DEVİNİŞSEL (MOTORİK) TAKSONOMİLER CEM GÖKCE
Taksonomi, istendik davranışların basitten karmaşığa, kolaydan zora, somuttan soyuta, birbirinin ön koşulu olacak şekilde aşamalı sıralanmasına denir.
Bugünkü bilgilerimize göre insan davranışlarının eğitimle ilgili olanları bilişsel, duyuşsal, devinişsel olarak adlandırılmaktadır. Bilişsel alan, zihinsel etkinliklerin baskın olduğu davranışların kodlandığı; Duyuşsal alan, öğrenilmiş duyguların kodlandığı; Devinişsel alan, becerilerin kodlandığı alan olarak ele alınabilir.
Böyle olmakla birlikte bu alanlar birbirlerinden kopuk değildirler; tersine aralarında yatay ve dikey sıkı bir ilişki vardır. Yani öğrenilmiş bir davranış aynı anda bu alanların tümüne birden girebilir. Davranışta baskın olan niteliğe göre, o davranış için bilişsel, duyuşsal, devinişsel, ya da algısal bir davranıştır denebilir.
Devinişsel Alan Öğrenilmiş becerilerin kodlandığı alandır. Kişi kaslarını, vücut organlarından birini ya da bir kaçını veya tümünü kullanarak bazı davranışlar ortaya koyabilir. Bu tür davranışlar doğuştan şifrelenmiş, geçici ya da öğrenilmiş olabilir.
Kişi, devinişsel alanla ilgili bir davranışı öğrenirken, önce o davranışı gözler, yani gelen uyarıcıları algılar. Sonra aynı davranışı tekrar etmeye çalışır. Bu işe “kılavuzlanmış faaliyet” denebilir. Daha sonra beceri haline getirebilir. Bu becerileri de yeni durumlara uydurabilir. Son olarak da bu becerileri kullanarak yeni ürünler oluşturabilir.
1. UYARILMA 1.1 Algılama 1.2 Bedensel Kuruluş 2. KILAVUZ DENETİMİNDE YAPMA 2.1 Kılavuzlayanla Yapma 2.2 Kendi Kendine Yapma 3. BECERİ HALİNE GETİRME 3.1 İstenilen Nitelikte Yapma 3.2 İstenilen Nitelik ve Sürede Yapma 3.3 İstenilen Nitelik, Süre ve Yeterlikte Yapma 4. DURUMA UYDURMA 5. YARATMA
TEŞEKKÜRLER…