KURAKLIK YÖNETİMİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAKLIK YÖNETİMİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Dairesi Başkanlığı Eylül 2015 – Ankara

İÇERİK Giriş Şube Müdürlüğümüz Görevleri Şube Müdürlüğümüz Faaliyetleri Hedefler

Su, toprak ve canlı hayatı olumsuz etkileyen TANIMLAR Kuraklık: Yağışların uzun yıllar ortalamasının önemli ölçüde altına düşmesi sonucu ortaya çıkan; Su, toprak ve canlı hayatı olumsuz etkileyen Hidrolojik dengede bozulmalara sebep olan Şiddet, süre ve coğrafi yayılış bileşenleri ile nitelendirilebilen doğal bir olaydır. UNCCD (Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi) tanımına göre kuraklık «Yağışların uzun yıllar ortalamasının önemli ölçüde altına düşmesi sonucu ortaya çıkan; Su, toprak ve canlı hayatı olumsuz etkileyen, Hidrolojik dengede bozulmalara sebep olan doğal bir olaydır.»

BENZER KAVRAMLAR Su kıtlığı kuraklığın aksine kalıcı bir durumu ifade edebilir; ancak insan faaliyetleri ve insanların su taleplerinin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Çölleşme iklim değişiklikleri ve insan faaliyetleri de dahil olmak üzere muhtelif faktörlerin (fiziksel, biyolojik, siyasi, kültürel, ekonomik vb.) etkisi altında kurak, yarı kurak ve az yağış alan bölgelerdeki toprağın doğal özelliklerini yitirmesidir.

alınacak tedbirler belirlenir. TANIMLAR Kuraklık yönetimi: Muhtemel kuraklık riskleriyle karşılaşıldığında yaşanacak olan olumsuz etkilerin azaltılması, Su kıtlığının asgari düzeyde tutulması için, kuraklık sorununun çözümüne yönelik olarak, Kuraklık öncesinde Kuraklık esnasında Kuraklık sonrasında alınacak tedbirler belirlenir. Kuraklık yönetimi ise; kuraklık öncesinde, kuraklık esnasında ve kuraklık sonrasında alınacak tedbirlerin belirlenerek kuraklığın etkilerinin asgari düzeye indirilmesini sağlama çalışmasıdır.

KURAKLIK SAFHALARI İklim Değişkenliği Yağış Azlığı (Toplam Yoğunluk, Zaman) Yüksek Sıcaklık, Şiddetli Rüzgar, Düşük Nem, Yüksek Güneşlenme, Az Bulutluluk Meteorolojik Kuraklık Sızma, Derine Süzülme, Akış, Yeraltı Suyunda Azalma Buharlaşma ve Terlemede Artma Toprak Suyu Azlığı Tarımsal Kuraklık Bitkilerde Su Sıkıntısı, Hasat Miktarında Azalma Zaman Her zaman meteorolojik olarak başlayan kuraklık olayları şiddetine binaen tarımsal kuraklık ve hidrolojik kuraklık gibi formlarda da kendini gösterebilir. Tüm bu kuraklık türlerinin ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerinin olması kaçınılmazdır. Akışta Azalma, Kaynaklarda, Göllerde, Nemli Alanlarda, Vahşi Yaşam Alanlarında Azalma Hidrolojik Kuraklık Ekonomik Etkiler Sosyal Etkiler Çevre Etkileri

GÖREVLER a)  Kuraklık yönetimi ile ilgili ilke, strateji ve politikaları belirlemek, gerekli mevzuatı hazırlamak, b) Havza esaslı Kuraklık Yönetim Planlarını hazırlamak veya hazırlatmak, planların uygulamalarını izlemek veya izletmek, neticeleri raporlamak, c) Kuraklık yönetimi ile ilgili olarak kurumlararası koordinasyonu sağlamak, kuraklıkları ilgili kurumlarla koordinasyon sağlayarak izlemek ve tespit sonuçlarını raporlamak. ç) Kuraklık yönetimi ile alakalı uluslararası faaliyetler açısından ülkemizin odak noktası olma görevini yürütmek, neticeleri raporlamak, d) Kuraklık analizi ve kurak dönem su yönetimi ile ilgili araştırma ve geliştirme çalışmaları yapmak veya yaptırmak. e) Türkiye’nin geçmişteki kurak dönemlerine ait verileri analiz etmek ve bunları değerlendirerek raporlamak, f) Türkiye’nin havza esaslı kuraklık kayıtlarını tutmak ve bu kayıtları değerlendirerek raporlamak. g) Daire Başkanlığınca verilecek diğer görevleri yapmak.

