T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI METEOROLİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ METEOROLJİ 8.BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ KONYA KAPALI HAVZASI’NIN UZUN SÜRELİ BAZI İKLİM VERİLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER VE EĞİLİMLER Nurettin BAŞARAN Meteoroloji Mühendisi 11-15 Mayıs 2015 İZMİR

GENEL DEĞERLENDİRME VE AMAÇ Bilindiği gibi küresel ısınma ve iklim değişikliği konuları uzun süredir dünyanın gündemini meşgul etmektedir. Meteorolojik karakterli olan bu olayların, ülkemizi ve özellikle Konya Kapalı Havzası’nı da etkilemesi kaçınılmazdır. Örneğin bu konuda yapılan hesaplar (Su Vakfı 2006) göstermiş ki, küresel ısınmanın 1 °C artış göstermesi sonucunda yağış azlığı ve kurak yapısı ile bilinen ve 30° enlemlerinde yer alan subtropikal (alttropikal) yüksek basınç kuşağının 200-250 km kuzeye, yani ülkemize doğru kayması beklenmektedir. Eğer bu öngörü gerçekleşirse, yağış azlığı ve yer yer çoraksı özellikler gösteren toprak yapısı ile havzanın ikliminin daha da kuraklaşacağı beklenebilir. Bunun da başta tarımsal üretim olmak üzere bir çok sektörü olumsuz etkileyeceği açıktır. Yaptığımız bu çalışmanın amacı; küresel ısınma ve iklim değişikliklerinin olduğu bu süreçte, havzanın uzun süreli (1972-2011 dönemi) bazı iklim parametrelerinin değişim ve eğilimlerini belirlemek, yani iklimdeki mevcut durumunun ne olduğunu ortaya koymaktır. 2/30 2

ÇALIŞMA ALANI Çalışma alanımız Türkiye'nin en büyük havzası olan Konya Kapalı Havzasıdır. Bu havza, sularını ancak içerisindeki göllere, bataklıklara boşaltabildiğinden kapalı havza niteliği taşır. Türkiye’nin Orta Anadolu Bölgesinde yer alan bu havza, Türkiye’nin yaklaşık %7’sini teşkil eder. Havzanın sınırları içinde Konya, Niğde, Isparta, Aksaray, Ankara, Karaman ve Nevşehir illerine bağlı bazı yerleşim yerleri bulunmaktadır. Daha çok tahıl üretiminin yapıldığı bu havza, Türkiye’nin en kurak alanlarından birisini oluşturmaktadır. Uzun yıllar ortalama yağışı 417 mm olan havza, en çok ilkbahar ve kış aylarında yağış alır. Ayrıca havzada zaman zaman şiddetli kuraklıklar da kendini gösterir. 3/30 3

ÇALIŞMA ALANI Thorntwaite’nin iklim sınıflandırmasına göre havzanın batısındaki göller yöresi ile güneyindeki Toros dağları yarı nemli kategoride, geri kalan bütün kısmı ise yarı kurak kategoride yer almaktadır. Şekil1. Konya Kapalı Havzası’nın siyasi haritası. 4/30 4

MATERYAL VE YÖNTEM Bu çalışmada Meteoroloji 8.Bölge Müdürlüğüne bağlı ve Konya Kapalı Havzası’nda yer alan 11 meteoroloji istasyonunda 1972-2011 döneminde kaydedilen uzun süreli yıllık mutlak ekstrem hava sıcaklıkları, yıllık tropikal ve yaz günleri sayısı, yıllık toplam don olaylı günler sayısı, yıllık ve mevsimlik toplam yağış miktarları ile yıllık toplam yağışlı günler sayısını içeren veri seti kullanılmıştır. Burada; Yıllık mutlak maksimum hava sıcaklığı: Yıl içerisinde görülen en yüksek sıcaklıktır.   Yıllık mutlak minimum hava sıcaklığı: Yıl içerisinde görülen en düşük sıcaklıktır. Yaz günü: Günlük maksimum hava sıcaklığının 250C’ye eşit ve daha büyük (≥250C) olduğu gündür. Tropikal gün: Günlük maksimum hava sıcaklığının 300C’ye eşit ve daha büyük (≥300C) olduğu gündür. Don olaylı gün: Minimum hava sıcaklığın -0,10C’ye eşit ve ondan daha düşük (≤-0,10C) olduğu gündür. 5/30 5

