TÜTÜN ÜRÜNLERİN SAĞLIK ÜZERİNDE ZARARLI ETKİLERİ Doç. Dr. Abdurrahman Abakay Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları A.D.

TÜTÜN BAĞIMLILIĞI Başta sigara olmak üzere tütün ürünleri bağımlılığı en öldürücü toplumsal zehirlenme olayıdır. Ölüm, sigara yüzünden oluşan hastalıklar sonucu gelişir.

Sigara Bağımlılığı 1.1 milyar sigara içen 4.5 milyon ölüm/yıl Dünyada; 1.1 milyar sigara içen 4.5 milyon ölüm/yıl 10 milyon ölüm /2025 (günde 12 bin ölüm) Türkiye’de; 17 milyon sigara içen 70-100 bin ölüm/yıl (günde 200-250 ölüm) Ulusal Tütün Kontrol Programı Genelgesi, 7 Ekim 2006 26312 Sayılı Resmî Gazete.

DÜNYADA Kİ SİGARA İÇENLERİN ÜÇTE İKİSİ AŞAĞIDAKİ 10 ÜLKEDEDİR WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.

MESLEK GRUPLARINA GÖRE SİGARA İÇME ORANLARI Sıklık (%) Şöför 74.3 Polis 64.7 Gazeteci 63.9 Öğretmen 48.6 Artist 46.2 Doktor 43.1 Sporcu 34.9 İmam-Müezzin 25.1 Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.

HEDEF GRUP: GENÇLER Bilir N, Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı Yayını, 1997.

Sigara şirketi yöneticisi - PM "Biz bunu içmeyiz, sadece satarız. Bunu içme hakkı ve özgürlüğünü gençlere, zencilere, aptal ve fakirlere bırakırız." Sigara şirketi yöneticisi - PM www.pmdocs.com

Sigarada Kaç Madde Var? Her bir sigarada vücut için zehirli, tahriş edici, kanser yapıcı ya da kanserin ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı 4000’den fazla kimyasal madde bulunmaktadır. Bunlardan 50 tanesinin doğrudan kansere sebep olduğu ispatlanmıştır.

Karbonmonoksit Egzos Gazı, Kömür sobası Arsenik Fare zehiri imalatında Metanol Roket Gazı yapımında DDT, Naftalin Böcek ilaçlamada Kadmiyum Araba Akülerinde Bütan Gazı Tüp ve Çakmak Gazı Aseton Oje ve Kimyasal sökücü Hidrojen siyanür Gaz odaları zehiri Amonyak Tuvalet temizleyici

MUM YAĞI KADMİNYUM BÜTAN ÇÖZÜCÜ BÖCEK İLACI RADON TUVALET TEMİZLEYİCİSİ ASETON METHAN BOYA ARSENİK EGZOS ROKET YAKITI

NİKOTİN Kişiyi sigaraya bağımlı hale getiren madde ise nikotin dir. Nikotin, ayrıca kalp atışlarını hızlandırır, tansiyonu yükseltir, kanın pıhtılaşma riskini artırır.

TÜTÜN VE SAĞLIK

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda 4 Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yılda 4.5 milyon kişi sigara nedeniyle oluşan hastalıklar yüzünden ölecektir. Tiryakilerin %25-30’u zamanından önce ölmektedir.

SİGARA & KANSER Tüm kanserlerin; % 30’unun Kanserden ölümlerin; % 50’sinin Akciğer kanserinin; % 90’nının Nedeni SİGARA

SİGARA ve KANSER Sigara içenlerde akciğer dışında ağız,dil, dudak, gırtlak, yemek borusu, mide, kalın bağırsak lösemi (kan kanseri) pankreas, böbrek, mesane (idrar torbası), prostat, rahim ağzı ve diğer birçok organda kanser riski artmaktadır.

SİGARA ve KANSER Tüm kanser türlerine bağlı ölümlerin Erkeklerde %35, Kadınlarda ise %15 nedeni sigaradır. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin %90’ının nedeni sigaradır.

