HAZIRLAYANLAR MERVE ERDOĞAN 14050001214 SİMGE AKYILDIRIM 13050001122 DEMOKRAT PARTİNİN YÜKSELİŞİNİN ALTINDA YATAN SİYASİ VE EKONOMİK SEBEPLER HAZIRLAYANLAR MERVE ERDOĞAN 14050001214 SİMGE AKYILDIRIM 13050001122

DÖRTLÜ TAKRİR 7 Haziran 1945 tarihinde CHP’li dört milletvekili, meclis grubu başkanlığına bir takrir (önerge) vermişlerdir. Bu önergeyi veren isimler; İzmir milletvekili Celal Bayar, İçel milletvekili Refik Koraltan, Aydın milletvekili Adnan Menderes ve Kars milletvekili Fuat Köprülü olmuşlardır. Bu önerge, bu dört isim tarafından imzalanmış ve Türk siyasi tarihinde ‘Dörtlü Takrir’ olarak yer almıştır. (Yaşar Baytal, Demokrat Parti Dönemi Ekonomi Politikaları (1950–1957), Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 40, Kasım 2007, s. 549.)

DEMOKRAT PARTİNİN KURULUŞU 7 Ocak 1946'da kurulan ve dört yıl sonra yapılan seçimlerde (14 Mayıs 1950'de) 27 yıllık tek parti dönemini sona erdiren, Türkiye Cumhuriyeti'nde ilk defa serbest seçimle iktidarı kazanan Türk siyasi partisidir. Sırasıyla 1950, 1954 ve 1957 seçimlerini kazanmış ve on yıl boyunca (1950-1960) iktidar olmuştur. Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi ile iktidardan düşürülmüş ve 29 Eylül 1960'ta kapatılmıştır. Demokrat Partinin kısa adı "DP"dir.  

YÜKSELİŞİNİN ALTINDA YATAN SİYASİ VE EKONOMİK NEDENLER İkinci Dünya Savaşı ile birlikte dünyaya yayılan demokrasi fikri Demokrat Parti’nin programında liberalizm ve demokrasi öğelerinin hakim olması

DP’nin amacının Türkiye’de demokrasiyi her alanda uygulamaya sokmak olması , tek dereceli serbest seçimin yapılmasını öngörmesi, devlet idaresine halkı dahil etmenin en büyük hedefleri olduğunu söylemeleri

Vaat edilen özgürlükler: Üniversitelere bilimsel ve idari özerklik verilmesi İktisadi açıdan da özel teşebbüs ve sermayenin devlet tarafından desteklenmesi Piyasada liberal sistemin ilkelerinin uygulanması (Eroğlu, a.g.e. 31,32)

Seçim propagandaları , yapılan başarılı mitingler Seçim propagandaları , yapılan başarılı mitingler. Mitinglerde ana tema iktidar partisinin eleştirisi DP’nin kuruluşundan itibaren hızlı bir şekilde ülke genelinde teşkilatlanması ve örgütünü genişletmesi

Celal Bayar Adana mitinginde ‘Her şeyde ve her şeyde söz her zaman milletin olacaktır.’ demiştir. (Vatan, 30 Haziran 1946 , sy 3)

Gergin ortamda geçen 1946 seçimeleri genel katılım oranı %75 CHP 395 DP 64 Bağımsızlar da 6 milletvekilliği kazanmıştır. (Cumhuriyet, Son Posta, Ulus ,Akşam, Vatan 24 Temmuz 1946) DP’nin 1950 seçim bildirgesi: Üretimi arttırıp vergilerin azaltıcağı Dengeli bir bütçeyleülkenin ekonomik durumunun düzeltileceği Ülkeye yabancı sermaye çekmek

Yurdu karış karış gezerek halk ile her zaman ve her zeminde iletişim kurmaları .

Seçim vaatleri arasında Arapça ezan okunmasını yasaklayan yasayı değiştirerek ezanın yeniden Arapça okunmasını sağlayacaklarını yer vermişlerdir.

14 Mayıs 1950 seçimlerinde DP %53,3 CHP %39,9 MP %3,1 oy oranı almıştır. 27 yıllık tek parti dönemi sona ermiştir. TBMM 22 Mayıs 1950 tarihli oturumda Celal Bayar’ı cumhurbaşkanı Adnan Menderes’i başbakan olarak seçmiştir.

KAYNAKÇALAR Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi 2013 bahar /ss:163-184 Demokrat Parti’nin web sitesi:http://www.dp.org.tr/ Ümit Erdoğan’ın ‘’Demokrat Parti ve 1960 İhtilali’’ makalesi:http://www.nigde.edu.tr/ Pınar Kaya Özçelik :’’ Demokrat Parti’nin Demokrasi Söylemi’’ İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No:45. (Ekim 2011). ss.45-72. Yakınçağ Türkiye Tarihi 1:Cemil Koçak,Hikmet Özdemir,Korkut Boratav,Selahattin Hilav,

Murat Katoğlu,Ayla Ödekan syf:174-224 İletişim kuram ve araştırma dergisi Sayı 24 Kış-Bahar 2007, s.111-128 ‘’Demokrat Parti’nin halkla ilişkileri üzerine bir inceleme’’

İletişim kuram ve araştırma dergisi Sayı 24 Kış-Bahar 2007, s.111-128 ‘’Demokrat Parti’nin halkla ilişkileri üzerine bir inceleme’’ Öymen Altan, Öfkeli Yıllar, Doğan Yayıncılık, İstanbul, 2008  Yalçın Soner, Bay Pipo, Doğan Yayıncılık, İstanbul, 1999 Oran Baskın, Türk Dış Politikası,  İletişim Yayınları, İstanbul, 2008, Cilt:1  Birand Mehmet Ali, Can Dündar, Demir Kırat, Doğan Yayıncılık, İstanbul, 1993  Yalçın Durmuş, Prof.Dr. Yaşar Akbıyık, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2005 Çaylak Âdem, Göktepe Cihat, Türkiye’nin Politik Tarihi, Savaş Yayınevi, Ankara, 2009