MATERYAL VE YÖNTEM Bu incelemeler yapılırken sırasıyla aşağıdaki yollar takip edilmiştir: 1) Periyodiklik ve sıçrama şeklindeki değişimler ile kullanılan dizinin genel eğilimini ve değişimini kabaca görebilmek amacıyla bütün verilerin zaman dizisi çizimleri (grafikleri) hazırlanmıştır. 2) Homojen dizilerde ölçümlerin değişik olmalarının nedenleri sadece hava olayları ve iklim olmalıdır. Doğal olmayan etkilere maruz kaldıklarında homojenlikleri bozulurlar. Trend testleri uygulanmadan önce, homojenlik ve normalite testleri (Ki-kare) ile dizilerin homojenlik durumları ve normal dağılıma uyup uymadıkları test edilmiştir. Buradaki amaç; eğer homojen dizi normallik şartı sağlıyor ise parametrik testler, eğer sağlamıyorsa parametrik olmayan testleri kullanmaktır. 6/30 6

MATERYAL VE YÖNTEM 3) Yapılan bu çalışmamızda bazı dizilerin normal dağılıma uymaması nedeniyle homojenlik ve trend durumları için bütün dizilere parametrik olamayan testler uygulanmıştır. Homojenlik için Kruskall-Wallis Varyans Analizi ve Otokorelasyon (İç bağımlılık, serisel bağımlılık ) testleri, trend için Manan-Kendall Trend testi kullanılmıştır. Ancak bu testlerden otokorelasyon testi normallik şartı istediği için, normal dağılıma uymayan dizilerin logartimaları alınmış ve normal dağılıma uymaları sağlandıktan sonra otokorelasyon testi uygulanmıştır. 4) Dizilerde serisel bağımlılığın (otokorelasyonun) yüksek çıkması, eğilimleri etkileyebilir. Serisel bağımlılığın olması eğilim tespitini zorlaştırmakta, özellikle pozitif serisel bağımlı bir veri seti ile yapılan Mann-Kendall testi sonucunda yanlış yönde daha büyük eğilim (Z) oluşturmaktadır ( Kahya, vd., 2006). Bu yüzden, eğer otokorelasyon testine göre dizide anlamlı düzeyde iç bağımlılık mevcut ise Pre-Whitening yöntemine göre otokorelasyon değeri makul seviyeye düşürüldükten sonra trend testi uygulanmıştır. 7/30 7

MATERYAL VE YÖNTEM 5) Parametrik olmayan Manan-Kendall Trend testinin sonuçları normal dağılımın 0.05 anlamlılık düzeyindeki ± 1.96 kritik değeri ile karşılaştırılarak bulunan sonucun anlamlı olup olmadığı hesaplanmıştır. Ayrıca Mann-Kendall Mertebe Korelasyon testine göre ise u(t) ve u’(t) değişkenleri hesaplanarak grafikleri çizilmiş ve böylece trendlerin başlangıç yılları yaklaşık olarak belirlenmiştir. Hesaplanan test sonuçları sembollerle şekiller üzerinde gösterilmiştir. 8/30 8

