TAKVİMDEKİ AŞILAR VE SIRADAKİLER PROF. DR. AYÇA VİTRİNEL

AŞI Aktif immünizasyon, mikroorganizmanın tamamının ya da belirli işlemlerden geçmiş parçalarının, canlılara verilmesi ile, onlarda önemli bir sorun oluşturmadan, doğal enfeksiyon sonrası oluşan immün cevaba benzer cevap alınmasıdır.

AŞI Temel amaç, önce bebek ve çocuklar olmak üzere toplumda aşı ile korunabilir hastalıkların ortaya çıkışını engellemek ve bu hastalıklardan kaynaklanan ölümleri ve sakatlıkları önlemektir. Aşılamanın amacı sadece aşılanan kişiyi hastalıklardan korumakla kalmayıp, aynı zamanda o hastalığın toplumda kontrol altına alınması, eliminasyonu ve mümkünse eradikasyonunu sağlamaktır

Ulusal aşı programları ülkeden ülkeye sürekli değişiklik göstermektedir. Programların oluşturulmasında ulusal verilerin yanısıra DSÖ nün önerileri de etkili olabilmektedir. Programa aşı eklenmesinin en önemli kriterleri hastalık yükü aşı etkinliği maliyet

Genişletilmiş Bağışıklama Programı DSÖ 1974 yılında GBP geliştirmiş ve önermiştir. Bu programda temel olarak 6 aşı ile korunabilir hastalık hedeflenmiştir. Difteri,tetanoz,boğmaca,tüberküloz,polio ve kızamık Türkiye’de GBP 1981 yılında başlamış,1985 yılında aşı kampanyası ile hız verilmiştir

Aşı uygulama tarihçesi 1930 Çiçek aşısı 1937 Difteri,boğmaca aşısı 1952 BCG 1963 OPV 1968 DBT 1970 Kızamık 1981 GBP 1985 Türkiye aşı kampanyası

1998 Hepatit B 2006 KKK,Hib 2008 DaBT-IPA-Hib,KPA(7) 2010 DaBT-IPA/ilkokul1.sınıf 2011 KPA(13) 2013 Hepatit A,suçiçeği

GBP hedef hastalıklar Difteri Kızamıkçık Boğmaca Kabakulak Tetanoz Hib’e bağlı hastalıklar Polio S.Pnömonia’ya bağlı hast Tüberküloz Suçiçeği Hepatit B Hepatit A Kızamık

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI AŞI TAKVİMİ BCG  2.ayın sonu Hepatit B  0.,1.,6.ay DTaB-IPV-HIB  2.,4.,6.ay,18.ay rapel OPV  6. ay,18. ay KPA  2., 4., 6.,12. ay KKK  12.ay / ilkokul 1.sınıf DaBT-IPV  ilkokul 1.sınıf Td  8.sınıf Suçiçeği  12.ay Hepatit A  18ay,24ay

AŞI TAKVİMİ ( (ACIP-AAP – AAFP Önerisi) Hepatit B  Doğum, 1.-2. ay 6-18. ay DTaB  2., 4., 6. ayda ,15 - 18 ay ,4-6 yaş Tdap  11- 12 yaş (13-18 yaş,) dT  Her 10 yılda bir tekrar IPV  2. – 4. aylar ,6 – 18 ay ,4- 6 yaş HIB  2., 4., 6.aylar ,12- 15 ay Rotavirus  2., 4., 6, aylar KKK  12-15 ay ,4- 6 yaş Suçiçeği  12-15 ay,4 -6 yaş KPA  2., 4., 6. aylar / 12-15 ay İnfluenza  6ay – 18 yaş Hepatit A  12-23 ay arası(2 doz) Konjuge meningokok  11-12 yaş Human Papilloma Virus  11- 12 yaş (0.,2.,6. ay)

Sıradakiler Rotavirus Meningokok HPV İnfluenza Tdab

BCG AŞISI 2. ayın sonunda ID Koruyuculuk %50-80 Canlı aşı : 2. ayın sonunda ID Koruyuculuk %50-80 İlk 3 ayda PPD yapılmadan uygulanır ≥4 ay PPD(-) ise aşı BCG yapıldığı bilinen çocuklara kontrol amacıyla PPD yapılmasına gerek yok. 6 yaş üzeri hiç aşılanmamışlara gerekli değil 6 yaş altında BCG yapılmamış olan çocuklara PPD sonucuna göre uygulanır.

