEN GVK/Md-94 ‘E GÖRE TEVKİFAT YAPILMAK SURETİYLE VERGİLENDİRİLİR. TEVKİFAT ORANLARI İÇİN… Md-94/11
59
ANCAK, GVK/Md-54 DE YAZILI İŞLETME BÜYÜKLÜĞÜ ÖLÇÜLERİNİ AŞAN BİR BİÇERDÖVERE VEYA BU MAHİYETTEKİ BİR MOTORLU ARACA SAHİP OLAN, VEYA, ON YAŞINA KADAR İKİDEN FAZLA TRAKTÖRE SAHİP OLAN ÇİFTÇİLERİN KAZANÇLARI GERÇEK USULDE VERGİLENDİRİLİR.
60
TEVKİF SURETİYLE VERGİLENDİRİLEN ÇİFTÇİLER BEYANNAME VERMEZLER, DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜKLERİ YOKTUR.(Bunların tevkif yoluyla ödedikleri vergiler, nihai vergileri olmaktadır…) GERÇEK USULE TABİ OLAN ÇİFTÇİLER, DEFTER TUTMAK VE YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERMEK ZORUNDADIRLAR. (DAR MÜKELLEFLER DAHİL)
61
ZİRAİ KAZANCIN GERÇEK USULDE TESPİTİNDE: ÇİFTÇİLERİN BİLANÇO ESASINDA DEFTER TUTMA ZORUNLULUKLARI YOKTUR. YAZILI OLARAK VERGİ DAİRESİNDEN TALEPTE BULUNMADIKLARI SÜRECE, ZİRAİ İŞLETME HESABI DEFTERİ TUTABİLİRLER. ANCAK, BİLANÇO ESASINI SEÇENLER, 2 YIL GEÇMEDİKÇE BU USULDEN DÖNEMEZLER.
62
ZİRAİ KAZANÇLARLA İLGİLİ YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ İZLEYEN YILDA 01-25/MART’ DA VERİLİR. HESAPLANAN GELİR VERGİSİ, MART VE TEMMUZ AYLARINDA 2 EŞİT TAKSİTTE ÖDENİR. (Ancak, Zirai Kazançları yanında diğer gelir unsurlarını da beyan eden çiftçilerden, toplam gelir içindeki zirai kazançları % 75 ve daha fazla olanlarda, verginin ödeme zamanı Kasım ve Aralık aylarıdır. GVK/250 no.lu GT )
63
‘’YARICILIK’’ ZİRAİ FAALİYET SAYILMAZ! Arazisini başkalarına üründen pay alma şeklinde zirai faaliyete tahsis eden gerçek kişinin, elde ettiği ürünün emsal bedeli (pay tutarı) kendisi için GMSİ ‘dır. ( Ancak, bu türden zirai faaliyete nakit veya tohum- gübre vermesi şeklinde katkısı varsa, elde ettiği pay, zirai kazanç sayılır…)
64
ÜCRETLER (GVK/61-64)
65
ÜCRET: İşverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
66
ÜCRET ÖDEMESİNİN, Tazminat Ödenek Mali Sorumluluk Tazminatı Tahsisat Zam Avans Aidat Huzur Hakkı Prim İkramiye Gider Karşılığı Kazancın belli bir yüzdesi şeklinde YAPILMASI, ÜCRET OLMA MAHİYETİNİ DEĞİŞTİRMEZ.
67
GELİRİN ÜCRET OLUP-OLMADIĞININ TESPİTİ Serbest Muhasebeci Mali Müşavir, bir kurum veya kişiye bağlı olarak çalışıyorsa, elde ettiği ÜCRET’tir. Kendi hesabına büro açarak çalışıyorsa, elde ettiği SMK’dır. Bir doktor, hastanede çalışıyorsa, aldığı ÜCRET’tir. Kendi muayenehanesinde çalışarak elde ettiği SMK’dır.
68
Bir ses sanatçısı, kendi nam ve hesabına çeşitli toplantı salonlarında müzik karşılığı gelir elde ediyorsa, SMK’dır. Bir gazinoya bağlı olarak çalışıyorsa, elde ettiği ÜCRET’tir. Bir ajansa bağlı olarak çalışan mankenin elde ettiği gelir ÜCRET’tir. Kendi nam ve hesabına defilelere katılarak elde ettiği gelir SMK’dır.
69
Okullarda özel ders veren öğretmenlerin, okul yardım derneğinden elde ettikleri gelir ÜCRET’tir. Kendi evinde veya öğrencinin evinde verdikleri dersler karşılığında elde ettikleri gelir, SMK’dır. Özel dershanelerde ders veren öğretmenlerin bu yerlerden elde ettikleri gelir, ÜCRET’tir.
70
Bir üniversitede öğretim üyeliği yapan doktorun, üniversitenin çeşitli seminerlerinden konuşmacı olarak elde ettiği gelir, ÜCRET’tir. Ancak, üniversiteden bağımsız olarak, başka bir etkinlikte konuşmacı kimliğiyle elde ettiği gelir SMK’dır. Bir gazetede çalışan kişinin, gazetede yazdığı makaleler karşılığında elde ettiği gelir, ÜCRET’tir. Ancak, kendi adına yazdığı bir kitabın satışından elde ettiği gelir, SMK’dır.
71
Bir A.Ş.de yönetim kurulu üyesi olan kişinin, şirketin kârından belli bir yüzde şeklinde aldığı temettü ikramiyesi, MSİ ‘dir. Bu kişinin huzur hakkı adı altında şirketten elde ettiği gelir, ÜCRET’tir. Bir şirkette tasfiye memuru olarak görev yapan kişinin bu şirketten elde ettiği gelir, ÜCRET’tir.
72
Sporculara, transferleri karşılığı ödenen, veya, ev alınması, ev kiralanması, çocuklarının eğitim harcamalarının karşılanması, araba alınması, seyahat harcamalarının karşılanması şeklinde yapılan ödemeler, ÜCRET’tir. 31/12/2017 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ödemelerinden %5 - %10 - %15 GV tevkifatı yapılır. (GVK/Geçici Md.72)
73
ÜCRETLERİN VERGİLENDİRİLMESİ 1- GERÇEK ÜCRETLER 2- DİĞER ÜCRETLER
74
GERÇEK ÜCRETLER Ücretin gerçek safi değeri, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından, *** SGK Primleri *** İşsizlik sigortası primleri *** Kişisel sigorta primleri ***Bireysel emeklilik katkı payları *** Asgari geçim indirimi *** Sakatlık İndirimi gibi, bazı indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır.
75
SAKATLIK İNDİRİMİ (GVK/Md-31): 2012 için, Çalışma Gücü Sakatlık İndirim Kaybı Derecesi Tutarı(TL)(AYLIK) % 80 1 770 % 60 2 380 % 40 3 180 * Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabı, sakatlık indiriminden yararlanabilir. (GVK/222 no.lu GT.)
76
ÜCRETLERİNİ, YABANCI BİR ÜLKEDEKİ İŞVERENDEN DOĞRUDAN DOĞRUYA ALAN HİZMET ERBABI,(yabancı ülkede elde ettiği) ÜCRET GELİRLERİNİ YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ İLE BEYAN ETMEK ZORUNDADIR. (GVK/Md-95) Türkiye’de,Dar Mükelleflerin, yanında çalışan hizmet erbabına, bu mükelleflerin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden DÖVİZ OLARAK ödediği ücretler Gelir Vergisinden istisnadır. (GVK/Md-23/14)
77
YURT İÇİNDE ELDE EDİLEN GERÇEK ÜCRETLERİN VERGİLENDİRİLMESİNDE, GELİR VERGİSİ TEVKİFATI YAPILMAKTA, BU TEVKİFAT, NİHAİ VERGİ SAYILMAKTADIR. İŞVERENLER, HİZMET ERBABINA ÖDEDİKLERİ ÜCRETLER ÜZERİNDEN TEVKİF ETTİKLERİ GELİR VERGİSİNİ, MUHTASAR BEYANNAME İLE VERGİ DAİRESİNE BİLDİRMEKTE VE ÖDEMEKTEDİRLER…
78
TEK İŞVERENDEN ALINMIŞ VE TEVKİF SURETİYLE VERGİLENDİRİLMİŞ ÜCRETLER İÇİN YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMEZ. (DAR MÜKELLEFLER DAHİL) DİĞER GELİRLER İÇİN YILLIK BEYANNAME VERİLSE DAHİ, BU ÜCRET GELİRLERİ BEYANNAMEYE DAHİL EDİLMEZ. (GVK/Md-86)
79
BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN ALINAN TAMAMI TEVKİF YOLUYLA VERGİLENDİRİLMİŞ ÜCRETLERDE, BİRDEN SONRAKİ İŞVERENLERDEN ELDE EDİLEN ÜCRETLERİN TOPLAMI, GELİR VERGİSİ TARİFESİNİN 2. DİLİMİNDEKİ TUTARI AŞMIYORSA, BU ÜCRET GELİRLERİ İÇİN YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLMEZ.
80
BİRDEN SONRAKİ İŞVERENLERDEN ELDE EDİLEN ÜCRETLERİN TOPLAMI, GELİR VERGİSİ TARİFESİNİN 2. DİLİMİNDEKİ TUTARI AŞIYORSA, 1.İŞVERENDEN ALINAN DA DAHİL OLMAK ÜZERE ÜCRET GELİRLERİNİN TAMAMI İÇİN YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLİR.
81
DİĞER ÜCRETLER Aşağıda yazılı ve diğer ücretli sayılan hizmet erbabının safi ücretleri, takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının % 25’ idir. (GVK/Md-64)
82
Kazançları Basit Usulde tespit edilen ticaret erbabının yanında çalışanlar Özel hizmetlerde çalışan şoförler (gerçek kişilerin şahsi taşıtlarında çalışanlar…) Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri (Gerçek kişilerin şahsi kullanımları için yaptırdıkları inşaatlar…) GMSİ sahibi yanında çalışanlar
83
DİĞER ÜCRETLER İÇİN, ÜCRETİ ELDE EDENLER TARAFINDAN YILLIK BEYANNAME VERİLMEZ. DİĞER GELİRLER NEDENİYLE BEYANNAME VERİLMESİ HALİNDE DE, DİĞER ÜCRETLER BU BEYANNAMEYE DAHİL EDİLMEZ.
84
VERGİ KARNESİ: DİĞER ÜCRET GELİRİ ELDE EDENLER (diğer ücretliler) VERGİ KARNESİ ALMAYA MECBURDURLAR. ( VUK/Md-247) (işe başladıkları tarihten itibaren 1 ay içinde)
85
DİĞER ÜCRETLİ KAPSAMINDA VERGİLENDİRİLEN HİZMET ERBABI, ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ UYGULAMASINDAN YARARLANAMAZ. (GVK/265 no.lu GT.)
86
YABANCI ELÇİLİK VE KONSOLOSLUKLARDA ÇALIŞANLAR Yabancı elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o yabancı memleketin uyrukluğunda bulunan memurları, karşılıklı olmak şartıyla, Gelir Vergisinden MUAF’tır. (GVK/Md-15) Yabancı elçilik ve konsolosluklarda çalışan T.C. vatandaşlarının bu işlerden aldıkları ücretler, karşılıklı olmak şartıyla, Gelir Vergisinden İSTİSNA’dır. (GVK/Md-16)
87
SERBEST MESLEK KAZANÇLARI (GVK/65-68)
88
SERBEST MESLEK FAALİYETİ Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin, işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında, kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.
89
SERBEST MESLEK ERBABI Gümrük komisyoncuları Borsa acenteleri Noterler Serbest meslek faaliyetinde bulunan gerçek kişi ortaklıklarda ortak olanlar Dava vekilleri Müşavirler Konser veren müzik sanatçıları
90
VUK/155.maddede yazılı: 1- Muayenehane, yazıhane, atölye gibi özel iş yerleri açmak 2- Çalışılan yere tabela, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu ifade eden alametleri asmak 3-Her ne şekilde olursa olsun devamlı olarak mesleki faaliyette bulunduğunu gösteren ilanlar yapmak 4- Serbest olarak mesleki faaliyette bulunmak üzere mesleki teşekküllere kaydolunmak ŞARTLARINDAN EN AZ İKİSİNİ TAŞIYAN, EBE, SÜNNETÇİ, SAĞLIK MEMURU, ARZUHALCİ, REHBER GİBİ MESLEKİ FAALİYETTE BULUNANLAR DA SERBEST MESLEK ERBABI SAYILIRLAR.
91
DEFTER TUTMA SERBEST MESLEK ERBABI, SERBEST MESLEK KAZANÇ DEFTERİ TUTAR. (VUK/Md-210)
92
SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA VERGİLENDİRME
93
Serbest meslek kazançları, genel olarak ön vergilemeye (stopaja) tabidir. Nihai vergi, yıllık olarak verilen gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanır. Serbest meslek erbabı, zarar etmiş olsa dahi, kazancını yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmek zorundadır.
94
DAR MÜKELLEFLERİN SERBEST MESLEK KAZANÇLARI: Tevkif suretiyle vergilendirilmişse, tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilmez. Tevkif suretiyle vergilendirilmemişse (örneğin, basit usule tabi olandan elde ettiği gelir…) a) Serbest meslek faaliyeti sürekli yapılıyorsa, genel hükümlere tabidir. Yıllık beyanname verilir. b) Serbest meslek faaliyetinin arızi olarak yapılması durumunda, Münferit beyanname verilir.(15 gün içinde)
95
SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA İSTİSNA (GVK/18) Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.
96
BU İSTİSNANIN UYGULANMASINDA, ÖDEMEYİ YAPANLAR TARAFINDAN GVK/94.MD. HÜKMÜNCE SERBEST MESLEK KAZANCI ÜZERİNDEN % 17 GELİR VERGİSİ TEVKİFATI YAPILIR. BU TEVKİFAT, BU TÜR KAZANÇLAR İÇİN NİHAİ VERGİ OLMAKTADIR. İSTİSNA KAPSAMINDAKİ BU TÜR GELİRLER İÇİN YILLIK BEYANNAME VERİLMEZ, BU GELİRLER YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLMEZ.
97
SERBEST MESLEK KAZANCININ TESPİTİ Serbest meslek kazançlarında TAHSİL esası geçerlidir. Hizmet verilmiş olsa dahi, bedel tahsil edilmemişse serbest meslek kazancı elde edilmiş sayılmaz. Hizmet verilmeden bedel tahsil edilmişse, serbest meslek kazancı elde edilmiş sayılır. Geçmiş ve gelecek yıllara ait tahsilat, tahsil edildiği yılın hasılatı sayılır.
98
Müşteri veya müvekkilinden, serbest meslek faaliyeti ile ilgili olmak üzere, para ve ayın şeklinde alınan gider karşılıkları kazanca ilave edilir. (GVK/Md-67) Serbest meslek kazancından doğan alacağın, başka bir borca takası, tahsil hükmündedir.
