SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Prof.Dr. Öznur AKKOCA YILDIZ AÜTF Göğüs Hastalıkları ABD.

SPİROMETRİ STANDARDİZASYON KILAVUZLARI 1979- ATS Snowbird Workshop on Standardization of spirometry 1983- ECSC Standardized Lung Function Testing 1987-ATS Standardization of Spirometry . Update. 1993- ERS (ECSC) Lung Volumes and Forced Ventilatory Flows: Report of Working Party, Standardization of Lung Function Tests 1995- ATS Standardization of Spirometry 2005-ATS/ERS Task Force: Standardisation of Lung Function Testing

ATS/ERS Task Force: Solunum Fonksiyon Testlerinin Standardizasyonu ERJ 2005 Pellegrino R, Viegi G, Brusasco V, Crapo RO, Casaburi R, Coates A Enright P Van der Grinten C Gustafsson P Jensen R Johnson DC Pedersen OF Wanger J Miller MR MacIntyre N, McKay R Navajas D Hankinson J

ATS/ERS Task Force 2005 GENEL ÖZELLİKLER Miller MR. General considerations for lung function testing. ERJ 2005;26:153 SPİROMETRİ. Miller MR. Standardisation of spirometry. ERJ 2005;26:319 AKCİĞER VOLÜMLERİ Wanger J. Standardisation of the measurement of lung volumes. ERJ 2005;26:511 DİFFÜZYON KAPASİTESİ MacIntyre N. Standardisation of the single-breath determination of carbon monoxide uptake in the lung. ERJ 2005;26:720 YORUMLAMA Pellegrino R. Interpretative strategies for lung function tests. ERJ 2005;26:948

SPİROMETRİ ENDİKASYONLARI TANI: Semptom,FM veya laboratuvar bulgularının değerlendirilmesi Hastalığın akciğer fonksiyonlarına etkisinin değerlendirilmesi Akciğer hastalığı riski bulunan bireylerin saptanması Preoperatif riskin belirlenmesi Prognozun değerlendirilmesi Egzersiz programı öncesi sağlık durumunun belirlenmesi İZLEM: Tedavinin etkilerinin ve hastalık seyrinin izlenmesi Akciğere toksik ajanlara maruziyetin değerlendirilmesi İlaçların akciğere yan etkilerinin izlenmesi MALULİYET DEĞERLENDİRMESİ: Rehabilitasyon programı için hastaların değerlendirilmesi Sigorta ve tazminat değerlendirmeleri Kanuni nedenlerle hastaların değerlendirilmesi TOPLUM SAĞLIĞI: Epidemiyolojik çalışmalar Referans değerlerinin oluşturulması Klinik araştırmalar

SPİROMETRİ STANDARDİZASYONU EKİPMAN PERFORMANS KRİTERLERİ ATS 1994 ATS/ERS 2005 EKİPMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ KALİTE KONTROLU TEST MANEVRALARI ÖLÇÜM İŞLEMLERİ KABUL EDİLEBİLİRLİK TEKRARLANABİLİRLİK REFERANS DEĞERLERİ/YORUMLAMA KLİNİK DEĞERLENDİRME TEKNİSYENE GERİ BİLDİRİM KALİTE DEĞERLENDİRMESİ

ATS 1994 ATS/ERS 2005 FVC MANEVRASI YAPTIR HAYIR Kabul edilebilir EVET Tekrarlanabilir En iyi test eğrisinden (En yüksek FVC+FEV1) ile diğer parametreleri belirle En yüksek FVC ve FEV1’i sapta EVET KAYDET VE YORUMLA

SPİROMETRİ KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ Spirogramda artefakt bulunmamalıdır: öksürmemeli, erken bitirilmemeli, efor değişken- liği olmamalı, ağızlıktan kaçak olmamalı veya kapatılmamalı Test başlangıcı iyi olmalı: ekstrapolasyon volümü FVC’nin % 5’i veya 0.15 lt’den az, tepe akıma ulaşma süresi 120 msn’den kısa olmalı Yeterli ekshalasyon yapılmalı: ekshalasyon süresi 6 sn olmalı, V-T eğrisinde plato çizilmeli, ekshalasyon sonunda 1 sn V değişikliği olmamalı (yaşlı veya obstrüksiyonu olanlarda 15 sn’ye uzatılabilir)

KABUL EDİLMEYEN TESTLER Öksürük Glottis kapanması Değişken efor Erken sonlandırma Kaçak

SPİROMETRİ TEKRARLANABİLİRLİK KRİTERLERİ 3 kabul edilebilir spirogramda: En yüksek iki FVC arasındaki fark < 0.15 lt En yüksek iki FEV1 arasındaki fark <0.15 lt ise TEST SONLANDIRILIR.  Bu kriterler yoksa: Yeni testlerde uygunluk saptanana VEYA; Toplam 8 test yapılana VEYA; Testleri sürdüremeyene kadar TEKRARLANIR.  En iyi üç test kayda alınır.