BULGULAR VE SONUÇ Çizelge1. Kruskall-Wallis varyans analizi sonuçları. İSTASYON Mutlak minimum sıcaklık (0C ) Mutlak maksimum sıcaklık ( 0C) Yıllık toplam yaz günleri sayısı (gün) Yıllık top. tropikal gün. say. (gün) Yıllık toplam don olaylı günler (gün) Yıllık toplam yağış miktarı (mm) Kış yağış miktarı (mm) İlkbahar yağış miktarı (mm) Yaz yağış miktarı (mm) Sonbahar yağış miktarı (mm) Yıllık top. yağışlı günler say. (gün) KONYA 0,806 8,511* 5,912 10,271* 2,847 1,560 4,977 2,369 1,102 1,162 1,155 BEYŞEHİR 2,937 9,736* 10,778* 11,052* 2,764 2,949 4,574 2,284 2,470 1,972 4,791 CİHANBEYLİ 0,760 16,402* 23,343* 21,256* 2,813 0,181 1,045 2,641 0,893 2,299 8,028* ÇUMRA 2,738 10,294* 15,595* 13,334* 0,917 1,088 3,273 4,857 3,631 3,265 0,990 EREĞLİ 0,972 10,738* 14,188* 17,694* 1,556 3,790 2,353 8,869* 1,242 7,814 4,046 KARAMAN 1,594 5,783 7,827* 14,533* 1,120 3,055 3,961 2,607 1,445 3,962 2,939 KARAPINAR 2,435 7,793 9,891* 11,244* 0,745 1,610 1,888 5,827 6,167 2,999 2,136 KULU 4,045 12,750* 15,588* 15,496* 2,971 3,409 2,964 7,559 0,333 3,064 4,440 NİĞDE 1,336 9,832* 14,520* 10,635* 1,278 1,835 1,782 0,690 1,290 16,789* 0,581 SEYDİŞEHİR 1,035 16,544* 10,773* 17,128* 0,356 2,777 4,674 3,973 3,259 3,808 13,946* AKSARAY 1,688 4,567 4,799 7,403 1,503 0,376 1,570 2,202 0,465 6,824 0,499 Kırmızı renkli yıldızlı (*) rakkamlar: İnhomojen değerleri belirtir. 9/30 9

BULGULAR VE SONUÇ Çizelge2. Ki-kare test sonuçları (0,05 anlamlılık düzeyinde) İSTASYON TESLER Mutlak min. sıcaklık( 0C) Mutlak mak. sıcaklık( 0C) Yıllık top. yaz günleri say. Yıllık top. tropikal gün. say. Yıllık toplam don olaylı günler say. Yıllık toplam yağış miktarı (mm) Kış yağış miktarı (mm) İlkbahar yağış miktarı (mm) Yaz yağış miktarı (mm) Sonbahar yağış miktarı (mm) Yıllık top. yağışlı gün. say. KONYA Hesap 5,111 1,836 0,635 1,024 1,221 1,146 1,087 3,381 5,595 0,791 1,363 Ki-K.Krt 7,815 5,991 9,488 BEYŞEHİR 0,977 1,488 1,448 6,608 1,555 0,355 0,556 1,481 3,309 4,918 0,405 CİHANBEYLİ 1,708 3,318 2,590 0,680 2,956 1,282 1,962 4,559 2,281 5,582 0,626 ÇUMRA 1,804 2,430 0,841 2,646 1,274 1,698 0,291 1,564 7,94* 2,386 1,677 EREĞLİ 1,520 2,680 0,947 2,635 2,366 3,214 3,611 3,744 3,865 0,902 0,524 KARAMAN 0,596 1,505 1,773 0,497 1,531 1,867 1,508 2,899 17,37* 0,724 7,20* 11,070 KARAPINAR 1,681 2,930 0,701 1,444 0,992 2,610 3,885 2,284 2,679 0,729 KULU 2,291 5,296 5,112 1,091 2,543 0,618 0,394 0,460 3,515 3,966 3,535 NİĞDE 0,679 3,169 3,937 2,657 1,367 2,353 1,051 4,713 1,624 1,411 0,535 SEYDİŞEHİR 3,172 0,957 1,692 0,540 1,483 0,710 4,309 2,090 7,80* 2,260 AKSARAY 4,540 1,871 0,458 2,145 2,245 1,130 0,466 7,554 4,855 0,784 0,581 Kırmızı renkli yıldızlı (*) rakkamlar: Ki-Kare testine göre normal dağılım göstermeyen dizileri belirtir. 10/30 10