PROJE ÇALIŞMALARI

KURAKLIK YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI PROJELERİ KONYA HAVZASI 07 Ekim 2013 tarihinde işe başlanmıştır. Proje süresi iki yıl olup 2015 yılı sonunda tamamlanacaktır. İş Programı 1. Yönlendirme Toplantısı 2. Yönlendirme Toplantısı 3. Yönlendirme Toplantısı 5. Yönlendirme Toplantısı 2013 yılında Konya Havzası, 2014 yılında ise Akarçay havzası kuraklık yönetim planı hazırlanması çalışmalarına başlanmış olup her iki çalışmanın da 2015 yılı sonuna kadar tamamlanması hedeflenmektedir. 4. Yönlendirme Toplantısı 6. Yönlendirme Toplantısı

KURAKLIK YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI PROJELERİ AKARÇAY HAVZASI 20 Mart 2014 tarihinde işe başlanmıştır. Proje süresi iki yıl olup 2015 yılı Aralık ayında tamamlanacaktır. 1. Yönlendirme Toplantısı 2. Yönlendirme Toplantısı 3. Yönlendirme Toplantısı 4. Yönlendirme Toplantısı 2013 yılında Konya Havzası, 2014 yılında ise Akarçay havzası kuraklık yönetim planı hazırlanması çalışmalarına başlanmış olup her iki çalışmanın da 2015 yılı sonuna kadar tamamlanması hedeflenmektedir.

PROJENİN İLERLEME DURUMU Veri Tabanı, WebCBS Uygulaması İş Programı Ön Rapor 1. Ara Rapor 2.Ara Rapor Nihai Rapor Veri Tabanı, WebCBS Uygulaması Havza Tanıtımı Sosyoekonomi Arazi Kullanımı Su Kaynakları Tarım Metodoloji Veri Temini Çalışmaları Meteorolojik Hidrolojik Tarımsal Kuraklık Haritaları Tedbirlerin Belirlenmesi Yönetim Planı Konya havzası projesi 1. ve 2. ara rapor çalışmaları tamamlanmış, Akarçay havzası projesi için 2. ara rapor hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Kuraklık İndis, İndikatör ve Eşik Değerlerinin Tespiti ve Kuraklık Analiz Çalışmaları Modelleme Çalışmaları Su Potansiyelinin Belirlenmesi Çalışmaları Sektörel Etki Analizi Çalışmaları

VERİ TEMİNİ ÇALIŞMALARI Havzaya ait Meteorolojik, Hidrolojik Veriler ve Sektörlere Ait Veriler Toplandı.

KURAKLIK ANALİZLERİ VE MODELLEME ÇALIŞMALARI KURAKLIK İNDİSLERİ İndis Meteorolojik kuraklık Tarımsal kuraklık Hidrolojik kuraklık Klimatolojik kuraklık Agrohidrolojik çalışmalar İklim değişikliği senaryoları Tarihsel çözümlemeler Risk çözümlemeleri İzleme, öngörü Normal Yağışın Yüzdesi (PNI) *   Standartlaştırılmış Yağış İndisi (SPI) Palmer Kuraklık Şiddet İndisi (PDSI) Palmer Hidrolojik Kuraklık İndisi (PDHI) Palmer Nem Anomali İndisi (ZNDX) Aydeniz İndisi Erinç Kuraklık İndisi (Im) Normalleştirilmiş Vejetasyon Değişim İndisi *  Aridite İndisi (AI) Kurkalık analizi çalışmalarında, 9 farklı kuraklık indisi için: Kuraklığın derecelerini belirlemek için indisler ve indikatörler değerlendirildi. Havza şartlarına uygun olanlar belirlendi. Bunların havzaya uygun eşik değerleri tespit edildi. Havzaya ait kuraklık analizleri ve kuraklık hassasiyeti belirleme çalışmaları tamamlandı.

KURAKLIK ANALİZLERİ VE MODELLEME PALMER KURAKLIK ŞİDDET İNDİSİ (PDSI) ÇALIŞMALARI PALMER KURAKLIK ŞİDDET İNDİSİ (PDSI) Yukarıda gösterilen haritalarda PDSI yöntemine göre Kulu bölgesinin aşırı kurak olma olasılığının en yüksek olduğu görülmektedir. Ancak en az kurak olma olasılıkları Beyşehir ve Seydişehir taraflarında görülmektedir.