TEKRARLANABİLİRLİK OLUMLU OLUMSUZ

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNİN SIRALANMASI Dinamik çalışmalar: spirometri, akım-hacim eğrileri, PEF Statik akciğer volümleri Bronkodilatör inhalasyonu Diffüzyon kapasitesi Dinamik çalışmaların yinelenmesi ( bronkodilatöre yanıt) ERS/ATS Task force: ERJ 2005;26:153-161

YORUMLAMA Kalite Kontrolu Test sonuçlarının referans değerleriyle karşılaştırılması Test sonuçlarının hastalık paternleriyle karşılaştırılması (obstrüktif- restriktif) Hastanın sonuçlarının kendi içinde karşılaştırılması Klinik durumun değerlendirilmesi

REFERANS DEĞERLERİ Aynı antropometrik (cins, yaş, boy) ve etnik özellikleri kapsayan sağlıklı bireyler üzerinde yapılan çalışmalara dayanmalıdır. Mümkünse tüm parametreler için aynı referans kaynağından alınmalıdır. Mümkün olduğunda o ırka özel referans denklemleri kullanılmalıdır. Bunun olmadığı durumlarda akciğer volümleri için düzeltme faktörü kullanılabilir. ABD için NHANES, Avrupa için ECSC kriterleri önerilmektedir

NORMALİN ÜST ve ALT SINIRLARI Referans denklemleri üzerine yapılan yayınlar normalin üst ve alt sınırlarını net olarak tanımlamalıdır. Her fonksiyonel parametre için frekans dağılımında 5.persentilin altında kalan değerler normalden düşük kabul edilmelidir.

VENTİLATUAR DEFEKT TİPLERİ Obstrüktif Patolojiler Restriktif Patolojiler Mikst patolojiler

OBSTRÜKTİF PATOLOJİLER Obstrüktif ventilatuar defekt maksimal ekspiratuar hava akım hızının vital kapasiteye (VC) oranla daha belirgin azalmasıdır. FEV1/VC oranının predikt değerin 5. persentilinin altında olmasıyla tanımlanır.

ERKEN ve İLERİ DÖNEMDE OBSTRÜKSİYON ERKEN DÖNEM: Küçük havayollarında obstrüksiyona bağlı olarak spirogramın son bölümünde ekspiratuar akımda bir yavaşlama olur. Akım- volüm eğrisinde konkavlaşma gözlenir. FEF75 veya FEF25-75’te FEV1’e oranla belirgin azalma ortaya çıkar. İLERİ DÖNEM: Santral havayollarının da etkilenmesiyle FEV1 VC’ye göre belirgin şekilde azalır.

OBSTRÜKSİYON ve DİĞER PARAMETRELER Obstrüktif defektin belirlenmesinde akciğer volümlerinin ölçümü zorunlu değildir. TLC, RV veya RV/TLC oranı amfizem, astım veya pulmoner hiperinflasyonun şiddetiyle ilişkili olarak artış gösterebilir. Havayolu rezistansı periferik intratorasik havayollarından çok, ekstratorasik veya santral intratorasik havayolları obstrüksiyonunda duyarlıdır. Maksimal zorlu ekspirasyon manevrası yapamayan hastalarda uygulanabilir.

FİKS DEĞERLER ve 5. PERSENTİL ATS/ERS kılavuzundaki obstrüktif ventilatuar defekt tanımı 1991 ATS kılavuzu ile uyumlu olmakla birlikte, bazı önerileriyle GOLD ve ERS/ATS KOAH kılavuzlarına ters düşmektedir. FVC yerine VC önerilmiştir, çünkü FVC akım ve volüme daha bağımlıdır. FEV1/VC oranının obstrüktif hastaları belirlemede daha duyarlı olduğu gösterilmiştir. Sabit FEV1/FVC oranının tersine 5. persentil kullanımı, zararlı partikül ve gaz maruziyeti olmayan yaşlılarda; yaşla meydana gelen normal limitlerin alt sınırının % 80’nin altına düşmesi nedeniyle, gerçeğinden fazla ventilatuar defekt tanısına yol açmamaktadır.

