SARS Hastalığı (Severe Acute Respiratory Sendrome) (hakkında bilmemiz gereken kısa bilgiler) Derleme: Dr. Barbaros İRDELMEN

SARS hakkında bildiklerimiz Dr. Barbaros İRDELMEN SARS hakkında bildiklerimiz Virus infeksiyonudur. Viruslerin kendilerini değiştirdiklerini biliyoruz. Corona tipi virusün yeni mutantı, hastalığın nedeni olarak düşünülüyor. Her yaş gurubunu etkiliyor. Kronik hastalığı olan kişilerde ölüm oranı yüksektir.

SARS hakkında bildiklerimiz Dr. Barbaros İRDELMEN SARS hakkında bildiklerimiz Guandong, China bölgesinden ortaya çıktığı biliniyor, Canada, Hong Kong Singapore, Thailand, Hanoi ve Vietnam da vakalar yayınlandı. Hastalanan kişilerde atipik pnömoniye sebeb oluyor, suni solunum cihazına bağlanmayı gerektiriyor, solunum yetersizliği sonucu ölüme neden oluyor.

Atipik Pnömoni nedir? Dr. Barbaros İRDELMEN Tipik pnömoni (zatürriye) bir akciğer hastalığıdır,hastalanan bölgedeki alveollerin içi eksuda denilen bir iltihap ile dolar, oksijen transferini engeller. Röntgen de hasta bölgenin sınırları keskindir. Atipik pnömonide, alveolleri çevreleyen doku şişer, alveoller kollabe olur, hasta bölgeye gelen kan akımı azalır ve oksijen transferi engellenir. Röntgen de sınırları keskin olmayan gölge şeklinde görülür.

Dr. Barbaros İRDELMEN Pnömoni Tipik Pnömoni Atipik Pnömoni

Dr. Barbaros İRDELMEN Corona virus Soğuk algınlığına benzeyen orta veya daha şiddetli solunum sistemi hastalığına sebeb olurlar. Kuru havada 3 saat süre ile canlılıklarını korurlar. Ultraviyole ışıkta ölürler, dolayısı ile güneş ışığında yaşayamazlar.

Dr. Barbaros İRDELMEN Corona virus Kolaylıkla mutant oluşturabilir, her mutant yeni bir akciğer hastalığı salgınına neden (epidemisine) olabilir. SARS hastalığına, Guangdong da ortaya çıkan bir corona virus mutantının neden olduğu düşünülmektedir. “corona virus” adı; virusu çevreleyen protein molekülünün taç’a benzemesindendir. (n.“corona” lat = crown).

Dr. Barbaros İRDELMEN Bulaşma şekli En sık damlacık infeksiyonu şeklinde bulaşır. Hasta kişinin öksürmesi ve hapşırması ile virus ihtiva eden tükrük damlacıklarının çevredeki kişilere bulaşması ile hastalık yayılır.

Dr. Barbaros İRDELMEN Hava yolu ile bulaşma Corona virus türlerinin kuru havada 3 saat süre ile canlı kalma özellikleri vardır. Bu nedenle, virüs kristalize olarak, soluduğumuz havada toz partikülü şeklinde bulunabilir. SARS hastalığına neden olan virüsün bu şekilde de yayıldığı düşünülmektedir.

Dr. Barbaros İRDELMEN İnfeksiyözite İnfeksiyözite, virusun kişiden kişiye bulaşma kabiliyetidir. Virusun hastalık meydana getirebilmesi için yeterli sayıda virusun kişiye bulaşması gerekir. Epidemi raporlarına göre, SARS virusu infeksiyözitesi düşüktür. (yani; hastalığın ortaya çıkması için kişiye bulaşan virus sayısının yüksek olması gerekir). Diğer corona viruslerin infeksiyözitesi çok yüksektir.