KURAKLIK ANALİZLERİ VE MODELLEME ÇALIŞMALARI PALMER KURAKLIK ŞİDDET İNDİSİ (PDSI) EŞİK DEĞERLERİ Orijinal PDSI (X) İndisi Eşik Değeri Yağış Sınıfı (Kuraklık/Nemlilik) Konya Havzası PDSI (X) İndisi Eşik Değeri 4.00 ve üzeri Aşırı nemli 3.00 - 3.99 Çok nemli 3.00 – 3.99 2.00 - 2.99 Orta nemli 2.00 – 2.99 1.00 - 1.99 Biraz (Hafif) nemli 1.00 – 1.99 0.50 – 0.99 Başlangıç evresindeki nemli dönem -0.99 – 0.99 0.49 – -0.49 Normal (Normale yakın) -0.5 – -0.99 Başlangıç evresindeki kurak dönem -1.00 – -1.99 Biraz (Hafif) kurak -2.00 – -2.99 Orta kurak -3.00 – -3.99 Şiddetli kurak -4.00 ve altı Aşırı kurak Konya Havzası’ndaki kurak ve nemli dönemlerin PDSI yöntemine göre eşik değerlerinin sınıflandırılması

KURAKLIK ANALİZLERİ VE MODELLEME KURAK DEVRELERİN BELİRLENMESİ ÇALIŞMALARI KURAK DEVRELERİN BELİRLENMESİ Bu çalışma kapsamında, kuraklık dönemleri süre ve şiddet özellikleri dikkate alınarak 4 sınıfa ayrıldı: Süre Kuraklık Dönemi 6-8 ay Etkili Kısa Kuraklık 9-15 ay Etkili Orta-Uzun Kuraklık 16-24 ay Etkili Çok Uzun Kuraklık >24 ay Şiddetli Çok Uzun Kuraklık Konya Havzası’nda büyük olasılıkla etkili olmuş olan önemli ortak kuraklık dönemleri 1972-1974, 1984-1985, 1989-1990, 1999-2001, 2004-2008 ve 2012-2013 yılları olarak belirlendi. Önemli Ortak Kuraklık Dönemleri (ÖOKD) için etki (impact) analizi yapıldı. Konya Havzası ve civar istasyonlarının 1960-2013 yılları arası kayıtları incelenerek kurak devreler belirlendi. Ortak kurak devreleri belirlemek amacıyla, kurak devrelerin işaretli olduğu her istasyonun PDSI dizileri tek bir ortak çizelgeye aktarıldı. 12 ay ve daha uzun süreli ortak kurak devreler bu çalışmanın amaçlarına (kuraklık etki çözümlemesi, kuraklık afet risk yönetimi, hazırlanması vb.) yönelik olarak “Önemli Ortak Kuraklık Dönemi”ler olarak kabul edildi.

KURAKLIK ANALİZLERİ VE MODELLEME ÇALIŞMALARI KURAK DEVRELERİN BELİRLENMESİ Konya Havzası için hesaplanan PDSI zaman dizilerine göre büyük olasılıkla Havza’da etkili olan önemli ortak kuraklık dönemleri ve kurak ay sayıları: İstasyon 1972-1974 1984-1985 1989-1990 1999-2001 2004-2008 2012-2013 Aksaray 29 13 9 26 56 12 Beyşehir 31 17 8 18 21 Cihanbeyli 35 16 15 Çumra 22 11 23 42 24 Ereğli 25 36 44 5 Karaman 34 53 Karapınar 33 Konya 20 47 Kulu 6 Niğde 49 Seydişehir Konya havzasında belirlenen önemli ortak kuraklık dönemler: 72-74, 84-85, 89-90, 99-2001, 2004-2008 ve 2012-2013 yılları arasında yaşanmıştır.

KURAKLIK ANALİZLERİ VE MODELLEME ÇALIŞMALARI KURAK DÖNEM, YAS ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ Önemli Ortak Kurak Devreler ve Yer altı suyu seviyeleri arasındaki ilişkiler incelenerek kuraklığın Yeraltı sularına etkileri kurak dönemler için gözlenmiştir (1972-1974, 1984-1985, 1989-1990, 1999-2001, 2004-2008, 2012-2013)