BULGULAR VE SONUÇ Çizelge3. Otokorelasyon (iç bağımlılık, serisel bağımlılık) test sonuçları (α = 0,05; Zkrt alt sınır:-0,346; Zkrt üst sınır: 0,294) İSTASYON Mutlak minimum sıcaklık (0C ) Mutlak maksimum sıcaklık (0C ) Yıllık toplam yaz günleri sayısı (gün) Yıllık top. tropikal gün. say. (gün) Yıllık toplam don olaylı günler (gün) Yıllık toplam yağış miktarı (mm) Kış yağış miktarı (mm) İlkbahar yağış miktarı (mm) Yaz yağış miktarı (mm) Sonbahar yağış miktarı (mm) Yıllık top. yağışlı günler say. (gün) KONYA 0,108 0,290 0,132 0,222 0,138 0,034 0,119 -0,176 -0,203 0,069 BEYŞEHİR 0,288 0,419* 0,317* 0,367* 0,000 0,027 0,101 -0,099 -0,092 0,248 0,020 CİHANBEYLİ -0,082 0,504* 0,618* 0,632* 0,095 0,016 -0,047 -0,255 0,001 -0,124 ÇUMRA 0,062 0,185 0,389* 0,415* 0,198 0,259 0,113 -0,165 0,251 EREĞLİ 0,167 0,340* 0,294* 0,445* 0,100 0,147 0,213 -0,173 0,110 KARAMAN 0,173 0,444* 0,022 0,218 0,093 0,054 -0,262 -0,104 KARAPINAR 0,225 0,194 0,376* -0,006 0,134 -0,081 0,002 0,140 KULU -0,004 0,411* 0,430* 0,008 0,217 0,192 -0,114 -0,074 NİĞDE -0,083 0,232 0,269 0,267 0,058 0,152 0,157 0,107 0,320* SEYDİŞEHİR 0,151 0,531* 0,299* 0,498* -0,003 -0,010 0,112 0,004 0,128 AKSARAY -0,001 0,015 0,150 0,040 0,257 -0,120 -0,101 -0,042 Kırmızı renkli yıldızlı (*) rakkamlar : Serisel bağımlılığı yüksek dizileri belirtir. Kırmızı renkli altı çizili veriler : Söz konusu dizinin logaritması alındıktan ve normalliği sağlandıktan sonra otokorelasyonları bulunan değerleri belirtir. 11/30 11

BULGULAR VE SONUÇ 1. Yıl içinde mutlak minimum ve maksimum sıcaklık dizilerinde görülen eğilimler: Şekil2. Yıllık mutlak minimum sıcaklıkların eğilimleri. Şekil3. Yıllık mutlak maksimum sıcaklıkların eğilimleri. 12/30 12

BULGULAR VE SONUÇ Şekil4. Yıl içinde mutlak maksimum sıcaklıklardaki değişimler. Yatay kesikli çizgi (-----), uzun süreli ortalamayı gösterir. Dizilerdeki uzun süreli eğilimleri ve dalgalanmaları gösterebilmek amacıyla, yıldan yıla değişimler 7 noktalı Binom süzgeci ile (——) düzgünleştirilmiştir. 13/30 13

BULGULAR VE SONUÇ Mann-Kendall Mertebe Korelasyon testine ait u(t) ve u’(t) değişkenlerinin birbirini kestiği ve daha sonra hiç kesmediği yer, eğilimin başlangıç yeri kabul edilmektedir. Teste tabi tutulan dizide eğer anlamlı düzeyde bir eğilim mevcutsa u(t) değişkeni zaman içerisinde ±1,96 sınır değerine yaklaşır.   Yıllık mutlak maksimum dizilerinin Mann-Kendall Mertebe Korelasyon testine göre hesaplanan u(t) ve u’(t) değişkenlerine göre çizilen eğilimlerin zamansal gösterimi Şekil5 üzerinde gösterilmiştir. 14/30 14

BULGULAR VE SONUÇ Bu şekillere göre yıllık mutlak maksimum sıcaklıklardaki eğilimin başlangıç zamanları Beyşehir, Ereğli, Karaman, Karapınar, Kulu ve Niğde’de 1985-1986’lı yıllar; Konya, Cihanbeyli, Çumra, Seydişehir ve Aksaray’da 1991-1992’li yıllar olmuştur. 2000’li yıların başından itibaren Aksaray hariç, diğer bütün istasyonlarda eğilimlerdeki artış, istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olmuştur. Konya ve Karaman örnek olarak aşağıda gösterilmiştir (Şekil5). Diğer istasyonlar aşağıda toplu olarak verilmiştir (Şekil6). Şekil5. Mann-Kendall sınamasının ardışık çözümlemesinden elde edilen u(t) (─) ve u’(t) () değerlerine göre, istasyonların yıllık mutlak maksimum sıcaklık dizilerindeki eğilimlerin zamansal gösterimleri. (-----), normal dağılımın 0.05 anlamlılık düzeyindeki ± 1.96 kritik değeri gösterir. 15/30 15

