ZARF (BELİRTEÇ)
ZARF(BELİRTEÇ) Fiillerin, sıfatların veya zarfları anlamını zaman, miktar, yer-yön, durum ve soru bakımından etkileyen sözcüklere zarf(belirteç) denir.
ZARFLAR 1.Durum 2.Zaman 3.Yer-Yön 4.Miktar 5.Soru Zarfı Zarfı Zarfı Zarfı Zarfı
1.Durum Zarfları İşin (eylemin) nasıl yapıldığını belirten zarflardır. Eyleme “nasıl” sorusu sorularak bulunur.
Örnek Gelirken hızlı yürüdüm. (Nasıl yürüdün?) Yaşlı adamlar ağır ağır ilerliyorlar. Başından geçenleri uzun uzun anlattı.
2.Zaman Zarfları Fiilin ne zaman yapıldığını belirten zarflardır. Fiile “ne zaman” sorusu sorularak bulunur.
Örnek Kızım yarın gelecek.(Ne zaman gelecek?) Evden biraz önce çıktı. (Ne zaman çıktı?) Sonuçlar az sonra açıklanacak.
3.Yer-Yön Zarfları Filleri yer-yön bakımından tamamlayan zarflardır. Fiile “nereye” sorusu sorularak bulunur.
Örnek Az önce dışarı çıktı. (Nereye çıktı?) Ali oyuncağını aşağı attı. (Nereye attı?) Masayı geri çekelim. (Nereye çekelim?)
Not: Yer-yön bildiren bu sözcükler hal eki alırlarsa isim olur. Çocuk aşağı indi. Çocuk aşağıya indi. Yer-yön zarfı İsim
4.Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları Fiili, fiilimsiyi, sıfatı ve zarfı miktar yönünden belirten zarflardır.Fiile, sıfata ya da zarfa “ne kadar” sorusu sorularak bulunur.
Örnek Çorbadan biraz içmiş. (Ne kadar içmiş?) Biraz içmiş. (Fiili belirtti.) Miktar zarfı
Çok güzel bir elbise aldım. (Ne kadar güzel?) Çok güzel. (Sıfatı belirtti.) Miktar zarfı
Çok hızlı koşuyordu. (Ne kadar hızlı?) Çok hızlı. (Zarfı belirtti.) Miktar zarfı
5.Soru Zarfları Fiilleri ya da fiilimsileri soru yoluyla açıklayan zarflardır. “Ne zaman, ne kadar, niçin, neden ve nasıl “ soru sözcükleridir.
Örnek Buraya nasıl geldin? Beni niçin aramadın? Tatil ne zaman bitecek?
ETKİNLİKLER
Aşağıdaki tümcelerde belirteç olan sözcükleri karşılarına yazalım Birlikte uzun uzun yürüdük. Uzun uzun Duvar yer yer çatlamıştı. Çocuklar oldukça neşeli. Şehrin ortasına çok büyük evler dikmişler. Ben ona çok güveniyorum. Merdivenleri üçer üçer iniyorlardı. Bugünlerde sesiniz pek çıkmıyor. Fazla konuşan, fazla biliyor sanmayın. Bu konuda çok konuşuldu, az yol alındı. Yağmur yavaş yavaş yağıyordu.
Aşağıdaki kelime ve kelime gruplarını eylemi etkileyecek şekilde(zarf görevinde) kullanarak cümleler kuralım. yukarı dışarı fazla çabucak kötü soğuk yavaş yavaş asla hemen hızlı nasıl geçen hafta ileri akşam