BÖLGESEL İKLİM MODELİ ÇALIŞMASI Kullanılan küresel modeller: MPI-ESM-MR Max Planck Meteoroloji Enstitüsü (Almanya) HadGEM2-ES Met-Office Hadley Centre (İngiltere) GFDL-ESM2M NOAA Jeofiziksel Akışkan Dinamiği Lab (ABD) RCP 4.5 ve RCP 8.5 senaryoları altında RegCM 4.3.5 bölgesel iklim modeli 10 km’lik yüksek bir çözünürlükte koşulmuştur. Bölgesel iklim modelinin performansı, referans dönem olan 1980-2005 dönemi için CRU ve MGM veri seti ile kontrol edilerek, havzayı ve yakın çevresini en iyi benzeştiren parametreler ile koşulmuştur. Modelin güvenirliğini ve doğruluğunu artırmaya yönelik istatistiksel hata düzeltmesi yapılmıştır. İklim değişikliği hesaplarında üç farklı küresel model kullanılmıştır. Bunlar Almanya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletlerinde geliştirilen modellerdir. RCP 4.5 (İyimser) RCP 8.5 (Kötümser) senaryolar değerlendirilmiştir. İklim modelinin doğruluğunu artırmaya yönelik isatistiksel hata düzeltmesi gerçekleştirilmiştir.

BÖLGESEL İKLİM MODELİ ÇALIŞMASI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJEKSİYONLARI Küresel modellerin tamamı 2050 yılına kadar havza genelinde sıcaklıkların önemli ölçüde artacağını ve yağışların göreceli olarak azalacağını öngörmektedir. Havzada yaklaşık %5-10 kadar orta şiddetli yağış miktarlarında ve %10-15 arasında da yüksek yağış miktarlarında yağış azalmaları beklenmektedir. Gelecekte düşük, orta ve yüksek sıcaklıklarda 0,03- 0,04ºC/yıl sürekli artış beklenmektedir.

SU POTANSİYELİNİN BELİRLENMESİ ÇALIŞMALARI 2015 – 2050 periyodunda bölgesel iklim modelleri koşulmuştur. Havza’nın sıcaklık, yağış, buharlaşma projeksiyonları elde edilmiştir. Hidrolojik modelleme yaklaşımı ile akış, su derinliği, yeraltı suyu seviyeleri belirleme ve su bütçesi hesabı çalışmaları tamamlanmıştır. MPI-ESM-MR, HadGEM2-ES & GFDL-ESM2M. RCP 4.5 & RCP8.5 RegCM 4.3.5 10x10km Küresel İklim Modeli Bölgesel İklim Modeli Bölgesel iklim modelleri 2015 – 2050 yılları için çalıştırılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda sıcaklık, yağış, buharlaşma projeksiyonları elde edilmiştir. Elde edilen bu veriler ışığında Hidrolojik modeller çalıştırılmış ve akış, yeraltı suyu ve su bütçesi hesabı çalışmaları tamamlanmıştır.

HİDROJEOLOJİ ÇALIŞMALARI Konum İsim Düşüm Süresi(yıl) Toplam (m) Ortalama (m/yıl) Beyşehir Doğanbey 3 5.20 1.73 Seydişehir Taşağıl 1.79 0.60 Altınekin Tutup 40 22.20 0.56   Meydan 13 17.55 1.35 Sultanhanı Eşmekaya 16 17.20 1.07 Ereğli-Zengen Yeniköy 14.00 1.08 Y. Zengen 2.00 0.15 Karapınar-Hotamış Eğilmez 31 37.40 1.21 Gülfet yaylası 39 31.60 0.81 Hatip-Alakova Hatip 34 39.00 1.15 Akçaşehir Höyükburun 12 17.00 1.42 29 31.00 Karaman Sudurağı 2.44 Kazım Karabekir Erenağa 15 13.00 0.87 Güneyahır 23.30 1.55 Cihanbeyli Sığırcık 8 4.55 0.57 K. Kartal 0.25 Kulu 5 5.00 1.00 Çumra D. Höyüğü 28 14.10 0.50 Fethiye 19 16.50 Arıkören 22.00 1.58 ORTALAMA 18 16.79 0.99 Yapılan hesaplamalar sonucunda YAS seviyesinde yılda ortalama 1m düşüş tespit edilmiştir.

