BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARI Öğr. Gör. Fidan Yeliz ÖZBEY
Ünite:6 Uzun ve Kısa Dönemli Amaçların Belirlenmesi ve Yazılması
Amaç belirlemenin nedenleri Çocuğun öğretimi üzerinde odaklaşabilmek Performansını izlemek Ekip üyeleri ile iletişim kurabilmek Yasal düzenlemeler
Uzun dönemli amaç nedir? Öğrencide uzun bir zaman sonunda (bir dönem veya bir yıl) edinmesini istediğimiz davranışlardır.
Uzun dönemli amaçların seçiminde dikkat edilecek faktörler Öğrencinin önceki başarısı Öğrencinin var olan performans düzeyi Öğrencinin tercihleri Seçilen amaçların uygulanabilirliği Öğrencinin öncelikli gereksinimleri Amaçların kazanımı için ayrılan zaman
Uzun dönemli amaçların yazılması Uzun dönemli amaçlar öğrencinin var olan performans düzeyi ile ilgili olmalı Ölçülebilir ve izlenebilir olmalı Kısa dönemli amaçları kapsamalı
Performansa dayalı uzun dönemli amacı nasıl yazabilirim? Beceri alanı: Özbakım Performans ifadesi: Ayşe 4 yaşında ve anaokuluna devam eden zihin engelli bir öğrencidir. Ayşe, ayakkabısını, çorabını, gömleğini çıkarabilmektedir fakat giyememektedir. Kaşık, çatal ve bıçak kullanarak yemeğini yemekte zorlanmaktadır. Ellerini ve yüzünü yıkar ve kurular. Saçını taramada, diş fırçalamada, sabun kullanmada yetersiz durumdadır.
Yıllık amaçlar (Uzun Dönemli Amaçlar) Ayşe,gömleğini, çorabını ve bağcıksız ayakkabısını bağımsız olarak giyer Ayşe, bağımsız olarak kendi yemeğini, çatal, kaşık ve bıçak kullanarak yer Ayşe bağımsız olarak saçını tarar
Kısa dönemli amaç nedir? Öğrencinin var olan performans düzeyi ile uzun dönemli amaç arasında kalan ve daha kısa sürede gerçekleştirilen alt amaçlardır.
Kısa dönemli amaçların öğeleri 1-Birey 2-Davranış 3-Koşul: (ortam, materyal, yönerge, yardım düzeyi) 4-Ölçüt: (zaman sınırı, doğru cevap yüzdesi ya da oranı, kabul edilebilir en az doğru cevap sayısı, davranışta belirleyici olan önemli bir öğe, ölçütlerin kombinasyonu)
Kısa Dönemli Amaç İçin Bir örnek… 1- Öğrenci: Ayşe (5 yaşında) 2- Davranış: Gömlek giyme 3- Koşul: Giy yönergesi verildiğinde beceri basamaklarını izleyerek 4- Ölçüt: % 100 doğrulukta Ayşe “gömleğini giy” yönergesi verildiğinde gömleğini, beceri basamaklarını izleyerek % 100 doğrulukta giyer
Kısa dönemli amaç yazımı 1- Öğrenciyi belirle 2- Ölçülecek davranışı belirle 3-Davranışın hangi koşullar altında gerçekleşeceğini açıkla 4- Davranışın öğrenildiğine karar verebilmek için ölçüt düzeyini belirle
Amaçlar işlevsel olmalı Gerçek ve başarılabilir olmalı Öğrenci için yararlı olmalı
Uzun ve kısa dönemli amaca örnek UDA= Ayşe, gömleğini, çorabını ve bağcıksız ayakkabısını bağımsız olarak giyer KDA 1 = Ayşe, “gömleğini giy” yönergesi verildiğinde gömleğini beceri analizindeki basamakları izleyerek % 100 doğrulukta giyer. KDA 2 = Ayşe, “çorabını giy” yönergesi verildiğinde çorabını beceri analizindeki basamakları izleyerek % 100 doğrulukta giyer. KDA 3 = Ayşe, “ayakkabını giy” yönergesi verildiğinde bağcıksız ayakkabısını beceri analizindeki basamakları izleyerek % 100 doğrulukta giyer.
