MODÜL 1 Su Çerçeve Direktifi, Su Çerçeve Direktifinin Kardeş Direktiflerle İlişkisi, Nehir Havzası Yönetim Planlaması, Su Kütleleri, Tipoloji ve Sınıflandırma Nehir havza bölgeleri, yüzey su kütlelerinin tanımlanması, Büyük ölçüde değiştirilmiş su kütlelerinin (HMWB) ön tanımlanması Alexei Iarochevitch Antalya Aralık 4, 2014

İçerik 1.Nehir havzası ve nehir havza bölgeleri 2.Su kütlesi 3.Su kütlelerinin belirlenmesinin nedenleri 4.Büyük ölçüde değiştirilmiş ve yapay su kütleleri 5.Yüzey suyu belirleme çalışmaları

Nehir havzası ve nehir havza bölgeleri  ‘Nehir havzası’ yüzeyde kalan tüm yağmur suyunun bir dizi dere, nehir ve/veya göller aracılığıyla tek bir nehir ağzı, haliç ya da delta üzerinden denizle buluştuğu alana verilen addır.  ‘Nehir havza bölgesi’ ise, bir ya da birden çok komşu nehir havzasının, nehir havza yönetiminin ana bölümü Madde 3(1) altında tanımlanmış, havza ya da havzaların ilgili oldukları yeraltı ve kıyı sularının bulunduğu alana verilen addır.

Nehir havzası ve nehir havza bölgeleri Madde 3 Nehir havza bölgelerinin idari düzenlemelerinin koordinasyonu Üye Ülkeler, kendi milli sınırları kapsamındaki her bir ayrı nehir havzasını tanımlamak durumundadır ve bu Direktife yönelik olarak, her birini ayrı nehir havza bölgelerine dahil etmelidir. Küçük nehir havzaları daha büyük nehir havzalarıyla birleştirilebilirler ya da yakınlarındaki küçük havzalara birbirlerine eklenerek ayrı bir nehir havza bölgesi oluşturulabilirler Yeraltı suları kendi başlarına ayrı bir nehir havzası oluşturmuyorlarsa, belirlenerek en yakındaki ya da uygun olan nehir havza bölgesine eklenecektir. Kıyı suları belirlenerek en yakındaki ya da uygun olan nehir havza bölge ya da bölgelerine eklenecektir.

10 RBDs 10 RBDs Vistula – 59% Oder – 38% All other seven – 3%  Map Poland

 Map Ukraine

Ortak Uygulama Stratejisi  Su Kütlelerinin Belirlenmesi, 2003

Yüzey suyu kütlesinin tanımı  “Yüzey suyu kütleleri”  “Yüzey suyu kütleleri” means göl, baraj gölü, dere, nehir ya da kanal, akarsuyun bir parçası ya da kıyı suyunun bir uzantısı olan yüzey suyunun kesikli ya da önemli bir bölümüdür. “su kütlesi”  Bu “su kütlesi” direktifin çevresel hedeflerinin uygulanması gereken nehir havzasının (bölgesinin) birleşik bir alt birimi olmalıdır. Dolayısıyla, “su kütleleri”nin belirlenmesinin ana amacı, durumun doğru biçimde tanımlanması ve çevresel hedeflerle kıyaslanmasını sağlamaktır.

Su Kütlesi  Nehir, göl, kanal, baraj gölü tamamı / ya da(!) parçaları  Tek parça olmalıdır (birbirine geçmiş ya da birkaç parçadan oluşmuş olmamalıdır)  Bir ya da birkaç coğrafik ya da hidrolojik özellikler açısından özel (tek) olmalıdır

Su Kütlesi Ekolojik şartların değerlendirilmesi gereken idari bir birimdir (nehir havzası değil, tüm nehir ya da göl değil!)

Su Kütlesi Nehir havzasının ekolojik durumu = nehir havzasındaki tüm tanımlanmış su kütlelerinin durumu Her su kütlesi değerlendirilmeli ve herbiri için Program önlemleri geliştirilmelidir: Çok iyi İyi  Muhafaza ve bakım (Çok iyi ve İyi durumdaki su kütleleri) OrtaKötü Çok kötü  Restorasyon (water bodies with Orta, Kötü ve Çok kötü durumdaki su kütleleri)

Su kütlelerinin belirlenmesinin nedenleri 1.Kategori farklılıkları 2.Jeolojik ve jeomorfolojik özellikler 3.Hidromorfolojik değişiklikler 4.Ekolojik durum 5.Koruma alanları 6.Tipolojide değişiklik

1. Kategori farklılıkları  Bir yüzey suyu (nehirler, göller, geçiş suları ve kıyı suları gibi) farklı yüzey suyu kategorilerine sahip olmamalıdır. Bu kategorilerden birine ait olmalıdır. Bu su kütleleri arasındaki sınır, farklı kategorilerdeki su kütlelerinin birleştiği yerdir.

2. Physical characteristics 2. Physical characteristics Fiziksel özellikler  jeolojik  hidromorfolojik

2. Physical  Eko-bölgeler  Coğrafi bölgeler

2. Physical characteristics  Eko-bölgeler  Coğrafi bölgeler

 Eko-bölgeler  Coğrafi bölgeler

3. Hidromorfolojik değişiklikler değişikliğin yeri  dereler  nehir yatağı  sahil  taşkın yatağındaki değişikliğin türü  önemli  geniş kapsamlı  kalıcı

Büyük ölçüde değiştirilmiş su kütleleri (HMWB) Büyük ölçüde değiştirilmiş su kütlesi Fiziksel değişim yaratan insan faaliyetleri nedeniyle karakteri önemli ölçüde değişmiş olan Üye Ülke tarafından Annex II uyarınca tanımlanmış olan yüzey sularıdır.

Büyük ölçüde değiştirilmiş su kütleleri (HMWB)  Ekolojik potansiyelleri iyi fakat durumları kötüdür.  Belirleme adımları: 1. geçici (hidrolojik ve hidromorfolojik özellikler) 2. nihai – evet ya da hayır (biyolojik parametreler)

Yapay su kütleleri (AWB) Yapay su kütlesi insan tarafından oluşturulmuş yüzey suyudur Picture

4. Ekolojik durum  Bir “su kütlesi” Direktif’in izleme programları çerçevesinde, tek bir ekolojik durum sınıfa dahil edilebilmelidir.  5 sınıf: çok iyi iyiortalamakötü çok kötü

5. Koruma alanları  insan kullanımı için su çekimi yapılmak üzere ayrılmış alanlar (10 m 3 ya da 50 pax’tan daha fazla);  ekonomik açıdan önemli sucul türlerin korunması için ayrılmış alanlar;  76/160/EEC Direktifi kapsamında yüzme alanları da dahil olmak üzere, rekreasyonel alanlar olarak ayrılmış sular;  91/676/EEC Direktifi kapsamında hassas bölge olarak belirlenmiş alanlar da dahil olmak üzere besin maddesi (nutrient) açısından hassas alanlar;  92/43/EEC ve 79/409/EEC Direktifleri kapsamında tanımlanmış Natura 2000 alanları da dahil olmak üzere, suyun kalitesi ve korunmasının önemli olduğu habitat ve türlerin korunması için ayrılmış alanlar

6. Tipoloji farklılıkları

Tuna Nehir Havzası Bölgesinde nehir su kütlelerinin belirlenme kriterleri

Teşekkürler!