ÇEVRE VE R İ SK

SOSYOLOJ İ K B İ R KONU OLARAK ÇEVRE Çevre fiziksel bir olgu, fakat sosyolojik ara ş tırmaya do ğ rudan bir ilgi barındırır. Çevresel tehditlerin ve hasarların da ğ ılımını (zengin ülkelerdeki daha iyi koruma ve daha hızlı kurtarma) anlamamıza yardım edebilir. İ nsan davranı ş örüntülerinin do ğ al çevre üzerinde nasıl bir baskı yarattı ğ ına de ğ in bir anlatı sa ğ layabilir (sanayile ş mi ş ülkeler tarafından yaratılan kirlilik, geli ş mekte olan ülkelerde yinelenirse felakete neden olur).

SÜRDÜRÜLEB İ L İ R KALKINMA Roma Derne ğ inin 1970’deki Raporu “büyümenin sınırların”dan bahseder. Sürdürülebilir kalkınma konu ş uldu ğ undan beri daha revaçta olan: – Yenilenebilir kaynakların daha fazla kullanımı – Hayvan türlerinin ve ya ş am çe ş itlili ğ inin korunması – Temiz havayı, suyu ve korumaya adanmı ş lık – “gelecek ku ş akların kendi gereksinimlerini kar ş ılama becerisini tehlikeye atmaksızın ş imdinin gereksinimlerinin kar ş ılanması” (Brundtland Komisyonu) – Milenyum Kalkınma Hedefleri

ÇEVRESEL TEHD İ T KAYNAKLARI HAVA K İ RL İ L İĞİ VE ATIK Hava kirlili ğ ine atmosfere yapılan zehirli gazlar neden olur: dı ş ortamsal ve içortamsal kaynaklı kirlilik. Kömür 1960lara kadar kirlili ğ in birincil nedeniydi, ve bugün bunu motorlu ta ş ıtlar devralmı ş tır. Su kirlili ğ ine zehirli kimyasallar ve mineraller, böcek öldürücüler ya da i ş lemden geçirilmemi ş pis sular neden olur. Katı katık ambalajlama, do ğ ada kendili ğ inden yok olmayan maddeler neden olur. “fırlat-at toplumları”

KAYNAKLARIN AZALTILMASI Yenilenebilir kaynakların kötüle ş imi büyük bir üzüntüdür: Su – dünyanın bazı bölgelerinde su stoklarına baskı ş iddetlidir (Kuzey Afrika ve orta do ğ unun kurak iklimleri baskıyı artırmaktadır). Topra ğ ın niteli ğ inin bozulması – yeryüzünün niteli ğ inin kötüle ş ti ğ i ve de ğ erli do ğ al elementlerinin a ş ırı kullanım aracılı ğ ıyla yok edildi ğ i süreçtir. Ormansızla ş tırma – ormanlar su stoklarının düzenlenmesine, oksijen salıverilmesine ve toprak kaymalarını engellenmesine yardım eder. Dünya do ğ al ormanlarının üçte birinden fazlası yok olmu ş durumdadır. Tropik orman ya ğ murlarındaki (yeryüzü alanının % 7’si ) azalama büyük miktarlardadır.

R İ SK VE TEKNOLOJ İ Risk korkusu yalnızca ya ş am ölçe ğ inde de ğ il, bize ait bilim tarafından do ğ rudan olu ş turulmaktadır. Nano-teknoloji. Nanoparçacıkların kendi kopya(ma)larının kontrol altına alınması (“gri yapı ş kanlık sorunu”) Küresel ısınma: dünyanın ortalama sıcaklı ğ ındaki a ş amalı artı ş ı Sera etkisi: atmosferin içerisinde ısıyı tutan sera gazlarının artması

KÜRESEL ISINMANIN OLASI SONUÇLARI 1.Yükselen deniz seviyesi 2.Çölle ş me 3.Hastalıkların yayılması 4.Kötü hasat 5.De ğ i ş en iklim örüntüleri 6.Jeopolitik istikrarsızlık

GENET İ K OLARAK DE ĞİŞ T İ R İ LM İŞ BES İ NLER Temel ekinlerin genetik bile ş imini manipüle etmek yoluyla daha büyük ekin toplamları üretme olana ğ ı. Genetik olarak de ğ i ş tirilmi ş besinler, böceklere direnç gösterme, vitamin içeri ğ ini yükseltme, besinlerin görüntülerinin de ğ i ş tirilmesinde de kullanılır. Onlar önceden varolmu ş her ş eyden farklıdırlar, çünkü farklı organizmalar arasında genlerin nakledilmesini içerirler. Genetik olarak de ğ i ş tirilmi ş besinler ekin alanları ve insanlar üzerindeki etkilerinin belirsizli ğ i sebebiyle tartı ş malı hale gelmi ş tir. Son derece organize olmu ş ve etkili bir direni ş, perakendecilerin birçok GD besinlerini kaldırması ve alandaki ba ş lıca ş irket olan Monsanto’nun çekilmesi ile sonuçlandı.