99
ÇOK ÖNEMLİ!!! Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmetin bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz. (KDVK/Md-27)
100
ÇOK ÖNEMLİ!!! SENET VEYA VADELİ ÇEKLE YAPILAN TAHSİLATTA, SENET VEYA ÇEKİN ALINDIĞI TARİH, SERBEST MESLEK KAZANCI YÖNÜNDEN ELDE ETME TARİHİDİR. BU TARİH İTİBARİYLE, ÖDEMEYİ YAPAN AÇISINDAN STOPAJ YÜKÜMLÜLÜĞÜ DOĞMUŞ, ELDE EDEN AÇISINDAN DA HASILAT GERÇEKLEŞMİŞTİR. (Danıştay 4.Daire 25/12/1972 tarih E:1970/4332 K:1972/8042 sayılı kararı)
101
SERBEST MESLEK KAZANCININ TESPİTİNDE GİDERLER Serbest meslek kazancının tespitinde aşağıda yazılı giderler hasılattan indirilir: 1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler (İkametgâhlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikametgâh için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.).
102
2. Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı ile demirbaş olarak verilen giyim giderleri. 3. Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri (seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak şartıyla).
103
4. Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar 5. Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri. 6. Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller.
104
7. Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri. 8. Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar. 9. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile iş yerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar.
105
10. Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar. Ancak, Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar gider olarak indirilemez.
106
T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) Sayı:B.07.1.GİB.4.34.16.01- GVK68-70523/02/2012 İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı özelgesinde, serbest meslek erbabının faaliyeti ile ilgili dış giyim harcamalarını, gider olarak dikkate alabileceği belirtilmiş, özelgede, bu harcamalar, mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi kapsamında değerlendirilmiştir.
107
GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARI (GVK/70-74)
108
GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI, GVK/70.MADDEDE YAZILI MAL VE HAKLARIN KİRAYA VERİLMESİ KARŞILIĞINDA ELDE EDİLEN GELİR UNSURUDUR… KİRAYA VERİLEN MAL VE HAKLARIN KİRA BEDELLERİ, EMSAL KİRA BEDELİNDEN DÜŞÜK OLAMAZ.
109
ZİLYET: Menkul ve gayrimenkul malları elinde bulunduran, bunlardan yararlanan ve bunlar üzerinde fiili hakimiyet kuran kimsedir… MUTASARRIF: Bir mal veya hak üzerinde, fiilen kullanma yetkisi olan kişidir. Genellikle bu kişi, sahip veya zilyet durumundadır.
110
İRTİFAK HAKKI: Bir gayrimenkul üzerinde, diğer bir gayrimenkul veya şahıs lehine tesis edilen, dolayısıyla, başkasına ait gayrimenkulleri kullanma ve onlardan faydalanma yetkisi veren ayni haklardandır. Tapuya tescil ile hüküm ifade eder.
111
İNTİFA HAKKI: Bir kişiye, başkasına ait bir menkul veya gayrimenkul mal üzerinde zilyedlik, yararlanma, kullanma olanağı sağlayan haktır. Gayrimenkullerde tapuya tescil ile hüküm ifade eder.
112
AŞAĞIDA YAZILI MAL VE HAKLARIN SAHİPLERİ, MUTASARRIFLARI, ZİLYETLERİ, İRTİFAK VE İNTİFA SAHİPLERİ VEYA KİRACILARI TARAFINDAN KİRAYA VERİLMESİNDEN ELDE EDİLEN İRATLAR, GAYRİMENKUL SERMAYE İRADIDIR:
113
Arazi Bina Maden suları Memba suları Madenler Taş ocakları Kum ve çakıl üretim yerleri Tuğla ve kiremit harmanları Tuzlalar
114
Voli Mahalleri (Denizlerde, göllerde, su üstünde engelle çevrilmemiş tabi avlanma sahaları) Dalyanlar ( Denizlerde, göllerde, yapay engellerle çevrilmiş su ürünleri avlanma bölgeleri)
115
Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen teferruatı ( Örneğin, binanın dış cephesinin reklam için kiraya verilmesi…) Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar (İrtifak hakkı, İntifa hakkı, sükna-oturma hakkı)
116
Arama, işletme hakları ve ruhsatları Marka kullanma hakları… Telif Hakları Gemiler ve gemi üzerindeki hisselerin kiralanması Ulaştırma araçlarının, tarım makinelerinin, iş makinelerinin kiralanması
117
KİRA GELİRLERİNDE TAHSİLAT GELECEK YILLARA AİT OLUP, PEŞİN TAHSİL EDİLEN KİRALAR, İLGİLİ BULUNDUKLARI YILLARIN HASILATI SAYILIR. GEÇMİŞ YILLARA AİT OLUP, SONRADAN TAHSİL EDİLEN KİRALAR, TAHSİL EDİLDİĞİ YILIN HASILATI SAYILIR.
118
İŞYERİ KİRALARININ TAMAMI İLE HER BİR KONUT İÇİN AYLIK 500 TL VE ÜZERİNDEKİ KONUT KİRALARININ, BANKA VEYA PTT ARACILIĞIYLA ÖDENMESİ ŞARTTIR. ( GVK/268 NO.LU G.T.)
119
GMSİ TESPİTİNDE GİDERLER
120
GERÇEK GİDERLER Kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri; Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün ehemmiyeti ile mütenasip olan idare giderleri; Kiraya verilen mal ve haklara müteallik sigorta giderleri; Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin % 5'i (İktisap bedelinin % 5'i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanır. )
121
Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya verenler tarafından ödenmiş olmak şartıyla belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları; Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri (Emlakın iktisadi değerini artıracak surette tevsii, tadili veya bunlara ilaveler yapılması için ihtiyar olunan giderler onarım gideri sayılmaz); Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve idame giderleri; Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler;
122
Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedeli Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak mukavelenameye kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar. ÖNEMLİ!!! Gayrimenkul sermaye mahiyetindeki mal ve hakların kısmen kiraya verilmesi halinde, yukarıda yazılı giderlerden yalnız bu kısma isabet edenler hasılattan indirilebilir.
123
GÖTÜRÜ GİDER USULÜ Mükellefler (hakları kiraya verenler hariç) diledikleri takdirde, gerçek giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarından %25'ini götürü olarak indirebilirler. Götürü gider usulünü kabul edenler iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler. Para cezaları ve vergi cezaları hasılattan gider olarak indirilemez.
124
EMSAL KİRA BEDELİ ESASI (Md/73) Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanunu'na göre belirlenen vergi değerinin % 5'idir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve haklarının maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanunu'nun servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin % 10'udur.
125
Aşağıda yazılı hallerde emsal kira bedeli esası uygulanmaz: Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları maksadıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması. Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Usul, füru ve kardeşlerden herbirinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz. Kardeşler evli ise eşlerden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.) Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi. Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda.
126
KİRA GELİRLERİNDE VERGİLENDİRME KONUT KİRA GELİRLERİ İŞYERİ KİRA GELİRLERİ
127
KONUT KİRA GELİRLERİ Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın, o yıl için belirlenen tutar kadar kısmı gelir vergisinden istisnadır. (GVK/Md-21) (2012 için 3.000 TL)
128
ÇOK ÖNEMLİ!!! İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılamaz. Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile (6322 sayılı kanunun 5.maddesiyle değişen ibare; Yürürlük 15.06.2012)istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanlar, bu istisnadan faydalanamazlar.
129
KİRA GELİRİNİN İSTİSNA TUTARI AŞMASI DURUMUNDA, İZLEYEN YILDA 01-25/MART TARİHİNDE YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ VERİLİR, HESAPLANAN GELİR VERGİSİ, MART VE TEMMUZ AYLARINDA 2 EŞİT TAKSİTTE ÖDENİR.
130
İŞYERİ KİRA GELİRLERİ İŞYERİ KİRA GELİRLERİ ÜZERİNDEN, KİRACILAR TARAFINDAN % 20 TEVKİFAT (stopaj) YAPILIR. BİR TAKVİM YILINDA ELDE EDİLEN İŞYERİ KİRA GELİRLERİNİN TOPLAMI, GELİR VERGİSİ TARİFESİNİN 2.DİLİMİNDE YAZILI TUTARI AŞMIYORSA, TEVKİFATA TABİ TUTULMUŞ BU İŞYERİ KİRALARI İÇİN YILLIK BEYANNAME VERİLMEZ. ( 2012 için 2.Dilim 25.000 TL)
131
2012 yılında, gelir, sadece tevkif suretiyle vergilendirilmemiş, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan ve tutarı 1.290 TL yı aşmayan Gayrimenkul Sermaye İratlarından oluşmuşsa, bunlar için yıllık beyanname verilmez. (GVK/Md-86)
132
ÇOK ÖNEMLİ!!! DAR MÜKELLEFİYETTE, TAMAMI TÜRKİYE’DE TEVKİF YOLUYLA VERGİLENDİRİLMİŞ GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARI İÇİN, TUTARI NE OLURSA OLSUN YILLIK BEYANNAME VERİLMEZ. (GVK/Md-86/2) (Tevkifat yapılmamışsa yıllık beyan verilir…)
133
UYGULAMALAR (2012 yılı için) UYGULAMA/1: Konut kirası 2.900 3.000 TL istisnadır. Beyan verilmez.
134
UYGULAMA/2: Konut kirası 18.000 İstisna tutar (-) 3.000 Kalan 15.000 % 25 Götürü Gider (-) 3.750 GV Matrahı 11.250
135
UYGULAMA/3: İşyeri kirası (stopaj yapılmış) 24.000 2.Vergi dilimi 25.000 aşılmıyor. Beyan verilmez.
136
UYGULAMA/4: İşyeri kirası 120.000 % 20 stopaj (-) 24.000 GMSİ 120.000 % 25 Götürü gider (-) 30.000 GV Matrahı 90.000 Hesaplanan GV 24.610 Mahsup (-) 24.000 Ödenecek GV 610
137
UYGULAMA/5: İşyeri kirası 100.000 % 20 stopaj (-) 20.000 GMSİ 100.000 % 25 Götürü gider (-) 25.000 GV Matrahı 75.000 Hesaplanan GV 19.360 Mahsup (-) 20.000 İade 640
138
UYGULAMA/6: 3 Konuttan Kira Geliri 8.000 İşyeri kira gelirleri 22.000 Konut için istisna tutar (-) 3.000 İstisna sonrası toplam gelir 27.000 % 25 Götürü gider (-) 6.750 GV Matrahı 20.250 G.V. 3.550 Mahsup (22.000 x % 20 stopaj) 4.400 İade 850
139
UYGULAMA/7: ½ ortak olunan Konuttan Kira Geliri 5.000 İşyeri kira gelirleri 20.000 Konut için istisna tutar (-) 3.000 İstisna sonrası toplam gelir 22.000 (2.dilim 25.000 aşılmıyor) (işyeri kira gelirleri beyan edilmez) İstisna sonrası Konut Kira Geliri 2.000 % 25 Götürü gider (-) 500 GV Matrahı 1.500 G.V. 225
140
UYGULAMA/8: Konut kira geliri 30.000 Gerçek giderler 8.000 Konut için istisna tutar (-) 3.000 İstisnaya isabet eden gerçek gider indirilemez! (3.000/30.000 x 8.000: 800 TL indirilemez) İndirilebilir gerçek gider 7.200 GV Matrahı 19.800 ( 30.000 – 3.000 – 7.200)
141
GMSİ UYGULAMASINDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR 500.000 TL karşılığında satın alınan ve 2012 yılında 3.500 TL kira geliri elde edilen konut, 31/12/2012 de çıkan bir yangında yok oldu!
142
Kiracı (A), kiraladığı konutun ısınma tertibatını yenilemiş, 8.000 TL masraf yapmıştır. Taşınma esnasında mal sahibinden yaptığı bu masrafı tahsil etmiştir. Mal sahibi, takdir komisyonu marifetiyle, bu ısınma tertibatının değerini 14.000 TL olarak tespit etmiştir.
143
TELİF HAKLARININ: Sahipleri veya yasal mirasçıları tarafından kiralanmasından elde edilen gelir, SMK’dır. Telif haklarını kiralayan üçüncü kişilerin, bu hakları kiraya vermelerinden elde edecekleri gelir, GMSİ’dir. (GVK/Md-70/6)
144
İHTİRA BERATININ (buluş,icat belgesi…) Sahipleri veya yasal mirasçıları tarafından kiralanmasından elde edilen gelir, SMK’dır. Bunları kiralayan üçüncü kişilerin, bu hakları kiraya vermelerinden elde edecekleri gelir, GMSİ’dir. (GVK/Md-70/5)
145
MENKUL SERMAYE İRATLARI (GVK/75-79)
146
Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkül sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.
147
Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır: 1-Her nevi hisse senetlerinin kâr payları Anonim Şirket hisse senedi Eshamlı Komandit Şirkette, Komanditer ortağın payı
148
2- İştirak Hisselerinden doğan kazançlar Limited Şirket ortaklık payı Kurumlar Vergisi mükellefi olan İş Ortaklıklarından elde edilen kâr payları Adi Komandit Şirkette Komanditer ortağın payı
149
3- Kurumların İdare Meclisi Başkan ve Üyelerine verilen kâr payları Yönetim kurulu başkanına ve üyelerine dağıtılan kâr payları
150
4- Dar Mükellef Kurumların, İndirim ve İstisnalar Düşülmeden Önceki Kurum Kazancından, Hesaplanan Kurumlar Vergisi Düşüldükten Sonraki Kârı Dar Mükellef Kurum Kazancı 100 İndirim ve İstisnalar (-) 40 KV Matrahı 60 Kurumlar Vergisi 12 MSİ (100-12) 88
151
5- Tahvil ve Hazine Bonosu Faizleri, Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi, Özelleştirme İdaresi’nce çıkarılan Menkul Kıymetlerden sağlanan gelirler Devlet Tahvili Hazine Bonosu Özel Kesim Tahvil ve Bonoları
152
6- Her Nevi Alacak Faizleri Arızi olarak yapılan, Ödünç Para Verme karşılığında elde edilen Faiz geliri
153
7-Mevduat Faizleri Bankalardan, bankerlerden, tasarruf sandıklarından elde edilen Faizler Borsa Para Piyasasında Takasbank aracılığıyla elde edilen Faizler
154
8- Hisse Senedi ve Tahvillerin, vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller 9-İştirak Hisselerinin Kâr Payının Devir ve Temliki karşığında elde edilen bedeller Henüz tahakkuk etmemiş kâr payının devri…
155
10-Senetlerin İskonto Bedelleri 11- Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları, K/Z Ortaklığı Belgesi karşılığı ödenen kâr payları
156
12- Repo ve Ters Repo İşlemleri Menkul Kıymetlerin, geri alım veya satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında sağlanan menfaatler
157
13-Tüzel kişiliği haiz Emekli Sandıkları, Yardım Sandıkları ile Emeklilik ve Sigorta şirketleri tarafından katılımcılara yapılan ödemeler Katılımcılardan toplanan katkı payı veya primlerin nemalandırılarak hak sahibine geri ödenmesi esasına dayanan BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ ve benzeri nitelikteki birikimli ŞAHIS SİGORTALARI kapsamında elde edilen gelirler.
