UYKU BOZUKLUKLARI SINIFLAMASI Dr. Gündeniz ALTIAY Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları EDİRNE

UYKU BOZUKLUKLARI SINIFLAMASI Modern anlamda ilk sınıflama 1979 yılında, 1991 yılında American Academy of Sleep Medicine (AASM) tarafından “Uluslararası Uyku Bozuklukları Sınıflaması (ICSD-1)” , 1997 ve 2001’de küçük revizyonlar yapılıyor. En son AASM 2005 yılında yeni uyku bozuklukları sınıflamasını ICSD-2 adı ile yayınlamıştır.

Neden ICSD-2 Uyku hastalıklarının tanı ve tedavisindeki son gelişmelere uygun, Rasyonel ve bilimsel geçerliliği var, Kanıta dayalı tanımlar, Uluslar arası ICD-10 sistemine uygun hastalık kodları bulunur.

ICSD-2 İnsomniler Uykuda solunum bozuklukları Solunum bozukluğuna bağlı olmayan hipersomniler Sirkadyen ritim uyku bozuklukları Parasomniler Uyku ile ilişkili hareket bozuklukları İzole semptomlar, normal varyantlar Diğer uyku bozuklukları 8 ana gruptan oluşan 85 uyku bozukluğunu kapsamakta

1- İNSOMNİA Uyku için yeterli zaman ve fırsat olmasına rağmen, uykuya başlamada, süresinde ve bütünlüğünde tekrarlayıcı güçlükler yaşanması ve bunların gündüz işlevlerinde bozulmaya yol açması olarak tanımlanmıştır.

1- İNSOMNİA Akut insomnia Psikofizyolojik insomnia Paradoksal insomnia İdiopatik insomnia Mental bozukluklara bağlı insomnia Uyku hijyen yetersizliği Çocukluk çağı davranışsal insomnia

1- İNSOMNİA Medikal bozukluğa bağlı insomnia İlaç veya maddeye bağlı insomnia Nonorganik insomnia Fizyolojik insomnia (organik insomnia)

2- Uykuda Solunum Bozuklukları Uyku sırasında solunum şeklinde patolojik düzeydeki değişikliklere bağlı olarak gelişen ve hastalarda morbidite ve mortalitenin artmasına yol açan klinik tablolara denir.

2- Uykuda Solunum Bozuklukları Santral uyku apne sendromu Obstrüktif uyku apne sendromu Uykuyla ilişkili hipoventilasyon ve hipoksemik sendromlar Uykuya bağlı diğer solunumsal hastalıklar

2- Uykuda Solunum Bozuklukları A. Santral uyku apne sendromu: 1. Primer santral uyku apne sendromu 2. Tıbbi sorunlara bağlı diğer santral uyku apneler; a. Cheyne Stokes solunumu b. Yüksekliğe bağlı periyodik solunum c. Bir medikal soruna bağlı santral uyku apne (a ve b dışı)

2- Uykuda Solunum Bozuklukları İlaç ve madde bağımlılığına bağlı santral uyku apne sendromu İlaç ve madde bağımlılığına bağlı diğer USB İnfant primer uyku apnesi

2- Uykuda Solunum Bozuklukları B. Obstrüktif Uyku Apne Sendromu: 1. Erişkin obstrüktif uyku apne sendromu 2. Çocukluk obstrüktif uyku apne sendromu

2- Uykuda Solunum Bozuklukları C. Uykuya Bağlı Hipoventilasyon ve Hipoksemik Sendromlar 1. Uykuya bağlı idyopatik non-obstrüktif hipoventilasyon 2. Konjenital santral alveoler hipoventilasyon 3. Tıbbi durumların neden olduğu uykuya bağlı hipoventilasyon / hipoksemi

2- Uykuda Solunum Bozuklukları 4. Akciğer parankim ve vasküler patolojilerin neden olduğu uykuya bağlı hipoventilasyon / hipoksemi 5. Alt solunum yolları obstrüksiyonunun neden olduğu hipoventilasyon/hipoksemi 6. Nöromuskuler ve göğüs duvarı rahatsızlığının neden olduğu hipoventilasyon /hipoksemi