OBSTRÜKSİYON ŞİDDETİNİN DERECELENDİRİLMESİ FEV1 % HAFİF > 70 ORTA 60-69 ORTA-İLERİ 50-59 İLERİ 35-49 ÇOK İLERİ < 35 ATS/ERS 2005

GOLD2007 ERS/ATS 2004 NICE 2004 Postbronkodilatör FEV1/FVC FEV1 Hafif Orta İleri Çok ileri <% 70  %80 <% 70 %50-80 <% 70 %30-50 <% 70 < %30  %70 %80  %70 % 50-80  %70 % 30-50  %70 <% 30 % 50-80 % 30-49 < % 30

RESTRİKTİF PATOLOJİLER Restriktif ventilatuar defekt TLC’nin öngörülen değerin 5. persentilinin altında , FEV1/VC oranının ise normal olması ile karakterizedir. VC’nin azaldığı, FEV1/VC oranının arttığı (>%85-90) ve akım-volüm eğrisinin konveks görünümde olduğu durumlarda restriktif ventilatuar defekt düşünülmelidir.

VOLÜMLERLE İLGİLİ YORUMLAR Azalmış VC ve normal veya hafif artmış FEV1/VC inspiratuar veya ekspiratuar eforun submaksimal olduğu durumlarda ve/veya nonhomojen periferik havayolu obstrüksiyonlarında da görülebilir, azalmış VC her zaman restriktif defekti göstermez.

Restriksiyonun şiddetinin derecelendirilmesi ATS/ERS 2005 Hafif Orta Orta- ileri İleri Çok ileri FEV1% 70 FEV1% 60-69 FEV1% 50-59 FEV1% 35-49 FEV1% < 35

RESTRİKSİYON ŞİDDETİNİN DERECELENDİRİLMESİ VC (%) , TLC (%) NORMAL  81 HAFİF RESTRİKSİYON 66-80 ORTA RESTRİKSİYON 51-65 İLERİ RESTRİKSİYON  50

MİKST PATOLOJİLER Mikst ventilatuar defekt obstrüktif ve restriktif özelliklerin birlikte bulunmasıyla karakterizedir. FEV1/VC oranı ve TLC’nin öngörülenin 5.persentilinin altında olmasıyla tanımlanır. VC obstrüksiyon ve restriksiyonda aynı derecede azalabileceği için obstrüktif bir hastada restriktif patolojinin varlığı FEV1 ve VC ölçümleriyle anlaşılamaz. FEV1/VC ve VC’nin düşük olduğu durumda restriksiyon ve hiperinflasyon ayırd edilemez. FEV1/VC düşük, VC normal ise restriksiyon ekarte edilebilir.

DİFFÜZYONUN DERECELENDİRİLMESİ %DLCO NORMAL: 80-120 HAFİF AZALMA: 60-80 ORTA AZALMA: 40-60 İLERİ AZALMA: <40 ERS/ATS 2005

ATS/ERS, 2005 SFT’ni yorumlarken FEV1/VC VC TLC DLCO

ATS/ERS, 2005 Obstrüktif patern; FEV1/VC < LLN TLC > LLN Restriktif patern; FEV1/VC > LLN TLC < LLN Mikst patern; FEV1/VC < LLN

FEV1/VCLLN VC LLN VC LLN TLC LLN TLC LLN Normal Restriksiyon Evet Hayır VC LLN VC LLN Hayır Hayır Evet Evet TLC LLN TLC LLN Evet Hayır Evet Hayır Normal Restriksiyon Obstrüksiyon Mikst DLCO LLN DLCO LLN DLCO LLN Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır Göğüs duvarı, Nöromüsk.hast Astım, kr. bronşit Normal Pulmoner Vasküler hast. İPF Amfizem

FEV1/FVC; %70 FEV1, FVC; %80 Akım volüm eğrisi TLC; %80-%120 DLCO; %80

AKIM-HACİM EĞRİSİNDE DEĞİŞMELER A: Sağlıklı birey B: İleri obstrüksiyon (amfizem) C: İleri restriksiyon (radyasyon fibrozisi) D: Yukarı havayolu obstrüksiyonu (trakeal stenoz)