158
MENKUL SERMAYE İRATLARINDA ELDE ETME Hukuki ve Ekonomik Tasarrufun Gerçekleştiği An, Elde Etme Tarihidir.
159
Hisse Senetlerinden elde edilen kâr paylarında, kâr paylarının emre hazır tutulduğu tarih, elde etme tarihi kabul edilir. ( Kâr paylarının şirket tarafından bankaya yatırılması…)
160
Limited Şirketlerde, dağıtımına karar verilen kârın ödenmeye başladığı tarih, elde etme tarihi sayılır. Adi Komandit Şirketlerde, Komanditer ortakların kâr payları, Bilanço Tarihinde elde edilmiş sayılır.
161
Kurumların Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine verilen kâr paylarında elde etme tarihi, kâr paylarının ödenmesine başlanılan tarihtir. Tahvil ve Hazine Bonolarında elde etme tarihi, faiz kuponunun ve bononun üzerinde yazılı vade tarihidir.
162
Alacak Faizlerinde, Mevduat Faizlerinde elde etme tarihi, faiz peşin alınmışsa alındığı tarih, faiz vade sonunda alınacaksa vade sonu tarihidir.
163
MENKUL SERMAYE İRATLARINDA VERGİLENDİRME-BEYAN
164
KÂR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ (Genel Olarak) Tam Mükellef veya Dar Mükellef Gerçek Kişilerin Anonim Şirket, Limited Şirketlerden elde ettikleri kâr payları-iştirak kazançları, MSİ’dir. (Md/75) Kâr payı dağıtan kurum, dağıtıma esas brüt kâr payı üzerinden % 15 Tevkifat(stopaj) yapar ve Muhtasar Beyanname ile beyan eder/öder. (Md/94)
165
DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLERİN, TÜRKİYE’DE TEVKİF SURETİYLE VERGİLENDİRİLMİŞ OLAN MENKUL SERMAYE İRATLARI, TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEZ. (GVK/Md-86/2) Tevkifat yapılmamışsa, MÜNFERİT BEYANNAME ile beyan edilir.(15 gün içinde)(GVK/Md-101) Münferit beyanname, dar mükellefiyete tabi olanların yıllık beyanname ile bildirmeye mecbur olmadıkları kazanç ve iratlardan, vergisi tevkif suretiyle alınmamış olanların bildirilmesine mahsustur. (GVK/Md-84)
166
Tam Mükellef Gerçek Kişilerin, TAM MÜKELLEF KURUMLARDAN elde ettikleri kâr paylarının yarısı Gelir Vergisinden istisnadır. (Md/22) ( Dar Mükellef Kurumlardan Elde Edilen Kâr Paylarında İstisna uygulanmaz)
167
Elde edilen kâr payı (brüt kâr payının yarısı) Gelir Vergisi Tarifesinin 2.dilimindeki tutarı (2012 için 25.000 TL) AŞMIYORSA, yıllık beyanname verilmez.
168
Elde edilen kâr payı(brüt kâr payının yarısı), Gelir Vergisi Tarifesinin 2.dilimindeki tutarı (2012 için 25.000 TL) AŞIYORSA, yıllık beyanname verilir. Elde edilen kâr payının brüt tutarı üzerinden kurum tarafından yapılmış olan tevkifatın TAMAMI, Beyanname üzerinde hesaplanan Gelir Vergisinden mahsup edilir. Kalan Gelir Vergisi ödenir. Mahsuba rağmen kalan Tevkifat tutarı varsa, bu tutar mükellefe bildirilir ve tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine iade olunur.
169
TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLERİN, DAR MÜKELLEF KURUMLARDAN ELDE ETTİKLERİ KÂR PAYLARI: ½ İSTİSNA UYGULANMAZ STOPAJA TABİ DEĞİL 2012 İÇİN 1.290 TL AŞILMIYORSA BEYAN EDİLMEZ, AŞILIYORSA TAMAMI BEYAN EDİLİR
170
DEVLET TAHVİLİ- HAZİNE BONOSU FAİZLERİNDE VERGİLENDİRME-BEYAN 01/01/2006 TARİHİNDEN SONRA İHRAÇ EDİLENLER: % 10 TEVKİFAT YAPILIR BEYAN EDİLMEZ (GVK/Geç.Md-67)
171
EUROBOND FAİZLERİNDE VERGİLENDİRME EUROBOND ( Hazine tarafından yurt dışında ihraç edilen Devlet Tahvili-Hazine Bonosu) % 0 TEVKİFAT YAPILIR DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLERDE BEYAN EDİLMEZ TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLERDE, GELİR VERGİSİ TARİFESİ 2.DİLİMDEKİ TUTARI (2012 için 25.000 TL) AŞMIYORSA BEYAN EDİLMEZ, AŞIYORSA YILLIK BEYANNAME VERİLİR.
172
MEVDUAT FAİZLERİNDE VERGİLENDİRME Türkiye’de Bankalardan veya aracı kurumlar vasıtasıyla elde edilen FAİZ GELİRLERİ % 15 TEVKİFAT YAPILIR BEYAN EDİLMEZ Tam Mükelleflerce Yurt Dışında elde edilen faiz gelirleri, 2012 için 1.290 TL aşılmıyorsa beyan edilmez, aşılıyorsa tamamı için yıllık beyan verilir.
173
ALACAK FAİZLERİNDE VERGİLENDİRME Ödünç para verme karşılığında ARIZİ olarak elde edilen FAİZ geliri TEVKİFATA TABİ DEĞİL 2012 İÇİN 1.290 TL AŞILIYORSA, TAMAMI İÇİN YILLIK BEYAN VERİLİR. AŞILMIYORSA BEYAN EDİLMEZ.
174
KIYI BANKACILIĞI( Off Shore) FAİZLERİNDE VERGİLENDİRME Kıyı Bankacılığı kapsamında Yurt Dışında elde edilen FAİZ GELİRLERİ TEVKİFATA TABİ DEĞİL 2012 İÇİN 1.290 TL AŞILIYORSA, TAMAMI İÇİN YILLIK BEYAN VERİLİR. AŞILMIYORSA BEYAN EDİLMEZ.
175
FAİZSİZ OLARAK KREDİ VERENLERE ÖDENEN KÂR PAYLARI – K/Z ORTAKLIĞI BELGESİ KARŞILIĞI ÖDENEN KÂR PAYLARI % 15 TEVKİFAT YAPILIR BEYAN EDİLMEZ
176
REPO-TERS REPO GELİRLERİ % 15 TEVKİFAT YAPILIR BEYAN EDİLMEZ
177
BİREYSEL EMEKLİLİK – BİRİKİMLİ ŞAHIS SİGORTALARI Bireysel emeklilik ve birikimli şahıs sigortaları kapsamında elde edilen gelirler: Katılımcıların sistemde kalma sürelerine göre %.. TEVKİFAT YAPILIR BEYAN EDİLMEZ
178
DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR (GVK/80-82) 1- DEĞER ARTIŞ KAZANÇLARI 2- ARIZİ KAZANÇLAR
179
DEĞER ARTIŞ KAZANÇLARI
180
HİSSE SENETLERİNİN ELDEN ÇIKARILMASI İMKB’de işlem gören ve TAM mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin, Banka ve Aracı Kurumlar vasıtasıyla elden çıkarılmasında: 1 yıldan fazla süreyle elde tutulduktan sonra elden çıkarılmışsa, TEVKİFAT YOKTUR, Gelir Vergisinden İSTİSNADIR, BEYAN EDİLMEZ. 1 yıldan önce elden çıkarılmışsa, % 0 TEVKİFATA TABİ, BEYAN EDİLMEZ.
181
İMKB’de işlem gören ve DAR mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin Banka ve Aracı Kurumlar vasıtasıyla elden çıkarılmasında: Elde tutma süresinin önemi yoktur. % 0 TEVKİFATA TABİ BEYAN EDİLMEZ
182
İMKB’de işlem görmeyen, TAM veya DAR mükellef kurumlara ait hisse senetlerinin elden çıkarılmasında (Bir gerçek kişinin, SPK Kurul kaydı olmayan- İMKB’de işlem görmeyen bir A.Ş.deki hissesini devretmesi, elden çıkarması) 2 yıldan sonra elden çıkarılmışsa, vergiye tabi değil. 2 yıldan önce elden çıkarılmışsa, DAK’dır. ÜFE Artış oranının en az % 10 olması durumunda ENDEKSLEME yapılır. DAK İSTİSNASI UYGULANMAZ. YILLIK BEYANNAME VERİLİR.
183
DEVLET TAHVİLİ – HAZİNE BONOLARININ ELDEN ÇIKARILMASI 31/12/2005 tarihinden sonra ihraç edilen Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarının Banka ve Aracı Kurumlar vasıtasıyla elden çıkarılmasından sağlanan gelir, DAK’dır. % 10 TEVKİFATA TABİ YILLIK BEYAN İSTEĞE BAĞLI (GVK/Geç.Md/67- 7 ve 11)
184
EUROBOND’LARIN ELDEN ÇIKARILMASI DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR TEVKİFATA TABİ DEĞİL ENDEKSLEME YAPILABİLİR İSTİSNA UYGULANMAZ BEYAN EDİLİR DAR MÜKELLEFLERDE BEYAN YOKTUR
185
ORTAKLIK HAKLARININ ELDEN ÇIKARILMASI Limited Şirket, Adi Komandit Şirket, Kollektif Şirket, Adi Ortaklık, Kooperatif Ortaklık paylarının elden çıkarılmasından sağlanan kazanç, DAK’dır. Elde tutma süresinin önemi yoktur. Endeksleme yapılır. 2012 için 8.800 TL kısmı vergiden istisnadır. Beyan edilir.
186
DİĞER HAKLARIN ELDEN ÇIKARILMASI (İhtira Beratları ve Telif Hakları Hariç) Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, alameti farika,marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR ENDEKSLEME YAPILABİLİR İSTİSNA UYGULANIR BEYAN EDİLİR
187
TELİF HAKLARININ VE İHTİRA BERATLARININ ELDEN ÇIKARILMASI Bu hakların sahipleri ve mirasçıları DIŞINDAKİ KİŞİLER TARAFINDAN elden çıkarılmasından doğan kazanç, DAK’ dır. (Bu hakların, sahipleri ve mirasçıları tarafından elden çıkarılmasından sağlanan kazanç SMK’dır.) DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR ENDEKSLEME YAPILABİLİR İSTİSNA UYGULANIR BEYAN EDİLİR
188
FAALİYETİ DURDURULAN BİR İŞLETMENİN ELDEN ÇIKARILMASI Faaliyeti durdurulan( işin sona erdiği anlamına gelmez ! ) bir işletmenin, kısmen veya tamamen elden çıkarılmasından sağlanan kazanç: DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR ENDEKSLEME YAPILABİLİR İSTİSNA UYGULANIR BEYAN EDİLİR
189
GAYRİMENKULLERİN (ARAZİ-BİNA) ELDEN ÇIKARILMASI İvazsız olarak-miras yoluyla intikal eden gayrimenkullerin satışından doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun vergilendirilmez. Aynı şekilde, miras yoluyla intikal etmiş arazinin, kat karşılığı verilerek karşılığında daire/işyeri alınması ve bu daire veya işyerinin de daha sonra satılması ile elde edilecek kazanç, Değer Artış Kazancı olarak vergilendirilmez.
190
Aşağıda sayılan mal ve hakların, iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılmalarından doğan kazanç, DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR. Arazi, Bina Maden suları, memba suları, Madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri,tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar Voli mahalleri ve Dalyanlar Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar Gemi ve gemi payları Motorlu yükleme ve boşaltma araçları Gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai üretimde kullandıkları gayrimenkuller
191
Bu mal ve hakların iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılmasından elde edilen kazanç: DEĞER ARTIŞ KAZANCIDIR ENDEKSLEME YAPILABİLİR İSTİSNA UYGULANIR (2012 için 8.800 TL) BEYAN EDİLİR
192
ÇOK ÖNEMLİ!!! Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde: Arsa Paylarının Devri Ve Karşılığında alınan daire/işyerlerinin satışında HER İŞLEM, DEĞER ARTIŞ KAZANCI YÖNÜNDEN AYRI AYRI DİKKATE ALINIR.
193
DEĞER ARTIŞ KAZANCININ VERGİLENDİRİLMESİ UYGULAMA/1: Gerçek kişi (A), Mayıs/2008 de 120.000 TL ya satın aldığı konutu, Aralık/2012 de 200.000 TL ya satmıştır. Nisan/2008 ÜFE endeksi(veri) 145,60 Kasım/2012 ÜFE endeksi (veri) 198,40 Üfe Artış Oranı % 36,26 Endekslenmiş Maliyet Bedeli 163.512 (120.000 x+ % 36,26) Satış Bedeli 200.000 Değer Artış Kazancı 36.488 2012 DAK İstisnası (-) 8.800 GV Matrahı 27.688
194
UYGULAMA/2: Gerçek kişi (A), Mart/2007 de 100.000 TL ya satın aldığı arsasını, %50,%50 paylı Kat karşılığı inşaat sözleşmesi üzerinden (abc) Ltd.Şti.ne vermiş ve karşılığında Ağustos/2011 de emsal değeri 800.000 TL olan aynı nitelikte 2 adet daire almıştır. Bu dairelerden birini Haziran/2012 de 530.000 TL ya satmıştır. Arsa için DAK Hesaplaması: Şubat/2007 ÜFE endeksi(veri) 125,30 Temmuz/2011 ÜFE endeksi (veri) 192,70 Üfe Artış Oranı % 53,79 Endekslenmiş Maliyet Bedeli 76.895 (1/2 arsa payı 50.000 x+ % 53,79) 1/2 Arsa Payı Satış Bedeli 800.000 Değer Artış Kazancı 723.105 2011 DAK İstisnası (-) 8.000 2011 yılı GV Matrahı 715.105
195
Satılan Daire için DAK Hesaplaması: Temmuz/2011 ÜFE endeksi(veri) 192,70 Mayıs/2012 ÜFE endeksi (veri) 199,85 Üfe Artış Oranı % 3,71 ( % 10 dan düşük!!!) Endeksleme/Maliyet artışı yapılamaz. Dairenin alış bedeli 400.000 1/2 arsa payı 50.000 Toplam Maliyet 450.000 Satış Bedeli 530.000 Değer Artış Kazancı 80.000 2012 DAK İstisnası (-) 8.800 2012 yılı GV Matrahı 71.200
196
VERGİYE TABİ OLMAYAN DEĞER ARTIŞ KAZANÇLARI(Md/81) Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü halinde, kanunî mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadî kıymetlerin kayıtlı değerleriyle (bilanço esasına göre defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün halinde) aynen devir alınması.