DaBT AŞISI 2.,4.,6., ay-min yaş 6 hafta. 18.ay rapel Bu aşı 2008 yılından itibaren ülkemizde IPV ve HIB aşıları ile birlikte kombine olarak uygulanmaya başlanmıştır. (DaBTIPVHIB) 2.,4.,6., ay-min yaş 6 hafta. 18.ay rapel ilkokul 1.sınıfta IPV ile kombine uygulanmaya başlandı. (4-6 yaş) 1.doz ile2.doz,2.doz ile 3. doz arasında minimum 4 hafta olabilir. 4. doz 3. dozdan 6 ay sonra verilebilir.(En erken 12.ayda) 4.doz 4 yaşdan önce verildi ise 5. doz için en az 6 ay beklenir. 4.doz 4. yaşdan sonra verildi ise 5. doza gerek yoktur. 7 yaşın üzerinde uygulanmaması önerilir.

Td ( Tetanoz- erişkin difteri) AŞISI Tetanoz ve erişkin difterisi,min 7 yaş 10 yılda bir tekrarı gerekir, Sağlık Bakanlığı uygulamasında; 8. sınıflarda 7- 18 yaş arası gecikmişlerde: 1.-2. doz arası 4 hafta; 2.-3. doz arası 6 ay (ilk doz 12 aydan önce yapıldıysa 4 hafta olabilir) 3. doz – rapel arası: 6 ayilk doz <12 ay ve çocuk < 11 yaş 5 yılilk doz ≥12 ay; 3.doz <7 yaş; çocuk ≥ 11 yaş 10 yıl3. doz ≥ 7 yaş

Polio AŞISI OPV ve IPV olmak üzere iki tür polio aşısı vardır. Her üç serotipi içerir. Uygulama kolaylığı vardır. 3 dozluk primer aşılama yapılanların % 85-95’inden fazlası uzun süre etkili her 3 poliovirus tipine karşı koruyucu antikor cevabı geliştirir. Humoral ve mukozal olmak üzere iki tür bağışıklık sağlar. Aşıyla ilgili paralitik poliomiyelit (VAPP) olguları vardır(Tip 3), (1/ 2.4 milyon doz). Klinik olarak sokak virusu tarafından poliomiyelit ile farkı yoktur.

Polio AŞISI IPV: (2008) Vahşi virus görülmemiş ülkelerde uygulanır. Ülkemizde DaBTIPVHIB kombine aşı olarak uygulanmaktadır. 2.,4.,6. ay (min yaş 6 hafta) 18. ay ilkokul 1.sınıfta (4-6 yaş) 4 yaştan önce 4 doz uygulanmışsa 5.doz 4-6 yaşta yapılmalıdır. (bir önceki dozdan en erken 6 ay sonra) 3-4.doz ile birlikte OPV uygulanmaktadır.

IPV – OPV ardışık şeması VAPP önlenmesi için (1/2.4 milyon doz) yeterli antikor düzeyine, 2 doz IPV’den sonra ulaşıldığı gösterilerek; OPV uygulanmadan önce 2 doz IPV yapılması önerilmiştir.

HİB (Haemophilus İnfluenzae Tip B) AŞISI Klinik uygulamaya girmesinden sonra Hib menenjit insidansında belirgin azalma olmuş ve gelişmiş ülkelerde bu hastalık eradike edilebilecek noktaya gelmiştir Doğal infeksiyonun ortaya çıkardığı immünite tam koruyucu olmadığından, daha önce invazif Hib infeksiyonu geçiren çocukların da aşılanması önerilir.

H.influenzae type B Türkiye HiB içeren 5’li aşının kullanıma girmesi Ceyhan et al, Emerg Infect Dis 2008, Ceyhan et al. WSPID 2009

HİB (Haemophilus İnfluenzae Tip B) AŞISI min yaş 6 hafta 2008 yılından itiabaren DaBTIPVHIB olarak uygulanmaktadır. 15 aydan büyük çocuklara tek doz uygulanır. 5 yaşından sonra, invazif Hib hastalığı yönünden risk taşıyan; splenektomili, orak hücreli anemili ,lösemi ve HIV ile infekte çocuklara bir doz aşı uygulanabilir.

HİB (Haemophilus İnfluenzae Tip B) AŞISI HIB aşısı gecikmiş 4 ay – 6 yaş arası çocuklarda; 1.-2. doz arası: 4 haftailk doz < 12 ay 8 hafta ilk doz 12-24 ay arası ≥ 15 ay ilk doz verildiyse gerek yok 2. – 3. doz arası: 4 haftaçocuk < 12 ay 8 haftaçocuk ≥ 12aylık ve 2. doz <15 ay ≥ 15 ay bir önceki doz gerek yok 3. – 4. doz arası: 8 hafta 12ay – 5 yaş arası çocuklar- İlk 3 dozu 12 aydan evvel oldularsa

