Kriyoterapi Doç. Dr. Tuncay Göksel Ege Üni.Tıp Fak. Göğüs Hastalıkları A.D.
Joule-Thompson etkisi yüksek basınç atmosferik basınç dondurucu etki Dondurucu etki bir gazın yüksek basınçlı bölgeden düşük basınçlı bölgeye ani genleşmesi yoluyla gerçekleşir
Kullanılan gazlar Nitröz oksit (NO2) Kloro-flora- karbonlar (CFCs) Ozon tabakasına zarar verir Karbon dioksit (CO2) CO2 karı kriyo problarını tıkar Sıvı azot (nitrojen) (LN2) Çok güçlü ama riskli Nitröz oksit (NO2) En yaygın kullanılan ajan
Kriyoterapi Sitotoksik etki Vasküler etki (geç etki) Hızlı donma yavaş erime Hücresel dehidratasyon Vasküler etki (geç etki) Non-hemorajik nekroz (8-15 gün sonra) Vazokonstriksiyon doku iskemisi Trombosit agregasyonu tromboz Artmış kan viskositesi Destrüksiyon alanı Genişlik 1 cm Derinlik 3 mm Güvenlik Perforasyon riski ↓ Rezidüel stenoz riski ↓ Uygulama kolaylığı Hem rijid hem de fiberoptik bronkoskopiye uygun problar var Vergnon JM et al. Eur Respir J 2006
Fiziksel etki Doku üzerine düşük sıcaklıktaki bir probun uygulanması Prob ile doku arasında erken yapışma Hücre içi ve dışı buz kristalleri Hücre içi organellere, özellikle mitokondriye hasar Saf hücre dışı buz kristalleri hücresel dehidratasyon (ek iyon ve su hareketi) Maksimal öldürücü etkiyi elde etmek için Özellikle hücre içi seviyede büyük buz kristalleri Dokunun hızla soğutulması ve ardından yavaş şekilde eritilmesi
Kriyoterapi Likid N2O -80’C Ice ball -40’C
Kriyosensitif Kriyorezistant tümör deri mukoz membran sinir endotel granülom Kriyorezistant yağ kartilaj fibrozis konnektif doku
Uygulama yöntemi Her bir yerleşimde üç dondurma ve eritme döngüsü Dondurma dönemi 20 saniye Üç döngü sonrasında probun ucu tümöre komşu kısma dokundurularak 5 mm mesafeye koyulur Tüm tümör yüzeyinde temas sağlanmalı Tm ablasyonu için sıklıkla 30 veya daha fazla döngü gerekir
Endikasyonlar Endobronşiyal lezyon ablasyonu Obstruksiyon tümörün ablasyonu (etki yavaş) Laser elektrokoter ya da APC ile çıkarılan tümörün köküne Stente bağlı granulom Etki geç ortaya çıkar (acil durumlarda yeri yoktur) Bol hücre içeren ve iyi damarlanmış tümörlerde cok etkilidir Etki derinliği 3 mm (güvenli sitotoksik etki) İn situ veya mikro invaziv karsinomlar Pıhtı gibi gevşek dokuların çıkarılması Yabancı cisim çıkarılması Etkili: haplar, yiyecek, pıhtı, kumaş, fıstık Daha az etkili: kemik, metal, diş
Komplikasyonlar İşlem sonrası geçici ateş Kriyoterapi sonrası nekroze materyale bağlı Lümenin tıkanması Öksürük Nefes darlığı Perforasyon veya stenoz riski olmayan güvenli bir yöntem Kriyoterapiden 8-10 gün sonra bronkoskop ile bronşiyal bakım
İleri kanserlerde kriyoterapi 33 hasta / 81 uygulama Akc. fonksiyonlarında düzelme: %58 Bronşiyal obstrüksiyonda düzelme: %77 Walsh DA et al. Thorax 1990 172 hasta / 344 uygulama Dispnede düzelme: %50 Karnofsky Indeksinde artış: %10 Asimakopoulus et al Chest 2005
Rekurens: %28 (4 yıl içinde) Uzun dönem yanıt: %63 Chest 2001; 120: 26-31 35 hasta 41 kanser Tam yanıt: %91 Rekurens: %28 (4 yıl içinde) Uzun dönem yanıt: %63
Dezavantajları Avantajları Yüksek FiO2 de güvenli (yanma risk yok) Perforasyon riski yok Karsinoma in situda küratif Ucuz Öğrenmesi kolay Büyük parça bx Dezavantajları Geç etki Etki derinliği sınırlı Koagulasyon, laser ya da koter kadar hızllı değil Acil durumlar için uygun değil Birden çok girişim
Kriyo terapi
APC + Kriyo terapi
Entubasyona sekonder stenoz trakeal stent granulasyona bağlı stenoz Kriyoterapi