SANTRAL ve YUKARI HAVAYOLLARI OBSTRÜKSİYONU Ekstratorasik ( farinks, larinks, ekstratorasik trakea) ve intratorasik (intratorasik trakea ve ana bronşlar) havayollarında gözlenir. FEV1 ve/veya VC etkilenmezken, PEF belirgin olarak azalır. FEV1/PEF (ml/lt/dk) oranında artma varsa inspiratuar ve ekspiratuar akım-volüm eğrisi çizdirilmelidir. FEV1/PEF> 8 yukarı havayolu obstrüksiyonunu düşündürmelidir. ERS/ATS 2005 YUKARI HAVAYOLLARI OBSTRÜKSİYONU: FEF50/FIF50 > 1, FEV1/FEV0.5 1.5 ERS 2003

Değişken intratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu Değişken ekstratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu Fiks yukarı havayolu obstrüksiyonu İNTRATORASİK OBSTRÜKSİYON EKSTRATORASİK OBSTRÜKSİYON DEĞİŞKEN FİKS PEF Azalmış Normal veya azalmış Azalmış FIF50 Normal veya azalmış Azalmış Azalmış FIF50/FEF50 >1 < 1  1 ERS/ATS 2005

FEV1/VCLLN VC LLN VC LLN TLC LLN TLC LLN Normal Restriksiyon Evet Hayır VC LLN VC LLN Hayır Hayır Evet Evet TLC LLN TLC LLN Evet Hayır Evet Hayır Normal Restriksiyon Obstrüksiyon Mikst DLCO LLN DLCO LLN DLCO LLN Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır Göğüs duvarı, Nöromüsk.hast Astım, kr. bronşit Normal Pulmoner Vasküler hast. İPF Amfizem

ÖRNEKLER

Dinlemekle bazallarde ralleri mevcut % OLGU 1: 59y, E. Sigara (+). 5 yıldır efor dispnesi, MRC 2 düzeyinde. Öksürük ve balgam çıkarma (+). Dinlemekle bazallarde ralleri mevcut BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 2.96 2.05 69 FEV1 (lt) 2.40 0.98 41 FEV1/FVC% 80.5 49.7 PEF (lt/sn) 6.98 5.60 78 FEF25 (lt/sn) 6.40 0.82 13 FEF50 (lt/sn) 3.24 0.63 19 FEF75 (lt/sn) 1.12 0.36 31 FEF25-75 (lt/sn) 2.60 0.50 10.9

OLGU 1 için spirometri yorumunuz nedir? a) Mikst tipte ventiluvar bozukluk b) Restriktif tipte ventiluvar bozukluk c) Obstrüktif tipte ventiluvar bozukluk d) Ekstratorasik havayolu obstrüksiyonu e) Normal spirometre bulguları

OLGU 1: YORUM İleri derecede havayolları obstrüksiyonu Belirgin periferik havayolları obstrüksiyonu OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI: KOAH

6 dakika yürüme mesafesi: 396 m. OLGU 2: 77y E. Sigara (+). 10 yıldır efor dispnesi, öksürük ve balgam çıkarma (+). 6 dakika yürüme mesafesi: 396 m. Efor öncesi SaO2: % 93 Efor sonrası SaO2: % 89 BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.00 2.11 70 FEV1 (lt) 2.21 0.96 43 FEV1/FVC (%) 73 45 FEF25-75 (lt/sn) 2.40 0.42 17 PEF (lt/sn) 6.74 3.37 50

BEKLENEN ÖLÇÜLEN % VC (lt) 3.15 2.39 76 TLC (lt) 6.11 6.07 99 RV (lt) 2.71 3.68 136 RV/TLC (%) 45 61 FRC (lt) 3.51 4.40 125 ERV (lt) 0.72 IC (lt) 1.36 DLCO (ml/dk/mmHg) 20.5 12.9 63 DLCO/VA (1/ml/dk/mmHg) 79

Olgu 2 için yorumunuz nedir? a)İleri derecede havayolları obstrüksiyonu b)Belirgin periferik havayolları obstrüksiyonu c)Diffüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma d)Pulmoner hiperinflasyon e)Hepsi

OLGU 2: YORUM İleri derecede havayolları obstrüksiyonu Belirgin periferik havayolları obstrüksiyonu Diffüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma Pulmoner hiperinflasyon OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI: KOAH