SİGARA ve KANSER Sigara içenlerde akciğer kanseri riski içmeyenlerdekinden 20 kat fazladır. Sigara içmediği halde dumanına maruz kalanlarda bile akciğer kanseri riski içmeyenlerdekinden 3 kat fazladır.

Burun, yanak ve diş eti kanserleri uzun süre enfiye çekenlerde tütün kullanmayanlara göre 50 kat fazla saptanır.

SİGARA ve AKCİĞER Sigara astım,kronik bronşit ve amfizem gibi nefes darlığı yapan solunum sistemi hastalıklarının en önemli nedenidir. Bu hastalıklar nedeniyle ölüm, hiç içmeyenlerdekinden 40 kat fazladır. Diğer akciğer hastalıkları da ( Zatürre. Tüberküloz,akut bronşit, vb..) sigara içenlerde daha sık görülür.

SİGARA İÇMEYEN KİŞİNİN AKCİĞERİ SİGARA İÇEN KİŞİNİN AKCİĞERİ

SİGARA ve KALP Sigara içenlerde kalp krizi geçirme riski 3 kat artmaktadır. Pasif içicilerde kalp hastalıklarına bağlı ölümler %30 artış göstermiştir

SİGARA ve TANSİYON Sigara akut olarak kan basıncında 10 mmHg’lık artış yapar Sigara içen hipertansiyon hastalarında kalp ve böbrek problemleri daha sık görülür Hipertansif hastalarda sigara bırakıldığında koroner arter hastalığı riski %35-40 kadar düşer

SİGARA ve DAMARLAR Sigara, kan dolaşımı ve damarlar üzerine etkileriyle beyin damarı hastalıkları ve felç olma riskini artırmakta, bacak kangrenlerine neden olmaktadır.

Sigara - BEYİN (Beyin Kanaması) riski iki kat (Beyin damarlarında tıkanma) riski üç kat artmaktadır (Bunama) oluşumunu kolaylaştırır

Sigara – mide ve barsak sistemi Reflü hastalığı MİDE ÜLSERİ Crohn hastalığı Özefagus (yemek borusu) tümörü Pankreas kanseri Hepatosellüler karsinoma (karaciğer tümörü) ile ilişkilidir

KADIN VE SİGARA İnfertilite (kısırlık) Ektopik (dış) gebelik riski Abortus (düşük) Erken menapoz Osteoporoz (kemik erimesi) Üriner inkontinans (idrar kaçırma) Deri kırışıklıkları

Sigara – Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Aktif ve pasif sigara içimi orta kulak iltihabı riskini artırır Menier hastalığı (iç kulak hastalığı), akut işitme kaybı gibi durumlarda tedaviyi etkileyeceğinden sigara bıraktırılmalıdır Aktif ve pasif sigara içiciliğinde sinüzit riski artmaktadır Sigara içenlerde larenjit sık görülür

Sigara ciltte kuruma, sedef hastalığı, gözde katarakt ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır.

SİGARA VE KEMİKLER Sigara içenlerin kemikleri yoğunluk kaybeder; kırıklar daha kolay olur iyileşme %80'e kadar daha yavaş olur Günde 1 paketten fazla içenlerde sırt problemleri de daha fazladır

DİĞER TÜTÜN ÜRÜNLERİ Puro= cigar Sigara ile aynı oranda hastalık riskleri oluşturur KOAH riski 2 kat Kalp-damar hastalık riski 1,5 kat Akciğer kanseri riski 2 kat Üst havayolları tümörleri 4 kat fazla İçerikdeki toksik ve karsinojen maddeler daha yüksek miktarlarda Özel riskler: Ağız,yemek borusu,gırtlak,pankreas kanseri riski daha fazla Diş ve diş eti problemleri (yanan puro ürünlerinin tahriş edici etkisi ve daha uzun süre ağızda tutulmasına bağlı)

