EĞİTİM ŞUBESİ Burcu ORTAKCI İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ŞUBESİ Burcu ORTAKCI Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi:

Kanser; Anormal hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve yayılması olarak tanımlanmaktadır. Tümör ; Kanser hücrelerinin çoğalarak oluşturdukları kitleye denir.Fakat kanser olmayan bazı iyi huylu hücreler de çoğalıp tümör oluştururlar.Kanser özelliğini taşıyan tümörler malign tümörlerdir.

TÜMÖR ÇEŞİTLERİ Benign(iyi huylu) tümörler: Başlangıç bölgeleri ile sınırlı kalan ve yavaş çoğalan hücrelerden oluşan tümörlere denir. Malign(kötü huylu) tümörler: Hızla büyüyen anormal hücrelere denir.Bu tümörler metastas özelliği gösterip diğer doku ve organlara yayılırlar.Metastas ile yayılan hücreler çoğalıp sistematik bir hastalık oluştururlar.

Kanserin Nedenleri Kanserin nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, Yaşam şekli, yaş, cinsiyete ve genetik faktörler Çevresel nedenler, Sigara ve alkol kullanımı, Uzun süre ve tehlikeli saatlerde güneş altında kalma,

Kanserin Nedenleri Bazı kimyasal maddeler (asbest, katran,benzin, boya maddeleri vs…), Bazı virüsler, Hava kirliliği, Radyosyana maruz kalma, Kötü beslenme,

Kanserin başlıca belirti ve bulguları nelerdir? Dışkılama ve idrar alışkanlıklarında değişiklikler Uzun süren, iyileşmeyen yaralar Beklenmeyen kanama ve akıntılar, Meme veya başka organlarda elle hissedilen şişlikler, Yutma güçlüğü veya hazımsızlık Siğil ve benlerde belirgin değişiklik Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük

Kanserde Erken Tanı Tedavi şansını artırır. Tedaviyi kolaylaştırır. Tedavi giderlerini azaltır. Doku ve organ kaybını önler. Sakatlık bırakmaz. HAYAT KURTARIR.

Radyolojik tanı yöntemleri USG:Yüksek frekanslı ses dalgaları kullanarak vücut içindeki organların ve diğer yapıların görüntülenmesidir. Bilgisayarlı Tomografi: X(röntgen) ışını kullanarak vücudun incelenen bölgesinin kesitsel görüntüsünü oluşturmaya yönelik radyolojik teşhis yöntemidir.Hastalıkların ayırıcı tanısını koymaya yardımcıdır.

MR(Manyetik Resonans):Kesitsel görüntüleme yöntemidir MR(Manyetik Resonans):Kesitsel görüntüleme yöntemidir.MR dev bir mıknatıs olup incelenmesi istenen bölgeye radyofrekans dalgaları verip,alınan yanıt bilgisayarda görüntüye dönüşür.Hasta dokunun verdiği görüntü normal dokudan farklı olduğu için iyi bir radyolojik yöntemdir. Mammografi:Memenin Xışınları kullanarak görüntüsünün alınmasıdır.Kalsifikasyonları gösterebilme özelliğinden dolayı erken tanı için önemlidir.

Kanserde kesin tanı Biyopsi ile konur. TANI YÖNTEMLERİ İnce iğne aspirasyon biyopsisi(İİAB):Şüpheli kitleye ince iğne ile doğrudan girilerek aspire edilen hücrelerin incelenmesidir. Eksizyonel biyopsi:Şüpheli kitlenin küçük bir cerrahi operasyonla çıkartılıp incelenmesidir.İİAB yöntemine göre daha güvenilirdir. Kanserde kesin tanı Biyopsi ile konur.

En çok Görülen Kanser Türleri Meme Kanseri, Akciğer Kanseri, Deri Kanseri, Prostat Kanseri, Mide Kanseri, Kolon Kanseri, Rahim Kanseri,

Ölüm yüzdelerinde kanserin görülme sıklığı Ölüm yüzdelerine bakıldığında ilk sırada kalp hastalıkları yer almakta olup ikinci sırada %23.3 ile kanser gelmektedir.

Dünya genelinde kanserlerin 5 de biri karaciğer kanserine sebep olan hepatit B virüsü (HBV) ve rahimağzı kanserine sebep olan human papilloma virüsü (HPV) gibi etkenlerle gelişen kronik enfeksiyonlara bağlıdır.