Dr. Barbaros İRDELMEN Virulans Virulans; virusun hastanın organlarında hasar meydana getirme özelliğidir. SARS virusünün virulansi çok yüksektir. Diğer corona viruslerin virulansları azdır.

Dr. Barbaros İRDELMEN Inkübasyon süresi Virusun vucuda girmesinden sonra hastalığın ortaya çıkması için 3 – 10 gün inkübasyon süresi gerekir. Mevcut bilgilere göre, inkubasyon süresi içinde bulunan kişiler hastalığı bulaştırmazlar. Öksürük ve hapşırık gibi hastalığın ilk belirtilerinin ortaya çıkması ile kişiler virus ihtiva eden tükrük damlacıkları ile hastalığı bulaştırmaya başlarlar.

Dr. Barbaros İRDELMEN Corona viruslerin bir özelliği olarak kişiden kişiye bulaştıkça virusun virulansı azalır. SARS virusünde; yeterli araştırma bulunmamakla beraber bu özelliğin olduğu düşünülmektedir.

Hastalık belirtileri Öksürük, nezle, hapşırma Dr. Barbaros İRDELMEN Hastalık belirtileri Öksürük, nezle, hapşırma Yüksek ateş (39°C veya üzeri) Şiddetli kas ve eklem ağrıları Nefes darlığı – (astım gibi) Nefes alırken artan; devamlı göğüs ağrısı

Halka açık alanlarda güvenlik Dr. Barbaros İRDELMEN Halka açık alanlarda güvenlik Yeni SARS vakaları; bir hasta ile uzun süreli yakın temasta olan kişilerde ortaya çıkmıştır. (aile bireyleri, doktorlar ve hemşireler). Hastalığın kısa temas veya toplu taşıma araçlarında bulaştığı konusunda yayın yoktur. Hastalığı, hastalık belirtileri olan kişiler bulaştırabilir.

Halka açık alanlarda güvenlik Dr. Barbaros İRDELMEN Halka açık alanlarda güvenlik Hastalık; henüz nufüsün çok az bölümünde görülmektedir (90 kişi / 4 milyon), hasta olanlar karantina altındadır. Bu nedenler ile; sokakta veya toplu taşıma araçlarında maske kullanmak hastalıktan etkili bir korunma sağlamamaktadır.

Halka açık alanlarda güvenlik Dr. Barbaros İRDELMEN Halka açık alanlarda güvenlik Kendilerinde SARS hastalığı olduğundan endişelenen kişilerin, hastane veya doktora giderken maske takmaları topluma karşı sorumluluklarıdır. (Maske normu: N91 veya FFP-1 grade)

SARS hastalığı endişesinde yapılacaklar Dr. Barbaros İRDELMEN SARS hastalığı endişesinde yapılacaklar Ateş, öksürük ve kas ağrıları ortaya çıktığında; -Derhal işyeri doktoruna veya doktora gidin -Son 3 gün içinde kimlerle temas ettiğinizin listesini bildirin - Hiçbir nedenle evinizden çıkmayın, ziyaretçi kabul etmeyin

TEDAVİ Dr. Barbaros İRDELMEN Hastalığın nedeni tam olarak henüz bilinmediği için kesin bir tedavi metodu yoktur. Sebebi bilinemeyen her tipik ve atipik pnömoni vakasında olduğu gibi tedavi amacıyla geniş spektrumlu ilaçlar kullanılmaktadır. İlaçların seçiminde hastalığın şiddettinin önemi vardır ve infeksiyon hastalıkları uzmanı ile konsultasyon önerilmektedir.

Dr. Barbaros İRDELMEN Korunma Şüpheli vakalarda koruyucu tedbirlere riayet edilmesi, (örnek, el hijyeni) Hava yolu ile bulaşma riskinden korunma ( N-95 respirator) ve Hasta ile temas durumunda (karantina tedbirleri) maske, önlük ve eldiven kullanılması önerilmekte, gözlerin korunmasının da önemi belirtilmektedir.