AĞ TOPOLOJİLERİ
Topoloji Nedir? Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini , nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıya topoloji denir. Fiziksel Topoloji : Ağın fiziksel olarak nasıl görüneceği belirler. [Fiziksel Katman] Mantıksal Topoloji : Bir ağdaki veri akışının nasıl olacağını belirler. [ Veri İletim Katmanı ]
AĞ TOPOLOJİSİ Doğrusal ( BUS ) Topolojisi Halka ( TOKEN RING ) Topolojisi * Star-Wired Ring Yıldız ( STAR ) Topolojisi *Star-Wired Bus Ağaç ( Tree ) Karmaşık ( Mesh Topology )
BUS TOPOLOJİSİ Bir kablo yol olarak düşünülürse, bu yol üzerindeki her bir durak ağda bir düğüme ( node – terminali / cihazı ) temsil etmektedir. Bu tek kabloya ; bölüm ( segment ) , omurga (backbone ) , trunk denilebilir.
Doğrusal Topoloji ( Avantajları Ve Dezavantajları Ağa bir bilgisayarı bağlamak oldukça kolaydır. Daha az uzunlukta kablo gerektirir. Dezavantajları ; Omurga kabloda bir bozulma veya kesilme olursa tüm ağ bağlantısı kesilir. Ağda sorun olduğundan sorunun nerden kaynaklandığını bulmak zaman alıcı olabilir. Tek başına tüm bir binanın ağ çözümü için genellikle kullanılmamaktadır. Çarpışma
Doğrusal Topoloji ( Avantajları Ve Dezavantajları
CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Acses / Collision Detect ) Ethernet ve IEE 802.3 standartlarında kullanılan bir protokol. Çarpışmayı bulma [ Collision Detect ] Bir Ethernet kartı bilgi göndereceği zaman ağ trafiğini izler. Ağ kablosunda veri yoksa verisini kabloya bırakır. Eğer kabloda veri varsa diğer veri hedefine gidinceye kadar beklenir.Ardından veriyi gönderir. Eğer bu işlemler başarısız olursa çarpışma meydana gelir.
IEEE IEEE(Institute of Electrical and Electronics Engineers -Elektrik Ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) standartlar kurulu elektrik mühendisliği,elektronik,radyo,ilgili mühendislik,bilim,sanat dallarındaki standartlardan sorumludur. Enformasyon ve İletişim Teknolojileri alanında yerel alan ağları konusundaki standartları belirler
En Çok Kullanılan 802 Standartları Hız Erişim Metodu Topolojiler Kablo Ethernet (IEEE 802.3) 10, 100 veya 1000 Mbps CSMA/CD Doğrusal Koaksiyel veya UTP Token Ring (IEEE 802.5) 4 veya 6 Mbps Token passing (Jeton dolaşımı) Halka ve Star-wired ring STP veya UTP FDDI (IEEE 802.8) 100 veya 200 Mbps Fiber optik veya UTP Kablosuz (Wireless) (IEEE 802.11) 1, 22 veya 54 Mbps Hücresel Kablosuz
FDDI (Fiber Distrubuted Date Interface)
FDDI (Fiber Distrubuted Date Interface) Bir MAN protokolüdür. Bir ağda genel olarak 100 Mbps’da ve 500 termianli destekler.
Çarpışma(Collision)
Halka(Token Ring) Topoloji IBM tarafından geliştirilmiştir. Mantıksan olarak bir daire şeklinde tüm düğümlerin birbirine bağlanması
Halka(Token Ring) Topoloji Token (Jeton) (3 byte’lık) bu düğümler arasında dolaşan bilgidir.
Halka(Token Ring) Topoloji
Halka Topoloji Halka içerisindeki bir bilgisayar bozulursa tüm ağ bağlantısı kesilir. Çarpışma olasılığı düşüktür Şu anda halka topolojilerde UTP , STP kablo kullanılmaktadır. İlk halka topolojiler; 4 Mbps (CAT3 UTP), daha sonra 16 Mbps(CAT4 ve üstü veya STP Tip 4) çalışmaktadır. *Halka topolojiye uygun Ethernet kartları; 4 veya 16 Mbps’da çalışır
Halka Topoloji ( Star-Wired Ring) Star-Wired Ring’de denilebilir. Yerleşim fiziksel olarak yıldız olarak görünür ancak mantıksal olarak jetonlar dairesel olrak ağda ilerler. Yıldız topolojisindeki Hub yerine burada MAU (Multistation Access Unit) veya MSAU (Multistation Access Unit) kullanılır. Bu MAU’da veriler dairesel olarak gider. * Hub kendisine gelen bütün sinyalleri tüm düğümlere iletirken MAU gelen sinyali bir halka şeklinde sadece bir yönde iletir. *Böylece ağdaki tüm düğümler jetonu alır.
Klasik Halka Topolojisi
MAU
İki MAU bağlanması için MAU’daki RI (Ring In) ve RO (Ring Out portları) kullanılır
Yıldız(Star Topoloji) Tüm düğümlerin ortak bir merkeze (örneğin, hub, switch) bağlanmasıdır.