197
Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifiyle bütün halinde devrolunması, devir alan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermayesi tutarında ortaklık payı alması (Bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.).
198
ARIZİ KAZANÇLAR(Md/82) Arızî olarak ticarî muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan elde edilen kazançlar. (İSTİSNA’DA DİKKATE ALINIR) ( Eski bir taşıtı satın alıp, tamir ettiren, satan kişinin kazancı) (Bir malın satın alınmasında aracılık…)
199
Ticarî veya ziraî bir işletmenin faaliyeti ile serbest meslek faaliyetinin durdurulması veya terk edilmesi,(İSTİSNA’DA DİKKATE ALINIR) henüz başlamamış olan böyle bir faaliyete hiç girişilmemesi, ihale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen hâsılat. (İSTİSNA UYGULANMAZ) (Vergiyi doğuran olayın kanunlarla yasak edilmiş bulunması, mükellefiyeti ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz. VUK/Md-9)
200
Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatlar ile peştemallıklar (kiracıya ait tesisat ve malların tahliye ve devri sırasında kiralayan veya yeni kiracıya devrinde doğan kazançlar dahil). (İSTİSNA’DA DİKKATE ALINIR) ( Hava parası…)
201
Arızî olarak yapılan serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla tahsil edilen hâsılat. (İSTİSNA’DA DİKKATE ALINIR) (Emekli bir doktorun, önemli bir ameliyata girmesi karşılığında elde ettiği gelir…)
202
Gerçek usulde vergiye tâbi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançlar (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil). (Daha önce şüpheli alacak karşılığı şeklinde gider yazılan tutarın, işin terkinden sonra tahsil edilmesi…) İSTİSNA YOKTUR, TAMAMI BEYAN EDİLİR.
203
Dar mükellefiyete tâbi olanların, Türkiye ile yabancı memleketler arasındaki ulaştırma işlerini ARIZİ olarak yapmalarından elde ettikleri kazançlar İSTİSNA YOKTUR, TAMAMI BEYAN EDİLİR.
204
ARIZİ KAZANÇLARDA İSTİSNA TUTARI, 2012 İÇİN 20.000 TL DIR. İSTİSNADA DİKKATE ALINAN ARIZİ KAZANÇLARIN TOPLAMINA, 20.000 TL İSTİSNA UYGULANIR, KALAN TUTARIN VERGİSİ ÖDENİR. TOPLAMLARI İSTİSNA TUTARINI AŞMAYAN ARIZİ KAZANÇLAR, BEYAN EDİLMEZ.
205
DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLERİN, TÜRKİYE’DE TEVKİF SURETİYLE VERGİLENDİRİLMİŞ OLAN DİĞER KAZANÇ VE İRATLARI, TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEZ. (GVK/Md-86/2) Tevkifat yapılmamışsa,MÜNFERİT BEYANNAME ile beyan edilir.(15 gün içinde)(GVK/Md-101)
206
GELİR UNSURLARININ TOPLANMASI YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ
207
GENEL OLARAK, 7 GELİR UNSURUNDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLAR, YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ İLE BEYAN EDİLİR. TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLER, YURT İÇİ VE YURT DIŞI GELİRLERİ ÜZERİNDEN VERGİLENDİRİLİRLER. DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLER, SADECE YURT İÇİ GELİRLERİ ÜZERİNDEN VERGİLENDİRİLİRLER.
208
TOPLAMA YAPILMAYAN HALLER (GVK/Md-86) ÇOK ÖNEMLİ!!! BAZI KAZANÇ VE İRATLAR İÇİN YILLIK BEYANNAME VERİLMEZ. DİĞER GELİRLER İÇİN YILLIK BEYANNAME VERİLSE DAHİ, SÖZKONUSU BU TÜR GELİRLER YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLMEZ.
209
YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLMEYECEK/BEYAN EDİLMEYECEK GELİRLER Gerçek usulde vergilendirilmeyen Zirai Kazançlar(Tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş Zirai Kazançlar)(Md/53) Bireysel Emeklilik Sisteminden elde edilen gelirler(Md/75-15)
210
KAZANÇ VE İRATLARIN, İSTİSNA HADLERİ İÇİNDE KALAN KISIM (İstisna tutarın geçilmemesi durumu…) 2012 için: GMSİ (Konut kira geliri) 3.000 TL (Md/21) MSİ (Vergi Tarifesinin 2.Dilimini geçmeyen 1/2 kâr payları Md/22) DAK (Gayrimenkul satış kazancı) 8.800 TL (Md/Mük.80)
211
Tek işverenden alınmış Ücretler (Tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş…) Birinci işverenden sonraki işverenlerden alınan tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücretler(2.ve sonraki işverenlerden alınanlar) (2012 için 25.000 TL yı aşmaması kaydıyla…) ÖNEMLİ!!! 25.000 TL yı aşması halinde, 1.işverenden alınan da dahil, ücret gelirlerinin TAMAMI beyan edilir.
212
Tevkif yoluyla vergilendirilmiş Zirai Kazançlar, Bireysel Emeklilik Sisteminden elde edilen gelirler, Tevkif yoluyla vergilendirilmiş Ücretlerin tamamı (Yukarıda yazılı olanlar HARİÇ) Vergiye tabi gelir toplamının 2012 için 25.000 TL yı aşmaması şartıyla, Türkiye’de tevkifata tabi tutulmuş olan MSİ ve GMSİ ‘ ler.
213
Bir takvim yılı içinde elde edilen ve TOPLAMI 2012 için 1.290 TL yı aşmayan, TEVKİFATA ve İSTİSNA uygulamasına konu olmayan MSİ ve GMSİ’ler. Örneğin, Tam mükelleflerin Yurt Dışı Faiz Gelirleri, Alacak Faizleri, Kıyı Bankacılığı (Off-Shore) kapsamında elde edilen faizler…
214
İlgili Gelir Unsurlarında da belirtildiği üzere, GVK/Geçici Madde-67 kapsamında ele alınan Menkul Sermaye İratları Değer Artış Kazançları (Tevkifat yoluyla vergilendirilir…)
215
ZARARLARIN KÂRLARA MAHSUBU (GVK/Md-88) Gelirin toplanmasında gelir kaynaklarının bir kısmından hasıl olan zararlar (diğer kazanç ve iratlardan doğanlar hariç) diğer kaynakların kazanç ve iratlarına mahsup edilir. Bu mahsup neticesinde kapatılmayan zarar kısmı, müteakip yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya 5 YIL içinde mahsup edilmeyen zarar bakiyesi müteakip yıllara devredilemez.
216
ÇOK ÖNEMLİ!!! Mahsup edilebilecek zarar, BİLANÇODA YER ALAN DEĞİL, Önceki yıl veya yılların BEYANNAMELERİNDE YER ALAN ZARARDIR!
217
ÖNEMLİ!!! Diğer Kazanç ve İratlar, sadece kâr tutarlarıyla dikkate alınırlar. Diğer kazanç ve iratlar gelir unsuruna dahil bir zararın, aynı gelir unsuruna dahil bir kazanca veya diğer gelir unsurlarından oluşan kazançlara mahsubu mümkün değildir. (Bunun istisnası, birden fazla menkul kıymet alım satımında, birinden oluşan zararın diğerlerinden oluşan kârlara mahsup edilebilmesidir…)
218
Menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında, gider fazlalığından doğanlar hariç, sermayede vukua gelen eksilmeler zarar addolunmaz. GMSİ gelir unsurunda, gerçek gider yönteminde, gider fazlalığından doğan zararlar, diğer gelir unsurlarının kârlarına mahsup edilebilir. ( Ancak,Gayrimenkulün iktisap bedelinin % 5’inin 5 yıl süreyle indirilmesi ve kirada oturulan konutun kira gelirinin gider yazılması uygulamalarından kaynaklanan gider fazlalıkları hariç…)
219
YURT DIŞI ZARARLAR Tam mükellefiyette yurt dışı faaliyetlerden doğan zararlar faaliyette bulunulan ülkenin vergi kanunlarına göre beyan edilen vergi matrahlarının (zarar dahil) her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşlarca rapora bağlanması ve bu raporun aslı ile tercüme edilmiş bir örneğinin Türkiye'deki ilgili vergi dairesine ibrazı halinde mahsup edilebilecektir. Türkiye'de Gelir Vergisi'nden istisna edilen kazançlarla ilgili yurt dışı zararlar, yurt içindeki kazanç ve iratlardan mahsup edilmez.
220
??? Serbest meslek erbabının, 2010 ve 2011 yıllık gelir vergisi beyannamelerindeki zararları toplamı 30.000 TL dır. Ağustos/2012 de işyerini/mükellefiyetini kapatmıştır. 2012 GV beyannamesinde: Serbest Meslek Kazancı 25.000 GMSİ 40.000 Gelir Vergisi Matrahı ?
221
ÇOK ÖNEMLİ!!! 6111 sayılı Kanun kapsamında Matrah Artırımında bulunan mükellefler, 2010 ve sonraki yıllarda, matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararlarının SADECE YARISINI mahsup edebilirler.
222
YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE MATRAHTAN İNDİRİMLER
223
YATIRIM İNDİRİMİ (GVK/Geçici Md-69)(Mülga Md-19) Yatırım İndirimi İstisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, Ticari ve/veya Zirai kazançların % 25 ini aşamaz. (Kurumlarda, kurum kazancının…) Yatırım İndirimi tutarı, ilgili kazançtan tüm indirim, istisna ve zarar mahsupları yapıldıktan sonra kalan kazancın % 25 inden fazla olamaz. İstisna sonrası kazanca, yürürlükteki vergi tarifesi uygulanır.
224
ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİ Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait, hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigortalarına ait primler olması şarttır. Sigorta sözleşmesi, Türkiye’de bulunan sigorta şirketiyle yapılmış olmalıdır. Matrahtan indirilebilecek şahıs sigorta primleri toplamı: *** Asgari ücretin(+16) yıllık brüt tutarını aşamaz. *** Beyan edilen gelirin % 5 ini aşamaz.
225
BİREYSEL EMEKLİLİK KATKI PAYLARI Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait, bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, gelir vergisi matrahından indirilebilir. Sigorta sözleşmesi, Türkiye’de bulunan sigorta şirketiyle yapılmış olmalıdır. Matrahtan indirilebilecek bireysel emeklilik katkı payları toplamı: *** Asgari ücretin(+16) yıllık brüt tutarını aşamaz. *** Beyan edilen gelirin % 10 unu aşamaz.
226
SOSYAL SİGORTA PRİMLERİ (5510 SAYILI KANUN) Bağ-Kur primleri, defterlerde gider yazılmamışsa, ödenmiş olmaları kaydıyla beyanname üzerinde indirilebilir. ÖNEMLİ!!! Sosyal Güvenlik Kurumu Primleri, zarar beyan edilmesi durumunda dahi indirim konusu yapılır. (bu primler kadar, zarar tutarı artmış olur…)
227
EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamalarını kapsar. Beyan edilen gelirin % 10 unu aşamaz. Harcamaların Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından verilecek belgelerle tevsik edilmesi şarttır.
228
SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE SAKATLIK İNDİRİMİ Serbest Meslek faaliyetinde bulunan özürlüler ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabı yararlanabilir… SAKATLIK İNDİRİMİ (GVK/Md-31): 2012 için, Çalışma Gücü Sakatlık İndirim Kaybı Derecesi Tutarı(TL)(AYLIK) % 80 1 770 % 60 2 380 % 40 3 180
229
BAĞIŞ VE YARDIMLAR % 5 ‘le SINIRLI BAĞIŞ VE YARDIMLAR: Bağış ve yardımların yıllık toplamı, beyan edilecek gelirin % 5 ini ( kalkınmada öncelikli yörelerde % 10 unu) aşamaz. Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdareleri, İl Özel İdareleri, Belediyeler, Köyler, Kamu Yararına Çalışan Dernekler, Bakanlar Kurulunca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflar için ve makbuz karşılığı yapılmalıdır.
230
İŞLETMEDEKİ MALIN BAĞIŞI MALİYET BEDELİ ÜZERİNDEN FATURA DÜZENLENİR, FATURADA KDV HESAPLANMAZ DAHA ÖNCE 191 YAPILAN KDV, BAĞIŞIN YAPILDIĞI DÖNEMDE İLAVE EDİLECEK KDV OLARAK BEYAN EDİLİR
231
Örnek: 10.000 + %18 Kdv li mal bağışlandı -----------------------------------/------------------------------------- 7.. (KKEG) 11.800 600- 10.000 360-İlave edilecek Kdv 1.800 ----------------------------------/--------------------------------------
232
İŞLETME DIŞINDAN ALINAN MALIN BAĞIŞI Örnek: İşletme dışından 5.000 + %8 Kdv li mal satın alınarak bağışlandı --------------------------------/--------------------------------------- 157-Diğer stoklar 5.000 191- 400 102/320 5.400 -------------------------------/---------------------------------------- 7.. (KKEG) 5.400 600- 5.000 360-İlave edilecek Kdv 400 -------------------------------/---------------------------------------- Bu mal, işletmeye girmeden doğrudan bağışlandı ysa: ------------------------------/-------------------------------------- 7..(KKEG) 5.400 102/320 5.400 ------------------------------/-----------------------------------
233
NAKİT OLARAK YAPILAN BAĞIŞLAR Örnek:Kamuya yararlı bir vakfa 8.000 TL bağış yapıldı. -----------------------------/---------------------------------- 7..(KKEG) 8.000 102- 8.000 --------------------------/------------------------------------
234
% 100 Ü İNDİRİLEBİLİR BAĞIŞ VE YARDIMLAR: Eğitim ve Sağlık tesislerinin inşası veya faaliyetlerine devam edebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar Gıda Bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan, gıda,temizlik,giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedelleri
235
Sanat ve Kültür faaliyetlerine ilişkin bağış ve yardımlar Amatör spor dalları için yapılan sponsorluk harcamaları ( profesyonel spor dalları için % 50 uygulanır) Kızılay Derneğine yapılan bağış ve yardımlar (iktisadi işletmeleri hariç…)
236
Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan, doğal afetler dolayısıyla yapılan bağış ve yardımlar Teknoloji ve Bilgi arayışına yönelik Ar-Ge harcamaları Diğer özel Kanunlarında düzenlenmiş bağış ve yardımlar…
237
Zarar beyan eden mükellefler, bağış ve yardımları indiremezler. İndirilemeyen bağış ve yardımlar, sonraki dönemlerde dikkate alınamaz. Bağış ve yardımlar, bütün gelir unsurlarından indirilebilir.
