BELLEKLER

İşlemcinin istediği bilgileri en hızlı şekilde işlemciye ulaştıran ve bilgileri geçici olarak saklayan depolama birimidir Bellek Nedir

İşlemcinin işleyeceği bilgileri geçici olarak saklamaktır. Eğer işlemci, bellek yerine sabit diski kullansaydı … … bilgisayarlarımızın hızları çok düşerdi Belleğin Görevi

Hafıza Aygıtları

Bellek

Bilgisayarı açtınız M.İ.B. bilgisayardaki bütün aygıtların doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Bu aşamada bellek denetleyicisi de belleğin düzgün çalışıp çalışmadığını anlamak için test yapar. BIOS yüklenir. BIOS, depolama aygıtları, açılış sırası, sistem bilgileri gibi en temel bilgileri işlemciye sunar İşletim sistemi sabit diskten belleğe yüklenir Başlatılan programlar öncelikle belleğe yüklenir Yapılan değişiklikler kaydedilip program kapatıldığında bilgiler, bellekten depolama birimine gönderilir ve bellekten silinir. BELLEĞİN ÇALIŞMASI

SABİT DİSK (Harddisk) Ucuz Yüksek Kapasite (TB) Kalıcı Depolama Yavaş (9 ns) Sanal Bellek burada tutulur ANA BELLEK( RAM ) Daha Pahalı Küçük Kapasite (1 GB) Geçici Depolama Hızlı (2,5 ns) ÖN BELLEK ( CACHE ) En Pahalı Çok Küçük Kapasite (2 MB) Geçici Depolama En Hızlı (0,3 ns) HAFIZA ÇEŞİTLERİ

İşletim sisteminin, çalışan programların veya kullanılan bilginin geçici olarak depolandığı yerdir. RAM, ön bellekten sonraki en hızlı bellektir Bilgisayar kapandığında RAM deki bilgiler silinir RAM Random Access Memory Rasgele Erişimli Bellek

RAM ler birbirinden tamamen bağımsız hücrelerden oluşur. Her hücrenin kendine ait farklı bir adresi vardır. Her hücrenin çift yönlü bir çıkışı vardır. RAM Random Access Memory Rasgele Erişimli Bellek

M.İ.B. BELLEK KONTROL ÜNİTESİ (KUZEY KÖPRÜSÜ) BELLEK YUVASI RAM in ÇALIŞMA ŞEKLİ

RAM ile M.İ.B arasında bir köprü vazifesi görmektedir Bu sebeple diğer bir ismi de Kuzey Köprüsü (NORTH BRIDGE) dür. RAM i yazma amaçlı mı yoksa okuma amaçlı mı kullanılacağına dair sinyaller üretir. RAM deki bilgilerin hemen kaybolmaması için RAM hücrelerini yeniler. BELLEK KONTROL ÜNİTESİ

RAM MODÜLLERİ

RAM BANKALARI

RAM HÜCRELERİ

RAM bellekler, satır ve sütunlardan oluşan bir dama tahtasına benzerler Satır ve sütunların kesiştiği bölgede Ram hücreleri vardır. Her hücrenin farklı bir adresi vardır Ram hücrelerine ulaşmak için önce satır sonra sütun aktif hale getirilir Bir hücrenin içinde 1 veya 0 bilgisi saklanabilir RAM HÜCRELERİ

RAM SRAMDRAMFPM RAM EDO DRAM SDRAMDDR RAM DRD RAM RAM ÇEŞİTLERİ

RAM hücrelerinin elektrik sinyali gönderilerek sürekli yenilendiği bellek türüdür. Yenileme işlemini Bellek Kontrol Birimi yapar. Saniyede binlerce kez yenileme yapılır. Sürekli dolup boşaldığından dinamik denmiştir. D RAM Dinamic RAM Dinamik RAM

DRAM deki gibi bilgiyi tutmak için yenilemeye ihtiyaç yoktur. Bu sebeple daha güvenilir, hızlı ve pahalıdırlar. SRAM ler önbelleklerde kullanılırlar. S RAM Static RAM Statik RAM

İşlemci ile eş zamanlı çalışabilecek şekilde tasarlandı Böylece işlemci bellekten gelecek bilgiler için daha az beklemektedir. Bir bilgiye ulaşmada 3 farklı gecikme yaşanır RAS (Row Address Strobe) : Bilginin bulunduğu satıra ulaşırken oluşan gecikme CAS (Column Address Strobe: Bilginin bulunduğu sütuna ulaşırken oluşan gecikme RAS to CAS : Satırdan sütuna geçerken oluşan gecikme SD RAM Synchronous DRAM Eş Zamanlı DRAM

SDRam belleklerden iki kat daha hızlıdır Bunun sebebi: Her bir saat darbesinde SDRam bellek bir bilgi okurken DDR SDRam bellek iki bilgi okumaktadır. Bu nedenle 133 MHz hızındaki bir DDR ile 266 Mhz hızındaki bir SD Ram aynı performansı göstermektedir DDR SD RAM Double Data Rate SDRAM Çift Veri Hızlı DRAM

FAYDALARI 100 Mhz SDRam de veri yolu genişliği 800 MB / sn iken 100 Mhz DDR Ram de veri yolu genişliği 1600 MB/sn dir. Grafik ağırlıklı işlemlerde çok başarılıdır Dijital ve multimedia işlemlerde çok başarılıdır Fiyat olarak SDRam den çok farklı değildir Daha az enerji harcar DDR SD RAM Double Data Rate SDRAM Çift Veri Hızlı DRAM

