İneklerde non-siklisite durumları ile ilgili güncellemeler Veteriner Hekim Dr Alexandre Souza Kurumsal Teknik Müdür Ruminant Reprodüksiyon CEVA Santé Animale alexandre.souza@ceva.com

Amaçlar : Modern sütçü ineklerde gecikmiş postpartum ovulasyonla ilgili görüşleri paylaşmak Mayıs 2012/Fransa ReprodAction Bilimsel Toplantı’da belirlenen bazı konseptleri sunmak Hedef !

Dünya çapındaki sütçü sürülerde anöstrus tipi follikül < 8mm >10mm

Problem …. Anovular inekler : non-siklik inek yüzdesi Çalışma Tanı Tek doğum yapan Çok doğum yapan % 27 % 37 % 28 % 29 % 54 % 30 % 34 % 20 % 16 % 15 % 28 % 32 % 22 50 DIM* 63 DIM 57 DIM 71 DIM 49 DIM 65 DIM 59 DIM Opsomer ve ark., 2000 (n=334) Moreira ve ark., 2001 (n=449) Gumen ve ark., 2003 (n=316) Lopez ve ark., 2005 (n=267) Chebel ve ark., 2006 (n=968) Santos ve ark., 2009 (n=6396) Toplam Anovular inekler = açık olunan gün sayısında 20-60 gün gecikme *DIM : Doğumdan sonraki gün (Sağılan gün sayısı)

Anovulasyonla ilgili Vücut Kondüsyon Skor kaybı Anovular ineklerin %80’i 100 90 80 70 60 50 83.3 (15/18) Anovular inek (%) 38.2 (13/34) 34.4 (20/58) 40 30 20 10 21.8 (24/110) 8.5 (4/47) < 2.50 2.75 3.00 3.25 > 3.25 Vücut kondüsyon skoru ~ 60 DIM

Vücut ağırlık kaybı ve embriyo kalitesi: Embriyo özellikleri ve buzağılama-post partum 3 haftadaki vücut ağırlık değişikliği (%)

VKS kaybı, siklisite ve postpartum fertilite Siklik C R 30 C R 60 Embriyo kaybı 100 80 60 40 20 Sonuç (%) Kayıp >1 ünitet Kayıp < 1 ünite Değişiklik yok Buzağılamadan ST’ye kadar VSK değişikliği S an to s ve ark., 200 9 7

Postpartum VKS kaybına ilişkin birkaç gerçeklik Gecikmiş ovulasyon Daha düşük embriyo kalitesi/daha düşük gebelik $$$ ekonomik kayıplar?

Postpartum vücut ağırlık kaybı yaşayan ineklerde kist/anovular durum daha sıklıkla yaşanır ancak nedeni nedir?

dokularından kana salınır VKS kaybı ve kistik durum teorisi: Progesteron yağ dokularından kana salınır Ovulatör kaskadda parçalanır

Anovular durumla ilgili yeni anlayışlar KAYIP, Vücut ağırlığı kaybeden inekler 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 SABİT, Vücut ağırlığını koruyan inekler P4 aracın çıkarılması Progesteron (ng/mL) 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 Günler Rodrigues ve ark., tarafından adapte edilmiştir (2011).

DOĞUM- DAN SONRA VKS KAYBE- DEMEYİZ BİZ

Non siklisiteyi sürü düzeyinde izlemede araçlar yardımcı olabilir mi? Önce = özel bakım… Bugün = bu sağlanamaz…

Laktasyon boyunca ineklerin %54’ü düşük VKS’lu Örnek sürü Laktasyon boyunca ineklerin %54’ü düşük VKS’lu Vücut Kondüsyon Skoru Kurudaki inek Sağılan inekler, doğumdan sonraki günler

VKS hatalarının yüzdesi ve doğumdan sonraki 150. günde % gebelik Doğumdan sonraki 150. günde gebe olma olasılığı 0.85 0.80 0.75 0.70 0.65 0.60 0.55 0.50 0.15 0.20 0.25 0.30 0.35 0.40 0.45 0.50 Erken laktasyondaki hataların yüzdesi Caraviello ve ark., tarafından adapte edilmiştir (2005). 15

Ketozis Sütteki bireysel süt yağı/protein oranı çok şey anlatır! 16

Duyarlı olmalı ve tedavi etmeliyiz. Bir ineği tedavi mi etmeliyim yoksa doğal olarak iyileşmesini mi beklemeliyim? ya da Duyarlı olmalı ve tedavi etmeliyiz.

Maliyet: Anovular bir ineğin tedavi edilmesi ile doğal olarak iyileşmesini bekleme arasındaki oran ~6:1 Soru: Sıradışı bir vaka… İneklerininiz hepsi anovular… Ne yapmalısınız ???

Hipotalamusu düzenlemek için sistemin P4’e İyi haber: Sabitlenmiş anovular durum oldukça kolay Hipotalamusu düzenlemek için sistemin P4’e maruz bırakılması çoğu zaman çalışır. ~80% (Gümen, Santos, gibi araştırmacılar) P4 ile çalıştırma, nasıl? ◦ GnRH, pre-synch protokolünde HCG ◦ Progesteron içeren vajina içi araçlar ◦ çıkartılma anında eCG uygulaması?

Üreme sezonundaki sürüler bekleyebilir mi?

Reprodüksiyon açısından daha verimli sürülerde inekler kesime sevk edilir mi? 22

İyi reprodüksiyona sahip sürülerde, kötü reprodüksiyona sahip sürülerdeki kadar inek kesime sevk ediliyor mu? İyi genetiğe sahip inekler Kötü genetiğe sahip inekler Geç kesime sevk yüzdesi Gebelik oranı sınıfı Souza ve ark., çalışma devam ediyor. 23

Buradan ayrıldığımızda neler yapmalıyız? VKS kaybını önemseyiniz ve iyi VKS’lu hayvanları unutmayınız. Sürü düzeyinde süt bileşenlerinin yapısı P4 kaynaklı hipotalamus yanıtı Proaktif yaklaşım = pozitif maliyet kazancı

Teşekkürler