ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Prof. Dr. Abdullah Sayıner
Alt solunum yolu enfeksiyonları Akut bronşit Pnömoni Toplumda gelişen pnömoni Hastanede gelişen pnömoni Bağışıklığı baskılanmış hastada gelişen pnömoni KOAH alevlenmeleri
Akut bronşit Beş günden daha uzun süren öksürük (+/- balgam) Etkenlerin tamama yakını viruslar Çok küçük bir bölümünden Mycoplasma, Chlamydia, Bordetella sorumlu
Akut bronşit reçetesi Ihlamur, adaçayı Bol sıvı
Akut bronşit reçetesi Ihlamur, adaçayı Bol sıvı Actidem sirop 3x1 Geralgine K tb 3x1 …
Akut bronşit reçetesi Ihlamur, adaçayı Bol sıvı Actidem sirop 3x1 Geralgine K tb 3x1 … Klacid tb 2x250 mg ya da 2 x 500 mg Macrol tb Claricide tb
TKP’ de etkenlerin gruplara göre dağılımı Grup I Grup II Grup III Ayakta Tedavi Klinikte Tedavi YBÜ’nde Tedavi Hastaneye yatış ölçütleri yok CURB-65 <2 (PSI I-III) a) Değiştirici faktör yok b) Değiştirici faktör var Yoğun bakıma yatış ölçütleri yok CURB-65 ≥ 2 (PSI IV-V) Yoğun bakım birimine yatırılma ölçütleri var a) Pseudomonas riski yok b) Pseudomonas riski var Grup IA S.pneumoniae M.pneumoniae C.pneumoniae (tek başına veya karma infeksiyon* şeklinde) H.influenzae Viruslar Diğerleri Grup IB C.pneumoniae Karma infeksiyon Enterik Gram-negatifler Karma infeksiyon* Anaeroplar Legionella spp. S.aureus Grup IIIA Grup IIIB P.aeruginosa + Grup A' daki patojenler
CURB-65 Skorlaması* Confusion (Konfüzyon) Urea (Üre) > 42.8 mg/dL, (BUN ölçülüyorsa> 20 mg/dL [7 mmol/l ]) Respiratory rate (Solunum Sayısı) ≥ 30/dk. Blood pressure (Kan basıncı) (Sistolik<90 mmHg veya Diastolik≤60 mmHg) Yaş ≥ 65 yıl * Her bir ölçütün varlığı 1 puan olarak hesaplanır Komorbiditeyi hesaba katmıyor. Yaşlı ve komorbiditesi olan ve görece hafif pnömonili hastalarda sorun olabilir.
(PSI: Pneumonia Severity Index) Pnömoni Ağırlık Skoru (PSI: Pneumonia Severity Index) Ölçüt Puan Yaş Erkek Kadın Huzurevinde kalmak Komorbidite Tümör varlığı KC hastalığı KKY KVH-SVH Böbrek hastalığı Vital Bulgular Mental bozukluk SS≥30/dk Sistolik TA<90 mmHg Isı<35°C veya ≥40°C Kalp hızı ≥125/dk. Yıl Yıl-10 10 30 20 15 Laboratuvar Bulguları BUN ≥30mg/dl Na<130mmol/L Glukoz ≥250mg/dl Htc<%30 Akciğer Radyogramı Plevral efüzyon Oksijenasyon Arter pH<7,35 PaO2<60mmHg SaO2<%90 Temel olarak evde izlenebilecek düşük riskli hastaların belirlenebilmesi için geliştirildi. Komorbid hastalığı olmayan ciddi pnömonili genç hastalar doğru kategoride tanımlanmayabilir. 91-130: Risk grubu IV >130: Risk grubu V
A) Değiştirici faktör yok B) Değiştirici faktör var Grup I Hastaneye yatış ölçütlerini taşımayan hastalar CURB-65 <2 (PSI I-III) A) Değiştirici faktör yok B) Değiştirici faktör var Ayakta Tedavi * Grup IA (DF -) S.pneumoniae M.pneumoniae C.pneumoniae H.influenzae Viruslar Diğerleri 65 yaş ve üzeri Eşlik eden hastalık: KOAH, bronşektazi, kistik fibroz, DM, böbrek hastalığı, konjestif kalp yetmezliği, karaciğer hastalığı, malignite, nörolojik hastalık Aspirasyon şüphesi Splenektomi Alkolizm Malnütrisyon Bakımevinde yaşama Kortikosteroid kullanımı (Prednisolon ≥10 mg/gün, 3 ay süreyle) İmmunosupressif tedavi Grup IB (DF +) S.pneumoniae M.pneumoniae C.pneumoniae Karma infeksiyon H.influenzae Enterik Gram-negatifler Viruslar
Grup 1 pnömoni reçetesi 65 yaşından genç, eşlik eden sağlık sorunu yok Alfoxil tb 3x1g Augmentin tb BID 2x1g
TİPİK / ATİPİK PNÖMONİ GRAFİ ÖYKÜ F.B. LAB.