238
AR-GE İNDİRİMİ (Md/89-9) Gelir Vergisi Mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100'ü oranında hesaplanacak "Ar-Ge indirimi“ Gelir Vergisi beyannamesinde indirilir. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devreder.
239
Mükellefler, aktifleştirdikleri veya doğrudan gider yazdıkları Ar-Ge harcamalarının TAMAMINI, (aktifleştirdikleri veya gider yazdıklarına ilave olarak) Ar-Ge İndirimi olarak Gelir Vergisi Beyannamesi üzerinde bildirilecek gelirlerden indirebilirler.
240
YILLIK GELİR VERGİSİNDEN YAPILACAK MAHSUPLAR Geçici Vergi Kesinti yoluyla ödenen vergiler ÇOK ÖNEMLİ!!! Yıllara Yaygın İnşaat Taahhüt İşlerinde, hakedişlerden yapılan % 3 stopajlar, ancak, bu işle ilgili verilecek yıllık beyanname üzerinde hesaplanacak vergiden mahsup edilebilir.
241
Yurt Dışında Ödenen Vergiler: Ancak, Türkiye’de tarh edilen gelir vergisinin, yabancı ülkelerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından ve bu tutarı geçmeyecek şekilde indirilebilir.
242
UYGULAMA: Tam mükellef gerçek kişinin, 2012 yılında Türkiye’de Ticari Kazancı 180.000 TL, yurt dışında elde ettiği gelir 120.000 TL dır. Yurt dışında ödediği vergi 45.000 TL dır. Toplam Gelir (180.000 + 120.000) 300.000 Hesaplanan GV 98.110 Yurt dışı gelirin toplam gelire oranı % 40 Mahsup edilebilir yurt dışı vergi 39.244 (45.000 – 39.244): 5.756 TL yurt dışı vergi mahsup edilemez.
243
5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU
244
KURUM KAZANCI, GELİR VERGİSİNİN KONUSUNA GİREN GELİR UNSURLARINDAN OLUŞUR. GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YER ALAN GELİR UNSURLARININ TAMAMI, ‘’ KURUM KAZANCI ‘’ SAYILIR VE KURUMLAR VERGİSİNE TABİ TUTULUR.
245
KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ (Md/2) 1- SERMAYE ŞİRKETLERİ 2- KOOPERATİFLER 3- İKTİSADİ KAMU KURULUŞLARI 4- DERNEK VEYA VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELER 5- İŞ ORTAKLIKLARI
246
Sermaye şirketleri: Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile benzer nitelikteki yabancı kurumlar sermaye şirketidir. Bu Kanunun uygulanmasında, Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tâbi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı fonlar sermaye şirketi sayılır.
247
Kooperatifler: 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa veya özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatifleri ifade eder.
248
İktisadî kamu kuruluşları: Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler iktisadî kamu kuruluşudur.
249
Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler: Dernek veya vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ticarî, sınaî ve ziraî işletmeler ile benzer nitelikteki yabancı işletmeler, dernek veya vakıfların iktisadî işletmeleridir. Bu Kanunun uygulanmasında sendikalar dernek; cemaatler ise vakıf sayılır.
250
İş ortaklıkları: Kurumların kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklardan bu şekilde mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler iş ortaklıklarıdır. Bunların tüzel kişiliklerinin olmaması mükellefiyetlerini etkilemez.
251
TAM VE DAR MÜKELLEFİYET Kanuni merkez: Vergiye tâbi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya sözleşmelerinde gösterilen merkezdir. İş merkezi: İş bakımından işlemlerin fiilen toplandığı ve yönetildiği merkezdir.
252
Tam mükellefiyet: Kurumlardan, kanunî veya iş merkezi Türkiye'de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler. Dar mükellefiyet: Kurumlardan kanunî ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayanlar, sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilirler.
253
Dar mükellefiyette kurum kazancı, aşağıdaki kazanç ve iratlardan oluşur: a) Türkiye'de iş yeri olan veya daimi temsilci bulunduran yabancı kurumlar tarafından bu yerlerde veya bu temsilciler vasıtasıyla yapılan işlerden elde edilen ticarî kazançlar. b) Türkiye'de bulunan ziraî işletmeden elde edilen kazançlar. c) Türkiye'de elde edilen serbest meslek kazançları. ç) Taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından elde edilen iratlar. d) Türkiye'de elde edilen menkul sermaye iratları. e) Türkiye'de elde edilen diğer kazanç ve iratlar.
254
DAİMİ TEMSİLCİ: (GVK/Md-8) Bir hizmet veya vekalet akdi ile temsil edilene bağlı olup, onun nam ve hesabına muayyen veya gayrimuayyen bir müddetle veya müteaddit ticari muameleler ifasına yetkili bulunan kimsedir. Aşağıda yazılı kimseler, başkaca şartlar aranmaksızın temsil edilenin daimi temsilcisi sayılırlar. 1. Ticari mümessiller, tüccar vekilleri ve memurları ile Ticaret Kanunu'nun hükümlerine göre acenta durumunda bulunanlar; 2. Temsil edilene ait reklam giderleri hariç olmak üzere, giderleri devamlı olarak kısmen veya tamamen temsil edilen tarafından ödenenler; 3. Mağaza veya depolarında temsil edilen hesabına konsinyasyon suretiyle satmak üzere devamlı olarak mal bulunduranlar. Bir kimsenin birkaç kişiyi aynı zamanda temsil etmesi, daimi temsilcilik vasfını değiştirmez.
255
İŞ ORTAKLIKLARI İŞ ORTAKLIKLARININ KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ SAYILABİLMELERİ İÇİN, AŞAĞIDAKİ UNSURLARI TAŞIMALARI GEREKİR: Ortaklardan en az birisinin Kurumlar Vergisi Mükellefi olması Ortaklığın yazılı bir sözleşmeyle ve belli bir işi sonuçlandırmak üzere kurulması Ortaklığın konusunun belli bir iş olması Bu işin, belli bir süre içinde gerçekleştirilmesinin öngörülmesi Ortaklık ile, işveren arasında bir yüklenim (taahhüt) sözleşmesinin olması Ortakların, işverene karşı, işin tamamından sorumlu olmaları İşin bitiminde kazancın paylaşılması İşin bitimiyle birlikte, mükellefiyetin sona ermesi Ortakların, Kurumlar Vergisi mükellefiyeti tesis edilmesini talep etmeleri
256
ÖNEMLİ!!! Kurumlar Vergisi mükellefiyetini talep etmeyen iş ortaklıklarında, mükellefiyet, ADİ ORTAKLIK şeklinde tesis olunur.
257
KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ İŞ ORTAKLIKLARINDA: İş Ortaklığı, ortaklardan ayrı bir kişiliğe sahip, bir şirket (kurum) olarak dikkate alınır. (Tescile tabi değil…) İş Ortaklığı, Kdv – Muhtasar- Geçici Vergi-Kurumlar Vergisi yönlerinden mükellefiyet tesis eder. Genel hükümlere tabi olur. İşin bitiminde, İş Ortaklığı kazancı üzerinden Kurumlar Vergisi ödendikten sonra kalan kısım, ortaklara hisseleri üzerinden dağıtılır.
258
Kurumlar Vergisi Mükellefi İş Ortaklıklarında: Gerçek kişi ortaklara dağıtılan kâr payları üzerinden GVK/94.Md. hükümlerine göre % 15 Gelir Vergisi tevkifatı (stopaj) yapılır. Stopaj, iş ortaklığı tarafından Muhtasar Beyanname ile beyan edilir/ödenir. Gerçek kişilerin, kurumlar vergisine tabi İş Ortaklıklarından elde ettikleri Kâr Payları, GVK açısından kendi şahsi Menkul Sermaye İradı (MSİ) sayılır.
259
Kurumlar Vergisi Mükellefi İş Ortaklıklarında: Kurumlar Vergisi Mükellefi ortaklara dağıtılan kâr payları üzerinden tevkifat (stopaj) yapılmaz. Kurumlar Vergisi mükellefi ortakların, kurumlar vergisine tabi İş Ortaklıklarından elde ettikleri Kâr Payları, KVK açısından İŞTİRAK KAZANCI’dır.
260
ADİ ORTAKLIK ŞEKLİNDE MÜKELLEFİYET TESİS EDİLEN İŞ ORTAKLIKLARINDA: İş Ortaklığı, sadece KDV ve MUHTASAR yönünden mükelleftir. Geçici Vergi Beyannameleri, ortaklar tarafından ayrı ayrı verilir. İşin bitiminde, kazanç (kâr veya zarar) ortaklara hisseleri oranında dağıtılır. Kâr dağıtımında Stopaj uygulanmaz! Ortaklar, İş Ortaklığından gelen kâr veya zararları, kendi şahsi hesaplarına dahil ederler…
261
KURUMLAR VERGİSİNDE İSTİSNALAR (Md-5)
262
İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (Md/5-a) Kurumların; Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından elde ettikleri kazançlar… ÖNEMLİ!!! Yatırım Ortaklıklarından elde edilen iştirak kazançlarına istisna uygulanmaz. (YO kazançları Md/5-d hükmünce vergiden istisnadır)
263
YURT DIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI Kanunî ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki şirketlerin sermayesine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettikleri aşağıdaki şartları taşıyan iştirak kazançları; 1) İştirak payını elinde tutan şirketin, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az % 10'una sahip olması, 2) Kazancın elde edildiği tarih itibarıyla iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süreyle elde tutulması 3) Yurt dışı iştirak kazancının kâr payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler dahil iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az % 15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması; 4) İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi.
264
TAM MÜKELLEF ANONİM ŞİRKETLERİN YURT DIŞI İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI Kazancın elde edildiği tarih itibarıyla aralıksız en az bir yıl süreyle nakit varlıklar dışında kalan Aktif toplamının % 75 veya daha fazlası, kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim veya limited şirket niteliğindeki şirketlerin her birinin sermayesine en az % 10 oranında iştirakten oluşan tam mükellefiyete tâbi anonim şirketlerin, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan yurt dışı iştirak hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kurum kazançları.
265
EMİSYON PRİMİ KAZANCI İSTİSNASI Anonim şirketlerin kuruluşlarında veya sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların bedelinin itibarî değeri aşan kısmı. EMİSYON PRİMİ: A.Ş.lerin, gerek kuruluşlarında, gerekse sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları payların bedelinin, bu payların hisse senetlerinin üzerinde yazılı itibari değerlerini aşması halinde, ihraç edilen pay bedelleri toplamı ile payların itibari değerlerinin toplamı arasındaki olumlu farktır.
266
YATIRIM FONLARI – YATIRIM ORTAKLIKLARI KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA Türkiye'de kurulu; Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları, Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançları, Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları, Emeklilik yatırım fonlarının kazançları, Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları.
267
GAYRİMENKUL SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI (KVK/Md-5/e) Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların % 75'lik kısmı, Kurumlar Vergisinden istisnadır. İstisna uygulamasında, şu hususlara dikkat edilmelidir:
268
İstisna uygulamasında, şu hususlara dikkat edilmelidir: Gayrimenkulün en az 2 tam yıl süreyle (730 gün) aktifte yer almış olması şarttır. İstisnaya konu –aktifteki taşınmazın, kurum adına tapuya tescil edilmiş olması şarttır. Satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen 2. takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Satışın peşin veya vadeli olup-olmadığına bakılmaksızın, istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanacaktır.
269
Satış kazancının % 75 lik kısmı istisnadır. İstisnadan yararlanılan kazanç tutarının (%75 lik kısım) pasifte özel bir fon hesabına alınması ve satışın yapıldığı yılı izleyen 5. yılın sonuna kadar bu fon hesabında tutulması şarttır. (Fon hesabına alış kaydı: Satışın yapıldığı yılı izleyen hesap döneminde 25/04….e kadar yapılmalıdır)
270
Fon hesabına alınan tutar, sermayeye ilave edilebilir. Fondaki tutarın, sermayeye ilave dışında, 5 yıl içinde başka bir hesaba nakledilmesi, işletmeden çekilmesi veya kurumun tasfiyesi halinde, istisna uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk etmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle birlikte tahsil edilir. İstisnadan, Geçici Vergi dönemlerinde de yararlanılır.
271
Gayrimenkul ticareti ve kiralamasıyla faaliyet gösteren kurumların, bu amaçlarla aktiflerinde bulundurdukları taşınmazların satışından doğan kazançlara istisna uygulanmaz. Gayrimenkullerin, para karşılığı olmaksızın trampa veya ayni kıymetlerle değiştirilmesinde istisna uygulanmaz.
272
Satış Vaadi Sözleşmeleriyle yapılan satışlarda, istisna uygulanmaz. (Gayrimenkullerde, mülkiyetin devri tapuya tescil ile gerçekleşir…) Döviz cinsinden satışlarda ortaya çıkan kur farkları, istisna uygulamasında dikkate alınmaz. Bunlar genel hükümlere tabi olarak kambiyo kârı/zararı yazılır. Vadeli satışlarda, alacağa uygulanan faiz veya vade farkları, istisnadan yararlanamaz. Genel hükümlere tabidir…
273
ÇOK ÖNEMLİ!!! (KDVK/Md-17/4-r ) Kurumların aktifinde en az 2 tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler KDV’den istisnadır. (Ticareti yapılan gayrimenkuller HARİÇ! ) Alışta yüklenilen ve henüz indirilememiş olan KDV, gider olarak dikkate alınır.(kabul edilir gider…)
274
UYGULAMA (abc) Ltd.Şti.de, 2008 yılında yatırım amacıyla alınan ve 800.000 TL maliyet bedeliyle duran varlıklarda yer alan bir gayrimenkul (arazi), 2012 yılında 3.600.000 TL karşılığında VADELİ olarak satılmıştır. Sözleşmeye göre satış bedeli: 2012 de 1.500.000 TL 2013 de 1.000.000 TL 2014 de 700.000 TL 2015 de 400.000 TL şeklinde tahsil edilecektir.
275
Satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen 2.takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. İlk tahsilatın, maliyet bedeli için yapıldığı kabul edilir. Satış bedeli 3.600.000 Maliyet (-) 800.000 Satış Kazancı 2.800.000 olmasına rağmen, 2015 de tahsil edilecek 400.000 TL kazanç için istisnadan yararlanılamaz.
276
İstisnadan yararlanılacak kazanç tutarı: ( 2.800.000 – 400.000 ) : 2.400.000 2.400.000 x % 75 : 1.800.000 TL dır. İstisnadan yararlanan kazanç tutarı 1.800.000 TL, 25/04/2013 tarihine kadar özel bir fon hesabına kaydedilir.
