Kanal İstanbul, İstanbul'da yapılması düşünülen bir suyolu projesidir yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “Çılgın Proje"si olarak basına yansımış; ancak projenin adı, içeriği ve yeri uzun süre gizli tutulmuştur. 27 Nisan 2011 tarihinde Sütlüce'de bulunan Haliç Kongre Merkezi'nde yapılan basın toplantısıyla projeye ilişkin temel bilgiler açıklanmıştır.

Projenin Geçmişi İstanbul Boğazına alternatif su yolu projesinin tarihi Roma İmparatorluğuna kadar gider. Bitinya valisi Plinius imparator Trajan arasındaki yazışmalarda Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesinden ilk defa bahsedilmiştir. Karadeniz ve Marmara'nın yapay bir boğazla birbirine bağlama fikri 16. yüzyıldan bu yana 6 kez gündeme gelmiştir. 1500'lü yılların ortalarında Osmanlı Devleti'nin hayata geçirmeyi planladığı 3 büyük projeden biri Sakarya Nehri ve Sapanca Gölü'nü Karadeniz ve Marmara'ya bağlamaktı yılında Kanuni Sultan Süleyman döneminde gündeme geldi. Dönemin iki büyük mimarı Mimar Sinan ve Nicola Parisi hazırlıklara başlanmasına rağmen savaşlardan dolayı bu projenin hayata geçmesi iptal edildi.

Önceki Öneriler Proje ilk kez TÜBİTAK'ın Bilim ve Teknik dergisinde Ağustos 1990 tarihinde yayınlanan bir makalede önerilmiştir. Dönemin Enerji Bakanlığı Müşaviri Yüksel Önem'in kaleme aldığı makalenin başlığı "İstanbul Kanalı'nı Düşünüyorum" idi. Büyükçekmece Gölü'nden başlayıp Terkos Gölü'nün batısından geçecek İstanbul Kanalı, uzunluğu 47 km, su yüzeyindeki genişliği 100 m, derinliği 25m olarak tasarlanmıştır.

1994 yılında Bülent Ecevit İstanbul’un Avrupa yakasında Karadeniz’le Marmara arasında bir kanal açılmasını önermişti. Ve proje "Boğaz ve DSP’nin Kanal Projesi" ismiyle DSP'nin seçim broşürlerinde yer almıştı.

"Çılgın Proje" nin Kamuoyunda İlk Duyumu 23 Eylül 2010'da gazeteci Hıncal Uluç tarafından "Başbakan'dan bir "Çılgın" proje ki.." adlı yazısında projenin içeriği verilmeden bahsedilmiştir. Bu yazısında Uluç projeden sadece "Telefon elimde dondum kaldım.. Bu İstanbul konusunda bugüne dek duyduğum en çılgın proje.. Biri bana "Bin proje say" dese, bin gün izin verse aklıma gelmez. Öyle çılgın." şeklinde bahsetmiştir.

Projenin Özellikleri  Açıklamalara göre, resmi adıyla Kanal İstanbul, şehrin Avrupa Yakası’nda hayata geçirilecek. Hâlihazırda Karadeniz ile Akdeniz arasında alternatifsiz bir geçit olan İstanbul Boğazı’ndaki gemi trafiğini rahatlatmak adına Karadeniz ile Marmara Denizi arasında yapay bir suyolu açılacak.

 Kanalın Marmara Denizi ile birleştiği noktada 2023 yılına değin kurulması öngörülen iki yeni kentten biri kurulacak. Kanalın uzunluğu km; genişliği yüzeyde m, tabanda ise yaklaşık 125 m olacak. Suyun derinliği 25 m olacak. Bu kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak, İstanbul'da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacaktır.

 453 milyon metrekareye kurulması planlanan Yeni Şehir'in 30 milyon metrekaresini Kanal İstanbul oluşturmaktadır. Diğer alanlar 78 milyon metrekare ile havaalanı, 33 milyon metrekare ile Ispartakule ve Bahçeşehir, 108 milyon metrekare ile yollar, 167 milyon metrekare ile imar parselleri ve 37 milyon metrekaresi ise ortak yeşil alanlara ayrılmıştır.

