HADİSLERİN TAHLİL VE TENKİDİ

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Hüsn-ü Zan Su-i Zan.
Advertisements

HAZIRLAYANLAR M.YILDIZ C.TOKGÖZLÜ K.ŞENGÜL A.BAĞCI.
V. ÜNİTE: HADİSLERİN TAHLİL VE TENKİDİ.
AHLAK, MANEVİYAT ve MANEVİ HAYAT
RAVİLERİN SAYILARINA GÖRE HADİS ÇEŞİTLERİ.
"Bacımın İffeti Batmakta Rezilin Gözüne.
Ebû Hüreyre -radıyallahu anh-dan rivâyet olunduğuna göre Resûl-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem-Efendimiz Hazretleri buyurmuşlardır ki: “Cum’a gününde.
HZ. MUHAMMED GÜVENİLİR BİR İNSANDI
SENETTEKİ KOPUKLUĞA GÖRE ZAYIF HADİS ÇEŞİTLERİ
SEMİNERİMİZE HOŞ GELDİNİZ (6 Saat). Bu SEMİNERDE vaazlarda hadis seçimi ve kullanımına ilişkin esaslar ile bir konu ile ilgili hadislerin hangi kaynaklardan.
GÜNLÜK NAMAZLAR (5 VAKİT NAMAZ)
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ
ÜÇÜNDEN KAÇALIM : 3Ş ÜÇÜNE KOŞALIM : 3S.
ADALET.
HADİS USULÜ 3-B SINIFI.
İSLAM ESASLARI (İSLAMIN ŞARTLARI)
İSLAMİ TERİMLERİN AÇIKLAMALARI
SIHHATİNE GÖRE HADİS ÇEŞİTLERİ.
MALIN VE CANIN BEREKETİ ZEKAT
HZ. MUHAMMED (s.a.v.) HAKKI GÖZETİRDİ
Sevgili Peygamberimiz
GÜZEL SÖZ VE DAVRANIŞLAR İLE İLGİLİ HADİS VE AYETLER
İBADET KONUSUNDA BİLGİLENELİM
HADİS İLMİ VE TEMEL KAVRAMLARI
Din Anlayışındaki Yorum Farklılıklarının Sebepleri
Ramazan Ayı ve Oruç İle İlgili Kavramlar
Sorumluluk Bilinci.
Sıhhat Derecesine Göre
4. İYİLİĞİ EMREDİP KÖTÜLÜĞE ENGEL OLMALIYIZ
PEYGAMBERLERE ve İLAHİ KİTAPLARA İNANÇ
4. İyiliğe Karşılık Beklememek
Rasulullah (sav) buyurdular ki ;
Hz. Muhammed (s.a.v.) Bilgiye Önem Verirdi
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Hazırlayan: İsmail TÜRKMENOĞLU
Rivayet Dönemi Hicri Üçüncü Asır 4. Ders.
4. Kendimize Karşı Sorumluluklarımız :
IV.ÜNİTE HADİS ÇEŞİTLERİ.
İnsanın Çabası: EMEK ve RIZIK
Son Dönem -devam 11. Ders.
ADALETİN DİNİMİZDEKİ YERİ
HZ. MUHAMMED (s.a.v.) HAKKI GÖZETİRDİ
Hadis Kaynaklarının Güvenilirliği Hakkındaki Oryantalistlerin İddiaları ve Eleştirisi 11. Ders.
HZ. MUHAMMED (s.a.v.) HAKKI GÖZETİRDİ
HZ. MUHAMMED (s.a.v.) HAKKI GÖZETİRDİ
MÜSLÜMANLIKTA, DÜŞÜNCE VE İNANÇ FARKLILAŞMASI
BİLGİ YARIŞMASI A Grubu B Grubu C Grubu D Grubu.
Kutlu Doğum Haftası Programı. Her kim benden sonra unutulan sünnetimi yaşatır ise beni sevmiş olur.Kim de beni severse benimle beraber olur. Hz. Muhammed(s.a.v)
Peygamberlik Meselesi
İNSAN HAKLARI VE ÖZGÜRLÜKLERİ
B- Ehl-i Bid’at 1. Mutezîle 2. Şia 3. Haricîyye 4. Mürcîe
- HADİS - 1- Peygamber Efendimizin söz, fiil ve takrirlerinin sözlü ifadesidir. 2- Peygamberimize izafe edilen söz, fiil, takrir ile yaradılış veya ahlaka.
İSTİŞARE VE ÖNEMİ.
İsnadla İlgili Oryantalist Kavramlar ve Eleştirisi II
L İ DER E Ğİ T İ M KÜLTÜR VE SANAT GENÇLİK KULÜBÜ DERNEĞİ TARAFINDAN DÜZENLENEN B İ LG İ YARIŞMASINA HOŞ GELD İ N İ Z.
İsnadla İlgili Oryantalist Kavramlar ve Eleştirisi
Sahih hadislerin anlaşılma problemi
HADİS USULÜ Hadis Usulü:kabul ve red yönünden ravi ile mervinin (rivayet edilen hadisin) durumunun bilinmesidir. Hadisler üç bakımdan ele alınırlar Ravi.
ADALET NEDİR? Adalet, zulmetmemek, hak sahibine hakkını vermek, haklılık ve hakka uygunluk gibi manalara gelmektedir.
Hint Alt Kıtasında Sünnet
ÜNİTEMİZDEN NELER ÖĞRENDİK
Birçok Ravinin Uydurma Olduğu İddiası
Hadis Alimlerin Uydurma Hadislerin Cazibesine Katıldıkları İddiası ve Eleştirisi
Sosyal ve kültürel hayat. Peygamberlikten önce Hz. Peygamber’in Mekke şehir devletinde herhangi bir görevi yoktu. O, peygamberlikten önce olduğu gibi,
ALLAH’IN KULLARINI KONTROL ve DENETİMİ
ZEKÂT; Kelime anlamı: ‘Artma, çoğalma, arınma ve bereket’
Hukukta bir hüküm vermek için delil gereklidir. Yani hâkimin hükme nasıl ulaştığını gösteren meşru bir dayanağın olması gerekir. Bu delilin de bir kaynağı.
6. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ BİLGİ YARIŞMASI
TASAVVUF I VI. YARIYIL BAHAR DÖNEMİ
Sunum transkripti:

HADİSLERİN TAHLİL VE TENKİDİ

KONULAR 1. Sened Tenkidinde Ölçütler 1.1. Ravinin Adaleti 1.2. Ravinin Zabtı 2. Metin Tenkidinde Ölçütler 2.1. Dil (İfadelerde Tutarlılık) 2.2. Kur’an’a Uygunluk 2.3. Sahih Sünnete Uygunluk 2.4. Akılla Çelişmeme 2.5. Tarihi Verilere Uygunluk   Okuma Metni: Bilgi ve İlimle İlgili Hadis Metinleri

Senet Tenkidinde Ölçüler Hadis tenkidi, rivayetlerin Hz. Peygambere ait olup olmadığını belirlemek için yapılan bir inceleme – eleştiri faaliyetidir. Senetsiz bir metnin güvenilirliği yoktur. Bir hadisin sıhhati senet ve metin tenkidiyle mümkündür. Hem senedin hem de metnin incelemelere tabi tutulması gerekir.

«Her işittiğini söylemek bir insana yalan olarak yeter.» Hadislerin râvileri ile ilgili yapılan incelemeye senet tenkidi denir. Bu yöntem kendi düşüncelerini Hz. Peygambere dayandırmak isteyenlerin istismarını önlemek için geliştirilmiştir. Sened tenkidinde ilk önce râvi sinsilesinde bir kopukluk olup olmadığına bakılır. Sonra râvide adalet ve zabt sıfatına bakılır. «Her işittiğini söylemek bir insana yalan olarak yeter.» (Müslim, Mukaddime, 3)

Senet Tenkidinde Ölçüler Râvinin Adaleti Râvinin Zabtı

Râvinin Adaleti Hadis rivayet eden kişinin güvenilir olmasına adalet denir. Adil bir râvinin, buluğa ermiş, akıllı, Müslüman ve takva sahibi olması gibi şartları taşıması gerekir. Hadisi rivayet eden kişi Allah ve Resulünün emir ve yasaklarına karşı saygılı ve itaatkar olması gerekir. Ayrıca günahlardan kaçınarak toplum içinde hoş karşılanmayan söz ve davranışlardan uzak durmaya özen göstermelidir. Muhaddisler, yaşantısında İslam’ın emir ve yasaklarına uymayan kimselerden hadis almamışlardır.

(Ebu Hanife, el-Âlim ve’l-Müteallim. S.24-25) Ebu Hanife, diyor ki; «…Bir kimse, ‘Peygamberin her söylediğine inanıyorum, ancak Nebi haksız (yere) konuşmaz ve Kur’an’a da muhalefet etmez.’ derse bu onun peygamberi tasdik ettiğini ve peygamberi Kur’an’a muhalefetten tenzih ettiğini gösterir… O halde Nebi’den Kur’an’a aykırı hadis rivayet eden kimseyi reddetmek Peygamberi reddetmek veya onu yalanlamak değildir. Bilakis Peygamberden batıl (asılsız) rivayette bulunan kimseyi reddetmektir.» (Ebu Hanife, el-Âlim ve’l-Müteallim. S.24-25)

Metâin-i Aşere Râvinin Adaleti İle İlgili Tenkit Noktaları (Râvinin Adaleti ile İlgili Olanlar) Râvinin Adaleti İle İlgili Tenkit Noktaları Kizbu’r-Râvi (Râvinin rivayetinde yalancılığı) İttihamu’r-Râvi bi’l-Kizb (Râvinin yalancılıkla itham edilmesi) Cehaletu’r-Râvi Râvinin özelliklerinin bilinmemesi Bid’atu’r-Râvi Râvinin bid’at ehlinden olması Fıskı’r-Râvi Râvinin günahkâr olması Devam et

(Râvinin rivayetinde yalancılığı) Kizbu’r-Râvi (Râvinin rivayetinde yalancılığı) Râvinin hem günlük hayatında hem de hadis rivayetinde yalan söylediğinin açığa çıkmasıdır. Geri

İttihamu’r-Râvi bi’l-Kizb (Râvinin yalancılıkla itham edilmesi) Diğer konularda yalan söyleyen râvinin hadis rivayetinde de yalan söyleyebileceğine ihtimal verilmesidir. Geri

Râvinin günahkâr olması Fıskı’r-Râvi Râvinin günahkâr olması Râvinin günah işlemekten sakınmayarak dinin emir ve yasakları konusunda duyarsız davranmasıdır. Geri

Râvinin bid’at ehlinden olması Bid’atu’r-Râvi Râvinin bid’at ehlinden olması Râvinin İslam dininin genel prensiplerine aykırı görüşler ileri sürmesidir. Geri

Râvinin özelliklerinin bilinmemesi Cehaletu’r-Râvi Râvinin özelliklerinin bilinmemesi Râvinin cerh ve ta’dil yönünden durumunun bilinmemesi halidir. Geri

Râvinin Zabtı Zabt, râvinin duyduğu hadisi başka bir râviye nakledinceye kadar iyi bir şekilde hafızasında muhafaza etmesidir. Râvi, bir sözü gerektiği gibi işiten, bu sözle kastedilen manayı yeterince anlayan ve anladığı şeyi hafızasında muhafaza edebilen bir kişi olmalıdır.

Zabt sahibi râvinin, zeki olması, ezberden naklediyorsa metni iyi ezberlemiş olması, yazılı bir belgeden rivayet ediyorsa bu belgeyi iyi muhafaza etmiş olması ve mana ile rivayet ediyorsa manayı bozacak unsurları biliyor olması gerekir. Râvi, zabt sahibi değilse ondan hadis alınmaz. Zabt ve adalet yönünden tenkide uğramayan râvi güvenilir (sika) râvidir. Bir râviye güvenmek demek onun rivayetlerine güvenmek demektir.

Râvinin Zabtı İle İlgili Tenkit Noktaları Metâin-i Aşere (Râvinin Zabtı ile İlgili Olanlar) Fartu’l-Gafle (Râvinin gaflet göstermesi) Râvinin Zabtı İle İlgili Tenkit Noktaları Sûu’l-Hıfz (Râvinin hafızasının zayıf olması) Vehm (Râvinin çok yanılgıya düşmesi) Muhalefetu’s-Sikat (Râvinin sika râvilere ters düşmesi) Kesretu’l-Galat (Râvinin rivayetinde çokça hata yapması) Devam et

(Râvinin gaflet göstermesi) Fartu’l-Gafle (Râvinin gaflet göstermesi) Râvinin hadis alırken veya naklederken dikkat etmemesi, gaflet göstermesi ve duyarsız davranmasıdır. Geri

(Râvinin hafızasının zayıf olması) Sûu’l-Hıfz (Râvinin hafızasının zayıf olması) Râvinin hafızasının zayıflığı yüzünden eksik veya fazla ezberleyip çabuk unuttuğundan rivayetlerinde hatalarının isabetlerinden çok olmasıdır. Geri

(Râvinin çok yanılgıya düşmesi) Vehm (Râvinin çok yanılgıya düşmesi) Râvinin rivayet ettiği hadisin senet ve metinlerinde karışıklığa yol açacak hataları çok sık yapmasıdır. Geri

Râvinin rivayetlerinde güvenilir bir râviyle ters düşmesidir. Muhalefetu’s-Sikat (Râvinin sika râvilere ters düşmesi) Râvinin rivayetlerinde güvenilir bir râviyle ters düşmesidir. Geri

Râvinin hadis alırken veya naklederken çok hata yapmasıdır. Kesretu’l-Galat (Râvinin rivayetinde çokça hata yapması) Râvinin hadis alırken veya naklederken çok hata yapmasıdır. Geri

Metâin-i Aşere Râvinin Zabtı İle İlgili Tenkit Noktaları Râvinin Adaleti İle İlgili Tenkit Noktaları Sûu’l-Hıfz İttihamu’r-Râvi bi’l-Kizb Fartu’l-Gafle Fıskı’r-Râvi Vehm Kizbu’r-Râvi Muhalefetu’s-Sikat Bid’atu’r-Râvi Kesretu’l-Galat Cehaletu’r-Râvi

Metin Tenkidinde Ölçüler Dil (İfadelerdeki Tutarlılık) Kur’an’a Uygunluk Sahih Sünnete Uygunluk Akılla Çelişmeme Tarihi Verilere Uygunluk

Dil (İfadelerdeki Tutarlılık) Hz. Peygamber anlamsız ve lüzumsuz sözlerden kaçınmıştır. Hz. Peygamber herkesin anlayabileceği bir dil kullanmıştır. Bu nedenle herkesin anlayamayacağı, anlamı kapalı ve Arap dilbilgisi kurallarına uymayan rivayetler reddedilir. Örnek: «Tırnaklarını sırasıyla değil de atlayarak kesen kimse gözlerinde ağrı görmez.» gibi komik yada «Güvercinle oynamak fakirliğe sebep olur.» rivayetinde olduğu gibi tuhaf sözleri Hz. Peygambere yakıştırmak mümkün değildir.

Hz. Peygamber aşırılık ve abartılardan uzak durmuştur. Hadisteki kavramlar, söylendiği dönemin ona yüklediği manayı taşımalıdır. Örnek: «Ümmetimde iki sınıf vardır ki, onların İslam’dan nasipleri yoktur; Mürcie ve Kaderiye» Bu iki fırkanın isimleri Hz. Peygamberden çok sonraları yüklendikleri manayı kazanmışlardır. Hz. Peygamber aşırılık ve abartılardan uzak durmuştur. Örnek: «Her kim akşamın farzından sonra 20 rekat kılarsa Allah ona cennette ev yapar.» «Yüzükle kılınan namaz yüzüksüz kılınan 70 namaza eşittir.» «Mescidde dünya kelamı konuşan kimsenin Allah 40 yıl amellerini boşa çıkarır.» Bu abartılı ifade bu sözün uydurma olduğuna delil sayılmıştır.

Geri

Kur’an’a Uygunluk «…De ki: Ancak Ben Rabb’im tarafından bana vahyolunana uyarım…» (Araf, 203) ayeti mucibince hadisler Kur’an’a aykırı olamaz. Örnek: «Bu ümmetim rahmet olunmuş bir ümmettir. Ahirette azap görmeyecektir. Onların göreceği azap, dünyada fitne, deprem ve katliamdır.» rivayeti herkesin yaptığının karşılığını göreceğini ifade eden ayetlerle ters düşmektedir.

Geri

Sahih Sünnete uygunluk Örneğin, “namaz kılanın önünden kadın, eşek ve köpek geçmesi hâlinde namazının bozulacağına” dair rivayeti duyduğunda Hz. Aişe, “Bizi eşeklere ve köpeklere mi benzettiniz? Allah’a yemin ederim ki ben Resulullah’ın önünde sedirin üzerinde yatarken onun namaz kıldığını gördüm.” (Müslim. Salat, 266-270) demiş ve bu rivayeti Hz. Peygamberin uygulamasına (sünnetine) ters düştüğünü söyleyerek eleştirmiştir.

♦ “Maddi imkân bulamaman Allah’ın seni koruduğunun alametlerindendir.” YORUMLAYALIM Aşağıdaki rivayetleri sahih sünnete uygunluk şartı açısından yorumlayınız. ♦ “Allah, zenginlerin yemeğinin tadını fakirlerin yemeğine nakletmiştir.” ♦ “Maddi imkân bulamaman Allah’ın seni koruduğunun alametlerindendir.” ♦ “Fakirlik benim övüncümdür. Ben fakirlikle iftihar ederim.” (Aliyyu’l-Karî, Uydurma Olduğunda İttifak Edilen Hadisler, s. 87, 96, 183.) Geri

Akılla Çelişmeme Örneğin, “namaz kılanın önünden kadın, eşek ve köpek geçmesi hâlinde namazının bozulacağına” dair rivayeti duyduğunda Hz. Aişe, “Bizi eşeklere ve köpeklere mi benzettiniz? Allah’a yemin ederim ki ben Resulullah’ın önünde sedirin üzerinde yatarken onun namaz kıldığını gördüm.” (Müslim. Salat, 266-270) demiş ve bu rivayeti Hz. Peygamberin uygulamasına (sünnetine) ters düştüğünü söyleyerek eleştirmiştir.

Geri

Tarihi Verilere Uygunluk “Peygamber, yeraltında bin yılı tamamlamaz.” şeklinde rivayet edilen ve Hz. Peygamberin vefatından sonra bin yıl geçmeden kıyametin kopacağını bildiren söz, tarihî veriler açısından anlamsızdır. Nitekim rivayette sözü edilen sürenin dolmasına rağmen kıyametin kopmamış olması bu sözün asılsız olduğuna bir işarettir.

Geri

Adnan Hoyladı