HİDROLOJİK MODEL ÇALIŞMALARI Hidrolojik modelleme çalışmalarında kullanılmak amacıyla Konya Havzası 164 alt havzaya ayrılmış olup 22 su kütlesi için detaylı hesaplar yapılmıştır. Sıra No. Havza No. Su kütlesi 1 4 Gökgöl 2 5 Kulu Gölü 3 12 İnsuyu - Cihanbeyli 18 Bolluk Gölü 26 Şereflikoçhisar Barajı 6 62 Mamasın Barajı 7 64 Balıklı Göl + Kayı Gölü 8 72 Gölcük başı 9 73 Değirmenli Barajı 10 74 Gebere Barajı 11 Akkaya Barajı 94 Altınapa Gölü 13 99 Akören Göleti & Hatunsaray Barajı 14 114 Suğla Gölü 15 118 Apa Barajı 16 136 Yeşildere Barajı 17 151 Meke Gölü + Acı Göl 154 Ceyhan Göleti 19 (152,153) İvriz barajı (Ereğli) 20 (132~134) Gödet Barajı 21 (5~36) Tuz Gölü 22 (102~112) Beyşehir Gölü Hidrolojik modelleme çalışmalarında kullanılmak amacıyla Konya Havzası 164 alt havzaya ayrılmış olup tespit edilen 22 su kütlesi için detaylı hesaplar yapılmıştır.

HİDROLOJİK MODEL ÇALIŞMALARI Yanlılık düzeltilmesi yapılmış Yağış & Sıcaklık MGM Gözlem İstasyonları Beyşehir (MGM 17242) Seydişehir (MGM 17898) Çumra (MGM 17900) Karaman (MGM 17246) Ereğli (MGM 17248) Niğde (MGM 17250) Aksaray (MGM 17192) Kulu (MGM 17754) Cihanbeyli (MGM 17191) Konya (MGM 17244) Karapınar (MGM 17902) YAĞIŞ - AKIŞ MODELİ Gözlenmiş Yağış & Sıcaklık Gözlenmiş Akım Akım gözlemleri havzada bulunan 161 AGİ’nin mevcut verilerinden alınmıştır. İklim modelinden elde edilen sonuçlar akış değerlerine dönüştürülmüş, doğrulamalar havza ve civarında yer alan MGM istasyonları ile havzada yer alan 161 Akım Gözlem İstasyonunun mevcut verileri değerlendirilerek gerçekleştirilmiştir. Senaryo Akımlar

SU BÜTÇESİ ÇALIŞMALARI Su bütçesi hesaplarında (Thornthwaite, 1948) tarafından teklif edilen aylık esasta su dengesi (bütçesi) hesaplamaları yapılmış ve bunun için yıllık periyotlar seçilmiştir. Thornthwaite hesaplamaları yapılırken göz önünde tutulan öncül parametreler: Akış faktörü (%50), Dolaysız akış faktörü (%5), Zemin nemi depolama kapasitesi (150 mm), Enlem derecesi (35 Kuzey), Yağış sıcaklık eşiği (3ºC), Kar sıcaklık eşiği (-1ºC). Su bütçesi hesaplarında Thornthwaite Su Bütçesi yöntemi yıllık periyotlar için kullanılmıştır. Yağışın ne kadarının akışa geçeceğinin, ne kadarının buharlaşacağını ve yer altına süzüleceği bu metodla hesaplanmaktadır.

SU BÜTÇESİ ÇALIŞMALARI

SU BÜTÇESİ MODEL BİLEŞENLERİ

SU BÜTÇESİ ÇALIŞMALARI Yer Altı Suyu Bütçesi Alt Havzalar Yeşil Raporlar (1970-75) Revize Etüt (2010) Konya Kuraklık (2015)* 16/1 Beyşehir - 112 140 16/2 Konya-Çumra-Karapınar 397 477 450 16/3 Karaman-Ayrancı-Akçaşehir 66 229 230 16/4 Ereğli-Bor 216,5 443 440 16/5 Aksaray-Sultanhanı 405 410 16/6 Altınekin 41,5 74 70 16/7 Cihanbeyli-Yeniceoba-Kulu 20 16/8 Şereflikoçhisar 30 16/9 Niğde-Misli 61,5 154 130 Toplam (hm³) 1964 1970 *Yeni veriler ışığında güncellenecektir.

SU BÜTÇESİ ÇALIŞMALARI Yerüstü Su Potansiyeli (hm³) Yüzey Suyu Bütçesi Analiz Periyodu Top. Yağış (mm) Yerüstü Su Potansiyeli (hm³) Potansiyel Değişim Yüzde Değişim 1980-2013 374 2530 - 2015-2019 419 2830 300 12% 2020-2024 367 2480 -50 -2% 2025-2029 321 2170 -360 -14% 2030-2034 292 1980 -550 -22% 2035-2039 308 2080 -450 -18% 2040-2044 289 1960 -570 -23% 2045-2050 463 3130 600 24%

KONYA HAVZASI SU POTANSİYELİ Kaynak: DSİ Revize Etüt Raporu

SEKTÖREL ETKİ ÇALIŞMALARI Hidrolojik Model Bölgesel İklim Modeli Kuraklık Analizleri Sektörel Etki Analizi Havzalarda yer alan dört ana sektör için sektörel etkilenebilirlik çalışmaları sürdürülmektedir. İçme Suyu Tarım Sanayi Çevre Sektörel etkilenebilirlik analizleri içme suyu, tarım, sanayi ve ekosistem ana sektörleri için gerçekleştirilmektedir.