OLGU 3: 53 y, E. Sigara: (+), 3 yıldır progresif efor dispnesi. Bilateral yaygın kaba, kuru nitelikli raller GRAFİ: Her iki akciğer alanında yaygın nodüler infiltrasyon BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.04 2.74 90 FEV1 (lt) 2.51 2.25 FEV1/FVC (%) 78 82 DLCO(ml/dk/mmHg) 22.0 7.5 34 TLC (lt) 5.06 3.32 66 RV(lt) 1.93 0.58 30 RV/TLC (%) 35 17 FRC (lt) 2.94 2.00 68

OLGU 3 için yorumunuz nedir? a) Mikst tipte ventiluvar bozukluk b) Obstrüktif tipte ventiluvar bozukluk c) Restriktif tipte ventiluvar bozukluk d) Havayolu fiks obstrüksiyonu e) Normal bulgular

RESTRİKTİF TİPTE VENTİLATUAR BOZUKLUK OLGU 3: YORUM Hafif derecede volümlerde azalma Diffüzyon kapasitesinde ileri derecede azalma RESTRİKTİF TİPTE VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI: İdiopatik pulmoner fibrozis

OLGU 4 : 10y, E. Yangın sonrasında başlayan inspiratuar dispne, stridor (+) BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 2.24 2.36 105 FEV1(lt) 1.88 0.74 39 FEV1/FVC (%) 85 31 PEF (lt/sn) 4.29 0.78 18 FEF50 (lt/sn) 2.72 0.50 FIV1 (lt/sn) 0.45 PIF FIF50 (lt/sn) 0.42 FEF50/FIF50 1.19

OLGU 4 için yorumunuz nedir? Normal İntratorasik havayolları obstrüksiyonu Restriktif ventilatuvar bozukluk Ekstratorasik variabl obstrüksiyon Fiks ekstratorasik obstrüksiyon

FİKS EKSTRATORASİK HAVAYOLU OBSTRÜKSİYONU OLGU 4: YORUM İnspiratuar ve ekspiratuar akım hızlarında ileri derecede azalma Akım volüm eğrisinde inspiratuar ve ekspiratuar kolda yassılma FİKS EKSTRATORASİK HAVAYOLU OBSTRÜKSİYONU TRAKEAL STENOZ

OLGU 5. 36 y., E. Kuartz madeni işçisi, Progresif efor dispnesi GRAFİ: Yaygın nodüler infiltrasyon, konglomeratlar BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 2.98 1.36 46 FEV1 (lt) 2.54 1.12 44 FEV1/FVC (%) 79 83 FEF25-75(lt/sn) 3.19 1.37 43 MVV (lt/dak) 85 48 56 TLC (lt) 4.97 2.37 FRC (lt) 2.70 1.39 51 RV (lt) 1.78 1.01 57 RV/TLC(%) 37 DLCO (ml/dk/mmHg) 24.1 10.6 DL/VA (1/dk/mmHg) 4.84 5.33 110

OLGU 5 için yorumunuz nedir? Normal bulgular Obstrüktif tipte ventiluvar bozukluk Mikst tipte ventiluvar bozukluk Restriktif tipte ventiluvar bozukluk Ekstratorasik variabl obstrüksiyon

OLGU 5: YORUM İleri derecede volümlerde azalma Diffüzyon kapasitesinde orta derecede azalma RESTRİKTİF TİPTE VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI: Silikozis (r 3/3 + C)

OLGU 6: 41y., K. Progresif efor dispnesi GRAFİ: Yaygın retikülonodüler infiltrasyon TRANSBR. BİYOPSİ: Kazeifikasyon nekrozu göstermeyen granülom BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.22 2.14 66 FEV1 (lt) 2.77 1.55 56 FEV1/FVC 81 70 FEF25-75 (lt/sn) 3.55 1.11 31

BEKLENEN ÖLÇÜLEN % VC (lt) 3.20 2.14 67 TLC (lt) 4.90 2.93 60 FRC (lt) 2.67 1.42 53 RV (lt) 1.59 0.79 50 DLCO (ml/dk/mmHg) 25.4 9.3 36 DL/VA (1/ml/dk/mmHg) 5.19 3.12

OLGU 6 için yorumunuz nedir? a) Mikst tipte ventiluvar bozukluk b) Restriktif tipte ventiluvar bozukluk c) Obstrüktif tipte ventiluvar bozukluk d) Normal bulgular e) İntratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu

OLGU 6: YORUM Akciğer volümlerinde orta derecede azalma Havayolu orta dereceli obstrüksiyonu Diffüzyon kapasitesinde ileri derecede azalma MİKST TİPTE VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI: Sarkoidozis