HİB (Haemophilus İnfluenzae Tip B) AŞISI 7-11 ay arası çocuklar : 1 doz aşı almışsa; total 3 doz HİB aşısı yeterlidir. 2. doz 1. dozdan 4-8 hafta sonra verilir rapel doz 12-15. ayda / en az 8 hafta sonra 5 yaş altı KTH veya RTH alan çocuklarda, tedaviden 14 gün öncesine kadar aşılanmışsa tedavi tamamlandıktan en erken 3 ay sonra aşı tekrarı

HEPATİT B AŞISI Primer aşı serisi 3 doz Hepatit B aşısından oluşur. İLK DOZ: Monovalan hepatit B(HB) aşısı tüm yenidoğanlara hastaneden taburcu olmadan uygulanır. HBsAg (-) annelerin çocukları ilk dozu 0 – 2 ay arası olabilirler HBsAg (+) annelerin çocuklarına ise HB aşısı doğumdan sonraki 12 saat içinde 0.5 ml. HBIG ile birlikte uygulanmalıdır. Annenin HBsAg durumu bilinmiyorsa ≥ 2000gr üstü bebeklere ilk 12 saat içinde HB aşısı yapılır,anneden yapılan seroloji çalışma sonrası HBsAg (+) bulunursa HBIG 7. güne kadar yapılabilir.

HEPATİT B AŞISI 2000 gr. altında HBsAg (+) anneden doğan bebeklere, ilk 12 saat içinde HBIG ve aşı uygulanmalı ve ilk aşı sayılmayıp 1 ay sonra yeniden immünizasyona başlanmalıdır. HBsAg (-) anneden doğanlara ise bebek 1 aylık olana kadar beklenebilir. Annenin HBsAg durumu bilinmiyorsa HB aşısı + HBIG birlikte uygulanır.

İKİNCİ DOZ: Birinci dozdan en erken 4 hafta sonra uygulanır İKİNCİ DOZ: Birinci dozdan en erken 4 hafta sonra uygulanır. ÜÇÜNCÜ DOZ: İkinci dozdan en erken 8 hafta sonra uygulanır. Üçüncü doz birinci dozdan 16 hafta geçmeden ve bebek 24 haftalık olmadan verilmemelidir. Ülkemizde 0- 1- 6 ay şeması uygulanmaktadır Doğumdan sonra kombine aşılar yapıldıysa 4 doz olabilir (DTaB-HIB-HB-IPV). 4.doz 24 haftadan önce uygulanmamalıdır. Türkiye’de bulunan aşı,6.ayın sonunda uygulanabilir.

PNÖMOKOK AŞISI Polisakkarit aşı (1997) ve konjuge aşı ( 2000) Konjüge Aşı: 2-23 ay arası tüm sağlıklı çocuklara uygulanabilir; 2., 4., 6. aylar (min yaş 6 hafta) 12.ay rapel (12-15 ay)

İnvaziv pnömokok enfeksiyonlarında Menenjitlerde Pnömonilerde Otit sayısı ve hastaneye başvuru Otit nedeni ile antibiyotik kullanımı azalmıştır

Konjuge pnömokok aşıları 7 valan KPA -2008 10 Valan KPA 13 Valan KPA -2011 Polisakarit pnömokok aşısı 23 valan polisakkarit aşı

24-59 ay arası aşılanmamış sağlıklı çocuklara 1 doz yüksek risk grubuna 8 hafta ara ile 2 doz (önceden 3 dozdan daha az aşı ) 1 doz (önceden 3 doz aşı aldıysa) , Kronik hastalığı olanlar HIV infeksiyon, İmmün sistem zayıflığı, Orak hücreli anemi, Afonksiyone dalak/ splenektomili hastalar, Koklear implant yapılanlar, BOS kaçağı olanlar. Nefrotik Sendrom İmmunsupresif tedavi/RTH alanlar

PCV7 ile başlanan aşılama PCV13 ile tamamlanabilir. PCV7 ile aşılanması tamamlanmış 14-59 ay arası çocuklara ek doz PCV13 yapılması önerilir. PCV7 ile aşılanması tamamlanmış yüksek risk grubundaki 60- 71 ay arası çocuklara ek doz PCV13 yapılması önerilir. Yüksek risk grubunda 6-18 yaş grubu çocuklara bir doz PCV13 uygulanabilir. Ek doz PCV13,PCV7 den en az 8 hafta sonra uygulanmalıdır.

Pnömokok aşısı gecikmiş çocuklarda dozlar arası minimum süre 1. – 2 Pnömokok aşısı gecikmiş çocuklarda dozlar arası minimum süre 1. – 2. doz arası  4 hafta: ilk doz < 12 ay; çocuk < 24 ay  8 hafta: ilk doz ≥ 12 ay; çocuk 24-59 ay ilk doz ≥ 24 ay; başka doza gerek yok 2. – 3. doz arası  4 hafta: çocuk< 12 ay;  8 hafta: çocuk ≥ 12 ay; 3. – 4. doz arası  8 hafta (bu doz sadece 12 ay- 5 yaş arası 3 dozu 12 ayın altında almış olanlar ile risk grubunda olup 3 dozu herhangi bir zamanda almış olanlara uygulanır).

