Bazal Ganglionlar ve Bozuklukları Yrd. Doç. Dr. Sefa Gültürk Fizyoloji Anabilim Dalı

İçerik Bazal ganglionların anatomisi Bazal ganglionların fizyolojisi Bazal ganglionların bozuklukları Dr. Sefa Gültürk

Serebrumun bölgeleri Gri bölge Korteks Beyin kabuğunun altında aksonlardan oluşan ak bölge Ak bölge içine gömülü gri bölgeler: Talamus Hipotalamus Bazal ganlionlar Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglionlar Figure 12.11b Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglionlar Ak maddenin içine gömülü 5 nükleus vardır: N. kaudatus Putamen N. subtalamikus Substansia nigra Globus pallidus Tüm alt ve üst sinir sistemi ile aferent ve eferent bağlantıları vardır. Hareketin kontrolü ve bilişsel işlevlerde rol alır. Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglionlar Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglionlar Figure 12.11a Dr. Sefa Gültürk

Serebellumun kas aktivitesi üzerindeki etkileri gibi düzenleyici etki gösterir. Bazal ganglionlar hareketin kaba kontrolünü, beyincik ise ince kontrolünü üstlenir. Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglionlar: girişler ve çıkışlar İşleyeceği bilgiyi temel olarak kortikal bölgeden alır. İşlediği bilgiyi talamus yolu ile yine korteksin Prefrontal Premotor ve Primer motor alanlarına gönderir. Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglionlar Duyusal korteks, talamus ve beyin sapından aldıkları bilgileri kullanma Uyaranları nonspesifik alanlardan somatomotor alanlara geçirme Kas tonusu, postür ve hareketle ilgili düzenleme Çıktıları serebral korteks ve beyin sapındaki motor merkezlerin aktivitelerini etkileyerek kas hareketlerini düzenlenme Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglionlar Dr. Sefa Gültürk

Harekete katkı Ekstremitelerin proksimallerinin istemli hareket için uygun pozisyon alması Motor aktivitenin kognitif kontrolü Hafıza ve taze duysal bilgi Dr. Sefa Gültürk

Harekete katkı Düşünme ve sentezleme Motor merkezlere katkı: Makasla kağıt kesme Çivi çakma Basket atma Merdiven inme çıkma Pas verme Kürekle birşeyi atma Deprem, tehlike objesi vs. Dr. Sefa Gültürk

Bazal ganglion hastalıkları Bazal ganglion hasarlarında motor, bilişsel ve emosyonel anormallik Motor bozukluklar temel olarak ikiye ayrılır: Hipokinetik Hiperkinetik Dr. Sefa Gültürk

Hiperkinetik bozukluklar Diskinezi Atetoid hareketler Ballismus Korea İstemli hareket yapmada güçlük Ekstremitelerin distallerinde ortaya çıkan birbirini izleyen ritmik hareketler Ekstremitelerin ani, kontrolsüz, yelken gibi tüm yönlere açılması hareketleri Ekstremite kaslarında ani, yavaş dalgalı, danseder gibi hareketler Dr. Sefa Gültürk

Hiperkinetik bozukluklar Dr. Sefa Gültürk

Hipokinetik bozukluklar Zayıf ve yavaş hareketlerdir: Akinezi Bradikinezi Spontan hareketlerin başlatılmasında ve sürdürülmesinde güçlük Hareketin yapılmasında yavaşlık ve amplitüdünde azalma Dr. Sefa Gültürk

Parkinson sendromu S. nigranın dopaminerjik liflerini N. caudatus ve putamene götüren kısmın harabiyeti İlaçla tedavi L-Dopa MAO inhibitörü Cerrahi tedavi Nükleusların çıkarılması Dr. Sefa Gültürk

Parkinson sendromu Dopaminerjik nigrostrial yol harabiyeti: Motor bozukluklar Tremor Rijidite Postural reflekslerin kaybı: İstirahatte eller, ayaklar ve dilde Dr. Sefa Gültürk

Parkinson sendromu Hareketle ve uykuda kaybolur: Dişli çark belirtisi: Rijidite Dişli çark belirtisi: Bradikinezi Hareketin başlatılması ve devamında güçlük: Postural bozukluklar Yürürken kollar sallanmaz; adımlar kısalır. Hasta ayakta iken kollar fleksiyonda ve kambur yürür. Dr. Sefa Gültürk

Özet Beyin sapının her iki yanında bulunan N. Kaudatus, putamen, N. Subtalamikus, Substansia nigra ve Globus pallidus tarafından oluşturulur. Tüm alt ve üst sinir sistemi ile aferent ve eferent bağlantıları vardır. Hareketin kontrolü ve bilişsel işlevlerde rol alır. En önemli iki bozukluğu Parkinson sendromu ve Huntington korea’dır. Dr. Sefa Gültürk