ETKİLENEBİLİRLİK ANALİZİ NEDİR? 27.04.2017 “Vulnerability analysis bridges the gap between impact assessment and policy formulation by directing policy attention to underlying causes of vulnerability rather than to its result, the negative impacts, which follow triggering events such as drought” (Ribot et al. 1996). Etkilenebilirlik analizi, karar vericilerin dikkatini kuraklık gibi tetikleyici bir vaka neticesinde oluşacak olumsuz etkiler yerine duyarlılığı oluşturan sebeplere odaklayarak etki değerlendirmesi ve karar vericiler arasındaki köprüyü oluşturur. Etkilenebilirlik analizi bir sektörün kuraklığa karşı duyarlılığını dikkate alarak kuraklık ile ilgili kararları verecek olan otoritelerin daha verimli kararlar almasını sağlar. Bu anlamda yalnızca kuraklığın meteorolojik şiddetinin dikkate alınması karar vericiler adına doğru olmayabilir.

KONYA HAVZASI HARİTASI

HAVZADA MEVCUT SU KULLANIMI HAVZADA MEVCUT SU KULLANIMI Kaynak: DSI 4.Bölge Müdürlüğü, 2012 Havza Master Planı, 2015

SEKTÖREL ETKİ ÇALIŞMALARI – İÇME SUYU 2050 yılında havza nüfusunun 6.093.615 kişi, su ihtiyacının da 399,6 hm3 / yıl olacağı öngörülmektedir. Sektörel etkilenebilirlik analizleri içme suyu, tarım, sanayi ve ekosistem ana sektörleri için gerçekleştirilmektedir.

HAVZADAKİ TÜM YERLEŞİMLERİN SU TÜKETİMİNİN DAĞILIMI (2025)

SEKTÖREL ETKİ ÇALIŞMALARI – TARIM PROJE DURUMU Cazibe (ha) Pompaj (ha) Toplam (ha) DSİ SULAMALARI TOPLAMI 336.971 143.884 480.855 Planlaması Tamamlanan Projeler 121.630 107.701 229.331 İnşaa Halinde olan Projeler 28.303 Yatırım Programında olan Projeler 2.614 İşletmede olan Sulamalar 184.424 36.183 220.607 DİĞER SULAMALAR TOPLAMI 371.120 Kooperatif Sulamaları 207.783 İl Özel İdaresi Sulamarı 68.829 Halk Sulamaları 94.508 HAVZA SULAMALARI TOPLAMI   851.975 DSİ Sulamalarının Durumu (Toplam 480 855 ha) Sulama Potansiyelinin Durumu (Toplam 851 975 ha) İşletmedeki Sulamaların Dağılımı (Toplam 591 727 ha)

TARIMSAL SU KULLANIMI DSİ İşletme Bakım Dairesi verilerine göre: Brüt sulama alanı: 173.683 ha Net sulama alanı: 124.368 ha Sulama oranı: %72 Tüketilen sulama suyu: 771,3 hm³ Tüketilen sulama suyu: 6.202 m³/ha Sulama suyu ihtiyacı: 3.545 m³/ha Sulama randımanı: %57

SEKTÖREL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ Havza’nın su tüketiminde en yüksek paya sahip sektör %90 oranında tarım sektörü’dür. Tarım sektörünün su tüketimini azaltacak her faaliyet (toprak kanalların beton kaplanması, borulu şebekeye geçirilmesi gb) havzanın su kaynaklarının iyileştirmesinde çok büyük etki yaratacaktır.

SEKTÖREL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemizdeki ve ABD’de ölçülen beton kaplamalı kanallardaki sulama suyu kayıpları karşılaştırıldığında ülkemizde ölçülen ortalama değerler ABD’de ölçülen kayıpların göre çok daha fazladır. Sulama Projeleri / Sızma miktarı (l/s/m²) Yıl Minimum Maksimum Ortalama Tokat-Eskişehir- Çumra (8 adet kanal) 1969 0,0060 0,0310 0,0170 Adana Seyhan Sulaması (19 adet kanal) 1985 0,0028 0,0753 0,0289 Adana Seyhan Sulaması (4 adet kanal) 0,0071 0,0502 0,0287 Eskişehir Sulaması (3 adet kanal) 1992 0,0026 0,0076 0,0045 Eskişehir Sulaması (6 adet kanal) 0,0094 0,0754 0,0253 Türkiye ortalaması (40 adet kanal)  - 0,0321 A.B.D. Burau of Reclamation sulamaları 0,00014   A.B.D. Kaliforniya sulamaları 0,00028 0,0096 Burau of Reclamation tarafından kabul edilen sızma standardı  0,00024

HAYVANCILIK SU TÜKETİMİ Konya Havzası’nda 2014 yılında 820.904 adet büyükbaş 2.446.396 adet küçükbaş hayvan varlığı bulunmaktadır. Büyükbaş hayvanlar için 14,98 hm³/yıl, küçükbaş hayvanlar için 1,83 hm³/yıl olmak üzere toplam 16,82 hm³/yıl olarak hesaplanmıştır.

SEKTÖREL ETKİ ÇALIŞMALARI SANAYİ Konya Havzası’ndaki Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve tekil sanayi tesisleri belediye şebekesi dışında 17,3 hm³/yıl su tüketmektedir. Sektörel etkilenebilirlik analizleri içme suyu, tarım, sanayi ve ekosistem ana sektörleri için gerçekleştirilmektedir. Konya OSB Konya Şeker Fabrikası

Meteorolojik Hidrolojik Tarımsal Bütüncül HARİTA ÇALIŞMALARI HARİTA ÇALIŞMALARI Meteorolojik (SPI 3 Aylık Analiz Sonucu) Meteorolojik Hidrolojik Tarımsal Bütüncül

KURAKLIK VERİ TABANI ÇALIŞMALARI İklim değişikliği projeksiyonları da kuraklık hesaplarında değerlendirildiğinden Konya Havzası için 3000’den fazla kuraklık haritası elde edilebilmektedir. Bu anlamda karışıklığın önlenmesi ve istenilen verilere kolayca ulaşılabilmesi için Kuraklık Karar Destek Programı geliştirilmiştir. Bu program sayesinde geçmişte yaşanan kuraklıklar ile gelecekte gerçekleşmesi öngörülen kuraklıklar arasında ilişkiler de kurulabilmektedir. Konya istasyonun 1930-2013 gözlem periyodunda yapılan analize kıyasla 1930-2049 projeksiyonunda daha önce yaşanmış kuraklıklara benzer şiddetli, süreli ve tekerrürlü kuraklıklar öngörülmektedir.

GELECEK DÖNEM KURAKLIKLARI Havza’da 2035-2040 yılları arasında uzun süreli ve şiddetli kuraklıkların yaşanması model çalışmalarında öngörülmektedir. 2035-2040 kurak döneminde beş ardışık meteorolojik ve tarımsal kuraklık ile 4-yıl süreli uzun hidrolojik kuraklık yaşanabileceği öngörülmektedir. PDSI indisine göre 2035-2040 Kuraklığının Havzadaki Dağılımı

GELECEK DÖNEM KURAKLIKLARI 2036 2037 2038 2039 PDSI indisine göre 2035-2040 Kuraklığının Yıllara Göre Değişimi

DEVAM EDEN ÇALIŞMALAR KURAKLIK VERİ TABANI Kuraklık ve su kıtlığının etkilerini azaltmak ve/veya önlemek için indikatörlerin ve eşik değerlerinin izlenmesine imkân sağlayacak Kuraklık Veri Tabanı oluşturulmaktadır. KURAKLIK YÖNETİM PLANI Kurumsal ve yasal çerçeve göz önüne alınarak, belirlenen tedbirleri uygulayacak ve denetleyecek model yönetim şekli belirlenmektedir. Kuraklık Yönetim Planı hazırlanmaktadır. Önümüzdeki dönemde kuraklık veri tabanı hazırlanacak ve kuraklık yönetim planı oluşturulacaktır.

KONYA HAVZASI KURAKLIK VERİ TABANI ÇALIŞMALARI

KONYA HAVZASI KURAKLIK YÖNETİM PLANI TASLAĞI Normal Koşullar Hafif Kuraklık Şiddetli Kuraklık İzleme 1. Aşama (Daha sık periyodik izleme gerçekleştirilmesi) Kuraklık Müdahale çalışmalarının tamamlanarak normal duruma geçilmesi 2. Aşama Kuraklık Müdahale çalışmalarının kısmen azaltılması (Gerekli Kuraklık Müdahale çalışmalarının başlatılması) 3. Aşama (Planın bütünüyle uygulamaya konması) Kuraklık yönetim planında her seviyedeki kuraklık için kuraklık öncesi, esnası ve sonrasında alınacak önlemler, bu önlemlerin kimler tarafından alınacağı ve nasıl gerçekleştirileceği bilgileri yer alacaktır.