277
-------------------------------2012----------------------------- 102- 1.500.000 136- 2.100.000 250- 800.000 679- 2.800.000 -------------------------------2012------------------------------- 905-Matrahtan indirilecek gelirler 1.800.000 906- 1.800.000 ------------------------01/01-25/04/2013-------------------- 570- 1.800.000 549-Özel Fonlar 1.800.000 (Gayrimenkul Satış Kazancı İstisnası) ------------------------------------/--------------------------------
278
İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI Kurumların, A.Ş. Lere ait Hisse Senetlerini, Ltd.Şti.lere ait İştirak Paylarını, Eshamlı Kom.Şti.lerdeki KomanditeR ortaklık paylarını, İş Ortaklıkları ile Adi Ortaklıklardaki Ortaklık Paylarını, Kooperatiflere ait Ortaklık Paylarını satışından doğan kazançlar, KVK/Md-5/e hükmü kapsamında Kurumlar Vergisinden İstisnadır. Gayrimenkul Satış Kazancı İstisnası uygulamasında yer alan hususlar, bu istisnanın uygulanmasında da geçerlidir.
279
YURT DIŞINDAKİ ŞUBELERDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARDA İSTİSNA Kurumların yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri aşağıdaki şartları taşıyan kurum kazançları; Bu kazançların, doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az % 15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması, Kazançların elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olması…
280
YURT DIŞI İNŞAAT KAZANÇLARI İSTİSNASI (Md-5/h) Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar. (Kazancın fiilen Türkiye’ye getirilme zorunluluğu yoktur!) ÖNEMLİ!!! Yurt dışında ayrıca bir işyeri veya daimi temsilci olmadan yapılan teknik hizmetler, Hizmet İhracı olarak kabul edilir. (istisnadan yararlanılamaz…)
281
EĞİTİM – ÖĞRETİM İŞLETMELERİNDE KAZANÇ İSTİSNASI (Md/5-ı ) Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim ve orta öğretim özel okulları ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara veya kamu yararına çalışan derneklere bağlı rehabilitasyon merkezlerinin işletilmesinden, ilgili Bakanlığın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığının belirleyeceği usuller çerçevesinde beş hesap dönemi itibarıyla elde edilen kazançlar (İstisna, belirtilen okulların ve rehabilitasyon merkezlerinin faaliyete geçtiği hesap döneminden itibaren başlar.).
282
Özel eğitim ve öğretim kurumlarının, rehabilitasyon merkezlerinin, bu istisnadan yararlanabilmeleri için, 01/01/2006 tarihinden itibaren faaliyete geçmiş olmaları şarttır. İstisna, faaliyete geçilen dönemden itibaren 5 vergilendirme dönemi için uygulanır.
283
KOOPERATİFLERDE RİSTURN İSTİSNASI (Md/5-i ) Kooperatiflerde, Kooperatif ortaklarının yönetim gideri karşılığı olarak ödedikleri paralardan harcanmayarak iade edilen kısımlar, Tüketim, Üretim ve Kredi Kooperatiflerinin, ortakları için hesapladıkları risturnlar. (geri verme…) Kurumlar Vergisinden istisnadır. Bu risturnların ortaklara dağıtımı, kâr dağıtımı sayılmaz. Risturnun nakden veya aynı değerde mal ile ödenmesi istisnanın uygulanmasına engel değildir.
284
4691 SAYILI KANUNDA YER ALAN YAZILIM ve AR-GE KAZANÇLARI İSTİSNASI 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre, bölgede yer alan yönetici şirketlerin, bu kanun kapsamında elde ettikleri kazançlar ile bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin münhasıran bu bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları, 31/12/2023 tarihine kadar, gelir ve kurumlar vergisinden istisnadır.
285
ÇOK ÖNEMLİ!!! (Md/5-3) İştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez.
286
KURUM KAZANCINDAN İNDİRİMLER
287
YATIRIM İNDİRİMİ Yatırım İndirimi İstisnası olarak indirim konusu yapılacak tutar, Kurum Kazancının % 25 ini aşamaz. Yatırım İndirimi tutarı, Kurum Kazancından tüm indirim, istisna ve zarar mahsupları yapıldıktan sonra kalan kazancın % 25 inden fazla olamaz. İstisna sonrası kazanca, yürürlükteki vergi tarifesi uygulanır.
288
ZARAR MAHSUBU (Md/9) Kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla aşağıda belirtilen zararlar indirim konusu yapılır: Beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararlar. Türkiye'de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili olanlar hariç olmak üzere, beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla yurt dışı faaliyetlerden doğan zararlar;
289
ÇOK ÖNEMLİ!!! Mahsup edilebilecek zarar, BİLANÇODA YER ALAN DEĞİL, Önceki yıl veya yılların BEYANNAMELERİNDE YER ALAN ZARARDIR!
290
ÇOK ÖNEMLİ!!! 6111 sayılı Kanun kapsamında Matrah Artırımında bulunan mükellefler, 2010 ve sonraki yıllarda, matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararlarının SADECE YARISINI mahsup edebilirler.
291
ÇOK ÖNEMLİ!!! Kurumları devralan kurumlarda, devralınan kurumların, ancak, devir tarihi itibariyle öz sermaye tutarlarını geçmeyen zararları indirilebilir…
292
AR-GE İNDİRİMİ (Md/10) Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin, işletmeleri bünyesinde gerçekleştirdikleri münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları tutarının % 100'ü oranında hesaplanacak "Ar-Ge indirimi“ Kurum kazancından indirilir. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devreder.
293
Kurumlar, aktifleştirdikleri veya doğrudan gider yazdıkları Ar-Ge harcamalarının TAMAMINI, (aktifleştirdikleri veya gider yazdıklarına ilave olarak) Ar-Ge İndirimi olarak beyanname üzerinde kurum kazancından indirebilirler.
294
ÖNEMLİ!!! Bir Ar-Ge projesinin başka bir kuruma satılmasında, satın alan kurum, sadece kendi bünyesinde yaptığı harcamalar üzerinden Ar-Ge indirimden yararlanabilir.
295
BAĞIŞ VE YARDIMLAR GVK/Md-89 da yer alan % 5 le sınırlı veya % 100 indirimine izin verilen bağış ve yardımlar, Kurumlar Vergisi Beyannamesi üzerinde de dikkate alınabilir. % 5 lik Bağış ve Yardım üst sınırının hesaplanmasında: (Ticari Bilanço Kârı) – (İştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları) tutarı dikkate alınır. (KVK/1 no.lu GT)
296
UYGULAMA: (% 5 le sınırlı Bağış-Yardım) Kurum Kazancı 600.000 KKEG 100.000* İştirak kazançları istisnası 80.000 Yurt dışı inşaat kazancı istisnası 50.000 Geçmiş yıl zararı 120.000 Dönem içinde gider yazılan bağış tutarı(Kkeg içinde yer alan)..…. 30.000 % 5 uygulanacak Bağış Tutarı: (Kurum kazancı ) – ( İştirak kazançları istisnası + Geçmiş yıl zararı) ( 600.000 ) – ( 80.000 + 120.000) ………………………….: 400.000 İndirilebilir Bağış/Yardım tutarı (400.000 x % 5 )……: 20.000 Kurumlar Vergisi Matrahı……………………………………….: (600.000 +100.000) – (80.000+50.000+120.000+20.000)….: 430.000
297
KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER (Md/11) Kurum kazancının tespitinde aşağıdaki indirimlerin yapılması kabul edilmez: Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler. Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar.
298
ÖRTÜLÜ SERMAYE (MD/12) Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte, kurumun hesap dönemi başındaki öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır.
299
TRANSFER FİYATLANDIRMASI ÖRTÜLÜ KAZANÇ (Md/13) Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.
300
İlişkili kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder. Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır.
301
YABANCI KAYNAK GİDER KISITLAMASI ÇOK ÖNEMLİ!!! 5520 sayılı KVK Md/11 ‘e (11/i ) 6322 sayılı kanunun 37.maddesiyle eklenen 01/01/2013 den itibaren yürürlüğe giren bent) Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10'unu aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan kısmı. (KKEG’dir) Belirlenecek oranı sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu, bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
302
DAR MÜKELLEF KURUMLARDA VERGİLENDİRME(Md/22..)
303
Dar mükellef kurumların iş yeri veya daimî temsilci vasıtasıyla elde edilen kazançlarının tespitinde, aksi belirtilmediği takdirde tam mükellef kurumlar için geçerli olan hükümler uygulanır. Dar mükellef kurumların, Türkiye’de elde ettikleri ticari ve zirai kazançlarına ilişkin kurum kazancının tespitinde, tam mükellefler için geçerli olan hükümler uygulanır. Dar mükellefiyete tâbi kurumların ticarî veya ziraî kazançlar dışında kalan kazanç ve iratları hakkında, Gelir Vergisi Kanununun bu kazanç ve iratların tespitine ilişkin hükümleri uygulanır.
304
Dar mükellef kurumlar, Türkiye dışındaki şubelere verdikleri faizleri, komisyonları, kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alamazlar.
305
TİCARİ KAZANÇLAR: Kazanç, tam mükellefiyet esasında olduğu gibi tespit edilir. Yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilir. ZİRAİ KAZANÇLAR: Kazanç, Gelir Vergisi Kanununun Zirai Kazancın belirlenmesine ilişkin hükümleri ile tam mükellef kurumlarda kurum kazancının tespitine ilişkin hükümler birlikte dikkate alınarak tespit olunur. Yıllık beyan verilir.
306
Yabancı ulaştırma kurumlarının vergiye matrah olacak kurum kazancı, hasılata ortalama emsal oranlarının uygulanması suretiyle hesaplanır. Ortalama emsal oranları, Türkiye'de daimi veya arızi olarak çalışan bütün kurumlar için; a) Kara taşımacılığında % 12, b) Deniz taşımacılığında % 15, c) Hava taşımacılığında % 5, olarak uygulanır.
307
ÖZEL BEYAN: Dar mükellefiyete tâbi olan yabancı kurumların vergiye tâbi kazancının Gelir Vergisi Kanununda yazılı DİĞER KAZANÇ VE İRATLARDAN (telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayrimaddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında alınan bedeller hariç) ibaret bulunması halinde, yabancı kurum veya Türkiye'de adına hareket eden kimse, bu kazançları elde edilme tarihinden itibaren onbeş gün içinde vergi dairesine beyanname ile bildirmek zorundadır.
308
Dar Mükellef kurumların, Ticari ve Zirai Kazançları ile, özel beyanname ile beyan edilmesi gereken kazançları (GVK/Diğer kazanç ve iratlar…) DIŞINDA KALAN Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar, Vergi Kesintisi (stopaj) yoluyla vergilendirilmektedir.
309
Dar mükellef kurumların, Ticari Kazançları Zirai Kazançları Özel beyanname ile beyan edilmesi gereken Diğer Kazanç ve İratları (GVK/80…) VERGİ KESİNTİSİNE TABİ DEĞİLDİR.
310
Dar mükellef kurumlar, daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı, GVK/Geç.Md-67 hükmü uyarınca vergi kesintisine tabi tutulmuş kazançlardan ibaret ise, bu durumda yıllık kurumlar vergisi beyannamesi vermezler. (KVK/Geç.Md-1) Ancak, Her nevi tahvil faizleri, Hazine bonosu faizleri, Toplu Konut İdaresi Kamu Ortaklığı İdaresi ile Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler, Mevduat Faizleri, Repo/Ters repo gelirleri, Yatırım Fonları katılma belgelerinden ve Yatırım Ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kâr payları, Dar mükellef kurumun diğer kazançları nedeniyle vereceği yıllık veya özel beyannameye dahil edilmek zorundadır.
311
Dar mükellefiyete tâbi yabancı kurumların vergisi, bunlar hesabına Türkiye'deki müdür veya temsilcileri; müdür veya temsilcileri mevcut değil ise kazanç ve iratları yabancı kuruma sağlayanlar adına tarh olunur. Kurumlar vergisi; a) Yıllık beyanname ile bildirilenlerde beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar, b) Muhtasar beyanname ile bildirilenlerde beyannamenin verildiği ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar, c) Özel beyannameyle bildirilenler ile tarhiyatın muhatabının Türkiye'yi terk etmesi veya tasfiye ve birleşme hallerinde verilecek beyannamelerde ise beyanname verme süresi içinde, ödenir.
312
KURUMLARDA TASFİYE (Md-17)
313
TASFİYE ‘’MEVCUTLARIN PARAYA ÇEVRİLMESİ, ALACAKLARIN TAHSİL EDİLMESİ, BORÇLARIN ÖDENMESİ VE BORÇLAR ÖDENDİKTEN SONRA KALAN TUTAR VARSA, BUNUN PAY SAHİPLERİNE HİSSELERİ ORANINDA DAĞITILMASI…’’
314
TASFİYE DÖNEMİ (KVK/md-17) TASFİYE HALİNE GİREN KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİNDE HESAP DÖNEMİ YERİNE TASFİYE DÖNEMİ GEÇERLİ OLUR.
315
TASFİYE, KURUMUN TASFİYEYE GİRMESİNE İLİŞKİN GENEL KURUL KARARININ TESCİL EDİLDİĞİ TARİHTE BAŞLAR, TASFİYE KARARININ (Bitiş) TESCİL EDİLDİĞİ TARİHTE SONA ERER.
316
UYGULAMA -------------------- (ABC) A.Ş. 25/12/2010 da tasfiye kararı vermiş, bu karar 20/01/2011 de tescil ve ilan edilmiştir. Şirketin tasfiye bitişi kararı 15/01/2013 de tescil /ilan edilmiştir. 1.Tasfiye Dn. 20/01/2011 – 31/12/2011 2. Tasfiye Dn. 01/01/2012 – 31/12/2012 3. Tasfiye Dn. 01/01/2013 – 15/01/2013
317
TASFİYE BEYANNAMELERİ TASFİYEYE GİRİŞ ÖNCESİ KIST NORMAL HESAP DÖNEMİNE İLİŞKİN BEYANNAME, TASFİYEYE GİRİŞ TARİHİNİ İZLEYEN 4.AYDA 01-25 DE VERİLİR. YILLIK TASFİYE DÖNEMİNE AİT BEYANNAME, GENEL HÜKÜMLERE UYGUN OLARAK İZLEYEN YILIN NİSAN AYINDA 01-25 DE VERİLİR.
318
TASFİYE SONU BEYANNAMESİ, TASFİYENİN BİTİŞ TARİHİNİ İZLEYEN 30 GÜN İÇİNDE VERİLİR. ( BU DURUMDA, BİR ÖNCEKİ YILLIK DÖNEME AİT BEYANNAME, SÜRESİ GELMEDİĞİ İÇİN (Nisan-01/25) HENÜZ VERİLMEMİŞSE, ÖNCEKİ DÖNEME AİT YILLIK BEYANNAME DE 30 GÜN İÇİNDE VERİLECEKTİR)
319
UYGULAMA --------------------: Zambak Ltd.Şti. 15/12/2010 da tasfiye kararı almış, bu karar 25/01/2011 de tescil ve ilan edilmiştir. Şirketin tasfiye bitişi kararı 28/02/2013 de tescil /ilan edilmiştir.