DİĞER TÜTÜN ÜRÜNLERİ Pipo Akciğer kanseri ve ağız-boğaz, gırtlak kanserleri riski sigaradan fazla Diğer sigara ilişkili hastalık riskleri

DİĞER TÜTÜN ÜRÜNLERİ 1 nargile içimi=20 sigara Sigara içiminin yol açtığı tüm hastalık riskleri Tekrar kullanılabilen (reusable) özellik; Verem,viral infeksiyonlar (Herpes, hepatit) geçişleri, ellerde egzama

Bana bir şey olmaz yoksa bizde mi böyle olacağız ? vah vah arkadaşımıza yazık oldu yoksa bizde mi böyle olacağız ? Bana bir şey olmaz

ÇEVRESEL TÜTÜN DUMANI(ÇTD) Ana dumana göre daha fazla nikotin içerir Kanserojen konsantrasyonu daha fazla Özellikle ev içi ÇTD daha ciddi boyutlardadır. ÇTD Grup A kanserojen olarak tanımlamıştır. Araştırmalarda kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanseri riski artmaktadır.

EV İÇİNDE SİGARA İÇİLİYORSA; Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmakta Bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta Bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta Çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta Kocası sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm 2-3 kat artmaktadır

UNUTMA!!! Bulunduğun odada başka bir kişi tütün ürünü (sigara, püro, pipo, nargile) içiyorsa kapı-pencere açmanın, klima veya aspiratör çalıştırmanın koruyucu hiçbir yararı yoktur. Yaşadığınız evin bir odasında içilen tütün ürünü (sigara, püro, pipo, nargile), o evin diğer odalarında oturan insanları zehirler.

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI 20. dakikada Nabız, kan basıncı, vücut ısısı normale döner. 24. saatte Kanda karbonmonoksit gazı hızla azalır.

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI 2 hafta-3 ay sonrasında • Efor kapasiteniz artar. • Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur. • Balgam miktarı 2 haftada yarı yarıya azalır. • Soluk alıp vermeniz kolaylaşır. • Koku ve tat alma duyularınız iyileşir. • Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar. • Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye başlarsınız. • Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur.

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI 1. yılda • Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar,1 yılın sonunda risk %50 azalır. • Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı(Buerger)riski %30-50 oranında azalır. • Kronik bronşit ve amfizem (KOAH) gibi solunum yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir; ilerleyen yıllarda solunum fonksiyonları iyileşir.

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI 5. yılda • Ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır. 10. yılda • Felç olma riskiniz 5-10 y›l içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner. • Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası,böbrek, pankreas kanseri riski azalır.

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI 15. yılda • Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski, hiç içmeyenlerinkiyle aynı olur.

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI Sigarayı bırakmanın sosyal faydaları: • Evde, işyerinde, arkadaş ortamında sigara içmeyen ve siz içtiğiniz için rahatsız olanlar ve sevdikleriniz artık dumana maruz kalmayacaktır. • Çocuklarınıza iyi örnek olabileceksiniz; onlar pasif içicilikten kurtarıp kulak iltihabı, bademcik iltihabı, sinüzit,bronşit, hırıltılı solunum, astım gibi hastalıklara yakalanma risklerini azaltacaksınız. • Çevrenizdeki insanlara örnek olarak onların da bırakmasını kolaylaştıracaksınız. • Eviniz, arabanız, giysilerinize sinmiş sigara kokusu kaybolacağından çevreyi rahatsız etmeyeceksiniz. • Artık sigara içerek topluma zarar vermeyen bir birey olacaksınız.

SİGARAYI BIRAKMANIN FAYDALARI Ekonomik yönü: * Sigaraya ayırdığınız para cebinizde kalacağı için tasarruf etmiş olacaksınız. •Sigaranın neden olduğu hastalıklar nedeniyle doktor, hastane,tedavi giderleriniz azalacaktır.

İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır. Madde 3

SİGARA İÇMEYENLERİN DE İÇENLER KADAR YAŞAMA HAKKI VARDIR