Etkili Sunum Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık

Sunum yapma işi, mesajların dinleyicilere aktarılmasını ifade etmektedir.

Zorunlu olmamasına karşın sunum yaparken insanlar mesajlarını daha etkili sunabilmek için genellikle grafik, poster, harita, projeksiyon, etkileşimli tahta gibi materyal ve araçlardan faydalanmaktadır.

Bir sunumun temel olarak dört bileşenden oluştuğu söylenebilir: Sunumu yapan kişi Sunumun akışı Sunumda yararlanılan araç ve materyaller Sunumu izleyenler

Etkili bir sunum için bu dört bileşen dikkate alınarak düzenlemeler yapılmalıdır. Çünkü yapılan sunumun etkili olabilmesi sözel ve yazılı ifadelerin uygunluğu, beden dilini etkili kullanabilme, zamanı etkili kullanabilme, sunum araç ve materyallerinin etkili kullanabilme gibi çok yönlü bir çabayı gerektirmektedir.

Sunumu Yapan Kişi Etkili bir sunum yapmada sunumu yapan kişinin şu noktalara dikkat etmesi gerekmektedir: Sunuma hazırlıklı olmak Dinleyiciler hakkında bilgi sahibi olmak Sunumun planlamasını yapmış olmak Önceden prova yapmak Sunumun yapılacağı ortamı önceden kontrol etmek

Görünüşüne özen göstermek Acele etmeden konuşmak Güven verici ses tonuyla sunuya başlamak Göz teması kurarak konuşmak Konuşurken tonlama ve vurgulara dikkat etmek Yalın bir dil kullanmak Dinleyicilere sırtını dönmemek

Sunumun Akışı Etkili bir sunumun akışı; giriş, içerik ve sonuç şeklinde olur.

Sunumun girişinde konuşmacı kendini tanıtarak yapacağı sunumun içeriğinden ve öneminden bahseder.

İçerik bölümünde; dinleyicilere aktarılmak istenen mesajlar aktarılır İçerik bölümünde; dinleyicilere aktarılmak istenen mesajlar aktarılır. İçerik, belirgin başlıklar altında düzenlenmelidir.

İçeriğin sunulmasında bir bölümden diğerine geçilirken dinleyenlere belirgin mesajlar verilir (slayt değiştirilir, yeni konu vurgulanır vs.) Sunum sırasında saldırgan sorularla karşılaşılması durumunda soruların sonradan alınacağı ifade edilerek sunuma devam edilebilir.

İçeriğin sunumu sırasında kullanılan görseller materyallerle anlatılanların eş zamanlı olmasına dikkat edilmelidir.

Sonuç bölümünde ise anlatılanlar özetlenerek önemli mesajlar hatırlatılır. Sunumun sonunda konuşmacının iletişim bilgileri sunulur.

Sunumda Yaralanılan Araç ve Materyaller Birçok durumda sunularda projeksiyon, etkileşimli tahta gibi araçlardan ve grafik, resim, harita gibi materyallerden faydalanılmaktadır.

Bu tür araç ve materyaller bilgiyi görselleştirerek, bilgiyi somutlaştırarak, izleyicinin ilgisini çekerek ya da onları meraklandırarak sunumun etkililiğini artırmaktadır.

Sunum araçlarının etkili biçimde kullanılabilmesi için sunumun yapılacağı ortamın incelenerek ortamın ses, ışık, sahne ve oturma düzeniyle ilgili özelliklerinin bilinmesinde fayda vardır.

Slaytlar, ve slaytlardan oluşan slayt gösterileri sunumlarda yaygın olarak kullanılan materyallerdir. Sayısal ortamda hazırlanan slaytların üzerlerine metnin yanı sıra her türlü hareketli ve durağan görsellerin ve seslerin de eklenebilmesi, bu materyallerin oldukça çeşitli ve esnek biçimlerde kullanılmalarını sağlamaktadır.

Slayt gösterilerinin hazırlanmasında bazı ilkelere dikkat edilmesi gerekmektedir: Her bir slayt üzerinde yalnızca bir kavramla ilgili mesajlar bulunmalıdır. Slaytlar yazıyla doldurulmamalı, yazılar 6 satırla sınırlandırılmalıdır.

Slayt ile sunulan bilginin şema, grafik, şekil, harita gibi materyaller ile görselleştirilmesi sağlanmalıdır. Slayt üzerinde kullanılan yazı rengi, boyutu ve karakteri belirlenirken yazıların geniş ekran ya da perdeden okunacağı göz önüne alınmalıdır.

Slaytlar üzerinde önemli bilgi parçaları içeren çarpıcı mesajlara yer verilmelidir. Sunumlarda kullanılan araç ve materyallerin yalnızca yardımcı oldukları, konuşmacının yerini tutamayacakları unutulmamalıdır.

Slayt üzerinde gerekli olmadıkça animasyon kullanılmamalıdır Slayt üzerinde gerekli olmadıkça animasyon kullanılmamalıdır. Animasyonlar dikkati çekme, mesajı daha etkili sunma gibi amaçlarla kullanılmalıdır. Slaytlarda kullanılan sesler sunulan mesajı destekler nitelikte olmalıdır.

İzleyiciler İzleyiciler bir sunumun dördüncü bileşenidir İzleyiciler İzleyiciler bir sunumun dördüncü bileşenidir. Başarılı bir sunum için izleyici özelliklerinin ve oturma düzeninin önceden bilinmesinde fayda bulunmaktadır. Göz teması kurularak ve uygun beden dili ile izleyicilere güven mesajının verilmesi önemlidir.

Sunuma izleyicilerin de katılmalarını sağlayarak paylaşımcı bir atmosfer oluşturmak izleyicileri canlı tutacaktır.

İzleyicilerden gelen riskli sorular diplomatik yanıtlar verilerek geçiştirilebilir. İzleyicilerin saldırgan ve zor durumda bırakacak sorular yöneltmesi durumunda ise ise soruların sunum sonrasında alınacağı belirtilerek sorular ertelenebilir.

Kaynaklar http://moodle.baskent.edu.tr/pluginfile.php/201/mod_resource/content/0/ders_sunumlari/Etkili_Sunum_Teknikleri_-_Sunum_A.pdf http://www.deu.edu.tr/UploadedFiles/Birimler/16928/Etkili_Sunum_Teknikleri_ve_Power_Point_Kullan%C4%B1m%C4%B1.pdf http://www.bilkent.edu.tr/bilkent-tr/admin-unit/dos/pdgm/etkili_sunus.html http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/content_files/iletisim/sunum_el_kibabi.pdf http://career.sabanciuniv.edu/tr/career/kariyeryonetimi/etkilisunumteknikleri