BULGULAR VE SONUÇ Şekil6. Mann-Kendall sınamasının ardışık çözümlemesinden elde edilen u(t) (─) ve u’(t) () değerlerine göre, istasyonların yıllık mutlak maksimum sıcaklık dizilerindeki eğilimlerin zamansal gösterimleri. (-----), normal dağılımın 0.05 anlamlılık düzeyindeki ± 1.96 kritik değeri gösterir. 16/30 16

BULGULAR VE SONUÇ Ayrıca, mutlak maksimum sıcaklık dizisi, 1972-1991 ve 1992-2011 yıllarını kapsamak üzere 20 yıllık iki farklı dönem halinde de incelenmiştir (Çizelge4). Çizelge4. Mutlak maksimum sıcaklık dizilerinin farklı dönemlere ait eğilimleri 1992-2011 arası ikinci dönemde ise; Beyşehir, Kulu ve Seydişehir’de anlamlı düzeyde, diğer bütün istasyonlarda istatistiki olarak anlamlı düzeyde olmayan artan yönde eğilimler görülmüştür. İSTASYON Mann-Kendall testi 1972-1991 1992-2011 KONYA -0,586 0,909 BEYŞEHİR 0,032 2,207* CİHANBEYLİ 0,033 0,651 ÇUMRA -0,618 1,038 EREĞLİ 0,831 0,714 KARAMAN 0,260 1,265 KARAPINAR -0,065 1,298 KULU -0,487 2,109* NİĞDE -0,389 1,949 SEYDİŞEHİR -1,720 2,012* AKSARAY -0,097 0,130 Kırmızı renkli yıldızlı (*) rakkamlar: Anlamlı düzeydeki eğilimleri belirtir. 17/30 17

BULGULAR VE SONUÇ 2. Yıllık toplam yaz ve tropikal günlerin dizilerinde görülen eğilimler: Şekil7. Yıllık toplam yaz günlerindeki eğilimler. Şekil8. Yıllık toplam tropikal günlerdeki eğilimler. Bu sonuçlara göre, Konya Kapalı Havzası’nda yaz aylarında termik koşulların artış gösterdiğini, bunun da şehirleşmenin ve son yıllarda küresel ölçekte meydana gelen ısınmanın etkili olduğu düşünülmektedir. 18/30 18

3. Yıllık toplam don olaylı günlerin dizilerinde görülen eğilimler: BULGULAR VE SONUÇ 3. Yıllık toplam don olaylı günlerin dizilerinde görülen eğilimler: Şekil9. Yıllık toplam don olaylı günlerdeki eğilimler. 19/30 19

4. Yıllık toplam yağış miktarı dizilerinde görülen eğilimler: BULGULAR VE SONUÇ 4. Yıllık toplam yağış miktarı dizilerinde görülen eğilimler: Şekil10. Yıllık toplam yağış miktarlarının eğilimleri. 20/30 20

5. Mevsimlerin yağış miktarı dizilerinde görülen eğilimler: BULGULAR VE SONUÇ 5. Mevsimlerin yağış miktarı dizilerinde görülen eğilimler: Şekil11. Kış yağış miktarlarının eğilimleri. Şekil12. İlkbahar yağış miktarlarının eğilimleri. Şekil13. Yaz yağış miktarlarının eğilimleri. Şekil14. Sonbahar yağış miktarlarının eğilimleri. 21/30 21

BULGULAR VE SONUÇ Şekil16. Kulu ilkbahar yağışlarının u(t) (─) ve u’(t) () değişkenleri. Sekil15. Kulu’nun ilkbahar yağış miktarlarındaki değişimler. Şekil18. Karapınar’ın ilkbahar yağış. u(t) (─) ve u’(t) () değişkenleri. Sekil17. Karapınar’ın ilkbahar yağış miktarlarındaki değişimler. Şekil19. Niğde’nin sonbahar yağış miktarlarındaki değişimler. Şekil20. Niğde sonbahar yağışlarının u(t) (─) ve u’(t) () değişkenleri. 22/30 22