İSİMLENDİRİLMELERİ Hızına göre veya veri yolu genişliğine göre isimlendirilirler Örneğin 266 Mhz hızında olan bir DDR SD Ram “DDR266” şeklinde gösterilir Örneğin veri yolu genişliği 2100 MB/sn. olan bir DDR SDRam “PC2100 DDR” şeklinde gösterilir. DDR SD RAM Double Data Rate SDRAM Çift Veri Hızlı DRAM

Rambus isimli firma tarafından üretilmiştir DDR Ram 64 bitlik veri yolu kullanırken DRD ram 16 bitlik veri yolu kullanmaktadır. İlk defa dar bir veri yolunda yüksek hızlar elde edilmiştir. Veri yolu genişliği 1.6 GB/sn. dir Günümüzde kullanılan en son teknolojidir. DRD RAM Direct Rambus DRAM

Bilgileri kalıcı olarak saklayabilir İçine bilgi bir kere yazılır, daha sonra değiştirilemez, silinemez. İlk yazma işlemini üretici yapar 3 çeşit ROM bellek bulunmaktadır ROM Read Only Memory Sadece Okunabilir Bellek

ROM PROMEPROMEEPROM ROM ÇEŞİTLERİ

Standart ROM dan farkı programlanabilir olmasıdır Boş olarak alınıp bir kereye mahsus olmak üzere içine bilgi yerleştirilebilir. P ROM Programmable ROM Programlanabilir ROM

RAM lerin elektrik kesildiğinde silinmesi, ROM ların ise sadece bir kere programlanabilmesi sorununu ortadan kaldırmak için üretilmiştir. İstenildiği kadar yazılıp silinebilir kalıcı hafızadır. Üzerindeki pencereye kızılötesi ışık gönderilerek silinir. EP ROM Erasable Programmable ROM Silinebilir Programlanabilir ROM

Bilgileri silmek için kızıl ötesine ihtiyaç yoktur. Elektrikle silinebilir. Silinme işlemi daha kolay olduğu için daha çok tercih edilir. Bilgisayarımızda bulunan BIOS EEPROM dur. EEP ROM Electrically Erasable Programmable ROM Elektrikle Silinebilir Programlanabilir ROM

EEPROM ile aynı ailedendir. EEPROM aynı anda 1 byte lık bilgi üzerinde işlem yapabilirken, FLASH Rom 512 byte üzerinde işlem yapabilir. Bu sebeple daha hızlıdır. FLASH ROM

BELLEK MONTAJI

SIMM DIMM SODIMM ÖZEL BOYUTLAR MODÜL YAPISINA GÖRE RAM BELLEKLER

SIMM modüllerde her iki yönde bulunan karşılıklı pinler birbirine bağlıdır. SIMM Single Inline Memory Module Tek Yerleşik Bellek Modülü

Ana karta belli bir eğimle takılırlar SIMM Single Inline Memory Module Tek Yerleşik Bellek Modülü

SIMM modüller, DIMM modüllere göre daha eski teknolojiye sahiptirler ve daha küçüktürler. SIMM Single Inline Memory Module Tek Yerleşik Bellek Modülü

İki çeşit SIMM vardır 30 pin SIMM72 pin SIMM 30 pin SIMM modüller 8 bit veri aktarabilirken 72 pin SIMM modüller 32 bit veri aktarabiliyorlar Ayrıca 72 pin SIMM modüllerin ortasında bir çentik bulunmaktadır SIMM Single Inline Memory Module Tek Yerleşik Bellek Modülü

DIMM modüllerde her iki yönde bulunan karşılıklı pinler birbirine bağlı değildir. DIMM Dual Inline Memory Module Çift Yerleşik Bellek Modülü

Ana karta dik olarak takılırlar DIMM Dual Inline Memory Module Çift Yerleşik Bellek Modülü

DIMM modüllerde pin sayısı 168 tir. 64 bit bilgi aktarabilirler DIMM Dual Inline Memory Module Çift Yerleşik Bellek Modülü

DIMM modüllerden tek farkı küçük olmasıdır. Notebook bilgisayarlar için üretilmiştir SO DIMM Small Outline DIMM Ufak Anahat DIMM

İki çeşittir: 72 pin SODIMM 32 bit veri iletimini destekler 144 pin SODIMM 64 bit veri iletimini destekler SO DIMM Small Outline DIMM Ufak Anahat DIMM

Belli bir eğimle takılırlar. Kart üzerinde yatay dururlar SO DIMM Small Outline DIMM Ufak Anahat DIMM

Bilgileri 16 bitlik paketler halinde iletirler Hızlı olmalarından dolayı çabuk ısınırlar Isıyı dağıtmak için alüminyum tabaka ile çevrilidirler. RIMM modüllerde pin sayısı184 tür. R IMM RAMBUS Inline Memory Module RAMBUS Yerleşik Bellek Modülü

RIMM modülleri takıldıktan sonra boş kalan yuvalara C-RIMM modülleri takılır Boş RIMM yuvası kalmamışsa C- RIMM takmaya gerek yoktur Amaç RIMM modüllerin bittiğini haber vermektir C-R IMM Continuitiy RIMM RIMM Sonlandırıcısı