Uzun ve kısa dönemli amaca örnek UDA= Berk toplama işlemini bağımsız olarak yapar KDA 1 = Berk tek basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı elde gerektirmeyecek şekilde 4 denemenin 3’ünde bağımsız olarak doğru olarak yapar. KDA 2 = Berk tek basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı elde gerektirecek şekilde 4 denemenin 3’ünde bağımsız olarak doğru olarak yapar. KDA 3 = Berk çift basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı elde gerektirmeyecek şekilde 4 denemenin 3’ünde bağımsız olarak doğru olarak yapar.
KDA 4 = Berk çift basamaklı sayı ile tek basamaklı sayıyı elde gerektirecek şekilde 4 denemenin 3’ünde bağımsız olarak doğru olarak yapar. KDA 5 = Berk çift basamaklı sayı ile çift basamaklı sayıyı elde gerektirecek şekilde 4 denemenin 3’ünde bağımsız olarak doğru olarak yapar. KDA 6 = Berk çift basamaklı ile çift basamaklı sayıyı elde gerektirmeyecek şekilde 4 denemenin 3’ünde bağımsız olarak doğru olarak yapar.
Uzun ve kısa dönemli amaca örnek UDA= Simge 4 mevsim özelliklerini bağımsız olarak söyler. KDA 1 = Simge, sorulduğunda İlkbahar’ın özelliklerini % 80 doğrulukta bağımsız olarak söyler. KDA 2 = Simge, sorulduğunda Yaz’ın özelliklerini % 80 doğrulukta bağımsız olarak söyler. KDA 3 = Simge, sorulduğunda Sonbahar’ın özelliklerini % 80 doğrulukta bağımsız olarak söyler. KDA 4 = Simge, sorulduğunda Kış’ın özelliklerini % 80 doğrulukta bağımsız olarak söyler.
Hedef davranış gözlenebilir ve ölçülebilir olmalıdır. Gözlenebilir ve ölçülebilir olduğu taktirde hedef davranışta uzlaşma olur. Hedef davranışı gözlenebilir ve ölçülebilir olmasını sağlamak için davranışı tanımlamak gerekir.
ÖRNEK Sınıfta ağlayan bir çocuk için üç ayrı gözlemci şunları söylemiştir. 1- Ali kendini güvende hissetmiyor. 2- Ali şımarık bir çocuk. 3- Öğretmen Ali’ye oturmasını söyledikten sonra bir dakika ağladı.
ÖRNEK Öğretmenler genellikle dersi bölen davranışları yavaşlatmak ister. Böyle bir durum için; 1-Ali sınıfta dersi bölücü nitelikte davranış sergiliyor. 2-Ali sınıfta olumsuz davranışlarda bulunarak dersi bölüyor. 3-Ali önünde oturan arkadaşının saçını çekerek dersi bölüyor.
!!Kişilere göre anlamları değişecek farklı yorumlar yapılabilecek ,içsel durumları belirten ifadelere yer verilmemelidir.
İYİ BİR TANIMDA BULUNMASI GEREKENLER NESNEL OLMALI GÖZLENEBİLİR OLMALI KAYIT EDİLEBİLİR OLMALI BELLİ ÖRNEKLER YER ALMALI
GÖZLENEBİLEN VE GÖZLENEMEYEN DAVRANIŞLAR GÖZLENEBİLENLER Altını çizmek Yazmak Söylemek Doldurmak Çizmek Yürümek İşaret etmek GÖZLENEMEYENLER Meraklanmak Hissetmek Öğrenmek Farkında olmak Geliştirmek Anlamak İlgi duymak