6. Yıllık toplam yağışlı günlerin dizilerinde görülen eğilimler: BULGULAR VE SONUÇ 6. Yıllık toplam yağışlı günlerin dizilerinde görülen eğilimler: Şekil22. Cihanbeyli’nin yıllık toplam yağışlı gün sayısındaki değişimler. Şekil21. Yıllık toplam yağışlı günler sayısının eğilimleri. Şekil23. Cihanbeyli’nin yıllık toplam yağışlı gün sayılarının u(t) (─) ve u’(t) () değişkenleri. 23/30 23

BULGULAR VE SONUÇ Sonuçlar: Grafiksel ve istatistiksel olarak yaptığımız bu çalışmada önemli gördüğümüz bazı sonuçları şu şekilde belirtmek mümkündür: Grafiksel olarak incelendiğinde; 1. Yıllık mutlak maksimum sıcaklıklar grafiksel olarak incelendiğinde, hemen hemen bütün istasyonlarda sıcaklığın 1980 ile 1996 yılları arasında uzun yıllar ortalamaların altında kaldığı ve 1997’den itibaren ortalamaların üzerine çıktığı görülmektedir. 24/30 24

BULGULAR VE SONUÇ İstatistiksel olarak (Mann-Kendall eğilim testi ile) incelendiğinde; 2. Yıllık mutlak maksimum sıcaklık dizisi 1972-1991 ve 1992-2011 yıllarını kapsamak üzere 20 yıllık iki dönem halinde incelendiğinde; 1972-1991 döneminde bir çok istasyonun eğilimlerinde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde olamayan düşüşler (soğuma) ya da artışlar (ısınma) olsa da, 1992-2011 arası ikinci dönemde; Beyşehir, Kulu ve Seydişehir’de anlamlı düzeyde, diğer bütün istasyonlarda istatistiki olarak anlamlı düzeyde olmayan artan yönde eğilimler görülmüştür. 25/30 25

BULGULAR VE SONUÇ 3. Yıllık mutlak maksimum, yıllık tropikal ve yaz günlerindeki eğilimler anlamlı düzeyde artış yönünde olması, Konya Kapalı Havzası’nda yaz aylarında termik koşulların artış gösterdiğini, bunun da şehirleşmenin ve son yıllarda küresel ölçekte meydana gelen ısınmanın etkili olduğu düşünülmektedir. Özellikle 1990’lardan itibaren bütün istasyonlarda artışın olması, küresel ısınmadaki artışın belirtisi sayılabilir. 4. İlkbahar yağışlarındaki eğilimler, Kulu ve Karapınar’da anlamlı düzeyde azalan yönünde olmuştur. 5. Sonbahar yağışlarında havza genelindeki eğilimlerde artışlar görülse de sadece Niğde’de anlamlı düzeyde artan yönünde olmuştur. 6. Yıllık toplam yağışlı gün sayılarının eğilimlerinde sadece Cihanbeyli’de anlamlı düzeyde azalan yönünde olduğu görülmüştür. Bunların dışında diğer dizilerde anlamlı düzeyde artan ya da azalan yönde eğilimler tespit edilmemiştir. 26/30 26

BULGULAR VE SONUÇ Bu değişim ve eğilimlerin meydana gelmesinde; kuşkusuz iklimlerin uzun süreler içindeki değişimleri, sanayileşme, şehirleşme, tarımsal alanların sulanması ve havzadaki bazı göl ve sazlıkların kuruması gibi faktörlerin etkisi vardır. Özellikle Kulu ve Karapınar’ın ilkbahar yağışlarında eğilimlerin anlamlı düzeyde azalan yönde olması, bu yörelerde hububatın ilkbahar aylarında gelişme döneminde olması nedeniyle rekolte düşüşleri beklenebilir. Türkiye için yapılan ve yapılacak olan modelleme çalışmalarının sonuçları dikkate alınarak, bölgesel ölçekli kuraklık izleme ve risk değerlendirme faaliyetleri yürütülmelidir. Yürütülecek bu faaliyetlerin sonuçları ise, su ile bağlantılı bütün sektörlerle paylaşılmalı ve buna göre üretim sistemlerinde düzenlemeler yapılmalı, bitki desenleri bölge bazında belirlenmelidir. 27/30 27

