-ANOREKTAL KANAL HASTALIKLARI- Öğr.Gör. Filiz KABU HERGÜL

Anorektal Kanalın yapısı Kalın bağırsağın en uçta bulunan 4 santimlik kısmıdır.

Anorektal Kanalın yapısı

Anorektal kanal hastalıkları Hemoroidler Anal Fissür Anorektal Apse Fistül Pilonidal Kist

-Hemoroid-

Abdomende şişlik Hissi Huzursuzluk Anüste kaşıntı ve akıntı Barsak seslerinde azalma DK.2 Mert AKYÜZ Yaş : 37 - Bekar Veznedar Boy :1,70 Kilo :110 BKI :38,06(2.der. şişman) -HEMOROİD- (3.evre) Anüste ele gelen kitle Konstipasyon Beslenmede Bozukluk (3 günde 1 çorba içtiğini ve kuru gıdalarla beslendiğini her öğün 1 beyaz ekmek yediğini ifade etti) Hareket etmede yetersizlik (Günde 8 st masa başında oturuyor)

-Anüste Kaşıntı ve Akıntı -Anüste ele gelen kitle huzursuzluk -Anüsün temizliği hakkında bilgi verilir. -Dr.isteminde olan ilaçların kullanımı hakkında bilgi verilir ve alınması sağlanır.(doxium 3x1-kortos krem 2x1) -Yanlış/Gereksiz ilaç kullanılmaması konusunda bilgilendirilir.

-Yeterli sıvı alımı sağlanır.(Günde 1,5-2 lt) -Beslenmede bozukluk -Yetersiz sıvı alımı -Yetersiz hareket etme -Abdomende şişlik -Barsak seslerinde azalma -Konstipasyon -Yeterli sıvı alımı sağlanır.(Günde 1,5-2 lt) -Yeterli ve dengeli beslenmesi sağlanır.(Lifli,posalı,kepekli gıdalarla)

-Meyve ve sebze tüketimi sağlanır -Günlük egzersiz yapması önerilir(yarım st yürüyüş) -Her gün aynı saatte mümkünse sabahları tuvalete gitme alışkanlığı kazanılmalıdır. -Baharatlı yiyeceklerden ve alkol kullanımından uzak durması konusunda bilgilendirilir

-Kullanılan ilaçlarla hemoroidin boyunda küçülme oldu. -Düzenli tuvalet alışkanlığı kazandığını ifade etti. (Günde 1 kez sabahları) -Karında şişkinlik hissi olmadığını ifade etti. -Akıntısının azaldığını ifade etti.

HEMOROİD NEDİR? Bağırsağın son kısmına anüs denir. Burada , barsağın iç yüzünü döşeyen kadifemsi dokunun altında , çepeçevre damar yastıkçıkları bulunur. Bu toplar damar paketlerinin şişip sarkması ve kanama yapması ile hemoroidler oluşur. Halk arasında basur ya da mayasıl olarak bilinir.

Hemoroidler İnternal (iç) ve Eksternel (dış) Olabilir

Hemoroid Neden Oluşur? Kabızlık Gebelik , doğum Ayakta uzun süre kalma Masa başında uzun süre çalışma Çeşitli meslek grupları ( Şoförler ) Baharatlı , tahriş edici gıdalarla kötü beslenme alışkanlıkları Ailevi yatkınlık Kronik öksürük Şişmanlık Kolit , enterit , proktit gibi iltihabi barsak hastalıkları Alkol alışkanlığı Kalp yetmezliği Karaciğer sirozu Karın içi tümörler (rahim , kalın barsak tümörleri)

HEMOROİD BELİRTİLERİ İnternal Hemoroid Bulguları En önemli bulgusu Kanama ve prolapsus olmasıdır Eksternal Hemoroid Bulguları * En önemli bulgusu Anüste kitle olmasıdır. Diğer Bulgular Ağrı Makatta ele gelen şişlik Akıntı , Kaşıntı Makatta ıslaklık hissi Konstipasyon Kanamanın özelliği; Parlak kırmızı renkte,dışkı üzerine bulaşmış yada tuvalete akmış şekilde görülür.

HEMOROİD TİPLERİ İç Hemoroid Dış Hemoroid

Sadece kanama ile belirti verir. Hemoroid dışarı çıkmaz . Grade I Hemoroid Dereceleri Sadece kanama ile belirti verir. Hemoroid dışarı çıkmaz . Grade I Dışarı çıkabilir , kendiliğinden geri çekilir. Grade II Ancak beklemekle veya parmakla içeri girer Dışarı çıktıktan sonra Grade III Artık devamlı dışarıdadır. Grade IV

HEMOROİDLERDE TANI Eksternal hemoroidler gözle görülebilir İnternal hemoroidler *Hasta hikayesi, *Digital (parmakla ) muayene *Anoskopla muayene ile konur.