Cinsiyete göre sık görülen kanserler Kadınlarda; Meme (33,93) Deri (11,22) Mide (6,90) Yumurtalık (6,29) Kalın Bağırsak( Kolorektal)(5,91)

Cinsiyete göre sık görülen kanserler türleri Erkeklerde; Akciğer (43,50) Prostat (14,01) Mesane (18,78) Deri (12,70) Mide (12,03)

Akciğer Kanseri Solunum alışkanlığında değişme(öksürük, ses kısıklığı,göğüs ağrıs,paslı yada pürülan balgam,hemoptizi ve dispne) Tekrarlanan pnomöni, Plevra efüzyonu, Omuz yada kol ağrısı, Parestesi Genellikle yaşlılarda görülür. Sigara, kanserojen maddeler(radon, berilyum vb…) genetiksel faktörler etkendir. TANI:Klinik bulguları ile BT, MR, bronkoskopi, biyopsi bulguları birlikte değerlendirilir.

Prostat Kanseri Sık sık (özellikle geceleri)idrar yapma Kesik kesik ağrılı ve sızılı idrar yapma İdrar kesesinin tam boşalmama hissi İdrar tutmada güçlük İdrar akış gücünde ve kalınlığında azalma Hematüri Kemik ağrısı(bel,pelvis kalçada süreli ağrı) Sinsi ilerleyen bir kanser olduğunda hiç belirti de ortaya çıkmayabilir. 45 yaşını aşan erkeler yılda bir kontrol yaptırmalı.

Kolon Kanseri Bağırsak alışkanlıklarının değişmesi,tıkanıklık ve ishal, Rektal kanama, Karın ağrısı, Karında kitle hissi, Kilo kaybı,demir eksikliği anemisi. TANI:Gaitada gizli kan incelemesi,rektal muayene ve kolonoskopi yöntemleri kullanılır.

Mide Kanseri Mide bölgesinde rahatsızlık ve ağrı hissi, Kaşeksi(aşırı zayıflama), Sindirim sisteminde kanama ve gizli kanama Bulantı ve kusma, Erken doyma hissi Sebepleri beslenme,ülser ve gastirit olup erkeklerde daha sık görülür.

Deri Kanseri Deri kanseri kanser türlerinin en sık rastlanılanıdır. Açık renk deri ve kolay kızarma Fazlaca deri lekeleri ve benleri olması Ailede deri kanseri görülmüş olması Açık havada fazlaca kalmak Ekvatora yakın veya yüksek rakımda yaşamak Ergenlik sivilceleri için tedavi amaçlı ışın tedavisi görmüş olmak Östrojen içeren doğum kontrol hapları

Kanserin tedavi yöntemleri Kanser erken tanı konulduğunda tedavi edilebilen bir hastalıktır.Kanserin tedavisi genel olarak aşağıdaki yöntemlerle yapılmaktadır: Cerrahi tedavi(ameliyat) Kemoterapi(ilaç tedavisi) Radyoterapi(ışın tedavisi) İmmünoterapi Hormon Tedavisi Lazer Tedavisi Ve mutlaka psikolojik destek

KANSERDEN KORUNMA YOLLARI (Birincil korunma) Sağlıklı bireyler olabilmek için yılda bir chek-up yaptırılmalıdır. Sigara ve alkol kullanılmamalıdır. Meslek kanserlerini önlemek için iş sağlığına önem vermelidir. Dengeli beslenmeye önem vermeli, aşırı beslenmeden kaçınmalıdır.

Gıdaların hazırlanmasında uygun pişirme yöntemleri kullanılmalı,besinlerin yararlı maddeleri kaybolmayacak şekilde hazırlanmalıdır. Yüksek ateşte ve barbekü şeklinde hazırlanan gıdaları çok tüketilmemelidir.

Hamburger,salam ,sosis ve bunlar gibi katkı maddesi bulunan gıdalar fazla tüketilmemelidir. Bol miktarda taze meyve ve sebze tüketilmelidir.Özellikle anti oksidan etkisi bulunan gıdalar fazlaca alınmalıdır.(soğan, tere,roka,çilek,v.b)

Hayvansal yağlar yerine bitkisel yağlar kullanılmalıdır Hayvansal yağlar yerine bitkisel yağlar kullanılmalıdır.(zeytinyağı,soya yağı,v.b) Temiz havadan faydalanılmalı ve bol su tüketilmelidir. Düzenli egzersiz ve spor yapılmalıdır

Güneş ışığına devamlı ve aşırı maruz kalınmamalıdır. Düzenli uyku uyumalı ve istirahat edilmelidir.

TEŞEKKÜR EDERİM Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi: