Kafa Yaralanmalarında İlkyardım Doç.Dr. Emine EFE Antalya Sağlık Yüksekokulu

NEDENLERİ TRAFİK KAZALARI DARPLAR DÜŞMELER İŞ KAZALARI SPOR YARALANMALARI DOĞUM TRAVMALARI

KAFA TRAVMALARI Künt travmalar Delici travmalar İndirek travmalar Kontakt Yaralanmalar Kafaya olan darbe esastır

Saçlı Deride Yaralanmalar Saç derisi kafatası yüzeyi üzerinde kolaylıkla yer değiştirebilir herhangi bir darbe sonucu kolayca ayrılabilir. Bu durumda çok fazla miktarda kanama olur, Bu nedenle öncelikle kanamanın durdurulması gereklidir.

ÇÖKME KIRIKLARI BASİT ÇÖKME KIRIKLARI ANİ ÇÖKME KIRIKLARI KOMPLİKE ÇÖKME KIRIKLARI Özellikle Açık ve Komplike Çökme Kırıklarında Acil Cerrahi Tedavisi ‘ENFEKSİYON’ Gibi komplikasyonlarını önlemek amacıyla gerekmektedir

BEYİN DOKUSU OLAYLARI SEREBRAL KONTÜZYON Beyin sarsıntısı Beyin fonk. geçici kaybı Beyin dokusunda kalıcı hasar olmaz Şuur kaybı Kısa bir süre nefes alamama Retrograd amnezi

KONTÜZYON Beyin ezilmesi Beyin dokusunda peteşiyal bir kanamanın ortaya çıkmasıdır Yaralanan damarlarda kanama ve ödem gelişir KİB artar ve bilinç durumu kötüleşebilir Uyuşukluk, güçsüzlük Pupil dilatasyonu

LASERASYON Beyin yırtılması Beyin dokusunda yırtılma, parçalanma Derin koma,bilinç bozukluğu Ölüm oranı yüksektir,

Sekonder Beyin Hasarı EPİDURAL HEMATOM Hematom, dura ile kemik arasındadır SUBDURAL HEMATOM Hematom, dura ile ARAKNOİD arasındadır İNTRASEREBRAL HEMATOM Hematom, beyin dokusu içine olan kanama

KAFATASI KIRIKLARI Açık ya da kapalı kırıklar olabilir Gözler etrafında çürük ‘Raccon Belirtisi’ Mastoid üzerinde ‘ Battle Belirtisi’ Burun ya da kulaktan BOS

BELİRTİLER BAYILMA Baş ağrısı Burundan ve kulaktan kan gelmesi Nabızda düşme Uyku hali Pupil reaksiyonunda değişiklik Kulak ve göz çevresinde morluk

KAFA TRAVMALARIN DA İLKYARDIM Havayolu ve yeterli ventilasyonun sağlanması Servikal vertabra immobilizasyonu Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır Bilinç değerlendirilmesi, Bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır Mümkünse vital bulgu kontrolü

KAFA TRAVMALARIN DA İLKYARDIM Kanama varsa durdurulması Şok önlemleri alınır Yaraya saplanan yabancı cisimler çıkarılmaz, olduğu gibi sabitlenir Saçlı deri kesilmişse kanama fazla olur, yara temiz bir bez ya da pansumanla basınç uygulanır

Burun ya da kulaktan akıntısı varsa akıntının geldiği yer üzerine yan olarak yatırılır, temiz bez konulur Tüm yapılanlar ve hasta/yaralı hakkındaki bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe bildirilmelidir, Asla yalnız bırakılmamalıdır

SPİNAL YARALANMALARDA İLKYADRIM Trafik kazası Düşme Suya yüksekten dalma Zorlayıcı aşırı fleksiyon ve ekstansiyon Sırt ve bele ağır cisim düşmesi Spor kazaları

BULGULAR AĞRI UYUŞUKLUK, KARINCALANMA DEFORMİTE HASSASİYET GÜÇZÜSLÜK VE DUYU KAYBI LASERASYON

İLKYARDIM Havayolunu aç ve yeterli ventilasyonu sağla Bilinç kontrolü yapılır, Servikal immobilizasyon ( collar, atel ) Hemen tıbbi yardım istenir (112), Baş-boyun-gövde ekseni bozulmamalıdır ve ani hareketlerden korunur

İLKYARDIM Spinal yaralanma şüpheniz varsa, yerinden kaldırmadan altına geniş tahta koyunuz Yaralıyı omuzlardan ayak bileğine kadar sabitleyiniz Şok durumuna göre önlem alınız Hastayı sağlık kuruluşuna sevk ediniz

BATIN YARALANMALARI Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir, İç ve dış kanama ve buna bağlı şok oluşabilir, Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı olabilir Bağırsaklar dışarı çıkabilir

BELİRTİLER Renk soluk,cilt soğuktur Huzursuzluk Kusma, bayılma Karında hassasiyet Nabız hızlı fakat zayıftır

İLKYARDIM Açık hava yolu sağlanır Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır, Hasta/yaralının yaşam bulguları kontrol edilir Dışarı çıkan organlar içeri sokulmaya çalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir bez örtülür,

Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyonda bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybını önlemek için üzeri örtülür, Eksternal kanama yerine temiz bezle basınç uyg. Ağızdan yiyecek yada içecek bir şey verilmez, Kanama belirti ve bulguları sık izlenir, Tıbbi yardım istenir (112).

Göğüs Yaralanmaları Yoğun ağrı Solunum zorluğu Siyanoz Kan tükürme Göğüs hareketlerinde asimetri Boyun venlerinde dolgunluk

İLKYARDIM Hasta/yaralının bilinç kontrolü yapılır, Hasta/yaralının yaşam bulguları değerlendirilir (ABC), Yara üzerine plastik poşet naylon vb. sarılmış bir bezle kapatılır Nefes alma sırasında yaraya hava girmesini engellemek, nefes verme sırasında havanın dışarı çıkmasını sağlamak için yara üzerine konan bezin bir ucu açık bırakılır,

Ağrı olmaması için derin soluk almamasını söyleyiniz Kırık bölgesi üzerine kalın bez parçası ile sarınız Yaralıyı kırık olan bölge üzerine yan olarak yatırınız Bilinç kaybı varsa, yaralı taraf yere gelecek şekilde yan yatırınız Bilinç açıksa yarı oturur pozisyonda hastaneye getirilir Açık pnömotoraksta şok ihtimali çok yüksektir. Bu nedenle şok önlemleri alınmalıdır,

Öldürmek için silah hançer mi olmalı Öldürmek için silah hançer mi olmalı ? Saçlar bağ, gözler silah, gülüş kurşun olamaz mı? Victor Hugo