320
01/01/2010-31/12/2010 ………… Normal hesap dönemidir. 01-25/Nisan -2011 de beyan edilir. 01/01/2011-24/01/2011…………… Normal hesap dönemi sayılır. Tasfiyeye giriş dolayısıyla düzenlenecek Bilançoda yer alan K/Z, tasfiyeye girişi takip eden 4.ayda 01-25/Mayıs/2012 de beyan edilir. 25/01/2011-31/12/2011…………… 1.Tasfiye dönemidir. Beyannamesi genel hükümlere uygun olarak 01-25/Nisan-2011 de verilir.
321
01/01/2012 - 31/12/2012……………… 2. Tasfiye dönemidir. Beyannamesi, normal olarak 01-25/Nisan-2013 de verilmesi gerekirken, Tasfiye 28/02/2013 de tamamlanmış olduğundan, 2.Tasfiye Dönemine ait beyanname, 01/01/2013- 28/02/2013 3.Tasfiye dönemine ait beyanname ile birlikte (ayrı ayrı beyanlar şeklinde) 30 gün içinde, (VUK/Md-18 ‘e uygun olarak) yani 30/03/2013 tarihi akşamına kadar verilecektir.
322
UYGULAMA -------------------: Hesap dönemi takvim yılı olan Karanfil Ltd.Şti.de: Tasfiyeye giriş kararı………..… 10/01/2012 Tasfiye kararının tescil/ilanı…. 25/02/2012 Tasfiye bitiş kararı…………….. 15/10/2012 Tasfiye bitişi karari tescil/ilanı. 20/11/2012 Buna göre, bu şirketin tasfiye dönemi: 25/02/2012 – 20/11/2012 olacaktır.
323
2011 yılına ait beyanname 01-25/Nisan/2012 de verilecektir. 01/01/2012 – 24/02/2012 Normal hesap dönemine ait beyanname, izleyen 4.ayda, yani, 01-25/Haziran/2012 de ayrıca beyan edilecektir. 25/02/2012 – 20/11/2012 Tasfiye döneminin sonuçlarına ilişkin tasfiye beyannamesi ise, 30 gün içinde, yani, 20/12/2012 ye kadar verilecektir.
324
UYGULAMA(özel durum!) ---------------------------------------: Tasfiyeye giriş……………. 05/01/2012 Tasfiye sonu ……………... 15/03/2012 Buna göre, Tasfiye Dönemi………….. 05/01/2012 – 15/03/2012
325
2011 yılına ait normal hesap dönemine ilişkin beyanname 01-25/Nisan-2012 de verilecektir. Tasfiye sonu beyannamesi, tasfiyenin bittiği tarihi izleyen 30 gün içinde, yani, 14/04/2012 ye kadar verilecektir. 01/01/2012 – 04/01/2012 tasfiye öncesi dönemin (bu da normal dönem sayılır…) beyannamesi normal olarak izleyen 4. ayda, yani 01-25/Mayıs-2012 de verilmesi gerekirken, Tasfiye 15/03/2012 de sona erdiğinden, bu dönemin beyannamesi de tasfiyenin bitimini izleyen 30 gün içinde yani 14/04/2012 ye kadar verilmelidir.
326
Önemli!!! Bu örnekte, tasfiye sonu 26/05/2012 olsaydı, genel hükümler uygulanacaktı. Yani, Tasfiye öncesi 01/01/2012-04/01/2012 dönemine ait beyanname izleyen 4.ayda ( 01- 25/Mayıs/2012) verilecekti. 05/01/2012-26/05/2012 tasfiye dönemine ait beyanname ise, 30 gün içinde, yani 25/Haziran/2012 ye kadar verilecekti.
327
ÖZEL HESAP DÖNEMİNE TABİ OLANLARDA BEYAN UYGULAMA --------------------: Özel hesap dönemi……. ( 01/Haziran – 31/Mayıs ) olan (ABC) Ltd.Şti.de: Tasfiyeye giriş………… 25/06/2010 Tasfiye sonu…………… 20/02/2013 Buna göre, 01/06/2009 – 31/05/2010….. Önceki özel hesap dönemine ait beyanname, 4.ayda ( 01-25/Eylül/2010 da) verilir. 01/06/2010 – 24/06/2010 ….. Normal hesap dönemi sayılır. Dönemi izleyen 4.ayda, 01-25/Ekim/2010 da beyan edilir.
328
Tasfiyeye girişle birlikte özel dönemden genel hükümlere geçilmiş olur… 1.Tasfiye Dn. 25/06/2010 – 31/12/2010…. 01-25/Nisan/2011 de beyan edilir. 2.Tasfiye Dn. 01/01/2011 – 31/12/2011…. 01-25/Nisan/2012 de beyan edilir.
329
3. Tasfiye Dn. 01/01/2012 – 31/12/2012… Normalde 01-25/Nisan/2013 de beyan edilmesi gerekir, ancak, tasfiye 20/02/2013 de tamamlanmış olup, tasfiye sonu beyanamenin bu tarihi izleyen 30 gün içinde ( 22/03/2013 e kadar) verilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, 3.tasfiye dönemine ait (2012 yılına ait…) beyaname de, 01/01/2013 – 20/02/2013 …. 4. Tasfiye dönemi(son) beyannamesi ile birlikte (ayrı ayrı ) 22/03/2013 e kadar verilecektir.
330
TASFİYE HALİNDE GEÇİCİ VERGİ UYGULAMASI (GVK/ GT-217 ) TASFİYEYE GİRİLDİĞİ TARİHE KADAR, GEÇİCİ VERGİ MÜKELLEFİYETİ DEVAM EDER. TASFİYEYE GİRİŞ TARİHİNDEN SONRA, GEÇİCİ VERGİ MÜKELLEFİYETİ SONA ERER. TASFİYEYE GİRİLEN TARİHİ İÇEREN GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİ KAZANÇLARI ÜZERİNDEN GEÇİCİ VERGİ ÖDENİR. BU DÖNEMDEN SONRA GEÇİCİ VERGİ BEYANNAMESİ VERİLMEZ.
331
UYGULAMA: Tasfiyeye Giriş Tescil/İlanı …………… 25/08/2012 1.Geçici Vergi Dönemi 01/01/2012 - 31/03/2012 Geçici Vergi beyan edilir 2.Geçici Vergi Dönemi 01/01/2012 - 30/06/2012 Geçici Vergi beyan edilir 3.Geçici Vergi Dönemi 01/01/2012 - 25/08/2012 Geçici Vergi beyan edilir (Son Geçici Vergi Dönemi) 4.ve sonraki dönemlerde Geçici Vergi beyan edilmez.
332
ÖNEMLİ!!! TASFİYEDEN VAZGEÇİLİRSE, BU TARİHİ İÇEREN VERGİLENDİRME DÖNEMİ BAŞINDAN İTİBAREN GEÇİCİ VERGİ MÜKELLEFİYETİ TEKRAR BAŞLAR.
333
UYGULAMA: Tasfiyeye Giriş Kararı…………………... 10/01/2012 Tasfiyeden Vazgeçme Kararı ………… 25/07/2012 1.Geçici Vergi Dönemi 01/01/2012 - 10/01/2012 Beyan edilir 2.Geçici Vergi Dönemi 01/01/2012 - 30/06/2012 BEYAN EDİLMEZ 3.Geçici Vergi Dönemi 01/01/2012 - 30/09/2012 beyan edilir 4. ve sonraki dönemler için genel hükümler uygulanır, geçici vergi beyannameleri verilir…
334
TASFİYEDEN VAZGEÇME TASFİYEDEN VAZGEÇİLMESİ HALİNDE, KURUM HAKKINDA TASFİYE HÜKÜMLERİ UYGULANMAZ. TASFİYEDEN VAZGEÇME KARARI, BU KARARIN ALINDIĞI DÖNEMİN BAŞINDAN İTİBAREN GEÇERLİ OLUR. TASFİYEDEN VAZGEÇME KARARININ ALINDIĞI TARİHE KADAR VERİLEN TASFİYE DÖNEMİ BEYANNAMELERİ, NORMAL FAALİYET BEYANNAMELERİNİN YERİNE GEÇER.
335
UYGULAMA: Tasfiyeye giriş tescil/ilanı………………. 15/02/2010 Tasfiyeden vazgeçme kararı tescili.. 25/03/2012 Buna göre, 1. Tasfiye dönemi……………………… 15/02/2010 – 31/12/2010 2. Tasfiye dönemi …………………….. 01/01/2011 – 31/12/2011 Tasfiyeden vazgeçilen dönem…………. 01/01/2012 – 25/03/2012 ( Vazgeçme 25/03/2012 ) Tasfiyeden vazgeçilen dönem, normal beyan dönemi sayılır. 2012 yılına ait beyanname normal olarak 01-25/Nisan/2013 de verilir. 1. ve 2. Tasfiye dönemleri için daha önce verilmiş olan tasfiye beyannameleri, normal faaliyet dönemi beyannameleri yerine geçer.
336
TASFİYE KÂRI’NIN HESAPLANMASI: Tasfiye Kârı, Safi Kurum Kazancı yerine geçer. Tasfiye uygulamasında, Özsermaye kavramı… Servet Değeri olarak ifade edilir.(KVK/17-5) Tasfiye Kârı, Tasfiye dönemi sonundaki Servet Değeri ile, Tasfiye dönemi başındaki servet değeri arasındaki olumlu farktır. (KVK/17-4)
337
UYGULAMA: ( %50,%50 paylı 2 ortaklı AB Ltd.Şti.de) --------------------------------------------------------------------: Kurumun TASFİYEYE GİRİŞ BİLANÇOSU Kasa 2,000 Banka Kredileri 9.000 Alınan Çekler 500 Satıcılar 5.000 Alacak Senetleri 8.000 Borç senetleri 3.000 Ticari mallar 17.500 Ortaklara Borçlar 2.500 Sermaye 20.000 Taşıtlar 26.000 G.Yıl Karları 5.000 B.Amortismanlar(-) 10.400 Dönem Net Zararı(-) 900 Aktif toplamı 43.600 Pasif toplamı 43.600
338
Tasfiye Döneminde: Alınan Çekler, alacak senetleri tahsil edilmiştir. Ticari Mallar 19.000 TL ya satılmıştır. Taşıtlar 20.000 TL ya satılmıştır. Banka kredileri, satıcılara borçlar, borç senetleri ve ortaklara borçlar ödenmiştir. Tasfiye dönemi giderleri 2.500 TL dır.
339
Tasfiye işlemleri sonucunda KASA HESABI nın durumu ----------------------------------------------------------------------- Önceki mevcut 2.000 Borç ödemeleri 19.500 Çek, senet tahsilatı 8.500 Tasfiye giderleri 2.500 Taşıtlar satışından 20.000 Kasa mevcudu 27.500 Ticari Mal satışından 19.000 Toplam 49.500 Toplam 49.500
340
Tasfiye işlemlerine göre K/Z TABLOSU ------------------------------------------------- Satılan Ticari Mallar maliyeti 17.500 Ticari Mallar satışı 19.000 Tasfiye giderleri 2.500 Taşıtlar satış kârı 4.400 20.000 Tasfiye Kârı…………. 3.400 23.400 23.400
341
TASFİYE SONU BİLANÇOSU ------------------------------------------: Kasa 27.500 Sermaye 20.000 Dönem Kârı 3.400 G.Yıllar kârları 5.000 G.Yıllar zararları(-) 900 Aktif toplamı 27.500 Pasif toplamı 27.500 Tasfiye dönemi sonundaki Servet Değeri(Özsermaye)…..27.500 Tasfiye dönemi başındaki Servet Değeri(Özsermaye)….. 24.100 Tasfiye Kârı……………………………………………… 3.400
342
TASFİYENİN ZARARLA SONUÇLANMASI TASFİYE SONUCUNUN ZARAR OLMASI, TASFİYENİN TAMAMLANMIŞ OLMASI NEDENİYLE, ARTIK MAHSUP İMKANI KALMAYAN BİR ZARAR ARTIĞININ MEVCUT OLMASI DURUMUNU İFADE EDER.
343
TASFİYE SONUCUNDA OLUŞAN ZARAR, TASFİYE DÖNEMLERİ AŞILMAMAK ÜZERE GERİYE DOĞRU MAHSUP EDİLİR. ‘’TASFİYE SONUCU’’ İFADESİ, SON TASFİYE DÖNEMİNE AİT K/Z DEĞİLDİR. BU İFADE, İLK TASFİYE DÖNEMİNDEN- SONUNCUYA KADAR TÜM TASFİYE DÖNEMLERİNİN NET SONUCUNU İFADE EDER. GERİYE DOĞRU DÜZELTME İŞLEMLERİ, ANCAK, SON TASFİYE DÖNEMİNİN ZARARLA SONUÇLANMASI HALİNDE YAPILACAKTIR.
344
UYGULAMA/1: Tasfiyeye giriş……………. 03/06/2009 Tasfiye sonu…………….… 15/12/2012 Buna göre tasfiye dönemleri, 1.Tasfiye dn. 03/06/2009 -31/12/2009 2.Tasfiye dn. 01/01/2010- 31/12/2010 3.Tasfiye dn. 01/01/2011- 31/12/2011 4.Tasfiye dn.(son) 01/01/2012- 15/12/2012
345
Tasfiye Dönemlerinin KÂR/ZARAR durumu -------------------------------------------------------- Kâr Zarar 1.Dönem 20.000 2.Dönem 150.000 3.Dönem 50.000 4.Dönem 25.000 beyan edilmiştir.
346
Buna göre kurum, 20.000 + 150.000 : 170.000 x%20….. 34.000 TL Kurumlar Vergisi ödemiştir. Halbuki, tüm tasfiye işlemleri sonucuna göre, Kurumun tasfiye kârı : 170.000 – 75.000 : 95.000 TL olmaktadır.Kurumlar Vergisi : 95.000 x %20 : 19.000 TL dır. 34.000 – 19.000 : 15.000 TL Kurumlar Vergisi Kuruma iade olunur.
347
UYGULAMA/2: Tasfiyeye giriş……………. 15/04/2010 Tasfiye sonu…………….… 25/01/2013 Buna göre tasfiye dönemleri, 1.Tasfiye dn. 15/04/2010 -31/12/2010 2.Tasfiye dn. 01/01/2011- 31/12/2011 3.Tasfiye dn. 01/01/2012- 31/12/2012 4.Tasfiye dn.(son) 01/01/2013- 25/01/2013
348
Tasfiye Dönemlerinin KÂR/ZARAR durumu -------------------------------------------------------- Kâr Zarar 1.Dönem 30.000 2.Dönem 110.000 3.Dönem 170.000 4.Dönem 20.000 beyan edilmiştir.
