CÜMLE VURGUSU VE ARASÖZ
Cümle Vurgusu Cümlelerde asıl anlatılmak istenen şey vurgulanır. Normal bir cümlede yükleme en yakın olan öğe vurguludur. Ör)Dün, beni dershanede o gördü. (Özne vurgulanmış.)
Yüklem, cümlenin başında ise vurgu yüklemdedir. Ör) Gitti, arkasına dahi bakmadan. Yüklem Soru anlamının “mi” soru edatı ile sağlandığı cümlelerde vurgu, “mi”den önceki sözcüktedir.
Sorucümlelerinde vurgu, soru sözcüğünün kendisindedir. Ör)Dün dershanede kim beni görmüş?
Arasöz Temel cümlenin tamamlayıcısı, bazen açıklayıcısı sözcüklerdir. Açıkladıkları öğe ile aynı öğelik görevini üstlenirler. Cümlede ögeler arasına girerler.
Eğer bir öğenin açıklayıcısı iseler, açıkladıkları öğeden sonra gelirler. Cümlede anlamı kuvvetlendirirler.
Örnekler(Arasöz) İstanbul'u, doğup büyüdüğüm şehri, çok özledim. (Ara söz nesneyi açıklamaktadır.) Ahmet'i –dayımın oğlunu- yıllardır görmüyorum. (Ara söz nesneyi açıklamaktadır.) İki arkadaşım –Ahmet ve Hasan- dün yola çıktılar. (Ara söz özneyi açıklamaktadır.)
Vatanıma, canım Anadolu'ma, çok şeyler borçluyum Vatanıma, canım Anadolu'ma, çok şeyler borçluyum. (Ara söz dolaylı tümleci açıklamaktadır.) Ahmet de, çoğu gibi, beni yalnız bıraktı. (Ara söz bir öğenin açıklamasını yapmamıştır.) Dün, farkında olmadan, seni kırdığım için üzgünüm. (Ara söz bir öğenin açıklamasını yapmamıştır.)
Arkadaşlar, emin olun, bu sınavı kazanacaksınız Arkadaşlar, emin olun, bu sınavı kazanacaksınız. (Ara cümle durumundadır) Dayım –o da mühendisti- beni yanına alacaktı. (Ara cümle durumundadır)
Adı Soyadı: M. Halil Uslu Bölüm: Türkçe öğretmenliği Sınıf:2 Öğr. No:1090310344