OLGU 7: 45 y E. 6 aydır progresif efor dispnesi. BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.82 1.21 32 FEV1 (lt) 3.17 1.12 35 FEV1/FVC (%) 79 93 FEF 25-75 (lt/sn) 3.91 1.90 49 PEF (lt/sn) 8.16 3.83 47 MVV (lt/dk) 139 33 24 TLC (lt) 5.86 3.52 60 RV (lt) 1.88 2.21 117 RV/TLC (%) 63 FRC (lt) 3.11 2.28 73 PImax (cmH2O) 118 30 25 PEmax (cmH2O) 222 31 14

OLGU 7 için yorumunuz nedir? Obstrüktif tipte ventiluvar bozukluk Restriktif tipte ventiluvar bozukluk c) Mikst tipte ventiluvar bozukluk d) Yukarı havayolu obstrüksiyonu e) Normal bulgular

OLGU 7: YORUM Akciğer volümlerinde orta derecede azalma MVV’de ileri derecede azalma İnspiratuar ve ekspiratuar kas gücünde ileri derecede azalma RESTRİKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI:Müsküler distrofi

NÖROMÜSKÜLER HASTALIKLAR Solunum kas güçsüzlüğü  RESTRİKTİF PATERN VC . Supin pozisyonda dik pozisyona göre VC > %25 azalma  kas güçsüzlüğü İnspiratuar kas güçsüzlüğü  TLC . Ekspiratuar kas güçsüzlüğü  ERV , RV  Akım volüm eğrisinin inspiratuar kolunda yassılma MVV   erken, duyarlı gösterge MİP  – MEP   izlemde kullanılan en önemli parametreler

OLGU 8: 63y, E. Sigara (+). 15 yıldır efor dispnesi, MRC 4 düzeyinde OLGU 8: 63y, E. Sigara (+). 15 yıldır efor dispnesi, MRC 4 düzeyinde. Öksürük ve balgam çıkarma (+). BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.86 1.35 35 FEV1 (lt) 3.08 0.56 18 FEV1/FVC% 80 46 PEF (lt/sn) 7.97 1.59 13 FEF25 (lt/sn) 7.31 0.48 7 FEF50 (lt/sn) 3.92 0.34 9 FEF75 (lt/sn) 1.40 0.24 17 FEF25-75 (lt/sn) 3.15 11

OLGU 8 için spirometre yorumunuz nedir? a) Mikst tipte ventiluvar bozukluk b) Restriktif tipte ventiluvar bozukluk c) Obstrüktif tipte ventiluvar bozukluk d) Ekstratorasik havayolu obstrüksiyonu e) Normal spirometre bulguları

OLGU 8: YORUM İleri derecede havayolları obstrüksiyonu Belirgin periferik havayolları obstrüksiyonu OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI: KOAH

OLGU 9:49 y, K, ALL, Kİ Transplantasyonu, 6 ay sonra nefes darlığı, öksürük BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 2.48 1.51 61 FEV1 (lt) 2.10 0.74 35 FEV1/FVC % 80 49 PEF(lt/sn) 5.67 2.58 46 FEF25-75 (lt/sn) 3.13 0.30 10

BEKLENEN ÖLÇÜLEN % VC (lt) 2.53 1.73 70 TLC (lt) 4.10 4.88 119 FRC (lt) 2.41 4.09 170 RV (lt) 1.50 3.10 207 RV/TLC 35 64 DLCO (ml/dk/mmHg) 21.3 13.0 61 DL/VA (1/ml/dk/mmHg) 5.19 4.42 85

OLGU 9 için yorumunuz nedir? a) Havayolu obstrüksiyonu b) Pulmoner hiperinflasyon c) Diffüzyon kapasitesinde azalma d) Hepsi e) Hiçbiri

OLGU 9: YORUM İleri dereceli havayolu obstrüksiyonu Pulmoner hiperinflasyon Diffüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI:Bronşiolitis obliterans

Bronşiolitis obliterans Kİ transplantasyonu sonrası 3 aydan sonra SFT değişiklikleri gözlenebilir (%20) (GVHD) FVC, FEV1, FEV1/FVC, FE25-75 azalır VC azalır Hava hapsi bulguları; RV artar DLCO azalır Geç SFT bulguları ise ; Restriksiyon, DLCO azalma

OLGU 10: 10 yıldır progresif dispne OLGU 10: 10 yıldır progresif dispne.Kış aylarında sık atak FM: Kolumna vertebralis dışa doğru eğimli, bilateral tabanlarda raller BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 2.61 0.84 32 FEV1 (lt) 2.08 0.60 29 FEV1/FVC 76 71 PEF(lt/sn) 6.57 4.38 67 FEF25-75 (lt/sn) 2.82 0.37 13

