Uçak Krizi Türkiye,24 Kasım 2015 tarihinde Hatay sınırında Rusya’ya ait olan bir SU-24 savaş uçağını düşürdü. Putin: Sırtımızdan hançerlendik. Sınır ihlali yok. Medyedev: Uçağın düşürülmesi aslında savaş sebebiydi Erdoğan: Aidiyeti belli olmayan uçak. 10 kez uyarıldı. Sınır ihlali yaptı ve düşürüldü. Davutoğlu: Sınırlarımızı ihlal edene tedbir almak görevimiz

Rus tarafının iddiaları ve Tedbirleri Putin: Terör destekçileri tarafından sırtımızdan bıçaklandık Yaptırım Kararları alındı: Turizm şirketlerinin rezervasyonlarını iptal etmesi, Türk tarım ürünlerine ambargo uygulanması (1 Ocak 2016’dan itibaren yürürlükte) Türk inşaat şirketlerinin yeni projeler alınmasının yasaklanması Vizesiz geçişlerin kaldırılması Kırmızı Hattı Askıya aldı. Türk öğrencilerin Rusya’da eğitim almasına sınırlandırma getirilmesi istendi (Eğitim Bakanlığı Genelgesi) Türkiye ile Bütün askeri diyaloğun kesildiği açıklandı

Rus tarafının iddiaları ve Tedbirleri (25 Kasım) Türkiye’nin IŞİD’e destek verdiğini ve petrol satın aldığını söyledi. Bazı işadamları sınır dışı edildi Türk Bankalarına baskınların yapıldı Türk Tırlarına yapılan kontroller uzatıldı ve gemilerin limanlardan ayrılmasına izin verilmedi

Rus tarafının iddiaları ve Tedbirleri Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni yaptırım listesi: Yeni yaptırımlar turizm sektöründe otel işletmeciliği ve hizmetleri, ağaç sanayi sektörünü, Rusya devlet ve özel teşebbüslerin Türk firmalarıyla yeni hizmet anlaşmaları yapmasını, Türk şirketlerinin Rusya devlet kurumlarıyla özel şirketlerin açtığı ihalelere katılmasına yasak getiriyor. Ayrıca Rusya’daki sivil havayolu şirketleri bundan böyle pilotlarını Türkiye’ye eğitim için göndermeyecek” 

Rus tarafının iddiaları ve Tedbirleri Suriye’ye Avcı savaş uçakları ve S-400 Hava Savunma Sistemi , Tartus limanına da Savaş gemileri ve denizaltılar gönderdi. Türkmenler ve Muhalifler üzerindeki saldırılarını artırdı. PYD’ye açıktan askeri destek vermeye başladı

Rus Savaş gemisi, Ege Denizi’nde kendisine çok yaklaştığını iddia ettiği Türk balıkçı teknesine ateş açtı.

Türkiye’nin Tedbirleri Angajman kurallarını işlettiğini söylüyor. Diyaloğu açık tutmaya çalıştı. Tırmandırma siyasetinden ziyade yatıştırma politikası takip etti. Yaptırım kararı yerine bekle-gör politikası uygulamaya çalışıyor NATO ile görüşüp NATO hava sahasının da ihlal edildiğini gösterdi. Lavrov ve Putin’le görüşmek istiyor. İlk görüşme Lavrov’la Çavuşoğlu arasında AGİT zirvesinde gerçekleşti ancak bir sonuç alınamadı. Rus gemilerinin ve tırlarının gümrüklerden geçişlerinde kontrolleri artırmaya başladı. Rusya’nın eylemlerine karşı misilleme olarak Rus gemilerinin limanlardan çıkışı engellendi.

Türkiye-Rusya Ticari ilişkileri İhracat İthalat Beyaz et 23,5 milyon $ Doğalgaz 11,9 Milyar $ Yaş meyve-sebze 1 milyar $ Ham petrol 4,7 Milyar $ Tekstil 910 milyon $ Ana Metal 3.1 milyar $ Otomotiv milyon $ Tarım ve hayvancılık 1,6 milyar $ Makine-teçhizat 610 milyon $ Kimyasal madde 1 milyar dolar Giyim Eşyası 303 milyon $ Gıda ve içecek 1.1 milyar $ Plastik ve Kauçuk 297milyon $ Atık ve hurdalar 1,2 milyar $ Toplam: 5.9 Milyar $ Toplam 25.2 milyar$

ENERJİ

Doğalgaz ve petrol rezervleri Suudi Arabistan 264,52 milyar varil Venezuela 211,17 Kanada 173,63 İran 151,17 Irak 143,10 Kuveyt 101,50 BAE 92,20 Rusya 60 Doğalgaz Rezerv Rusya 48 trilyon m3 İran 34 Katar 25 ABD 10 Suudi Arabistan 8 Türkmenistan BAE 6 Venezuela

Enerji Türkiye hem kendi hem de Avrupa’nın enerji arz güvenliğini sağlamak için politikalar geliştirmeye çalışıyor. Zengin rezervlere sahip olmasa da, bu rezervlerin ortasında bulunuyor ve dağıtım merkezi olmak istiyor Hem kaynak çeşitliliği sağlamak, hem transit geçiş ücreti almak hem de hatların kontrolünü alarak gücünü artırmak istemektedir.