Konjüge Aşı: 7-11 ay  0 doz; 2 doz (8 hafta ara ile) PCV 13 1-2 doz ;1 doz PCV13 ve 12-15ayda Rapel 12-23 ay  12. aydan önce 0-1 doz almış; en az 8 hafta ara ile 2 doz PCV13 12. aydan önce 2-3 doz almış; son dozdan en az 8 hafta sonra 1 doz PCV13 24-59 ay  önceden hiç aşı uygulanmayanlara; 12. aydan önce 1-3 doz alanlara ; 12-23 ay arasında 1 doz alanlara 1 doz PCV13 24-71 ay yüksek risk grubu  önceden hiç aşı uygulanmayanlara; 2 doz 8 hafta ara ile PCV13

Polisakkarit Aşı: (min 2 yaş) 65 yaş ve üstü kişilere, 2 yaş ve üstü yüksek riskli gruba ( son konjuge pnömokok aşısından en az 8 hafta sonra ), Tek doz halinde verilir, Bazı kişiler için 5 yıl sonra rapel önerilir aspleni,immun yetmezlik,

KIZAMIK-KIZAMIKÇIK-KABAKULAK İlk doz 12.ay 2. doz ilkokul 1.sınıf (4- 6 yaş) Tek doz aşı yapılmış tüm büyük çocuklara 2.doz mutlaka verilmelidir (2. dozdan en erken 4 hafta sonra).

1 Ocak 2012-1 Eylül 2013 tarihleri arasında toplam 7344 adet kızamık olgusu tanımlanmıştır.(349-2012) 72 ilden bildirim yapılmıştır. Olguların %90.8 i T.C.vatandaşı,%28.9u 0 yaş grubunda olup aşılanma yaşı gelmemişler Sekanslama çalışmaları sonucu saptanan genotiplerin Türkiye de daha önce sirküle ettiği bildirilmemiş

Kızamık Bilimsel Danışma Kurulu Salgına yönelik olarak alınan önlemler kapsamında; Tüm illerde KKK aşısının ilk dozu 9.aya çekilmiştir.(9-12 ay) Olguların kümelenme gösterdiği illerde 6-9 ay arası bebeklere bir doz kızamık aşısı yapılmalıdır Bu doz rutin aşı şeması içerisindeki doz yerine geçmediğinden; (kızamık aşısı uygulamasından en az dört hafta sonra olacak şekilde) 12. ay dolduktan sonra doz KKK aşısı ile tekrarlanmalıdır. 1-4 yaş grubunda tüm çocukların KKK aşısı dozunun sorgulanarak, bir doz aşısı bulunmayan veya aşı durumu bilinmeyen tüm çocuklara bir doz KKK aşısı uygulanmalıdır. 2012-13 öğretim döneminde öğrenim görmekte olan ilkokul 1.sınıf öğrencilerine ek olarak tüm illerde ana sınıfında okuyan 48- 66 ay yaş grubundaki öğrenciler de aşılanmalıdır.

SUÇİÇEĞİ AŞISI ilk doz 12-15 ay ikinci doz 4-6 yaş 7-12 yaş arası çocuklar en az 3 ay ara ile iki doz aşılanmalıdır. 13 yaş ve üzerine ise 4 - 8 hafta arayla 2 kez uygulanmalıdır. Aşılanmamış, teması olan kişilerde temas sonrası 5 güne kadar aşının yapılması koruyucu olmaktadır. Suçiçeği geçirmemiş tüm sağlıklı erişkinlerinde aşılanması önerilir.

VARICELLA RELATED HOSPITALIZATIONS IN TURKEY, 2008-2010: A NATIONWIDE SURVEY AT PREVACCINE ERA (VARICOMP STUDY) •Dinleyici EÇ, Kurugöl Z, Turel Ö, Hatipoglu N, Devrim İ, Ağın H, Günay İ, Yasa O, Ergüven M, Bayram N, Kızıldemir A, Alhan E, Tezer H, Aykan H, Dalgıc N, Kılıç B, Şensoy G, Belet N, Kulcu N, Say A, Taş MA, Çiftçi E, İnce E, Özdemir H, Emiroğlu M, Odabaş D, Yargıç ZA, Nuhoğlu Ç, Çarman KB, Çelebi S, Hacımustafaoğlu M, Elevli M, Çelik Z, Çelik Ü, Kondolot M, Öztürk M, Tapısız A, Özen M, Tepeli H, Parlakay A, Kara A, Somer A, Çalıskan B, Velipaşalıoğlu S, Öncel S, Arısoy ES, Güler E, Dalkıran T, Aygün D, Akarsu S. •The 7th Congress of the World Society for Pediatric Infectious Diseases – WSPID, Melbourne, Australia, November 16-19, 2011 Dinleyici et al. Eur J Pediatr, 2012