TEŞHİS Aksi ispat edilene kadar her türlü anorektal kanamanın kanser belirtisi olabileceği düşünülmelidir.

HEMOROİD KOMPLİKASYONLARI Kanama Tromboz Strangülasyon

TROMBOZE HEMOROİD Genelde stresle beraber ani ortaya çıkan ağrılı bir durumdur. Dış hemoroiddir. Hemoroid damarlarına pıhtı oturması ve şişip ağrı yapması sözkonusudur. Cerrahi olarak tedavi edilmezse bir hafta içinde hemoroid delinir. Pıhtılı kan boşalır ve hasta rahatlar.

HEMOROİDLE KARIŞAN DURUMLAR Perianal abse Condyloma Akküminata Anal Polip

TEŞHİS İÇİN MUTLAKA HEKİME BAŞVURULMALIDIR! Anorektal bölgede ortaya çıkan çok sayıda hastalık benzer belirtilere sahip olduğundan hastalığın tanınıp , erken ve doğru tedavinin yapılabilmesi için hekime başvurmak şarttır. Anorektal şikayetleri olan kişiler değişik nedenlerle hekime başvurmakta çekingen davranmakta , eczane ya da aktarlardan aldıkları “hemoroid” ilaçlarıyla durumu geçiştirmektedirler.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ Beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi her tür hemoroitte tedavinin olmazsa olmaz kısmıdır Sebze-meyve tüketimi arttırılmalıdır. Kepek ekmeği ve kepekli un mamülleri tercih edilmeli. Günde en az 8-10 bardak su içilmeli.

BARSAK ALIŞKANLIKLARININ DÜZENLENMESİ Her gün aynı saatte mümkünse sabahları tuvalete gitme alışkanlığı kazanılmalıdır. Stres , yoğun iş temposu , düzensiz yaşam barsak düzeninizi bozarak kabızlığa neden olur. Egzersiz de barsak tembelliğinin önlenmesinde son derece yararlıdır.

İLAÇ TEDAVİSİ Bazı krem ve fitillerle, ağızdan alınan ilaçlar ile hemoroid damarlarının toparlanması sağlanır. Ancak bu sadece başlangıç halindeki hemoroidlere etkilidir

SKLEROTERAPİ Kılcal iğneler ile hemoroide enjekte edilen özel ilaç hemoroidleri küçültebilir. 1. ve 2. derece hemoroidlere etkilidir.

BAND LİGASYON Hemoroid köküne band yerleştirerek boğma usulüyle kurutma 2.derece hemoroidlerde daha iyi sonuç verir.

INFRARED KOAGÜLASYON Laser diye de bilinir Işınla kurutma 1 ve 2. derece hemoroidlerde uygundur. 3. derecede faydası sınırlıdır.

CERRAHİ TEDAVİ Ameliyatla hemorodi tamamen alma 3 ve 4 .derece hemoroidlerde en etkili ve seçilmesi gereken tedavidir.

LONGO YÖNTEMİ (STAPLER HEMOROİDEKTOMİ) Tek kullanımlık özel bir aletle çepeçevre hemoroidler çıkarılıp , barsak dikilir. Pahalı bir yöntem olup henüz yaygınlaşmamıştır.

ND YAG LASER Maliyeti yüksek , başarısı diğer yöntemlere göre fevkalade bir üstünlük göstermediği için yaygınlaşmamıştır. Kanamanın az olması , daha çabuk iyileşme , daha az ağrı gibi avantajları vardır. Pahalı olması , ekibin özel gözlüklerle korunması gerekliliği ve barsak delinmesi riski ise dezavantajlarıdır.

ANAL FİSSÜR

ANAL FİSSÜR Anal bölge (makat) çevresindeki yırtıklar/çatlaklardır. Genellikle kabızlık (konstipasyon) gibi düzensiz dışkılama alışkanlıklarına bağlı olarak gelişir. Hamilelik ya da doğum ile provoke olabilir

ANAL FİSSÜR Anal bölgede dışkılama sırasında yırtılır tarzda şiddetli ağrı ile karakterlidir. Bu ağrı, dışkılama sonrası da bazen saatlerce devam edebilir. Ağrı dışında, kaşıntı ve akıntıya bağlı iç çamaşırı kirlenmesi olabilir. Parlak, kırmızı renkli ve az miktarda kanama görülür.