BEKLENEN ÖLÇÜLEN % VC (lt) 2.67 0.78 29 TLC (lt) 4.90 1.98 40 FRC (lt) 3.01 1.57 52 RV (lt) 2.16 1.20 56 RV/TLC% 39 61 DLCO (ml/dk/mmHg) 19.0 7.8 41 DL/VA (1/ml/dk/mmHg) 3.87 3.28 85

OLGU 10 için yorumunuz nedir? Restriktif tipte ventiluvar bozukluk Mikst tipte ventiluvar bozukluk c) Obstrüktif tipte ventiluvar bozukluk d) Ekstratorasik havayolu obstrüksiyonu e) Normal spirometre bulguları

OLGU 10: YORUM Akciğer volümlerinde ileri derecede azalma Diffüzyon kapasitesinde orta derecede azalma İleri derecede havayolları obstrüksiyonu MİKST TİPTE VENTİLATUAR BOZUKLUK TANI: Kifoskolyoz Bronşektazi

KİFOSKOLYOZ İnspirasyonda toraksın ekspansiyonu kısıtlanır. VC ve TLC azalır. RV/TLC genellikle normaldir. Restriktif ventilatuar defekt gözlenir: FEV1/FVC normal veya yüksektir, DLCO azalır, DLCO/VA artar. İleri dönemde havayolu obstrüksiyonu gözlenebilir.

% FVC (lt) 2.01 1.65 82.1 FEV1 (lt) 1.66 1.12 67.6 FEV1/FVC% 77.3 67.9 OLGU 1. 62 y, K. 5 yıldır efor dispnesi var. Sigara (+) PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 2.01 1.65 82.1 FEV1 (lt) 1.66 1.12 67.6 FEV1/FVC% 77.3 67.9 PEF (lt/sn) 5.12 2.79 54.5 FEF25 (lt/sn) 4.78 1.42 29.7 FEF50 (lt/sn) 3.21 0.73 22.7 FEF75 (lt/sn) 1.10 0.39 35.3 FEF25-75 (lt/sn) 2.65 0.78 29.4

% FVC (lt) 4.65 0.80 17.2 FEV1 (lt) 3.71 0.40 10.8 FEV1/FVC% 77.7 50.0 OLGU 2. 53 y, E. 15 yıldır progresif efor dispnesi, son 3 yılda sık hospitalizasyon. Sigara (+). PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 4.65 0.80 17.2 FEV1 (lt) 3.71 0.40 10.8 FEV1/FVC% 77.7 50.0 PEF (lt/sn) 8.92 1.65 18.5 FEF25 (lt/sn) 7.82 0.38 4.9 FEF50 (lt/sn) 4.83 0.19 3.9 FEF75 (lt/sn) 1.98 0.16 8.1 FEF25-75 (lt/sn) 3.91 0.20 5.1

% FVC (lt) 4.06 1.49 35.7 FEV1 (lt) 3.21 0.90 28.0 FEV1/FVC% 76.4 62.1 OLGU 3: 60 y, E. Öksürük, balgam çıkarma, 2 yıldır progresif efor dispnesi. Aktif sigara içici. PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 4.06 1.49 35.7 FEV1 (lt) 3.21 0.90 28.0 FEV1/FVC% 76.4 62.1 PEF (lt/sn) 8.19 1.82 22.2 FEF25 (lt/sn) 7.24 1.13 15.6 FEF50 (lt/sn) 4.35 0.59 13.6 FEF75 (lt/sn) 1.62 0.39 24.1 FEF25-75 (lt/sn) 3.48 0.60 17.3

İLERİ OBSTRÜKSİYON NORMAL

% FVC (lt) 4.84 2.08 43.0 FEV1 (lt) 4.00 1.16 29.0 FEV1/FVC% 80.6 55.8 OLGU 4: 37y, K. Öksürük, bol balgam çıkarma yakınması var. Sigara (-). PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 4.84 2.08 43.0 FEV1 (lt) 4.00 1.16 29.0 FEV1/FVC% 80.6 55.8 PEF (lt/sn) 9.37 4.22 45.1 FEF25 (lt/sn) 8.07 1.26 15.6 FEF50 (lt/sn) 5.17 0.61 11.8 FEF75 (lt/sn) 2.29 0.34 14.8 FEF25-75(lt/sn) 4.52 0.64 14.1