• 0-15 yaş grubunun %49.3’ü temsil •Toplam 824 olgu 2008-2010 yılları arasında •14 ilde 27 merkezde • 0-15 yaş grubunun %49.3’ü temsil •Toplam 824 olgu 2008-2009 : 435 olgu 2009-2010 : 389 olgu Yaş dağılımı : 10 gün – 15 yaş (ort: 47.4 ±1.6 ay)

824 olgu 0-1 ay 45 % 5,5 1 ay-1 yaş 198 % 24,0 1- 5 yaş 329 % 39,9 5-10 yaş 212 % 25,7 > 10 yaş 40 % 4,9

Suçiçeği Nedenli Yatış Endikasyonları 212 olgu (%25,7) dissemine su çiçeği 190 olgu (% 23) sekonder bakteriyel cilt ve yumuşak doku enfeksiyonu 158 olgu (% 19,1) nörolojik komplikasyon 49 olgu (% 5,9) hematolojik 144 olgu (%17,4) pnömoni 106 olgu (%12,8) diğer (dehidratasyon, beslenme, vb)

% 85-90 su çiçeğini önlemede etkili. %100 hastalığın ağır geçmesini önlemede etkili. ABD de 1995 te rutin uygulamaya girmiş,2007 itibariyle %80 aşılama oranına ulaşılmış ve olgularda %85 azalma gözlenmiştir 12.ayda tek doz İkinci doz epidemiyolojik değerlendirmeler sonucu

HEPATİT A AŞISI Rutin aşı takviminde yer almayan ülkelerde belirli risk grupları aşılanmaktadır. Hepatit A’nın fazla görüldüğü yerlerde yaşayan 2 yaşın üstü çocuklar Endemik bölgelere seyahat edenler, Çocuk bakımevlerinde çalışanlar, Mental retarde hastaların bulunduğu yerlerde çalışanlar, Hepatit A’lı hasta ile aynı evde yaşayanlar, Sağlık personeli, Gıda işinde çalışanlar, Kronik karaciğer hastalığı olanlar, Diğer hepatit virusları ile infekte olanlar

Minimum yaş 12 ay 2.doz ilk dozdan 6-18 ay sonra

Çocuklar hepatit A epidemiyolojisinde önemli rol oynarlar. Her yıl dünyada 1.5 milyon yeni hepatit A vakası bildirilmekte ancak, gerçek insidansın bunun 10 katı kadar olduğu tahmin edilmektedir Türkiye hepatit A epidemiyolojisi açısından değişken yapı gösterir,bölgeler arasında farklılık vardır Hastalığın hafif geçtiği inanılan 6 yaş altında bile fulminan ve komplike olgular görülür.

Hepatit A Aşısı için DSÖ Önerileri Orta derecede endemik bölgelerde bulunan ülkelerde yaşayan erişkinlerin önemli bir bölümü HAV’a karşı duyarlı olduklarından sanitasyon şartlarının düzeltilmesi ve sağlık eğitiminin verilmesi yanında bu ülkelerde geniş skalalı aşı programları düşünülmelidir.

%97-99 hasta, 2 dozdan sonra HAV infeksiyonuna karşı korunur %97-99 hasta, 2 dozdan sonra HAV infeksiyonuna karşı korunur. İlk dozdan 4 hafta sonra bağışıklık gelişir(iki hafta kadar erken olabilir). Bulaş sonrası korumada kullanılabilir, yakın temasta tek doz aşı veya Ig en kısa sürede yapılabilir.12 ay 40 yaş arası kişilerde aşı, 40 yaş üzerinde Ig tercih edilmelidir. Aşı öncesi serolojik araştırmaya gerek yoktur.

Ulusal aşı takviminde: Hepatit A aşısı 18 ve 24.aylarda

ROTAVİRUS ORAL attenüe aşı 1998’de lisans almış olup invajinasyon riskinden dolayı 1999’ da uygulamadan kaldırılmıştır. 3 Şubat 2006’da yeni –pentavalan (RV5) - bir aşı onay almıştır; 2. – 4. - 6. aylarda yapılabilir, En erken 6. haftada başlanabilir, En geç başlama yaşı 14 hafta +6 gündür, 3. son doz 8 aydan sonra uygulanmamalıdır, Monovalan (RV1) attenüe aşı: 2 . -4. aylarda yapılabilir, Dozlar arası en kısa süre 4 haftadır, %96 şiddetli infeksiyonu %100 hospitalizasyonu engeller. Önce hangi aşı yapıldığı bilinmiyorsa veya farklı aşı uygulandıysa 3 doz tamamlanır.

