BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI (BEP)

BEP Nedir? Özel eğitim gerektiren bireyler için geliştirilen ve aileleri tarafından onaylanan; bireyin, ailenin ve öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan destek eğitim hizmetlerini içeren bir eğitim öğretim programıdır.

BEP Hazırlamak Yasal Olarak Zorunlu mudur ? 573 Sayılı Özel Eğitim hakkında kanun hükmünde kararnamenin 4. madde ( f ) bendinde, “ Özel eğitim gerektiren bireyler için BEP’in geliştirilmesi ve eğitim programlarının bireyselleştirilerek uygulanması esastır.” diyerek, BEP’i yasal olarak zorunlu hale getirmiştir.

BEP Nerelerde Uygulanır? Özel Eğitim Kurum ve Okullarında Mesleki Eğitim Merkezlerinde Özel Eğitim Sınıflarında Normal okullarda; sınıflarda Kaynaştırma Eğitimine tabi öğrencilere uygulanır.

BEP Kimlere Uygulanır? Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği Orta düzeyde zihinsel yetersizliği Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği

BEP Kimlere Uygulanır? İşitme, görme ve ortopedik yetersizliği Dil ve konuşma yetersizliği Otizm Üstün ve özel yeteneği olan bireylere uygulanır.

BEP GELİŞTİRME BİRİMİ BEP’in geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının değerlendirilmesi İçin “BEP Geliştirme Birimi” oluşturulur.

BEP GELİŞTİRME BİRİMİ ÜYELERİ BEP Birim Başkanı (Okul Md. veya Müdür Yrd.) Anne, baba Sınıf öğretmeni Özel Eğitim Öğretmeni Rehber Öğretmen

Öğrencinin performansı belirlenir. Öğrencinin performansı belirlenmelidir. Öğrenciye uygun kaba değerlendirme aracı ö.b.t. (ölçüt bağımlı test) hazırlanır

Uzun dönemli amaç (u.d.a.) belirlenir. Örneğin, performans alımı sonucunda öğrencinin toplama, çıkarma,çarpma ve bölmeyi yapamadığını gördük. Uzun dönemli amacımız: 1) “Doğal sayılarla dört işlem yapar.” Olmalıdır.

Uzun dönemli amaca uygun kısa dönemli amaçlar (k.d.a) belirlenir. Kısa dönemli amaçlarımız: “Doğal sayılarla eldesiz toplama işlemi yapar.” “Doğal sayılarla eldeli toplama işlemi yapar.” olmalıdır.

Bireysel eğitim planı hazırlanır. u.d.a. ve k.d.a.’lar doğrultusunda öğretimsel amaçlar belirlenir. Öğretimsel amaçlar kısa dönemli amacın alt basamaklarıdır. Öğretimsel amaçlarımız: “Öğrenci bir basamaklı bir sayı ile bir basamaklı sayıyı eldesiz toplar.” “Öğrenci bir basamaklı bir sayı ile iki basamaklı sayıyı eldesiz toplar.” olmalıdır.

K.D.A U.D.A

Senede en az iki defa BEP toplantısı yapılır. Toplantının amacı; Öğrenci odaklıdır. Karar verme sürecinin paylaşılmasıdır. Sorunlara çözüm üretmeyi hedefler. Herkesin bakış açısına değer veren bir birlikteliktir. Öğrencinin geleceği ile ilgili iyimser ve olumlu bir yaklaşımdır.

BEP dosyası toplantı öncesinde hazırlanır. Dosyada bulunması gereken belgeler: BEP dosyası kapak formu Engel dışındaki sorunların betimlenmesi formu Matematik ve okuma yazma kaba değerlendirme aracı ö.b.t.’si ve kayıt çizelgeleri Uzun dönemli amaçlar doğrultusunda kısa dönemli amaçlar formu Öğrenci için hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim planı Tüm hizmet planı formu

BEP Hazırlama Aşamaları Özel eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan BEP; bireyin, ailenin (ya da velisinin), öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren bir özel eğitim programıdır.

BEP'nın amacı; 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin bir gereği olarak, çocuğun eğitsel değerlendirmesini yaparak, tüm gelişim alanlarındaki güçlü ve zayıf yönlerini ve gereksinimlerini belirlemek aynı zamanda çocuğun tüm gelişim alanlarında sahip olduğu becerileri dikkate alarak uygun eğitim ortamlarına yerleştirmek ve uygun eğitim almalarını sağlamaktır. BEP, üç bölümden oluşur:

BEP Hazırlama Aşamaları I. EĞİTSEL PERFORMANS DÜZEYİNİ BELİRLEME · Tarama kontrol listelerini uygulama · Görüşmeler (anne, baba, öğretmen vb.) yapma · Okul kayıtlarını inceleme · Psiko-eğitsel testler (formal, informal, ölçüt bağımlı ölçü araçları) kullanma · Değerlendirme raporu hazırlama ve öncelikli gereksinimleri belirleme

BEP Hazırlama Aşamaları II. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA · Uzun dönemli amaçların oluşturulması · Kısa dönemli amaçların oluşturulması · Beceri ya da görev analizi ile hedeflerin sıralanması · Programın başlama-bitiş tarihlerinin ve sorumlu kişilerin belirlenmesi · Özel eğitim ve destek hizmetlerinin belirlenmesi

BEP Hazırlama Aşamaları III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA · Ünite ve konu · Öğrencinin performans düzeyi · Uzun ve kısa dönemli amaç · Öğretimsel amaç · Öğretim süreci

Öğrencinin performansı nasıl belirlenir ? ÖĞRENCİNİN PERFORMANSININ BELİRLENMESİ DAVRANIŞ KAVRAMLAR SAYISAL SÖZEL ZAMAN ÖZBAKIM BECERİLERİ

BEP Hazırlama Aşamaları I. EĞİTSEL PERFORMANS DÜZEYİNİ BELİRLEME BEP hazırlamanın ilk basamağını eğitsel performans düzeyinin belirlenmesi oluşturur. Her öğrenci farklı bir birey olarak bazı öğrenmeye ilişkin yeterlilik ve yetersizlikleri barındırır. Her öğrenci bu olgu temel alınarak değerlendirilmelidir. Ancak değerlendirme bilgileri temel alınarak bireyler için uygun BEP’ları hazırlanabilir.

BEP Hazırlama Aşamaları Performans düzeyi; tarama kontrol listeleri kullanılarak, anne-baba, öğretmen ve öğrenciyi tanıyan diğer bireylerle görüşme yapılarak, günün farklı zamanlarında sınıf, ev, oyun ortamı gibi farklı yerlerde gözlem yapılarak, tıbbi ve sağlık bilgilerini, akademik, davranışsal ve iş örneklerini özetleyen, okul performansını içeren kayıtlar incelenerek ve psiko-eğitsel testler kullanılarak (formal, informal, ölçüt bağımlı ölçü araçları) belirlenir.

Öncelikli Gereksinimleri Belirleme Bu aşamada öğrencinin yerine getiremediği beceriler listesini öncelik sırasına koyarak, becerilerin hangi sıraya göre öğretileceğine karar vermeniz gerekmektedir. Öncelikleri belirlemede en önemli nokta; öğrencide yetersiz olarak belirlenen becerinin; çocuğun bağımsız yaşama katılımındaki katkısıdır. Beceri yemek yeme giyinme, alışveriş yapma gibi günlük yaşamda kritik bir öneme sahip olabilir. Bir diğer önemli nokta da becerinin, bir diğer beceri ya da beceriler için öncelik oluşturmasıdır. Örneğin; motor beceriler kazanılmadan yemek yeme becerilerinin kazanılamayacağı, ya da toplama öğrenilmeden çıkarma ve çarpmanın öğrenilemeyeceği gibi.

II. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA Uzun dönemli amaçların (UDA) oluşturulması Öğrencinin eğitsel performans düzeyinin belirlenmesinden sonra UDA oluşturulması gerekir. UDA, bir yıllık süre boyunca öğrenciden beklenen başarıyı gösterir. Ancak pek çok amaca ulaşmanın bir yıldan fazla zaman alabileceği de unutulmamalıdır. BEP öğrenciye tüm becerileri bir yıl içerisinde kazandırmayı bir plan olarak görülmelidir.

II. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA UDA oluştururken aşağıdaki ölçütleri dikkate almalısınız: a) Öğrencinin geçmiş başarısı, b) Öğrencinin şu anki performans düzeyi, c) Öğrencinin tercihleri, d) Seçilen amaçların uygulanabilirliliği, e) Öğrencinin öncelikli gereksinimleri, f) Amaca ulaşmak için öğretimle ilişkili olan yeterli zaman miktarı.

II. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA Kısa dönemli amaçların (KDA) oluşturulması KDA’ler öğrencinin şu andaki performans düzeyi ile UDA arasındaki ölçülebilir ara basamaklardır. KDA, yıllık amaçların temel kısımlarının mantıklı bir şekilde bölünmesi ile oluşturulur. UDA bir dönem, sömestr ya da yıllık olarak hazırlanırken, KDA günlük, haftalık ya da aylık olarak ulaşılacak hedefleri gösterir. KDA, yıllık amaçlara ulaşmak için belirli bir eğitimsel sırada hazırlanır. KDA, aynı zamanda neleri, hangi sırayla yapacağımızı gösterir

II. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA KDA ifadesi şu dört özelliği mutlaka taşımalıdır: a)Birey b) Beklenen davranış ifadesi, c) Davranışın hangi koşullar altında gerçekleşeceğinin ifadesi, d) Hedefe ulaşma ölçütlerinin ifadesi.

II. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA ÖRNEK: Ayşe’den toplama işlemi yapması istendiğinde Ayşe;doğal sayılarla toplamı işlemini bağımsız olarak yapar. Öğrenci:Ayşe Davranış:Doğal sayılarla toplama işlemi yapması Koşul:Kendisinden tolama işlemi yapması istenmesi. Ölçüt:Bağımsız olarak yapması.

II. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMI HAZIRLAMA Öğretimsel amaç: Öğretimsel amaçlar kısa dönemli amacın alt basamaklarıdır. U.D.A:Doğal sayılarla dört işlem yapar. K.D.A:Doğal sayılarla toplama işlemi yapar. Öğretimsel amaçlarımız ise: “Öğrenci bir basamaklı bir sayı ile bir basamaklı sayıyı eldesiz toplar.” “Öğrenci bir basamaklı bir sayı ile iki basamaklı sayıyı eldesiz toplar.” olmalıdır.

III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA Ünite / Konu Öğretimsel amaç hangi üniteye bağlı olarak öğretilecekse, o ünitenin adı ve hangi konu içerisinde işlenecekse, o konunun adı bu kısma yazılacaktır.

III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA Öğrencinin performans düzeyi Üniteye bağlı olarak yapılan genel değerlendirme sonucuna göre öğrencinin gösterdiği performans düzeyi bu kısma yazılacaktır.

III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA Uzun dönemli amaç Tarama kontrol listeleri ile yapılan genel değerlendirme sonucunda öğrencinin BEP’nında yer alan UDA bu kısma yazılacaktır.

III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA Kısa dönemli amaç Öğrencinin BEP’nında yer alan UDA bağlı olarak belirlenen KDA bu kısma yazılacaktır. İlk olarak öğretilecek olan KDA’tan başlanacak ve bu amaç öğretildikten sonra sırasıyla diğer amaçlara geçilecektir.

III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA Öğretimsel Amaç KDA gerçekleştirmek için gerekli olan aşama / aşamalar bu kısma yazılacaktır. Beceri öğretiminde tüm öğretimsel amaçlar tek BÖP üzerinde gösterilecek ve öğretimi yapılacaktır. Akademik alanlarda ise her öğretimsel amaç için ayrı BÖP hazırlanacak ve öğretimi yapılacaktır.

III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA Öğretim Süreci A) Öğretimin yapıldığı yer: Öğretimin nerede yapılacağı bu kısma yazılacaktır. B) Araç-gereçler: Öğretimi yaparken kullanılacak her türlü materyal / araç- gereç bu kısma yazılacaktır. C) Öğretimde kullanılacak yöntemler / teknikler: Öğretim yapılırken hangi yöntemlerin / tekniklerin kullanılacağı bu kısma yazılacaktır.

III. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRETİM PROGRAMI HAZIRLAMA D) Süre: Öğretimde kullanılacak süre bu kısma yazılacaktır. E) Dersin işlenişi: Derse hazırlıktan başlamak üzere, öğretimin nasıl yapılacağı (yönergeler, yardımlar, geribildirimler ve ödüller) adım adım bu kısma yazılacaktır. F) Değerlendirme: Öğretim sürecinin sonuçları yazılacaktır.

Tüm Hizmet Planlarının Hazırlanması Tüm hizmet planı; özel eğitime ihtiyacı olan öğrenci için hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim programının yer verildiği bir formdur. Bu amaç için farklı şekillerde hazırlanmış formlar kullanılmaktadır.

Tüm Hizmet Planlarında Yer Alan Öğeler Kimlik Bilgileri: BEP hazırlanan öğrenciye ve ailesine ait, yaş, cinsiyet, özür, adres ve telefon numarası gibi kısa bilgilerin bulunduğu bölümdür. Tıbbi Bilgiler: Burada öğrencinin sağlık durumuna, ilaç kullanıp kullanmadığı, kullanıyorsa hangi ilacı ne sıklıkta ve ne şekilde kullandığı, ne gibi önlemler alınması gerektiğine dair bilgiler yer almadır. Düzenlemeler ve Hizmetler: Bu bölümde öğrenci için söz konusu olan yerleştirme türü, eğitsel düzenlemeler ve gerekli destek hizmetler ve bu hizmetlerin başlama ve bitiş tarihleri yer alır.

Tüm Hizmet Planlarında Yer Alan Öğeler Performans Düzeyi: Öğrencinin tüm program alanlarına ilişkin çok kısa biçimde performans düzeyinin açıklandığı bölümdür. İlerleme Raporu: Her program alanının ayrıntılı olarak ele alındığı bu bölümde, öğrencinin o alandaki performans düzeyi, uzun dönemli amaçlar, değerlendirme yöntemleri, kısa dönemli amaçlar, bu amaçların gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek üzere hazırlanmış ilerleme rapor tablosu ve yorumlar yer almaktadır.