(-iyor) (-uyor) (-üyor) ŞİMDİKİ ZAMAN (-ıyor) (-yor)
ŞİMDİKİ ZAMAN (-yor) Şimdiki zaman, fiilin belirttiği iş ve oluşun, içinde bulunduğumuz zamanda başladığını ve devam etmekte olduğunu anlatır. FİİL + ŞİMDİKİ ZAMAN EKİ + ŞAHIS EKİ OKU + YOR + UM
ÖRNEK FİİLLER: ŞAHIS FİİL Ş. ZAMAN EKİ ŞAHIS EKİ BEN OKU + YOR + UM SEN YÜRÜ + YOR + SUN O KOŞ + UYOR + ( ) BİZ GEL + İYOR + UZ SİZ YAZ + IYOR + SUNUZ ONLAR GÜL + ÜYOR + LAR
SONU SESLİ HARF İLE BİTEN FİİLLERE (-YOR) EKİ GETİRİLİR. ........ı ........i ........o ........ö ........u ........ü Oku – yor Sürü – yor Yürü – yor Dinli – yor + yor
SONU SESSİZ HARF İLE BİTEN FİİLLERE (-IYOR, -İYOR, -UYOR, -ÜYOR) EKLERİNDEN BİRİSİ GETİRİLİR. .......c .......d ........f .......g .......h ........ ........v ........y ........z Koş – uyor Gül – üyor Yaz – ıyor Bit – iyor Anlat – ıyor Konuş –uyor Çek - iyor ıyor iyor uyor üyor +
a – ı ıyor Yat – ıyor Çalış - ıyor e – i iyor Kes – iyor Sil - iyor o – u uyor Otur – uyor Sor - uyor ö – ü üyor Düşün – üyor Döv - üyor
Alsu ne yapıyor? Alsu gitar çal-ıyor. a – ı ıyor
Sibel ne yapıyor? Sibel dik-iyor. e – i iyor
Ayşe ne yapıyor? Ayşe balık tut-uyor. o – u uyor
Ali ne yapıyor? Ali bisiklet sür-üyor.
Sonunda “t” harfi bulunan bazı fiillere (-yor) eki eklendiği zaman yumuşayarak “d” olur. .....t + yor ..........d + yor Seyret + iyor Seyred + iyor Güt + üyor Güd + üyor Git + iyor Gid + iyor Et + iyor Ed + iyor
Ahmet Bey ne yapıyor? Traş ediyor .....t + yor ..........d + yor
Bir fiilin sonunda “a” harfi varsa ve “a”dan önceki sesli harf de “a veya ı” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “a ı” olur. (a, ı) .....a + yor ..........ı + yor Anla + yor Anlı + yor Başla + yor Başlı + yor Alkışla + yor Alkışlı + yor Ağla + yor Ağlı + yor
Kemal ne yapıyor? Ağlıyor (a, ı) .....a + yor ..........ı + yor
Bir fiilin sonunda “e” harfi varsa ve “e”den önceki sesli harf de “e veya i” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “e i” olur. (e, i) .....e + yor ..........i + yor Dinle + yor Dinli + yor Bekle + yor Bekli + yor Ye + yor Yi + yor Temizle + yor Temizli + yor
Kamil ne yapıyor? Dinliyor (e, i) .....e + yor ..........i + yor
Çocuklar ne yapıyorlar? Yemek yiyorlar (e, i) .....e + yor ..........i + yor
Bir fiilin sonunda “a” harfi varsa ve “a”dan önceki sesli harf de “o veya u” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “a u” olur. (o, u) .....a + yor ..........u + yor Boya + yor Boyu + yor Oyna + yor Oynu + yor Sula + yor Sulu + yor Kokla + yor Koklu + yor
Hüseyin ne yapıyor? Duvarı boyuyor. (o, u) .....a + yor ..........u + yor
Hakan ne yapıyor? Futbol oynuyor. (o, u) .....a + yor ..........u + yor
Bir fiilin sonunda “e” harfi varsa ve “e”den önceki sesli harf de “ö veya ü” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “e ü” olur. (ö, ü) .....e + yor ..........ü + yor Söyle + yor Söylü + yor Gözle + yor Gözlü + yor
Tarkan ne yapıyor? Şarkı söylüyor. (ö, ü) .....e + yor ..........ü + yor