349
Kurum, (30.000 + 110.000 + 20.000) 160.000 TL üzerinden % 20 … 32.000 TL Kurumlar Vergisi ödemiştir. Tüm tasfiye işlemleri sonucuna göre, Kurum zarar etmiştir. Tasfiye Zararı 160.000 – 170.000 : (-)10.000 TL Kurumun ödediği Kurumlar Vergisi Kuruma İADE EDİLMEZ. Çünkü kurum, 4.Dönemde, 3.dönemde oluşan 170.000 TL zararını düştükten sonra 20.000 TL Kâr üzerinden vergi ödemiştir.
350
TASFİYE BEYANNAMESİ KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ İLE AYNIDIR. BEYANNAMEDE SADECE HESAP DÖNEMİ YERİNE KONULACAK TARİHLER DEĞİŞİK OLACAKTIR. AYRICA, FİRMA ÜNVANLARI BEYANNAMEDE ‘’ TASFİYE HALİNDE’’ İBARESİ İLE YER ALIR. BEYANNAMEYE, BİLANÇO-GELİR TABLOSU İLE, ORTAKLARA DAĞITILAN PARALAR VE DİĞER DEĞERLERİN LİSTESİ EKLENİR. (KVK/17-3)
351
VERGİLERİN ÖDENMESİ TASFİYE DÖNEMLERİNE AİT VERİLEN KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMELERİNDE GENEL HÜKÜMLER GEÇERLİDİR. KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ, HER TASFİYE DÖNEMİNİ İZLEYEN YILDA (1-25/Nisan) DA VERİLİR. HESAPLANAN KURUMLAR VERGİSİ, NİSAN AYINDA ÖDENİR. ANCAK, (çok önemli!!!) Son tasfiye dönemine ait (tasfiyenin bitişi) beyannamenin 30 gün içinde verilmesi gerektiğinden, bu döneme ait tahakkuk eden vergi de aynı süre içinde ödenecektir. (KVK/21-2 )
352
UYGULAMA: Tasfiyeye giriş……………. 31/05/2011 Tasfiye sonu…………….… 15/03/2013 Buna göre tasfiye dönemleri/beyan durumları: 1.Tasfiye dn. 31/05/2011 -31/12/2011 (01-25/Nisan/2012 de beyan edilir) 2.Tasfiye dn. 01/01/2012- 31/12/2012 (14/04/2013 e kadar beyan edilir) 3.Tasfiye dn.(son) 01/01/2013 - 15/03/2013 (14/04/2013 e kadar beyan edilir)
353
Tasfiye Dönemlerinin KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMELERİ ------------------------------------------------------------------------------------- Matrah %20 KV Ödeme Süresi 1.Dn. 50.000 10.000 Nisan/2012 2.Dn. 80.000 16.000 16/03/2013-14/04/2013 3.Dn. 20.000 4.000 16/03/2013-14/04/2013
354
TASFİYE KÂRININ ORTAKLARA DAĞITILMASI GVK/94-6-b/i hükmüne göre % 15 Gelir Vergisi Stopajı yapılır.
355
ÇOK ÖNEMLİ!!! 502-SERMAYE DÜZELTMESİ OLUMLU FARKLARI VUK/Mük.Md/298: ‘’ Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulur.’’
356
UYGULAMA/1: Kardelen Ltd.Şti.de %50,%50 iki gerçek kişi ortak bulunmaktadır. Şirket, daha önce Enflasyon Düzeltmesi uygulamasından kaynaklanan 502-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları hesabında izlediği 60.000 TL tutarındaki enflasyon farkı tutarını 2008 yılında sermayesine ilave etmiştir. Şirket, 2009 yılında tasfiyeye girmiş ve tasfiye 15/09/2012 de sonuçlanmıştır.
357
15/09/2012 tarihli Tasfiye Sonu Bilançosunda: 5-ÖZKAYNAKLAR 600.000 500-Sermaye 460.000 (502-Sermaye Düz.Olumlu Farkları 60.000 dahil) 570-Geçmiş Yıllar Kârları 200.000 580-Geçmiş Yıllar Zararları (-) 100.000 590-Dönem Net Kârı (Tasfiye Kârı) 40.000 Ortaklara Dağıtılan……..…………………….. 600.000 Sermaye payları 400.000 Sermaye Düz.Olumlu Farkları 60.000 Kâr Payları 140.000 (200.000 + 40.000 – 100.000)
358
ÇOK ÖNEMLİ!!! Daha önce sermayeye ilave edilmiş olsun veya olmasın, 502-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları’nın ortaklara dağıtılması durumunda, öncelikle bu tutar üzerinden ilgili dönem kurum kazancı ile ilişkilendirilmeden Kurumlar Vergisi beyan edilmeli ve ödenmelidir.
359
Kurumlar Vergisi Beyanı 502-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları 60.000 % 20 Kurumlar Vergisi 12.000
360
GVK/Md-94 ve VUK/Mük.Md-298 Dağıtılan Kâr Payları (60.000 – 12.000) + 140.000 188.000 %15 GV Stopajı (-) 28.200 Net Kâr Payları 159.800
361
----------------------------------15/09/2012----------------------------------- 500- 460.000 570- 200.000 590- 40.000 580 (-) 100.000 102- 559.800 360 (102) GV Stopaj 28.200 360 (102) KV 12.000 ----------------------------------------/--------------------------------------------
362
BİR ORTAK AÇISINDAN: Elde ettiği Brüt Kâr Payı (188.000/2) 94.000 (GVK/Md-75 MSİ)
363
Vergiden İstisna ½ Kâr Payı (-) 47.000 (GVK/Md-22) İstisna Sonrası Kâr Payı 47.000 2012 yılı Gelir Vergisi Tarifesi 2. Sıradaki tutar 25.000 (GVK/Md-103) Beyana Tabi Menkul Sermaye İradı 47.000
364
Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinde Gelir Vergisi 10.440 (01-25 Mart/2013) Kesinti yoluyla ödenen verginin (tamamı) mahsubu 14.100 (GVK/Md-22) (GVK/Md-121) (94.000 x % 15 GV) Mükellefe İade Edilecek Gelir Vergisi 3.660 (GVK/Md-121)
365
UYGULAMA/2: Kardelen Ltd.Şti.de %50,%50 iki gerçek kişi ortak bulunmaktadır. Şirket, daha önce Enflasyon Düzeltmesi uygulamasından kaynaklanan 502-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları hesabında izlediği 60.000 TL enflasyon farkı tutarını 2008 yılında sermayesine ilave etmiştir. Şirket, 2009 yılında tasfiyeye girmiş ve tasfiye 15/09/2012 de sonuçlanmıştır.
366
15/09/2012 tarihli Tasfiye Sonu Bilançosunda: 5-ÖZKAYNAKLAR 320.000 500-Sermaye 460.000 (502-Sermaye Düz.Olumlu Farkları 60.000 dahil) 570-Geçmiş Yıllar Kârları 50.000 580-Geçmiş Yıllar Zararları (-) 150.000 591-Dönem Net Zararı (Tasfiye Zararı) (-) 40.000
367
Kurumlar Vergisi Beyanı 502-Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları 60.000 % 20 Kurumlar Vergisi 12.000
368
GVK/Md-94 ve VUK/Mük.Md-298 Dağıtılan Kâr Payları (60.000 – 12.000) 48.000 %15 GV Stopajı (-) 7.200 Net Kâr Payları 40.800
369
----------------------------------15/09/2012----------------------------------- 500- 460.000 570- 50.000 580 (-) 150.000 591 (-) 40.000 102- 300.800 360 (102) GV Stopaj 7.200 360 (102) KV 12.000 ----------------------------------------/--------------------------------------------
370
BİR ORTAK AÇISINDAN: Elde ettiği Brüt Kâr Payı (48.000/2) 24.000 (GVK/Md-75 MSİ) Vergiden İstisna ½ Kâr Payı (-) 12.000 (GVK/Md-22) İstisna Sonrası Kâr Payı 12.000 2012 yılı Gelir Vergisi Tarifesi 2. Sıradaki tutar 25.000 (GVK/Md-103) Beyanname Verilmez. (GVK/Md-86)
371
TASFİYE İŞLEMLERİNDE TARH ZAMANAŞIMI AYNI YIL İÇİNDE BAŞLAYIP – BİTEN TASFİYELERDE TARH ZAMANAŞIMI, ERTESİ TAKVİM YILI BAŞINDAN BAŞLAYARAK 5. YILIN SONUNDA BİTER. Tasfiyeye giriş………… 15/03/2009 Tasfiye sonu…………… 28/11/2009 Tarh zamanaşımı………. 01/01/2010 – 31/12/2014 olacaktır.
372
BİR YILDAN FAZLA SÜREN TASFİYELERDE TARH ZAMANAŞIMI, TASFİYENİN SONA ERDİĞİ DÖNEMİ İZLEYEN YILDAN İTİBAREN 5 YILDIR. ANCAK, TASFİYEYE GİRİŞTEN İTİBAREN TÜM DÖNEMLERİ KAPSAR. Tasfiyeye giriş……………. 25/02/2006 Tasfiye sonu……………… 15/07/2009 Tarh zamanaşımı…………. 25/02/2006 – 15/07/2009 dönemlerini kapsayacak şekilde 31/12/2014 tarihidir.
373
ÖZELLİKLİ DURUMLAR YENİLEME FONU UYGULAMASI: Tasfiyeye giriş tarihinde henüz kullanılmamış olan yenileme fonu tutarı varsa ( yeni iktisadi kıymet alımı henüz gerçekleşmemişse) bu tutar tasfiyeye giriş tarihinde çıkarılacak bilançoda kurum kazancına ilave edilir. ( Kurum zararı varsa bu beyan ayrı yapılır…) Şayet, tasfiyeye giriş tarihinden önce yeni iktisadi kıymet alınmış ve yenileme fonundaki tutar bu iktisadi kıymetin amortismanlarına mahsup edilmeye başlanmışsa, bu durumda, tasfiyeye giriş tarihinde mevcut yenileme fonu tutarı, tasfiye dönemlerindeki ayrılan amortismanlara mahsup edilmeye devam olunur.
374
KDV MÜKELLEFİYETİ: Tasfiye dönemlerinde de normal KDV mükellefiyeti devam eder. Tasfiye sonunda en son Kdv beyanında yer alan sonraki döneme devreden Kdv tutarı, iade edilmez. Bu tutar, tasfiye kârının tespitinde gider olarak dikkate alınabilir.(!?) (KDVK/Md-58)
375
5811 SAYILI ‘’ Varlık Barışı’’ uygulaması kapsamında, mükellefler yasal defterlerine kaydettikleri varlıklar için pasifte özel bir fon hesabı açarlar. Bu fondaki tutar sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamaz. Ancak, fondaki tutar, işletmenin tasfiyesi halinde vergilendirilmez.
376
KVK/5-e kapsamında daha önce gayrimenkul satış kazancı istisnasından yararlanılmış sa, fonda yer alacak tutarın 5 yıl içinde çekilememesi hükmü nedeniyle, bu süre içinde tasfiye durumunda vergi ziyaı doğabilecektir… Tasfiyeye giren kurumlar, yeni tasfiye dönemleri için ayrı defter tasdik ettirmek zorundadırlar.
377
KURUMLARDA KÂR DAĞITIMI
378
UYGULAMA: (abc) Ltd.Şti. (A)Gerçek Kişi % 75 (B)Gerçek Kişi % 15 (C)Ltd.Şti. % 10 2012 yılı: Dönem Net Kârı (Bilançoda) 300.000 Ödenmiş Sermaye 600.000 2013 yılında 2012 yılı kârının dağıtılmasına karar verildi.
379
1.TERTİP YEDEK AKÇE (300.000 x % 5) 15.000 (Ödenmiş Sermayenin % 20 sine kadar, kârın % 5 i ) 1.TEMETTÜ ( 600.000 x % 5) 30.000 ( Ödenmiş Sermayenin % 5 i) 2.TERTİP YEDEK AKÇE (255.000 /10) 25.500 (300.000 – 15.000 – 30.000) / 10 2.TEMETTÜ (300.000 – 15.000 – 25.500 – 30.000) 229.500
380
DAĞITILACAK KAR PAYI 259.500 (1.ve 2.Temettü toplamı) (A)Gerçek Kişi 259.500 x % 75 194.625 (B)Gerçek Kişi 259.500 x % 15 38.925 (C)Ltd.Şti. 259.500 x % 10 25.950 VERGİ TEVKİFATI (GVK/Md-94/6-b) (A)Gerçek Kişi 194.625 x % 15 29.193,75 (B)Gerçek Kişi 38.925 x % 15 5.838,75 Toplam 35.032,50 (C ) Ltd.Şti.den Tevkifat yapılmaz!
381
------------------------------------------2013------------------------------------------------ 570- Geçmiş Yıllar Kârları 300.000 331-Ortaklara Borçlar 224.467,50 360-Ödenecek Vergi ve Fonlar 35.032,50 540-Yasal Yedekler 40.500,00 2012 yılı kârının dağıtılması… --------------------------------------------/-----------------------------------------------------
382
Kâr paylarının yarısı, Gelir Vergisinden istisnadır. (GVK/Md-22) İstisna sonrası Kâr payı tutarı, vergi tarifesinin 2.dilimindeki tutarı (2013 için 26.000 TL) aşmıyorsa, yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmez. Aşması durumunda, istisna sonrası kâr payı MSİ kazancı olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilir. Beyanname üzerinde hesaplanan Gelir Vergisinden, kâr payı üzerinden dağıtım esnasında yapılan tevkifatın TAMAMI mahsup edilir.
383
(A) Gerçek Kişi MSİ 194.625,00 1/2 İstisna (-) 97.312,50 2014 de Beyan edilecek MSİ 97.312,50 Beyannamede Hesaplanan Gelir Vergisi 26.904,38 Mahsup edilecek tevkifat tutarı (-) 29.193,75 İade edilecek Gelir Vergisi 2.289,37
384
(B) Gerçek Kişi MSİ 38.925,00 1/2 İstisna (-) 19.462,50 İstisna sonrası kâr payı 19.462,50 ( 2.dilimdeki 26.000 TL tutar aşılmıyor.) KÂR PAYI BEYAN EDİLMEZ!
385
(C ) Ltd.Şti. Kâr Payı 25.950 İştirak Kazancıdır. İştirak Kazançları Kurumlar Vergisinden istisnadır. (KVK/Md-5) ---------------------------------2013--------------------------------------- 102- 25.950 640-İştiraklerden Temettü Gelirleri 25.950 ------------------------------------/---------------------------------------- 905-Matrahtan indirilecek gelirler 25.950 906- 25.950 ------------------------------------/-----------------------------------------
386
BAŞARILAR DİLERİM. TEŞEKKÜRLER…
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.