Bereketli topraklar üzerinde mutlu insanların yaşadığı bir Türkiye temennisiyle 28/30 28

KAYNAKLAR 5. KAYNAKLAR [1]. Akkurt, M., 1999. Bilgisayar Destekli Uygulamalı İstatistik, Birsen Yayın Evi, İstanbul. [2]. Akçakaya, A., Demircan, vd., 2013. RCP4.5 Senaryosuna Göre Türkiye’de Sıcaklık ve Yağış Projeksiyonları. Bildiriler Kitabı, III. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi – TİKDEK 2013, 03-05 Haziran, İTÜ, İstanbul. [3]. Bayazıt, M., 1981. Hidrolojide İstatistik Yöntemler, T.C. İstanbul Teknik Üniversitesi Kütüphanesi, Sayı: 1197, Teknik Üniversite Matbaası Gümüşsuyu - İstanbul. [4]. Bulut, H., Yeşilata, B., Yeşilnacar, M.İ., 2006. “Atatürk Baraj Gölünün Bölge İklimi Üzerine Etkisinin Trend Analizi İle Tespiti”. http://eng.harran.edu.tr/~hbulut/baraj.pdf [5]. Büyükkaracihan, N., Kahya, E., 2007. “Taşkın Frekans Analizinde Kullanılan Değişik Dağılımların Konya Havzası Yıllık Pik Akım Serilerine Uygulanıp Karşılaştırılması, Bildiriler Kitabı, İklim Değişikliği ve Çevresel Etkileri Sempozyumu, Konya. [6]. Büyükyıldız, M., Volkan, Y., 2011. Türkiye’deki Bazı Göllerin Su Seviyelerindeki Değişimlerin İncelenmesi. http://www.newwsa.com/download/gecici_makale_dosyalari/NWSA-5401-1-7.pdf [7]. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK MAM, 2010. Havza Koruma Eylem Planlarının Hazırlanması – Konya Kapalı Havzası. http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/Guncelbelgeler/HAVZA_FiNAL/Konya/Konya_Kapali_Havzasi.pdf [8]. Erinç, S., 1996. Klimatoloji ve Metodları, 4. Basım Ağustos 1996, Alfa Basım Yayım Dağıtım Çatalçeşme Sok. No: 52/B, 34410 Cağaloğlu, İstanbul. [9]. Erlat, E., Yavaşlı, D. D., 2009. Ege Bölgesi’nde Tropikal Gün ve Yaz Günü Sayılarındaki Değişimler ve Eğilimler. http://cografya.ege.edu.tr/18_1.pdf [10]. Erol, O., 1991. Genel Klimatoloji, Gazi Büro Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara 1991. [11]. Kadıoğlu, M., 2001. Bildiğiniz Havaların Sonunu Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye, Güncel Yayıncılık Ltd. Şti. Çatalçeşme Sok. No:19 Kat 3 Cağaloğlu, İstanbul. [12]. Kahya, E., Cengiz, M.T., 2006. “Türkiye Göl Seviyelerinin Eğilim ve Harmonik Analizi”, http://www.itudergi.itu.edu.tr/tammetin/itu-d_2006_5_3_TM_Cengiz.pdf [13]. Kahya, E., Kalaycı, S., Sevimli M.F., Büyükyıldız M., 2004. “Sakarya Nehri Havzası Aylık Akım Verilerinin Parameterik Olmayan Yöntemlerle Trend Analizi”, S.Ü., Müh. Mim. Fak. Dergisi, c.19, s.2, 2004. [14]. Kahya, E., Kalaycı, S., 1998. “Susurluk Havzası Nehirlerinde Su Kalitesi Trendlerinin Belirlenmesi”, http://journals.tubitak.gov.tr/engineering/issues/muh-98-22-6/muh-22-6-8-98023.pdf [15]. Kömüşçü, A.ü., Erkan, A. 2008. Kuraklık ve Türkiye Açısından Genel Bir Değerlendirme, Çevre ve İnsan Dergisi, Sayı:75, 2008/4 , Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı. http://www.ormansu.gov.tr/osb/Files/dergi/dergi2008_4.pdf 29/30 29

TEŞEKKÜR EDERİM… 30/30 30