(Avantaj Ve Dezavantajları) Avantajları: *Ağı kurmak kolaydır. *Bir bilgisayara bağlı kablo bozulduğunda ağın çalışması etkilenmez. *Ağdaki sorunları tespit etmek kolaydır. Dezavantajları *Hub kullanıldığında ağ trafiği artar. *Doğrusala göre daha fazla uzunlukta kablo gerektirir. *Hub veya Switch bozulduğunda tüm ağ çalışmaz hale gelir. *Hub ve Switch gibi cihazlar nedeniyle doğrusala göre kurulumu daha pahalıdır.
Doğrusal – Halka - Yıldız
Ağaç ( Tree) Topoloji Genellikle yıldız topolojisindeki ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar büyütülebilir. Bir ağacın dalları farklı topolojilerdeki ağları temsil eder, ağacın gövdesi ile de bunlar birbirine bağlanabilir.
Ağaç ( Tree) Topoloji Hiyerarşik yapıdaki ağlar için kullanılır.
Avantaj Ve Dezavantajları) Avantajları; *Her bir bölüme (segment) ulaşmak kolaydır *Bir çok çalışma grubu bir araya getirilebilir. Dezavantajları *Omurga kablosu bozulduğunda bölümlerdeki ağ trafiği etkilenir. *Kurulumu ve düzenlenmesi daha zordur.
Karmaşık (Mesh) Topoloji Gerçek Mesh topolojide tüm düğümler ağ içerisinde birbirine bağlıdır. Daha çok WAN’da kullanılır. LAN’da kullanıldığında tüm düğümlerin birbirine mutlaka bağlı olması gerekmez.
Karmaşık (Mesh) Topoloji Hybrid mesh topoloji, karmaşık ağlarda (veritabanı sunucularının uzak mesafeler arası bağlantıları vb.) kullanılır.
Yıldız [ Star ] Karmaşık [ Mesh ] Halka (Ring) Ağaç [ Tree ] Doğrusal (Bus) Halka (Ring) Ağaç [ Tree ]
Topoloji Karşılaştırmaları
http://www. dijitalders. com/icerik/18/1522/ag_topolojileri. html# http://www.dijitalders.com/icerik/18/1522/ag_topolojileri.html#.VDe7OPl_v9U
Kablolar Türleri Eş eksenli(koaksiyel) kablo Nerde Kullanılır? -Televizyon anteninde,internet bağlantısında kullanılır Çift Burgulu (twisted Pair) Kablo Fiber Optik Kablo
Koaksiyel ( Eş Eksenli ) Kablo Koruyucu dış kılıf İletken örgü Yalıtkan madde İç iletken
Koaksiyel Kablo Thin (thinnet)- İnce Kalınlık: 0.25 inç. Maks. Uzaklık:185 metre. Thick (thicknet)-Kalın Kalınlık: 0.5 inç Maks. Uzaklık: 500 m (Daha kalın olduğundan özdirenç az)
Koaksiyel Kablo Konnektörleri BNC (British Naval Connector) konnektör Eşeksenli kablolarda kullanılır BNC T konnektör 10Base2 sistemlerde kullanılır. İki kablo ucunu ve ethernet kartını bağlamak için kullanılır. BNC barrel konnektör İki kabloyu birleştirmek için kullanılır.
Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo Konnektörü T bağlantısı yapılmadan önce Bunu Sakın Yapmayın!!
Koaksiyel Kablonun Bus Topolojide Kullanımı
Çift Burgulu(Twisted Pair ) Kablo Günümüz yerel bilgisayar ağlarında en çok kullanılan kablo türüdür. Türleri: STP FTP S-FTP UTP
Çift Burgulu Kablo Genelde 2 çift (Telefon) veya 4 çift kablo (Ağ) olur. Fakat 25 çifte kadar olanları vardır.
STP (Shielded Twisted Pair) Korumalı Çift Burgulu Kablo
FTP (Foiled Twisted Pair) Folyolu Çift Burgulu Kablo
S-FTP (Shielded Foiled TP) Hem kaplama hem de folyolu koruma
UTP (Unshielded Twisted Pair) Korumasız Çift Burgulu Kablodur. Bant genişliklerine, frekanslarına ve maksimum uzunluklarına göre kategorize edilirler. (Cat5, Cat6, vs…)
TP Kablo Türleri 1200 Kategori Sarmal Hız (Mb/s) Frekans (MHz) Kullanım Alanı CAT1 2 - 0,4 Telefon, zil 4 Telefon, eski ağ sistemleri 3 10 16 Eski ağ sistemleri 20 Halk Topoloji Ağlar 5 100 Ethernet Ağları 5e 1000 6 250 6a 5000 500 Ethernet Ağları (Daha Kalın) 7 10000 600 Telefon, IP Phone, Kapalı devre TV 7a 100000 Telefon, Kablo TV 8 1200 Test Aşamasında
Ağ Kablolama Standartları Ethernet Adı Kablo Tipi Max. Veri Transfer Hızı Max. Veri Uzaklığı Açıklama 10Base5 Kalın Koaksiyel 10 Mbps 500 metre BNC, T 10Base2 İnce Koaksiyel 185 metre 10BaseT UTP 100 metre RJ-45 100BaseT 100 Mbps 1000BaseT 1000 Mbps RJ-45, CAT5 ve üstü 1000BaseTX (Gigabit Ethernet) 10BaseFL Fiber (multimode) 2000 metre Ağlar arası, Fiber optik hub ve NIC arası bağlantı 100BaseFX 100 Mbps Ethernet ağlarda 1000BaseSX 260 metre SC, PC ve hub arası bağlantı için tasarlanmıştır. 1000BaseLX Fiber (singlemode) 550 metre 1000BaseSX’in daha uzun mesafeler arası kullanması için, genellikle omurga olarak kullanılır.