Türkiye doğalgazda %98 dışarıya bağımlı durumdadır. 45 milyar m3 doğalgaz ithalatıyla dünyada 5. sıradayız. Türkiye petrolde de %92 dışarı bağımlı durumdadır. 35 milyon ton petrol ithalatıyla 13 sıradayız 30 milyon ton kömür ithalatıyla da 8. sıradayız.

Türkiye’nin Enerji Hatları Bakü Tiflis Ceyhan (BTC)- 2006’da faaliyete geçti- 1760 km- 1 mlyon varil/gün- Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı (SCP)- 2007- 8 milyar m3 Şahdeniz doğalgaz boru hattı-2- Azerbaycan-Türkiye(Erzurum) Mavi Akım- 2005’te yürürlüğe girdi- Rusya’dan Türkiye’ye Karadeniz’in altından geliyor-16 milyar m3, Batı Hattı, Rusya’dan Ukrayna ve Bulgaristan üzerinden Türkiye’ye geliyor.

Türkiye’nin Enerji Hatları Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı, 1 milyon varil/gün, PKK tarafından sıksık sabotaja uğruyor. İran-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı, İran sıklıkla kış şartlarını gerekçe göstererek gaz akışında kısıntıya gidiyor.

Petrol ve doğalgaz boru hattı projeleri TANAP ve TAP- Azerbaycan-Avrupa, 1850 km, SCP ve TAP’la birleşecek. 16 milyar m3 (2020)-23 milyar m3 (2023)-31 milyar m3 (2026)

Kuzey Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı- yapım aşamasında- 1 milyon varil kapasite-

Güney Akım/Türk Akımı, Uçak krizinden sonra akibeti belli değil Güney Akım/Türk Akımı, Uçak krizinden sonra akibeti belli değil. Ukraynayı bypas etmek için ortaya atılmıştı.

AB Enerji Arzı-Güvenliği AB’ ham petrolün %90’nı, doğalgazın %66’sını, Kömür ve diğer yakıtların %42’sini ithal etmektedir. Bu oranın ilerleyen yıllarda artması beklenmektedir. Bndan dolayı AB enerji kaynak çeşitliliği sağlamaya çalışıyor Rusya’nın enerjiyi bir silah olarak kullanması, gazın büyük bir kısmını Rusya’dan tedarik eden AB’yi farklı arayışlara itmektedir. Mevcut kaynakların haricinde Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan ve Ortadoğu ülkelerine yönelmektedir. Burada Türkiye, güzergah noktasında öne çıkmaktadır. 2004 ilerleme raporunda da bu kilit role vurgu yapılmıştır.

AB Enerji Arzı-Güvenliği Türkiye de enerji konusunu hem kendi arz güvenliği hem de AB müzakere süreci için bir araç olarak görmektedir. AB 1995 yılında Beyaz Kitap’ta kabul ettiği üzere enerji politikalarını 3 temel üzerine inşa etmitşri. 1. Enerj arz güvenliği, 2. Çevrenin korunması, 3. Rekabet ortamının sağlanması.

AB’nin Petrol&Doğalgaz üretim ve tüketimi Petrol milyon varil/gün Doğalgaz milyar m3 Kömür Üretim 3920 2755,4 154,2 Tüketim 13781 484,5 (598 milyar m3 2015 tahmini) 264,2 İthalat 9861 209,1 110 AB’nin 4 ana enerji tedarik güzergahı vardır. 1. Rusya, 2. Norveç 3. Cezayir-Kuzey Afrika 4. Türkiye

Rusya 2010 yılında AB’ye 148 milyar m3 doğalgaz satmıştır Rusya 2010 yılında AB’ye 148 milyar m3 doğalgaz satmıştır. Bunun 35 milyar m3’ünü Almanya tek başına almaktadır. Finlandiya %100 Slovkya %100 Estonya %100 Yunanistan %96 Bulgaristan %89 Çek. Cum. %84 Avusturya %74 Almanya%43 Polonya %70 Rusya’ya bağımlı durumdadır. Ancak bu bağımlılık karşılıklıdır. AB’ye uapılan ihracat, Rusyanın ihracatının yaklaşık olarak %70’ine tekabül etmektedir.

Güney Akım Projesi

Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı

Nabucco Projesi