% FVC (lt) 4.02 0.59 14.7 FEV1 (lt) 3.33 0.58 17.4 FEV1/FVC% 79.3 98.3 OLGU 5: 44 y, E. Öksürük, bol balgam çıkarma, dispne yakınması var. PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 4.02 0.59 14.7 FEV1 (lt) 3.33 0.58 17.4 FEV1/FVC% 79.3 98.3 PEF (lt/sn) 8.39 2.45 29.2 FEF25 (lt/sn) 7.26 2.19 28.9 FEF50 (lt/sn) 4.54 1.03 22.7 FEF75 (lt/sn) 1.82 0.40 21.4 FEF25-75 (lt/sn) 4.01 1.09 27.2

% FVC (lt) 2.11 0.58 27.5 FEV1 (lt) 1.76 0.55 31.2 FEV1/FVC% 79.0 94.8 OLGU 6: 53 y, K. Öksürük, bol balgam çıkarma, progresif dispne ve solunum yetmezliği bulguları. Sigara (-) PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 2.11 0.58 27.5 FEV1 (lt) 1.76 0.55 31.2 FEV1/FVC% 79.0 94.8 PEF (lt/sn) 5.22 1.99 38.1 FEF25 (lt/sn) 4.91 1.57 32.0 FEF50 (lt/sn) 3.36 0.74 22.0 FEF75 (lt/sn) 1.30 0.33 25.4 FEF25-75 (lt/sn) 2.92 0.85 29.1 Maviş Akgül

% FVC (lt) 4.01 3.81 95.1 FEV1 (lt) 3.51 2.60 74.1 FEV1/FVC% 85.1 68.2 OLGU 7: 21 y, K. Dispne ve ses kısıklığı yakınması var. FM: Stridor PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 4.01 3.81 95.1 FEV1 (lt) 3.51 2.60 74.1 FEV1/FVC% 85.1 68.2 PEF (lt/sn) 7.50 2.62 36.4 FEF50 (lt/sn) 4.75 2.49 52.4 FIVC (lt) 3.31 82.6 FIV1 (lt) 1.57 44.7 PIF (lt/sn) 1.59 21.1

% FVC (lt) 3.75 2.70 72 FEV1 (lt) 3.14 2.19 70 FEV1/FVC% 80 81 OLGU 8: 43, E. 7 yıldır progresif efor dispnesi var. PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 3.75 2.70 72 FEV1 (lt) 3.14 2.19 70 FEV1/FVC% 80 81 FEF25-75 (lt/sn) 3.96 2.39 60 VC (lt) 3.91 2.42 TLC (lt) 5.71 3.78 66 RV (lt) 1.81 1.03 57 RV/TLC (%) 31 27 FRC PL (lt) 3.05 2.52 83 ERV (lt) 1.49 IC (lt) 0.93

% FVC (lt) 2.18 1.21 55 FEV1 (lt) 1.83 0.87 48 FEV1/FVC% 79 72 OLGU 9:52 y, K, kuru öksürük, nefes darlığı, skleroderma PARAMETRE PRED. ÖLÇÜM % FVC (lt) 2.18 1.21 55 FEV1 (lt) 1.83 0.87 48 FEV1/FVC% 79 72 FEF25-75 (lt/sn) 2.96 0.69 23 PEF (lt/sn) 5.30 1.80 34 FEF25 (lt/sn) 4.97 1.72 35 FEF50 (lt/sn) 3.41 0.71 21 FEF75 (lt/sn) 1.33 0.26 20 DLCO 19.7 2.20 11 DLCO/VA 5.20 2.25 43

OLGU 10: 46y, K, nefes darlığı atakları TANI: Astım PARAMET PRED. PRE POST % DEĞ. FVC (lt) 3.13 2.54 %81 3.05 %97 20 FEV1 (lt) 2.61 1.67 %64 2.22 %85 33 FEV1/FVC% 83 66 73 11 PEF(lt/sn) 5.95 3.67 %62 5.22 %88 42 FEF25-75 (lt/sn) 2.89 1.13 %39 1.66 %58 47

AÜTF GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ LABORATUVARI SPİROMETRİ EGZERSİZ TESTLERİ DİFFÜZYON KAPASİTESİ PLETİSMOGRAFİ KAS GÜCÜ SOLUNUM KONTROLU ARTER KAN GAZLARI PULMONER HEMODİNAMİ