Çift Burgulu Kablo Konnektörleri Çift bükümlü kabloları sonlandırmak için RJ(Registered Jack) serisi konnektörler kullanılır. RJ serisinde onlarca konnektör çeşidi vardır. Bunların içinde en yaygın olanları; Telefon sistemlerinde kullanılan Kategori 2 (Cat2) kabloları sonlandıran RJ-12 UTP ile STP kabloların sonlandırılmasında kullanılan RJ-45 konnektörleridir.
Çift Burgulu Kablo Konnektörü
Renk Sıralama Standartları T-568B standardı: Ethernet ağları için en çok kullanılan standarttır. Renk sırası: (Soldan sağa) Turuncu-Beyaz Turuncu Yeşil-Beyaz Mavi Mavi-Beyaz Yeşil Kahverengi-Beyaz Kahverengi
Renk Sıralama Standartları T-568A standardı: T-568B’den farkı; Turuncu ile yeşilin yeri değişir. Yeşil-BeyazBeyaz Yeşil Turuncu-BeyazBeyaz Mavi Mavi-BeyazBeyaz Turuncu Kahverengi-BeyazBeyaz Kahverengi
Düz Kablo Düz kablo: İki ucu da aynı renk sırası ile bağlanmış kablodur. Genelde T-568B standardı kullanılır; ama iki uç da aynı olmak şartı ile her kombinasyon kullanılabilir. İki farklı türden cihazı bağlamak için kullanılır. Ör: İnternet (Modem ile bilgisayar)
Çapraz Kablo Çapraz kablo: İki ucundan biri T-568B, diğeri T-568A renk sırası ile bağlanmış kablodur. İki aynı türden cihazı bağlamak için kullanılır. Ör: Bilgisayar ile bilgisayar
Fiberoptik Kablo Veriyi elektrik sinyali ile değil ışık ile iletmeye yarayan cam/plastik ile yapılmış kablo türüdür.
Fiberoptik Kabloların Avantajları Yüksek bant genişliği [ Veri iletimi ] Düşük kayıp Elektromanyetik bağışıklık Güvenilirlik Hafiflik Küçük boyut
Fiberoptik Kablonun Dezavantajları Maliyetinin yüksek olması. Detaylı işçilik gerektirmesi. Mevcut şebekeye ayarlanmasında zorluklar (bakır devre ve fiberin uyuşmaması)
Fiber Optik Kablo Çeşitleri Fiber tipine göre Tek modlu Çok modlu Malzemesine göre Plastik Çekirdek+Plastik Koruyucu Cam Çekirdek+Plastik Koruyucu Cam Çekirdek+Cam Koruyucu Hat Sayısına Göre Simplex Duplex MultiFiber Kablo Tipine Göre Gevşek Tüplü Sıkı Tüplü
Fiber Optik Kablo Çeşitleri Tek Mod Fiberler (Single Mode Fiber- SMF) : Işığın tek bir modda ya da tek bir yolda ilerlemesine olanak tanırlar Düşük sinyal kayıplarının olduğu ve yüksek veri iletişim hızının gerektirdiği durumlarda kullanılırlar. Çoklu Mod Fiberler (Multi Mode Fiber- MMF) : Işığın birden fazla modunu ileten fiberlerdir. Işın çarpışmaları meydana gelebileceğinden kısa mesafeler için kullanılır.
Çok Modlu Fiberler Kademeli Çok Modlu Dereceli Çok Modlu
Plastik Çekirdek+Plastik Koruyucu Performans düşük Fiyat uygun Kısa mesafelerde kullanılır
Cam Çekirdek+Plastik Koruyucu Performans daha yüksek Fiyat daha yüksek Kısa ve orta mesafelerde kullanılır
Cam Çekirdek+Cam Koruyucu En yüksek performans En yüksek fiyat Daha uzak mesafeler için kullanılır.
Fiber Optik Kablo Konnektörleri ST (Straight tip) SC (Subscriber tip) MT-RJ