ANAL FİSSÜR TANI Diz-göğüs veya sol lateral pozisyonda muayene edilir. Rektal tuşe uygulanır. Tuşeden önce lokal anestezik pomadlar ile ağrı azaltılabilir. Anoskop ve rektoskopla muayene yapılır

ANAL FİSSÜR TEDAVİ Dışkılama sonrası 10-15dk. sıcak oturma banyoları planlanabilir. Yara üzerine lokal anestezikli pomad sürülür. Kabızlık veya ishal düzeltilir.

ANAL FİSSÜR Tıbbi Tedavi:Konstipasyonun önlenmesi, anestezik içeren pomatlar, sıcak oturma banyoları Cerrahi olarak: Dilatasyon uygulanır Sfinkterotomi:İç sfinkterin distal bölümü kesilir.

ANOREKTAL APSE VE FİSTÜLLER

ANOREKTAL ABSE ve FİSTÜLLER Anal kanalda, rektumun longitudinal kası ile iç sfinkter arasındaki alanda yerleşen anal bezlerin enfeksiyonu ile gelişir

ANOREKTAL ABSE ve FİSTÜLLER İnfeksiyonun belirli anorektal bölgelerde birikmesi sonucu anorektal abseler, bu abselerin özel anatomik yerlerden boşalmaları ile de fistüller meydana gelir.

ANOREKTAL ABSE Anorektal abseler makatın 2 cm. içinde çepeçevre yerleşimli, dışkıyı kayganlaştırmak için sıvı salgılayan 8-10 adet bezin anal glandların iltihaplanması sonucu oluşur.

Belirti ve bulgular En sık olarak şiddetli ağrı, Kızarıklık, Şişlik ve ateş ile kendini gösterir.

ABSELERİN TEDAVİSİ CERRAHİDİR Tanımlandıktan hemen sonra abselerin drene edilmelidir.

ANOREKTAL FİSTÜL

ANOREKTAL FİSTÜL Anal bölgedeki bir açıklıktan (ağız) aralıklı ve süreğen akıntı ile karakterlidir. Fistül; primer (iç) ağzı anal kanalda, sekonder ağzı (dış) ise perianal deride bulunan inflamatuar bir traktır. Fistüller genellikle intersfinkterik alanda gelişen abseler sonucu oluşur.

ANOREKTAL FİSTÜL Anorektal abselerin kronik evresini oluşturur. Fistülün dış ağzı anüs kenarına 2-3cm uzaklıkta bulunur.

ANOREKTAL FİSTÜL Belirti ve bulgular: Cerahatli akıntı, Apse öyküsü ve kaşıntı vardır. Tanı: Fizik muayene ile konur, Bazen fistülün birden fazla ağzı olabilir bu durum rektal tuşe ile konulabilir.

ANOREKTAL FİSTÜL TEDAVİ Fistülotomi uygulanır: (ön duvarın kesilerek fistülün açık yara haline getirilmesidir). Yara oturma banyoları ve pansumanlarla sekonder iyileşmeye bırakılır.

Pilonidal Sinus (Kıl Dönmesi)

Pilonidal Sinus (Kıl Dönmesi) Genellikle kuyruk sokumunda görülen, inflamasyon, abse ve/veya deriye açılma (sinus) ile karekterize bir hastalıktır.

Pilonidal Sinus (Kıl Dönmesi) Görülme sıklığı %0.7’dir. En sık görüldüğü yaşlar 16 ile 20’li yaşlardır. Nedeni: Deri yüzeyindeki kılların dönüp geriye batması ve enfekte olması sonucu gelişir.

KIL DÖNMESİNİN BELİRTİLERİ Ağrı Kuyruk sokumunda veya anüsün arka yukarı tarafında hassas küçük şişlikler Akıntılı veya akıntısız kaşıntı, Kıllı, kılsız, milimetrik delikler ve bazen de abse Muayene ve tetkiklerde içi iltihabi granülasyon dokusu ve kıl dolu kese,

Tedavisi: kistin cerrahi olarak ekzisyonudur.

Anorektal Hastalıklarda Hemşirelik Tanıları Defekasyon esnasında ağrı olması nedeniyle dışkılama işleminin ertelenmesi ile ilişkili konstipasyon Cerrahi, mahremiyet ve utanma ile ilişkili anksiyete Ameliyat sonrasında sfinkter spazmı ve anorektal hastalığa bağlı anorektal bölgenin aşırı hassasiyeti, basınç altında olması ve irritasyon ile ilişkili ağrı Ağrı korkusu ve ameliyat sonrası refleks spazm ile ilişkili idrar retansiyonu

TEŞEKKÜRLER