2014/15 SEZONU ÖNCESİ KARADENİZ BÖLGESİ DURUM DEĞERLENDİRMESİ Vecdi KOZLU Kozlu Gıda / Misun Yön.Krl.Üyesi İstanbul, 30 Mayıs 2015

BÖLGELERE GÖRE KÜMÜLATİF YAĞIŞLAR (EKİM-22 NİSAN)

2014/15 İLLERE GÖRE YAĞIŞLAR Karadeniz Bölgesinde 2014-15 kış mevsiminde en fazla yağış alan il Düzce, en az yağış alan il ise Çorum’dur. Kümülâtif yağışlarda bölge ortalaması 491,0 mm, normali 456,5 mm, geçen yıl aynı dönem ortalaması ise 324,3 mm’dir. Kümülâtif yağışlarda normale göre % 7,5; geçen Tarım Yılı’na göre ise % 51,4 artış gözlenmiştir.

BİTKİ GELİŞİM DURUMU Bölge genelinde 2014 yılı Ekim döneminden bu güne kadar istenilen hava şartları uygun olduğu için şimdiye kadar olan ürün gelişimi gayet güzel, kardeşleşme oldukça iyidir. Samsun, Amasya, Bafra, Çarşamba ve Havza; Bitki boyu 18-35 cm, kardeşlenme sayısı 3-4 adettir. Buğdaylar lokal olarak sapa kalkma dönemindedir. Bitki gelişimi normal durumdadır. Çorum, Çankırı, Alaca ve Sungurlu; Bitki boyu 15-25 cm’dir. Bitki gelişimi normal durumdadır. Yozgat, Yerköy; Bitki boyu 10-20 cm, kardeşlenme sayısı 4-5 adettir. Bitki gelişimi iyi durumdadır. Kayseri ve Sivas; Bitki boyu 5-23 cm, kardeşlenme sayısı 4-6 adettir. Bitki gelişimi iyi durumdadır.

2014/15 TARIM YILI EKİLİŞ-ÜRETİM DURUMU BUĞDAY ARPA Ekiliş Milyon Da. Üretim Milyon Ton Verim Da.kg. 2013 TÜİK 7,7 1,8 235 2,0 0,51 260 2014 8,0 1,6 199 0,43 222 2015 Tahmin 6,5 2,1 316 1,7 0,54 318 Buğday üretiminde Önceki yıla göre % 30, Arpa üretiminde ise % 26 artış öngörülmektedir. Bölgemizin Buğday ve Arpa verimi 2013 ve 2014 yıllarında TÜİK verilerine göre (2013 yılı TÜİK 285 kg. buğday/291 kg. Arpa 2014 yılı 243 kg. buğday/232 kg.Arpa) Karadeniz Bölgesi Doğu Anadolu ile birlikte Türkiye ortalamasının altında gerçekleşmiştir.

BÖLGEDE İLLERE GÖRE DURUM Samsun : Bafra yöresinde % 90-95 Pandas çeşidi ekiliyor, Havza ilçesinde Ayçiçeği ekilişi çok azaldı Beyaz cinsi Ceyhan, Kırmızı cinsi ise Flamura-85 ve Ekiz çeşidi ağırlıkta. Vezirköprü Mamchil ve Pandas çeşidi ağırlıkta ekiliyor. Bölge genelinde bitki gelişimi geçen yıldan ve normalinden iyi durumda. Çorum:  Bölge de geçen sene yaşanan verim kaybından bu ekim döneminde daha fazla dönüme tohum atıldı ve iklim şartları iyi gidince ekili alanda sık büyümeler oluştu. Mevsim ve ürün gelişimi gayet güzel. Verimin bol olması ama ürün kalitesinin düşük olması bekleniyor. Sungurlu ve İskilip ilçelerimizde son yıllarda durum buğdayı ekilişi artmaya başlamıştır. Durum buğdayları toplam ekilişin % 20 ‘sini oluşturmaktadır. Durum buğdayında Kızıltan, Eminbey, Mirzabey çeşitleri, sert ekmeklikte ise genel olarak Flamura-85, Tosunbey, Espria ve az miktarda Pehlivan çeşitleri ekilmektedir. Sulu yerlerde çeltik ekilişine kayma vardır. Amasya:  Bölgede hava şartları mevsimine göre oldukça uygun geçtiği için ürün gelişmeleri oldukça güzel, kardeşleşme fazla, verimin oldukça iyi olması bekleniyor. Bölgede Flamura-85, Ekiz, Esperia, Ceyhan 99 ve Momçil buğday çeşitlemesinin yanısıra Arpa ekimi oldukça yaygındır. Ceyhan 99 buğdaylarında görülen bazı hastalıklar nedeni ile  ekim kılçıklı buğdaylara kayıyor. Amasya’nın bazı ilçelerinde Ayçiçeği ve yemlik buğday yerine Tritikale ekimlerinde artış görülmektedir. Bölgede Mısır ve Şekerpancarı ekimi de oldukça yoğundur.

Yozgat-Yerköy: Buğday ekim cinsinin de neredeyse tamamı pehlivan çeşitlemesidir. Buğday çeşidi ve Yapısı itibarı ile geçen yıllarda ürün kalitesinde enerji düşüklüğü yaşanmıştır. Bu yıl buğday çeşitliliğinde değişiklik yapılmamış iklim dolayısıyla ürün rekoltesinde artış beklenmektedir. Yozgat ilinin Kayseri bölgesine olan sınırlarında Sarıkaya, Boğazlıyan ve Akdağmadeni ilçelerinde durum buğdayı ekimi oldukça yaygındır. Nisan ayında aşırı yağışa bağlı yer yer pas hastalıkları, kök çürüklüğü ve çökmeler görülmektedir.

Tokat :   Genel görüntü her bölgede olduğu gibi çok güzel, arazinin % 20’sine mısır, kalan % 80’ine ise Flamura-85, Momchil, Konya 2000 gibi buğday çeşitleri ekilmiştir. Mısır ekimi Niksar ve Erbaa ilçelerinde  yaygın görülmektedir. Sivas :  İç Anadolu bölgesinin coğrafi yapısı nedeni ile en geç hasat yapılan bölgesidir. Buğday çeşitliliği, % 60 Tosunbeyi, % 40  Bayraktar ekili alanlarını oluşturmaktadır. Ayrıca genel ekim alanının % 20’si civarını Arpa Yulaf ekimi yapılmaktadır. Önceki yıllarda ekimi yapılan Zeron buğdayı tohumun dejenere olması nedeni ile ekilişi azalmıştır. Genel değerlendirmeye göre her bölgede olduğu gibi mevsim şartları uygun geçtiğinden verimlerin yüksek olması bekleniyor. Nisan ayında aşırı yağışa bağlı yer yer pas hastalıkları, kök çürüklüğü ve çökmeler görülmektedir.

BİTKİ GELİŞİM DURUMU SONUÇ Ekim 2014 - Nisan 2015 döneminde, Bölge genelinde kümülatif yağış miktarı; uzun yıllar ortalamasına göre %7,5, geçen yıla göre %51 artmıştır. Bölgemiz genelinde bitki gelişimi iyi durumda olup bitki sapa kalkma/başaklanma dönemindedir. 2015 yılı hububat rekoltesinin geçen yıldan fazla ve en az 2013 yılı seviyelerinde gerçekleşeceği düşünülmektedir.

KARADENİZ BÖLGESİ HUBUBAT DIŞ TİCARETİNDEKİ ÖNEMİ Ülkemizin 2014 yılı buğday ithalatı TÜİK verilerine göre 4.6 mmt.’dur. 2015 Yılında Ülkemizdeki yüksek üretim ve ihracat sektöründeki düşük talep nedeniyle, ithalatın 2014 `den 1,1 mmt daha düşük olarak 3,5 mmt olması öngörülmektedir. 2014 yılında yapılan İthalatın % 90’ı Rusya’dan gerçekleştirilmiştir. Türkiye’deki yüksek protein buğday talebi Rusya’dan yapılan bu ithalatla Karadeniz bölgesinden karşılanır. Ülkemizin yıllık Arpa tüketimi 8 milyon ton civarındadır. Son yıllarda Arpa üretimimiz kuraklık ve kalite sorunları nedeniyle tüketimi karşılayamamaktadır. Türkiye bilindiği üzere arpa ithalatını Fransa`dan yapmaktaydı; fakat bu sene Karadeniz bölgesi arpa ithalatçıları için daha çekici hale gelmiştir.

Teşekkür Ederim. Vecdi KOZLU

… TEBRİK EDERİZ …