FİİL ÇATISI KONU ANLATIMI Eylem cümlelerinin nesne alıp alamama durumunu ve öznenin yapılan eylemi geçekleştirme biçimini inceler. Eylem cümlesi olmayan cümlelerde çatı aranmaz!
NESNESİNE GÖRE GEÇİŞLİ FİİL Nesnesi bulunan eylem cümleleridir. “Neyi?” sorusuna cevap verebilirler. ÖR: Ayşe yemeğini yedi. Ali kitabını okudu.
NESNESİNE GÖRE GEÇİŞSİZ FİİL Nesnesi bulunmayan eylem cümleleridir. “Neyi?” sorusunun yanıtı yoktur. ÖR: Erkenden uyuyakaldı. Yarın gelecekmiş.
ÖZNESİNE GÖRE ETKEN FİİL Özne cümlede bulunan eylemi gerçekleştiren konumundadır. ÖR: Annem mutfakta yemek hazırlıyor. Yarın bize geleceklermiş.
ÖZNESİNE GÖRE EDİLGEN FİİL Bu cümlelerde özne işi yapan değil işten etkilenen konumunda. Bu cümlelerdeki özneye sözde özne denir ve eylemde genellikle “l,n” sesleri bulunur. ÖR: Sorular çabucak çözüldü. İstenen makale gönderildi.
ÖZNESİNE GÖRE DÖNÜŞLÜ FİİL Özne hem işi yapan hem de yaptığı işten etkilenen konumundadır. “n” sesi eylemde görülür. ÖR: Ayşe akşam için süsleniyor. Ali güzelce tarandı.
ÖZNESİNE GÖRE İŞTEŞ FİİL Eylem öznenin işi beraber ya da karşılıklı gerçekleştiğini anlatır. ÖR: Korkan kuşlar hemen uçuştular. İki eski arkadaş gülümseyerek tokalaştı