Tüm dünyada çocukların %95’i 5 yaşına kadar enfekte olur. Semptomatik vakaların çoğu 3 ay-2 yaş arasındadır. Gelişmekte olan ülkelerde daha küçük , gelişmiş ülkelerde daha büyük yaşlarda pik yapar Dünyada yılda ortalama 500bin çocuk ölümüne neden olmakta,bütün ishale bağlı ölümlerin %20sini oluşturmaktadır.

Türkiye’de yapılan çalışmalarda AGE li çocuklarda RV(+) liği %16.6-36.8 Yatan hastalarda %55 e ulaşabilir 6-11 ayda pik yapar DİKKATE DEĞER HASTALIK YÜKÜ

Klinik çalışma verilerinin matematik modelleri baz alındığında mevcut RV aşılarının Türkiye’de % 93.5 (%66,8 – 100) oranında koruyucu olduğu tahmin edilmektedir Ceyhan M, Alhan E, Salman N, Kurugöl Z, et al. J Infect Dis. 2009

İmmun yetmezliği olanlara uygulanmaz, İmmun yetmezlikli bir kişi ile aynı evde yaşayanlara yapılabilir , Aşı kusulduğunda tekrarı önerilmez, İnvajinasyon hikayesi olan çocuklarda kontrendikedir. OPV ile aynı gün verilebilir.

HUMAN PAPİLLOMA VİRUS AŞISI 4 valanlı (6,11,16,18) ve 2 valanlı(16,18) aşılar vardır 11-12 yaş kız çocuklarına uygulanır, (HPV4 ve HPV2) (9-26 yaş) 11-12 yaş erkek çocuklara da önerilir.(HPV4) (9-21 yaş) Aşılanmamışlara 13-18 yaş 0-2-6. aylarda yapılır, 1. ve 2. doz arası süre min. 4 hafta, 2. ile 3 . doz arası min. 12 haftadır. 1. ve 3. doz arası en az 24 hafta olmalıdır, Servikal, diğer genital kanserler ve displazilerin aşı ile önlenebileceği düşünülmektedir.

Serviks kanseri dünya genelinde kadınlarda görülme sıklığı açısından 2 Serviks kanseri dünya genelinde kadınlarda görülme sıklığı açısından 2.,kanserin neden olduğu ölümlerde 3.sırayı almaktadır. Serviks kanseri HPV nin onkojenik tiplerinin uzun süren enfeksiyonu sonucu ortaya çıkar Tüm serviks kanserleri %99.7 HPV DNA sı içerir Özellikle HPV 16 ve 18 pozitifliği %70 üzerinde bulunmuştur

HPV Tip Dağılımı- Türkiye 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% HPV 59 HPV 52 HPV 51 HPV 35 HPV 68 or 73 HPV 39 HPV 33 HPV X HPV 31 HPV 18 HPV 45 HPV 16 HPV 16/18 tek/multiple 76% 64.4% 10.3% 9.9% 3.0% 2.6% 2.1% 1.7% 0.9% 0.4%

Aşı tipleri ile enfekte olanlarda yapılan aşının yararı daha azdır, Aşılamaya rağmen serviks kanserinin taranması sürdürülmelidir, Aşıya bağlı ciddi etkiler %5 civarındadır (senkop, konvulsiyon, artralji GBS) Anal, penil, oral , baş boyun kanseri gelişme riski altında olan erkekler aşılanabilir.

MENİNGOKOK AŞISI üzere iki tip aşı vardır. Polisakkarit (MPSV4) ve konjuge (MCV 4) olmak üzere iki tip aşı vardır. Konjüge Aşı: ACIP önerisi 11- 12 yaş sağlıklı çocuklara önerilir-16 yaşta rapel 13-15 yaş arası aşılananlar-16-18 yaş arası rapel 16 yaş ve üstüne rapel doza gerek yok Meningokok infeksiyonu için risk taşıyanlar-2 ay üstü Yatılı öğrenciler, Askeri personel, Meningokok infeksiyonlarının sık olduğu bölgelere seyahat edenler, İmmünsistemi baskılı olanlar (splenektomi, afonksiyone dalak, kompleman eksiklikleri, properdin eksikliği), Laboratuar personeli (meningokok ile karşılaşabilecek).