Grup 1 pnömoni reçetesi 65 yaşından genç, eşlik eden sağlık sorunu yok Alfoxil tb 3x1g Augmentin tb BID 2x1g Macrol tb 2x500 mg Klacid tb 2x500 mg Asist plus / NAC eff tb 1x600 mg ???
Grup 1 reçetesi 65 yaşından büyük ya da eşlik eden önemli sağlık sorunu var Augmentin tb BID 2x1g / Amoklavin tb BID 2x1g Zinnat tb 2x500mg / Aksef tb 2x500mg Sefpotec tb 2x1 / İnfex tb 2x1 +/- Macrol tb 2x500mg / Claricide tb 2x500 mg Ya da Avelox tb 1x1 Cravit tb 1x750mg Tavanic tb 2x500 mg Factive tb 1x1
Grup II Grup II Yoğun bakıma yatış ölçütü yok CURB-65 ≥ 2 (PSI IV-V) Klinikte Tedavi 3. kuşak anti-Pseudomonas olmayan sefalosporin veya beta- laktamaz inhibitörlü aminopenisilin + Makrolid ya da Tek başına yeni florokinolon Moksifloksasin, Levofloksasin, Gemifloksasin Grup II S.pneumoniae H.influenzae M.pneumoniae C.pneumoniae Karma enfeksiyon Enterik Gram-negatifler S.aureus Anaeroplar Legionella spp. Viruslar * Bakteri + bakteri / atipik bakteri
KOAH alevlenmelerinde antibiyotik kullanma endikasyonları Anthonisen sınıflamasına göre, tip 1 hastalar (dispne , balgam , pürülan balgam) Balgamı pürülan olan tip 2 hastalar Mekanik ventilasyon gerektiren ciddi alevlenmeler
KOAH alevlenmelerinde tedavi başarısızlığı / erken nüks için risk faktörleri Komorbidite (özellikle kalp hastalığı) bulunması Ağır KOAH (FEV1<%50) Son yıl içinde üçten fazla alevlenme Son 3 ay içinde antibiyotik kullanımı
Grup Alevlenme ve hastanın özellikleri Olası etkenler A Hafif ve basit alevlenme (solunum yetmezliği ve ciddi obstrüksiyon yok, eşlik eden komorbidite yok, son yıl içinde üç ya da daha az alevlenme, son 3 ay içinde antibiyotik kullanımı yok) H. influenzae S. pneumoniae M. catarrhalis Viruslar
KOAH alevlenme reçetesi FEV1>%50 Eşlik eden önemli hastalık yok Son yıl içinde 2 ya da daha az alevlenme Augmentin tb BID 2x1g / Klamoks tb / Amoklavin tb Zinnat tb 2x500mg / Aksef tb
Grup Alevlenme ve hastanın özellikleri Olası etkenler B Orta-ağır şiddette, komplike alevlenme (tedavi başarısızlığı için risk faktörü var; P.aeruginosa için risk faktörü yok Grup A bakteriler Beta-laktamaz üreten bakteriler Enterik Gram (-) bakteriler (K.pneumoniae E. coli vb)
KOAH alevlenme reçetesi FEV1<%50 Eşlik eden önemli hastalık var Son yıl içinde 3 ya da daha fazla alevlenme Mümkünse balgam kültürü Augmentin tb BID 2x1g / Klamoks tb / Amoklavin tb Zinnat tb 2x500mg / Aksef tb Sefpotec tb 2x1 / Infex tb 2x1 Avelox tb 1x1 Cravit tb 1x750mg / Tavanic tb 2x500 mg Factive tb 1x1
KOAH ve bronşektazi alevlenmelerinde P. aeruginosa için risk faktörleri Son bir ay içinde hastaneye yatış Son yılda dört ya da daha fazla kez ya da son bir ay içinde antibiyotik kullanımı Ağır (solunum yetmezliğine neden olan) alevlenme Önceki alevlenmede ya da stabil dönemde balgamda P. aeruginosa saptanması
KOAH alevlenme reçetesi Pseudomonas risk faktörleri (+) Mutlaka balgam kültürü Ciproxin tb 2x500 / 2x750mg Cipro tb Ciflosin tb