DOLAYSIZ VERGİLER OTOKONTROL ARAÇLARI 07 HAZİRAN HAZİRAN 2003
MEVCUT DURUM ANALİZİ Vergi Güvenlik Müesseseleri, beyan esasına dayalı vergilemenin, “Denetim” kadar önemli ve vazgeçilmez unsurlarındandır. Vergi Güvenlik Müesseseleri, beyan esasına dayalı vergilemenin, “Denetim” kadar önemli ve vazgeçilmez unsurlarındandır. Vergi Sistemimizde başlangıçtan beri yeralan önemli müesseseler, büyük ölçüde yürürlükten kaldırılmıştır. Vergi Sistemimizde başlangıçtan beri yeralan önemli müesseseler, büyük ölçüde yürürlükten kaldırılmıştır. Bu gelişmede; sistemin adaletten uzaklaştığı ve bazı müesseselerin ekonomik gerçeklerle bağdaşmadığı gibi gerekçeler etkili olmuştur. Bu gelişmede; sistemin adaletten uzaklaştığı ve bazı müesseselerin ekonomik gerçeklerle bağdaşmadığı gibi gerekçeler etkili olmuştur.
MEVCUT DURUM ANALİZİ Bugün itibariyle mevcut bulunan sınırlı sayıda müessese de, etkin şekilde kullanılamamaktadır. Bugün itibariyle mevcut bulunan sınırlı sayıda müessese de, etkin şekilde kullanılamamaktadır. “Örtülü Kazanç” ve “Örtülü Sermaye” müesseseleri yeterli açıklığa sahip değildir, yargı kararlarıyla şekillenmektedir ve uygulamada ciddi sorunlar doğurmaktadır. “Örtülü Kazanç” ve “Örtülü Sermaye” müesseseleri yeterli açıklığa sahip değildir, yargı kararlarıyla şekillenmektedir ve uygulamada ciddi sorunlar doğurmaktadır. Uluslararası alanda önemli gelişme ve düzenlemelere konu olan “Transfer Fiyatlandırması” alanında Türk Mevzuatı’nda özel düzenlemeler yoktur. Uluslararası alanda önemli gelişme ve düzenlemelere konu olan “Transfer Fiyatlandırması” alanında Türk Mevzuatı’nda özel düzenlemeler yoktur.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ I-ÖRTÜLÜ KAZANÇ ve ÖRTÜLÜ SERMAYE MÜESSESELERİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER “Örtülü Kazanç” ve “Örtülü Sermaye” hükümlerinde yapılacak yeni düzenlemelerle; temel esaslar belirlenmeli ve Maliye Bakanlığı’na uygulama ölçü ve esaslarının belirlenmesi konusunda yasal yetki verilmeli; “Örtülü Kazanç” ve “Örtülü Sermaye” hükümlerinde yapılacak yeni düzenlemelerle; temel esaslar belirlenmeli ve Maliye Bakanlığı’na uygulama ölçü ve esaslarının belirlenmesi konusunda yasal yetki verilmeli; Yasa ve Tebliğ ile yapılacak düzenlemelerde, uluslararası normlar (OECD Model anlaşmaları) da dikkate alınarak; -İlişkili kuruluşların ve ilişkisiz fiyatlamanın tanımı yapılmalı, Yasa ve Tebliğ ile yapılacak düzenlemelerde, uluslararası normlar (OECD Model anlaşmaları) da dikkate alınarak; -İlişkili kuruluşların ve ilişkisiz fiyatlamanın tanımı yapılmalı, -Örtülü sermaye uygulamasında kabul edilebilir Borç / Özkaynak oranı belirlenmeli, -”Devamlılık” kriteri açıklığa kavuşturulmalıdır.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ II-HASILAT TESPİTİNE BAĞLI VERGİ TARHİYATI Yeni düzenlemelerle; yılın belirli dönemlerinde yapılacak fiziki denetimler ve hasılat tespitleri baz alınarak, yıllık matrahın re’sen tespitine imkan sağlanmalıdır. Yeni düzenlemelerle; yılın belirli dönemlerinde yapılacak fiziki denetimler ve hasılat tespitleri baz alınarak, yıllık matrahın re’sen tespitine imkan sağlanmalıdır. Bu çerçevede; Bu çerçevede; -Özellik arzeden sektörlerde, yıl içinde belli aralıklarla yapılan tespitlerden, yıllık hasılata ulaşılabilmeli, -Bu esasta belirlenen hasılata, piyasa fiyatları üzerinden belirlenen bir maliyet atfedilerek ilgili dönemin brüt kazancı hesaplanabilmelidir.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ III-ÖDEMELERİN BANKA SİSTEMİ ÜZERİNDEN YAPILMA ZORUNLULUĞU KDV indirimi açısından zorunlu unsurlardan birisi olarak; belirli limitleri aşan alım bedellerinin banka sistemi aracılığı ile yapılması öngörülebilir. KDV indirimi açısından zorunlu unsurlardan birisi olarak; belirli limitleri aşan alım bedellerinin banka sistemi aracılığı ile yapılması öngörülebilir. KDV indirimi açısından VUK mük md 257’deki yetki yeterli olamayacağından, bu yönde yasal düzenleme gerekmektedir. KDV indirimi açısından VUK mük md 257’deki yetki yeterli olamayacağından, bu yönde yasal düzenleme gerekmektedir.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ IV-VERGİ CENNETİ SAYILAN ÜLKE/BÖLGELERE YAPILAN ÖDEMELERDEN STOPAJ Uluslararası uygulamalar da dikkate alınmak suretiyle, vergi cennetleri aracılığıyla ülke içi matrahın azaltılmasıkonusunda tedbirler alınmalıdır. Uluslararası uygulamalar da dikkate alınmak suretiyle, vergi cennetleri aracılığıyla ülke içi matrahın azaltılmasıkonusunda tedbirler alınmalıdır. Bu tedbirler, Vergi İdaresi’nce kolaylıkla uygulanabilecek ve iyi niyetli mükelleflerin gerçek ticari işlemlerine zarar vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Bu tedbirler, Vergi İdaresi’nce kolaylıkla uygulanabilecek ve iyi niyetli mükelleflerin gerçek ticari işlemlerine zarar vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Bu konuda basit bir tedbir olarak; vergi cennetleri olarak nitelendirilen ülke ve bölgelere, mal ve hizmet alımları karşılığında yapılacak ödemeler stopaja tabi tutulabilir. Bu konuda basit bir tedbir olarak; vergi cennetleri olarak nitelendirilen ülke ve bölgelere, mal ve hizmet alımları karşılığında yapılacak ödemeler stopaja tabi tutulabilir. Vergi cennetlerinin belirlenmesinde, OECD tarafından hazırlanan vergi cennetleri listesi esas alınabilir. Vergi cennetlerinin belirlenmesinde, OECD tarafından hazırlanan vergi cennetleri listesi esas alınabilir.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ V-KDV TEVKİFATI UYGULAMASININ YAYGINLAŞTIRILMASI Halen sınırlı şekilde uygulanan KDV tevkifatı yaygınlaştırılmalıdır. Halen sınırlı şekilde uygulanan KDV tevkifatı yaygınlaştırılmalıdır. Vergi kaybının yoğun olduğu sektörler, öncelikle kapsama alınmalıdır. Vergi kaybının yoğun olduğu sektörler, öncelikle kapsama alınmalıdır. Kamu kuruluşlarınca, ihaleler nedeniyle yapılan ödemeler kapsama alınmalıdır. Kamu kuruluşlarınca, ihaleler nedeniyle yapılan ödemeler kapsama alınmalıdır. Diğer sektörlerde, isteğe bağlı olarak uygulamaya imkan sağlanmalıdır. Diğer sektörlerde, isteğe bağlı olarak uygulamaya imkan sağlanmalıdır.