3- Santral Orijinli Hipersomniler Katapleksili narkolepsi Katapleksisiz narkolepsi Tıbbi duruma bağlı narkolepsi Tekrarlayan hipersomni Uzun uyku süreli idyopatik hipersomni

3- Santral Orijinli Hipersomniler Normal uyku süreli idyopatik hipersomni Davranışsal nedenli yetersiz uyku Tıbbi duruma bağlı hipersomni İlaç, madde ve alkol kullanımına bağlı hipersomni Organik olmayan hipersomni

4- Sirkadyen Ritm Uyku Bozuklukları 1. Şu durumlardan birine bağlı uyku bozukluğu, Uyku uyanıklık sirkadyen düzeninde değişiklikler Uykunun süresini ve zamanını belirleyen dış faktörler ile endojen sirkadyen ritm arasında uymsuzluk 2. Buna bağlı insomni ve/veya hipersomni 3. Uyku bozukluğu, sosyal, mesleki bozukluğa neden olmalı

4- Sirkadyen Ritm Uyku Bozuklukları Gecikmiş uyku faz bozukluğu Erken/öne çekilmiş uyku faz bozukluğu Düzensiz uyku-uyanıklık ritmi 24 saatten uzun uyku-uyanıklık ritmi Jet lag sendromu Vardiyalı çalışanları uyku bozukluğu Tıbbi bozukluğa bağlı sirkadyen ritm boz.

5- Parasomniler 1. Uyanma Bozuklukları ( NREM uykusundan ) Konfüzyonel uyanmalar Uykuda yürüme Uyku terörü

5- Parasomniler 2. REM Uykusu İle İlişkili Parasomniler REM uykusu davranış bozukluğu Tekrarlayıcı izole uyku paralizisi Kabus bozukluğu

5- Parasomniler 3. Diğer Parasomniler Uyku ile ilişkili disosiyatif bozukluk Uyku ile ilişkili enürezis Uyku ile ilişkili inleme Patlayıcı kafa sendromu Uyku ile ilişkili halusinasyonlar Uyku ile ilişkili yeme bozukluğu Sınıflandırılmamış parasomni İlaç veya maddeye bağlı parasomni Tıbbi duruma bağlı parasomni

6- Uyku ile İlişkili Hareket Bozuklukları Huzursuz bacaklar sendromu Periyodik ekstremite hareket bozukluğu Uyku ile ilişkili bacak krampları Uyku ile ilişkili bruksizm

6- Uyku ile İlişkili Hareket Bozuklukları Uyku ile ilişkili ritmik hareket bozukluğu Sınıflandırılmamış uyku ile ilişkili hareket bozukluğu İlaç veya maddeye bağlı Tıbbi duruma bağlı

7- İzole Semptomlar, Normal Varyantları Uzun uyuyanlar Kısa uyuyanlar Horlama Uykuda konuşma Hipnik bacak atmaları (jerk)

7- İzole Semptomlar, Normal Varyantları Bebeğin selim uyku myoklonusu Hipnagogik ayak tremoru Uyku başlangıcında myoklonus Aşırı fragmente myoklonus

8- Diğer Uyku Bozuklukları Diğer fizyolojik uyku bozukluğu Madde kullanımına veya bilinen bir fizyolojik duruma bağlı olmayan diğer uyku bozukluğu 3. Çevresel uyku bozukluğu

Apandix A Fatal ailesel uykusuzluk Fibromyalji Uyku ile ilişkili epilepsi Uyku ile ilişkili baş ağrıları Uyku ile ilişkili gastroözofagial reflü Uyku ile ilişkili koroner arter iskemisi Uyku ile ilişkili kardiak aritmiler Uyku ile ilişkili anormal yutkunma, boğulma hissi ve laringospazm Sınflamada yeri netleşmeye uyku bozuklukları adı altında iki alt grup

Apandix B Mood bozuklukları Anksiyete bozuklukları Somatoform bozuklukları Şizofreni ve diğer psikotik bozuklukları Bebeklik, çocukluk ve adolesan dönemde ilk tanı konulan bozukluklar Kişilik bozuklukları