USLE LS FAKTÖRÜ DR. GÜNAY ERPUL

LS Faktörü USLE’de topografik faktör (LS) hesaplamaları, birim alandan toprak kayıplarının eğim uzunluğu ve dikliği ile artış gösterdiği kabulüne dayanılarak yapılır. Niceliksel olarak eğim uzunluğu (l, m) ve eğim dikliği (s, %), USLE’ye sırasıyla birimsiz L ve S faktörleri ile dahil edilmiştir.

Standart USLE parseli: 22.1m uzunluk 9% eğim 4m genişlik

LS Faktörü A =R x K x LS x C x P Belirli koşullar altındaki toprak kayıplarının “standart” eğim dikliği ve eğim uzunluğu koşullarındaki toprak kayıplarına oranıdır. Parmaklar Kanal Eğim uzunluğu Birikinti alanı

LS Faktörü s: eğim dikliği [%, sayı] Wischmeier, Walter H. : eğim dikliği [sayı / 100, Radyan]

l: eğim uzunluğu (metre) LS Faktörü Birimsiz olarak eğim uzunluğu faktörü (L) aşağıdaki Eşitlik ile hesaplanır: l: eğim uzunluğu (metre) m = 0,3; s  %3 m = 0,4; s = %4 m= 0,5; s  %5

LS Faktörü Foster ve Wischmeier (1974), düzenli olmayan eğimlerde LS faktörünü hesaplamak amacıyla bir eşitlik geliştirmişlerdir. Eşitlik, eşit uzunlukta fakat farklı eğimlere sahip uniform bölümlerde uygulanmaktadır.

LS Faktörü %20 %10 100 m 50 m İç-bukey düzensiz eğim

Dış-bukey düzensiz eğim LS Faktörü %20 %10 Dış-bukey düzensiz eğim 100 m 50 m

LS Faktörü Bir üniform eğimin ardışık eşit uzunluktaki alt bölümlerinin toprak kaybına olan katkı oranları : i’nci bölümün toprak kaybına katkı oranı i: bölümün ardalanma sayısı m: eğim uzunluğunun üssü, (m = 0,3; s  %3) (m = 0,4; s = %4) (m= 0,5; s  %5) N: eğimin bölündüğü eşit uzunluktaki bölümlerin toplam sayısı

Alt bölümlerin ardalanma sayısı Alt bölüm sayısı Alt bölümlerin ardalanma sayısı Her bir alt bölümün toprak kaybına katkı oranı() m = 0,5 m = 0,4 m = 0,3 2 1 0,35 0,38 0,41 0,65 0,62 0,59 3 0,19 0,22 0,24 0,46 0,43 4 0,12 0,14 0,17 0,23 0,30 0,29 0,28 0,33 0,31 5 0,09 0,11 0,16 0,18 0,21 0,25 0,27

LS Faktörü Örnek Çözüm 150 m 50 m %5 %10 %15

LS Faktörü Örnek Çözüm

LS Faktörü Alt bölüm sayısı Eğim Dikliği (s, %) Eğim uzunluğu (l, m) [1] [2] [1] x [2] LS (Grafik veya Eşitlik )  (Çizelge veya Eşitlik) 1 5 150 1,2 0,19 0,228 2 10 3,0 0,35 1,050 3 15 5,5 0,46 2,530 LS 3,808

LS Faktörü Dış-bükey Doğrusal Kompleks-Dış-bükey:iç-bükey Kompleks-İç-bükey:dış-bükey İç-bükey

LS Faktörü Kompleks-Dış-bükey:iç-bükey 30 m; %5 30 m; %20 l = 90 metre N = 3 (eğim gelişimi %5, %20, %5) 30 metrelik uzunlukta 3 alt eğim 30 m; %5 30 m; %20

LS Faktörü Alt bölüm sayısı Eğim Dikliği (s, %) Eğim uzunluğu (l, m) [1] [2] [1] x [2] LS (Grafik veya Eşitlik )  (Çizelge veya Eşitlik) 1 5 90 0,9 0,19 0,171 2 20 7,0 0,35 2,450 3 0,46 0,414 LS 3,035

LS Faktörü Kompleks-İç-bükey:dış-bükey 30 m; %20 30 m; %2 l = 90 metre N = 3 (eğim gelişimi %20, %2, %20) 30 metrelik uzunlukta 3 alt eğim

LS Faktörü Alt bölüm sayısı Eğim Dikliği (s, %) Eğim uzunluğu (l, m) [1] [2] [1] x [2] LS (Grafik veya Eşitlik )  (Çizelge veya Eşitlik) 1 20 90 7,0 0,19 1,330 2 0,3 0,35 0,105 3 0,46 3,220 LS 4,655