KURAKLIK YÖNETİM PLANI 1-Kuraklık Etkilerinin Azaltılması için Hedefler Su potansiyelinin izlenmesi ve kuraklık etki değerlendirmesinin geliştirilmesi Toplumsal farkındalığının ve eğitimin artırılması, Kuraklık dönemlerinde su sıkıntısı yaşayan bölgelere destek sağlanması Kuraklık konusunda politikaların ve kurumlar arası koordinasyonunun geliştirilmesi Kurumlar tarafından teknik destek sağlanması, Su verimliliğinin, su tasarrufunun ve doğal kaynakların korunmasının teşvik edilmesi, su hasadı, gri su kullanımı gibi konuların değerlendirilmesi Kuraklığın sektörel etkilerinin değerlendirilmesi İklim değişikliğinin olası etkilerinin değerlendirilmesi Su kalitesinin izlenmesi 2- Kuraklık Öncesinde, Esnasında ve Sonrasında Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi 3- Kuraklık Yönetim Planın İzlenmesi, Değerlendirilmesi ve Güncellenmesi 5. İş İlerleme Toplantısında Kurumların görüşlerinin alınması maksadıyla taslak KONYA HAVZASI KURAKLIK ETKİLERİNİ AZALTMA PLANI paylaşılmıştır.

KONYA HAVZASI’NA BENZER DÜNYA’DAKİ ÖRNEK KURAKLIK PLANLARI: ABD Batı & Orta ABD Konya Havzası ABD’nin Batı Yakası’nda Konya Kapalı Havzası’na benzer iklim özelliklere sahip birçok havza bulunmaktadır. Bu havzalar TX, KS, NE, ND, SD, MO, WY, CO, NM, AZ, UT, ID, NV, OR & CA eyaletlerinde dağınık bulunmaktadır. Öncelikli olarak Kaliforniya ve Colorado Eyaletlerinin KYP’leri incelenecektir. Köppen-Geiger İklim Sınıflaması’na Göre Dünya’daki Yarı-Kurak Alanlar

YENİ TEKLİF EDİLEN PROJELER DEVAM EDEN PROJELER YENİ TEKLİF EDİLEN PROJELER Hali hazırda yürütülmekte olan iki projeye ilaveten 2015 yılında 3 havzada daha kuraklık yönetim planları hazırlanması çalışmalarına başlanacaktır. Ayrıca Bir havzada IPA projesi olarak sunulmuştur.

HEDEFLER HEDEFLER KISA VADELİ HEDEFLER (2015-2016) Kuraklık Yönetim Planı (2 havzada) ORTA VADELİ HEDEFLER (2017-2019) (10 havzada) Tamamlanan Projelerin İzlenmesi Değerlendirilmesi UZUN VADELİ HEDEFLER (2020-2023) (13 havzada) 2023 yılına kadar tüm havzalarda kuraklık yönetim planlarının hazırlanmasını hedeflemekteyiz.

Kuraklık Yönetimi İhtisas Heyeti Genel Müdürlüğümüz tarafından koordinasyonu yürütülen İhtisas Heyeti Çalışmaları; Kuraklık Yönetimi İhtisas Heyeti - Kuraklık Yönetimi Strateji Belgesi ve Eylem Planı Hazırlanması Süreli Çalışma Grubu

ÇALIŞTAYLAR 4-5 Mart 2014, tarihleri arasında “Uluslararası Kuraklık Yönetimi Çalışma Toplantısı” etkinliği Meteoroloji Genel Müdürlüğü ile birlikte düzenlenmiştir. Etkinliğe Katılan Uluslararası Kurumlar: World Meteorological Orgaization (WMO) United Nations Convention to Combat Desertification (UNCCD) Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) U.S. National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) United States Agency for International Development (USAID)

ÇALIŞTAYLAR Türkiye ve Fransa arasında “Çevre Alanında İşbirliği” başlığı çerçevesinde oluşturulan “Su Çalışma Grubu” faaliyetleri kapsamında 22 Ekim 2014’de Kuraklık Yönetimi Çalıştayı gerçekleştirildi.

Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Dairesi Başkanlığı Teşekkür Ederim. Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Dairesi Başkanlığı Eylül 2015 – Ankara