19 yy. Büyükşehirleri (London urban poor)

Ütopya tasarımlar ve daha iyi bir dünya hayali 19 yy’da kentlerin sağlıksız ortamı, standart dışı konutlar, fakirlik ve hijyenik olmayan koşullar birçok plancıyı daha iyi ve güzel bir yerleşim biçiminin hayalini kurmaya yöneltti. Howard, Wright ve Le Corbusier öne çıkan isimlerdi. Temel amaç sorunlu bölgelerdeki düşük gelir gruplarına belli asgarî standartlara sahip konut ve yaşam alanı sağlamak ve aynı zamanda işlevlerin birbirinden ayrıldığı estetik ve huzurlu mekânlar yaratmaktı. Wright tek tek evlerden oluşan geniş bir desentralizasyon hayal ederken Le Corbusier dikeyde yükselen yoğun ve büyük şehirler planlamıştı. Howard ise 30.000 nüfuslu, kendi içinde bütüncül bahçe-şehirler tasarlamıştı, ancak özgün plana sadık sadece 2 adet Garden City inşa edilebildi. Yeni bir mekan tasarımın arkasında şüphesiz daha hakkaniyetli bir toplumsal düzenin hayali yatıyordu.

Ütopya tasarımları: Garden cities

Garden cities – ender örnekler, Welvyn

Sosyal konutlar ve etkileri 2.Dünya Savaşı sonrası dönemde birçok ülkede büyük sosyal konut ve/veya uydu kent projeleri gerçekleştirilmiştir. Temel amaç sorunlu bölgelerdeki düşük gelir gruplarına belli standartlara sahip konut ve yaşam alanı sağlamaktı ancak arsanın pahalı oluşu ve kapitalist sistemin gerekleri dikeyde yükselmeyi zorunlu kıldı. Bu alanlarda üretim işlevleri konut alanından kesin olarak ayrılmış, ancak tüketime yönelik ticaret ve diğer hizmetler eklenmişti. Ne var ki, daha önce yakınları, tanıdıkları, hemşehrileri veya iş arkadaşları ile yanyana oturdukları eski konutlarından bu yeni bloklara taşınan insanlar çoğunlukla kendilerini yalıtılmış ve mutsuz hissetmişler. Bir süre sonra toplumsal sorunlar ve suç oranları (örneğin artan vandalism, boşanma oranı, bebek ölüm hızı) yükselmeye başlamış, imkânı olanların bu konutları terk etmesi ile bu tür sosyal konutlar çöküntü alanı haline gelmiştir.

Social housing – satellite city (Germany) Dullness precedes decay

A natural and healthy city structure according to Jacobs (New York)

Erzincan Çarşı TOKİ

Original Garden City planning vs. typical TOKİ implementation

Utopian designs and their origins Howard’s ‘Garden City’, self contained towns, horizontal development, linked with railroads Le Corbusier’s ‘Radiant City’, vertical city, linked with highways Wright’s ‘Broadacres’, individualism and decentralization _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ A better city, a better society Idea of solving social problems through design Radical designs, radical changes in social order

Jacob’s main arguments Street life and presence of people on the streets is essential for Safety Vitality Commerce and other activities Social integration Thinning out of cities for zoning and segregation is counter-productive Different functions shall be located together in a great city for ease and cooperation

Utopian views and their critique in planning Utopian (currently mainstream) design Zoning to its extremes: Especially industry and productive activities in general should be segregated from residential, commercial, cultural, recreation, etc. areas Taking people off the street Bringing light to the city Providing ample green and/or empty space for recreation Minimal standards of housing Better view, organized outlook Critique of Jane Jacobs Mono-use neighbourhoods The disappearence of the street No sense of belonging (aidiyet), no diffentiation (lack of character) No place for any other plan, any other dream, any other ambition than the ones envisaged by the planner No place for improving or re-investing existing structures (homes as well as shops) ▷▶ Dullness (tekdüzelik) and decay