 Kesin yeri açıklanmamakla birlikte, çeşitli iddialar mevcuttur. Erdoğan'ın "Bu proje Çatalca'ya hediyedir" demesi üzerine projenin Çatalca'da yer alacağına ilişkin iddialar önem kazandı. Bazı şehir plancıları bu kanalın Terkos Gölü- Büyükçekmece Gölü arasında ya da Silivri sahiliyle Karadeniz arasında olacağını öngörmektedirler.

Başlama Zamanı  Türkiye'nin 2023 vizyonu yansıtan projelerden olan Kanal İstanbul'da ilk kazmanın 2015'te vurulması bekleniyor. Projeye hazirandaki seçimlerden sonra kazma vurulmasını planlayan hükümet, 2 ay içinde ihaleye çıkmaya hazırlanıyor. Kendi kendini finanse edebilecek Kanal İstanbul'un, devlete sıfır maliyetle yani yap-işlet-devret modeliyle hayata geçirilmesi planlanıyor. Maliyet  Projenin toplam maliyetinin 20 milyar olması beklenmektedir. Köprü ve havalimanları gibi yatırımlar da hesaba katıldığında toplam maliyetin 50 milyar $ olacağı tahmin edilmektedir.

Kanal İstanbul'un Avantajları:  Avrupa Adası oluşacak: Karadeniz ve Marmara ikinci kez birleşecek. Avrupa yakası ada olacak. İki yarımada ve bir adayla içinden deniz geçen tek şehir İstanbul olacak.  Gemilerin Boğazları kullanma hakkı kısıtlanamayacak.  Gemi trafiği rahatlayacak: Boğazdan günde geçen 150 gemi ikinci bir güzergah seçeneğine kavuşacak. Rahatlayan Boğaz, su sporları ve diğer etkinliklerle çekim merkezi olabilecek.  Felaket olasılığı azalacak: Tanker trafiğinin azalmasıyla İstanbul’a büyük zarar verebilecek olan kaza olasılığı da azalacak.

Trafik güvenliği artacak: Doğal alan olan boğazlar, değişken ve ters akıntıları nedeniyle riskli bir geçiş alanıdır. Teknik arızada kaza olasılığı yüksektir. Oysa Kanal İstanbul’da akıntı ve diğer doğal riskler yok. Boğaz ekolojisi korunacak: Geçen gemilerin pervane seslerinden bıraktıkları atıklara kadar Boğaz’a verdikleri zarar azalacak. Balık ve diğer canlılara baskı azalacak. Kanal cazibe merkezi olacak: Trakya’da ikinci bir İstanbul Boğazı olacak. Çevresindeki yatırımlarla bölge ekonomisi canlanacak.

Kanal İstanbul 'un Dezavantajları:  Ekolojik etkisi: Karadeniz ve Marmara’yı ikinci bir kanalla bağlamanın iki deniz açısından nasıl bir etkisi olacağı bilinmiyor.  Trafiği azaltmayabilir: Hukuki anlamda bu kanal, bir milletlerarası su yolu statüsünde olmadığı için Türkiye'nin tam egemenliği altında olacak. Yani istediği gemiyi geçirecek, ülkelere yasak koyabilecek ve ücretlendirebilecek. Ancak bu gibi durumlar, boğazlardan serbest geçişi öngören Montrö Antlaşması uyarınca sorun çıkartabilir.Montrö’ye göre transit gemilerin Boğazları kullanma hakkı kısıtlanamıyor. Türkiye, tankerleri yeni kanalı kullanmaya zorlayamaz. Dev yatırım işlevsiz kalabilir.

 Kenti boğabilir: Yeni kanalla birlikte kentin en bakir bölgeleri de yapılaşmaya açılacak. Ormanların bulunduğu Kentin Kuzey aksında oluşacak bir yapılaşma zaten nüfus baskısı altındaki kenti boğabilir.  Rant riski: Bölgede oluşacak ekonomik gelişim bölgedeki rant paylaşımını tetikler. Sosyal sorunlar oluşabilir.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER..