1-7 NİSAN KANSER HAFTASI

KANSER NEDİR? Normalde hücrelerin büyümesi ve çoğalması bir düzen içerisinde olmaktadır. Buna paralel olarak doku ve organlar da görevlerini normal  olarak yapabilmektedirler. Ancak bu hücreler anormal şekil ve hızda büyümeye ve çoğalmaya başlarlarsa, tümör adı verilen kitle oluşumuna yol açarlar. 1 cm büyüklüğündeki bir tümör kitlesi, yaklaşık 1012 (1 trilyon)  hücreden meydana gelmektedir.

Kanser vücuttaki bir hücre grubunun aşırı ve kontrolsüz şekilde çoğalması sonucu meydana gelmektedir Bu anormal hücrelerin köken aldığı organa göre hastalık adlandırılır. (Akciğer kanseri, meme kanseri, prostat kanseri vs.)

Kanserin sebebi nedir? Çevresel nedenler ( kimyasal, radyasyon, virusler gibi) İçsel nedenler ( hormonal, bağışıklık bozuklukları, kalıtsal mutasyonlar ve diğer genetik nedenler gibi ) birlikte veya ardışık olarak hücreleri etkileyerek uzun yıllar içinde kansere yol açabilirler.

GENEL SEBEPLERİ Dengesiz beslenme: % 35 Sigara: % 30 Enfeksiyon hastalıkları: % 10 Mesleki nedenler: % 4 Alkol: % 3 Çalışma yerinin tozlu ve pis olması: % 2 Gıdalara konan katkı maddeleri: % 1

Hangi organlarda kanser olur? Kanser tek bir hastalık olmayıp, vücuttaki tüm doku ve organlarda kanser gelişebilir.

İyi huylu ve kötü huylu tümör ne demektir? İyi huylu tümörler kanser değildir. Başka bölgelere yayılmazlar. Tamamen çıkartıldığı zaman genellikle tekrarlamazlar. Kötü huylu tümörler ya da kanser ise komşu organ ve dokulara yayıldığı gibi, lenf ve kan yoluyla uzak organlara da yayılır. Uzak organlardaki yayılımına metastaz (yayılma) denir.

KANSERE NEDEN OLAN FAKTÖRLER

Kalıtım Yapılan incelemelerde kanserin, kalıtsal olduğu saptanmıştır. Ancak, kalıtsal olarak geçen, kanserin kendisi olmayıp, bazı organların zayıf ve kansere dayanıksız doğması ve gelişmesidir.

Tahriş ve yaralama Herhangi bir organın sürekli tahriş olması veya yaralanması, ilerde kanser oluşumuna yol açabilir. Örneğin ; ağızdaki çürük diş, diş etlerini tahriş eden protez, sürekli acı ve sıcak yeme gibi nedenlerle ağız ve dil kanseri oluşur. Çok ve sık doğum yapan kadınlarda rahim ağzı defalarca yırtılır ve rahim kanserine zemin hazırlar.

Beslenme bozuklukları Katkı maddeleri : Bazı katkı maddeleri kansere zemin hazırlar. Bu nedenle, güvenilmeyen besinler pek yenmemelidir. Tatlandırıcılar(sakkarin) : Tatlandırıcı olarak kullanılan sakkarin, bir gıda maddesi değildir ve böbreklere zarar verdiği gibi, mesane kanserine de neden olmaktadır. Küfler : Kuruyemişler üzerinde üreyen küfler, "aflatoksin" denilen kanser yapıcı maddeyi meydana getirirler. Kahve : Kahve içenlerde, içmeyenlere göre 2-3 misli fazla mesane ve pankreas kanseri ortaya çıkmaktadır. Alkol

Yiyecekler ve hazırlanış şekli Fazla et yiyenlerde kalın bağırsak kanseri sık görülür. Proteinli gıdalar, 100˚C üzerinde pişirildiklerinde kanser yapan maddeler oluşur. Aşırı ısıtılan yağlarda kızartılan yiyecekler kanser yapıcı olurlar. Kullanılmış yağları tekrar kullanmak ta sakıncalıdır. Hormonlu maddelerin kansere yol açtığı gözlenmiştir.

Dengesiz beslenme : Önemli bir yer tutmaktadır. Aşırı ilaç kullanma Gıdalardaki selüloz Ruhsal bozukluklar : Sinir bozuklukları, üzüntüler vücudu zayıf düşürür ve kişinin kansere yakalanmasını kolaylaştırır.

Kanser ne sıklıkla görülen bir hastalıktır? Erişkinlerde her yıl 100 bin nüfus için 150- 300 kişi kansere yakalanır. Ülkemizde her yıl 150 bin kişinin kansere yakalandığı tahmin edilir.

Kanserden korunmak mümkün mü? Sigara ve alkol kullanımı ile gelişen kanserlerin önlenmesi mümkün. Bu maddelerin kullanılmaması ile tam koruma mümkün olur. Ayrıca güneş ışınlarından korunma ile deri kanserinden çok yüksek oranlarda korunmak mümkün. Kanserden korunmada beslenmenin de rolü büyük. En önemlisi erken teşhistir.

Kozmik ışınlar Güneşten gelen kozmik ışınlar, toprağa karışır ve yok olurlar. Ancak, beton ve taş yığınları bu ışınları geçirmezler. Dolayısıyla şehirlerde kanser riski fazladır. Kansere yol açan başlıca etkendir.

Sigara ve tütün kullanımından kaçınmak! Sigara ve tütün ürünlerinin akciğer kanseri, ağız, yutak (farinks), soluk borusu (larinks), yemek borusu, pankreas, rahim ağzı (serviks), böbrek ve idrar torbası (mesane) kanserlerine yol açtığı kesin olarak biliniyor. Bu nedenle sigarayı içmeyerek bu kanserlerden korunabilirsiniz. Sadece sigara içenler değil, pasif sigara içicileri de bu hastalıklara karşı risk altında bulunur.

Beslenme ve diyet Bitkisel kaynaklı besinlerin fazla tüketilmesi, özellikle hayvansal kaynaklı yüksek yağlı gıdaların sınırlandırılması, Donmuş ve hazır gıdalardan uzak durulmalı Ayak üstü (Hamburger,Pizza,Döner vb.) beslenmeden kaçınılması

Erken tanı işe yarar mı? Kişilerin kendi kendini muayenesi, kontrol muayeneleri ve taramalar ile erken tanı mümkün. Böylece hastalığın daha erken tanısı konulabildiğinden tedavi şansı da yükseliyor. Buradan hareketle hiç şikayeti olmayanlar bile düzenli doktor kontrolleri yaptırmaları öneriliyor. Kanser ve kansere zemin hazırlayan faktörler hakkında bilgi sahibi olunması

Kanser nasıl tedavi edilir? Cerrahi : Cerrahi yöntemle kanserli organın tümü veya belli bir bölümü çıkartılır. Radyoterapi:Radyoterapi, radyoaktif ışınlarla tedavi demektir. Kemoterapi:Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için anti-kanser (sitotoksik) ilaçların kullanılmasıdır. Hormonoterapi:Kemoterapi ve radyoterapiye ek bir tedavi yöntemidir. İmmünoterapi:Vücudun bağışıklık sistemini güçlendirerek diğer kanser tedavilerine yardımcı olan tedavi yöntemidir. başlıca tedavi yöntemleridir.

Kanser İçin Erken Tanı Önerileri Kanser taramaları erken tanı amacı ile sağlıklı bireylerde hiç bir belirti ve bulgunun olmadığı dönemde yapılan muayene ya da laboratuar incelemelerden oluşur. Taramanın kimlere yapılacağı konusu ise, hangi hastalık için tarama yapılıyorsa o hastalık için risk taşıyan yaş ve cinsteki bireyler dikkate alınarak karar verilir.

Kanser Kontrolü Periyodik sağlık muayenelerinde kanser açısından özellikle tiroid, testis, over, lenf nodları, ağız boşluğu, deri muayeneleri yapılmalıdır. Ayrıca tütün ve sigara, güneş ışınları, beslenme, risk faktörleri, cinsel konular ve çevresel maruziyetler açısından danışma verilmelidir.

Bunlara dikkat gibi durumlarda doktora başvurunuz. Dışkılama ve idrar alışkanlıklarında değişiklikler Uzun süren, iyileşmeyen yaralar Beklenmeyen kanama ve akıntılar Meme veya başka organlarda elle hissedilen şişlikler Yutma güçlüğü veya hazımsızlık Siğil ve benlerde belirgin değişiklik Uzun süren ses kısıklığı ve öksürük gibi durumlarda doktora başvurunuz.

Şenay Yardımlarınızı Bekliyor Çorlu Atatürk Ortaokulu’nda eğitim gören Şenay SERAN adlı bir öğrenci «kemik kanseri» olmuştur. Tedavi masraflarına katkı sağlamak amacıyla Çorlu genelinde «Yardım Kampanyası» düzenlenmiştir. Siz de kampanyaya katılırsanız Şenay’ı çok sevindirirsiniz.