MENİNGOKOK AŞISI Hib Men CY-TT, min yaş 6 hafta MENACTRA/MCV4-D, min yaş 9 ay 9-23 ay→2doz (en az 3 ay arayla) 2-11yaş→1doz MENVEO/MCV4-CRM, min yaş 2 yaş 2013 Ağustos min yaş 2 ay NMENRIX/MCV4-TT min yaş 1 yaş tek doz

Türkiye’de İMH İnsidansı Şubat 2005 – Şubat 2006, Çok Merkezli Çalışma, 0-16 yaş Bakteriyel Menenjit 3,5 / 100.000 (% 56,5 N. meningitidis) Yaklaşık Meningokoksik Menenjit İnsidansı 1,99/100.000 “Meningokokal hastalığın sıklığı ülkeden ülkeye değişmekle birlikte Amerika’da yüz binde 1, Avrupa’da yüz binde 1 ile 6,4 arasında değişmektedir. Ülkemizde yıllık görülme sıklığı tam olarak bilinmemekle beraber Türkiye İstatistik Kurumu ölüm istatistiklerinden yola çıkarak yapılacak tahmine göre Avrupa’ya göre en az 10 kat daha yüksek olduğu söylenebilir. Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7):1089-96. Uzel N, Hacımustafaoğlu M. ANKEM Derg 2006; 20(3):194-8.

DSÖ önerileri Ülkeler endemik oranlarına göre; Yüksek (>10 vaka /100 000 kişi/yıl) veya Orta (2 - 10 vaka /100 000 kişi/yıl)  rutin bağışıklama programı Düşük (< 2 vaka /100 000 kişi/yıl) tanımlanmış risk grupları (örn: çocuklar, yatılı okul veya askeri birliklerdeki gençler gibi) Wkly Epidemiol Rec. 2011;78(47):521-39.

Meningokokal enfeksiyonlar Meningokokal hastalıklarda ölüm oranı %10-14 Yaşayan kişilerde ciddi sekellere yol açmaktadır (%11-19) Sağırlık, konvülziyonlar , amputasyon, mental retardasyon 65

Etken: Neisseria meningitidis Dünya genelinde İnvaziv Meningokokal Hastalığın (İMH) büyük bölümünden sorumlu beş serogup (A, C, Y, W-135, B) Serogrup B’nin polisakkarid kapsülü fetal nöral dokuya çok benzediği için immunojenik değildir. Harrison LH, et al. Vaccine 2009;27 (Supplement 2):B51-B63 Rosenstein NE et al. N Engl J Med 2001;344(18):1378-88

Türkiye’de Vaka ve Ölümler n Grafik. Vaka ve ölümlerin yaş grubuna göre dağılımı,n:438, 0-15 yaş Özdal G. Dicle University School of Medicine. Diyarbakir, Turkey. Medical Speciality Thesis, 2006. Tüysüz B. İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5. Akyıldız B. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;5:26-30. Uysalol M. ŞEH Tıp Bülteni 2007;41(2):45-50. Öztürk F. ANKEM Derg. 1998;12(1):35-40.

Türkiye’de Serogrup Değişimi ve W-135 Bakteriyel menenjit etiyolojisi,% Bakteriyel etken,n:243, 0-16 yaş 2001 Serogroup W-135 ilk kez sağlıklı bir çocuktan izole edildi 2003 Serogroup W-135’ten kaynaklanan ilk menenjit vakası bildirildi. Şubat 2005 – Şubat 2006 Serogroup W-135, çok merkezli bir çalışmada, bakteriyel menenjitlerin en sık rastlanan etkeniydi. 2011’in ilk 9 ayında serogrup W-135 en sık rastlanan serogruptu. 2. en sık serogrup ise serogrup A idi. Vakaların sadece % 2,5’i serogrup B idi. Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7):1089-96. Dinleyici EÇ, Ceyhan M. Expert Rev. Vaccines . 2012;11(5), 515–8.

Türkiye En azından, orta (2 - 10 vaka /100 000 kişi/yıl) endemisite Zaman Bölge Yaş grubu İnsidans (100 bin kişide) 1985 - 1989 İstanbul Tüm yaşlar 2,1 < 15 yaş 5,5 1989 - 1999 Türkiye 1,01 – 3,53 2005-2006 Türkiye (% 32) < 17 1,99 Genel > 10 En azından, orta (2 - 10 vaka /100 000 kişi/yıl) endemisite Tüysüz B İst Çocuk Klin Derg 1992; 27:32-5 Kurugöl Z. Turkiye Klinikleri J Pediatr 2006, 15:98-108. Ceyhan M. Emerging Infectious Diseases. 2008;14 (7):1089-96. Uzel N, Hacımustafaoğlu M. ANKEM Derg 2006; 20(3):194-8.

Polisakkarit Aşı: (min 2 yaş) Risk altında olan gebelere MPSV4 güvenle verilir. MPSV ile 5 yıl ve daha öncesinde aşılananlar risk devam ediyor iseMCV ile aşılanabilirler. *Daha önce MCV4 veya MPSV4 ile 2-6 yaş arasında aşılanmış riskli gruba 3yıl, 7 yaştan sonra uygulanmış olanlara da sonra MCV4 ile tekrar aşısı Yapılır. 5yıl Risk devam ediyorsa 5 yılda bir ilave rapel doz

İNFLUENZA AŞISI İnaktif (IIV) ve canlı (LAIV - nazal sprey) olmak üzere iki tip aşı İnaktif aşılar 6 aydan büyük çocuklara uygulanabilir. Canlı aşı 2-49 yaş arasında tüm sağlıklı ve hamile olmayan bireylere yapılabilir. Astım ve son 12 ayda hışıltı atağı olanlarda 5 yaş altında kullanılmamalıdır. Eylül ayından itibaren yılda 1 kez olmak üzere uygulanabilir (Kasım- Nisan arası salgın).

Kimler aşılanabilir? 6 ay-18 yaş arası sağlıklı çocuklar. 0-59 ay arası sağlıklı çocuklarla yakın temasta olanlar. 50 yaş üstündekiler (özellikle 65 yaş üstü). Bakım evinde çalışanlar. Obes hastalar-BMI 40 ve üzeri İnfluenza konplikasyonu açısından risk altında olanlar ile aynı evde yaşayanlar Pulmoner, kardiovasküler kronik hastalığı olanlar (astım, kistik fibroz). Metabolik hastalığı olanlar (D.M.), Böbrek hastalığı olanlar, Kan hastalığı olanlar(anemi, hemoglobinopati)

İmmün suprese hastalar (malignansi,ilaç kullanımı,organ transplantasyonu, HIV ) Uzun süreli aspirin tedavisi alacaklar (Romatoid artrit,Kawasaki), İnfluenza mevsiminde gebe olanlar (14 hafta üstü), Aspirasyona neden olabilecek respiratuar disfonksiyon yaratacak durumu olanlar (kognitif fonksiyon bozukluğu, omurilik yaralanmaları, konvulsiyonu olanlar ).

Anne sütü verenler aşı olabilir 6 – 35 ay arası 0.25 ml 3 yaş ve üstü 0.5 ml 9 yaş altı ilk defa aşılanacaklar en az 4 hafta arayla 2 doz aşı olmalıdır. 9 yaş altında daha önce 2 doz aşı olmuş ama 2009H1N1 içeren aşı ile aşılanmamışlar(2010-2011,2011-2012,2009monovalan aşı) da 2doz aşı olmalıdır

Tdap ( Tetanoz- erişkin difteri- aselüler boğmaca) 2005 yılında onay almış bir aşıdır Min yaş.7 yaş 11- 12 yaş –tek doz 11-12 yaş dönemini kaçırmış olanlarda 13-18 yaş arası uygulanabilir. Daha önce bu aşı uygulanmamış olan tüm adolesanlara da bir kez yapılabilir. Td ile arasında belirli bir süre geçmesine gerek yoktur. 10 yılda bir Td ile rapel doz yapılır. Tetanoz profilaksisinde kullanılabilir. Boğmaca geçirenlere de uygulanabilir.

Gebelikde 27-36. haftalarda bir doz uygulanabilir Gebelikde 27-36.haftalarda bir doz uygulanabilir. Gebelikte uygulanmadıysa postpartum en erken dönemde yapılabilir.

Hastalığı geçirenlerde bağışıklık 7-10 yıl,aşılananlarda 5-7 yıl sürmekte Anneden geçen antikorların koruyucu değeri düşük Aşıları henüz tamamlanmamış bir yaşından küçük bebekler ve aşıdan sonra 7-10 yıl geçmiş ergen ve genç erişkinler toplumdaki en duyarlı gruplar

Ergenlerde boğmaca artışının nedenleri; Oluşan antikor düzeylerinin zaman içinde azalması Boğmaca basilinin genetik suş değişikliği Okul çağında bulaş olasılığının artışı Son yıllarda tanı olanaklarının artışı

Dilli, et al. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2008; 27:335–341. Ülkemizde son yıllarda adolesan boğmaca olguları yaklaşık 2.5 kat artmış Dilli, et al. Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2008; 27:335–341. Kültür,seroloji ve PCR kullanılarak yapılan bir çalışmada iki haftadan uzun öksüren 0-16 yaş grubundaki çocukların %16.9 unda boğmaca saptanmıştır. Yıldırım İ et al.Scan J Infect Dis 2008:40;314-9

Küresel boğmaca girişimi(GPI) önerileri, 4-6 yaş pekiştirme dozu Ergenlere pekiştirme dozu Bebeklerle yakın teması olan erişkinlere aşı (Koza stratejisi)